Chuyên gia ASEAN: Nhiều công việc biến mất, học sinh trường nghề lên ngôi

Nhiều công việc thường ngày đang dần biến mất, do quá dễ dàng để số hóa. Vì vậy, những học sinh được đào tạo nghề đầy đủ sẽ có cơ hội kiếm việc làm tốt bởi con đường học thuật không phải là duy nhất.

Ông Andeas Schleicher, Giám đốc Giáo dục và Kỹ năng, Cố vấn đặc biệt về Chính sách giáo dục cho Tổng thư ký tại Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) đã khẳng định như vậy tại phiên họp nhóm chuyên gia về “Xây dựng Chương trình học tập ứng dụng trên cơ sở việc làm nhằm thu hẹp khoảng cách kỹ năng giữa thực tiễn và yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội” được Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) tổ chức ngày 18/12.

Phiên họp được tổ chức trực tiếp và trực tuyến với đại diện Bộ Giáo dục của 10 nước ASEAN. Tại điểm cầu Việt Nam có đại diện các đơn vị thuộc Bộ GDĐT, đại sứ quán các nước ASEAN, đại diện UNESCO và Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội.

Khích lệ học sinh theo con đường học nghề

Phát biểu chào mừng và chỉ đạo phiên họp qua hình thức trực tuyến, Thứ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Văn Phúc nhấn mạnh tầm quan trọng của xây dựng và phát triển đội ngũ nhân lực, đặc biệt là đảm bảo nguồn nhân lực chất lượng cao trong khu vực.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc phát biểu chỉ đạo phiên họp qua hình thức trực tuyến

“Chia sẻ của các chuyên gia quốc tế và thành viên ASEAN tại hội thảo sẽ là cơ sở để xây dựng các chương trình học tập ứng dụng trên cơ sở việc làm, chủ yếu tập trung vào các ngành Khoa học và Công nghệ, Kỹ thuật, Toán, Kế toán và Du lịch, nhằm thu hẹp khoảng cách kỹ năng giữa thực tiễn và yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội trong khu vực ASEAN.

Từ những chia sẻ đó định hướng xây dựng một bộ công cụ giáo dục, kết hợp với việc ứng dụng CNTT để sử dụng trong giảng dạy và học tập các chương trình nói trên”, Thứ trưởng cho biết.

Chủ trì phiên họp, PGS TS Lê Anh Vinh, Phó Viện trưởng phụ trách Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam cho rằng, nguồn nhân lực dồi dào nếu không đáp ứng kịp yêu cầu của thị trường lao động và công việc sẽ là trở ngại lớn. Vì vậy, những kinh nghiệm chia sẻ trong phiên họp sẽ hướng tới trang bị cho người học những kỹ năng có thể chuyển giao.

Mở đầu phần tham luận, ông Andeas Schleicher, Giám đốc Giáo dục và Kỹ năng, Cố vấn đặc biệt về Chính sách giáo dục cho Tổng thư ký tại Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) đã trình bày kinh nghiệm triển khai giáo dục trên cơ sở việc làm từ về tiếp cận toàn cầu.

Ông Andeas đưa ra bức tranh toàn cảnh về những giải pháp thu hẹp khoảng cách kỹ năng giữa thực tiễn và yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội cùng biện pháp duy trì học tập suốt đời trên thế giới.

Theo một đo lường kỹ năng của người lớn, kết quả cứ 10 người thì có khoảng 1 người có thể thành công về công nghệ mới ngày nay. Trong khi đó, nhiều công việc thường ngày đang dần biến mất, do quá dễ dàng để số hóa. Vì vậy, những học sinh được đào tạo nghề đầy đủ sẽ có cơ hội kiếm việc làm tốt.

Đây là cơ sở để khích lệ học sinh theo con đường học nghề nhiều hơn, bởi con đường học thuật không phải là duy nhất. Vì vậy, ông Andeas cho rằng, rất cần những giải pháp mạnh mẽ cho giáo dục nghề nghiệp.

Cảm ơn những nỗ lực trở thành cầu nối của Việt Nam qua phiên họp này, đại diện Ban Thư ký ASEAN đã đưa ra những ý tưởng, dự thảo ban đầu về kế hoạch hành động 2020-2026, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của CNTT, văn hóa học tập suốt đời trong giáo dục các nước ASEAN.

Trường cao đẳng trung tâm dạy nghề sẽ định hướng trở thành chuyên gia hàng đầu

Đại diện Philippines chia sẻ, học sinh và giáo viên nước này nhận nhiều nguồn hỗ trợ khác nhau để phát triển toàn diện những kỹ năng thiết yếu. Các môn ứng dụng cốt lõi có trong chương trình giáo dục từ cấp mầm non đến lớp 12, để người học chuẩn bị sẵn sàng trước những nghề nghiệp tân tiến và thách thức trong tương lai. Ví dụ như học sinh cấp 3 được học các môn về công nghệ, quản trị, thể thao, nghệ thuật, thiết kế,…

Sau khi tốt nghiệp, các em có thể học đại học nếu có nhu cầu hoặc sẵn sàng đi làm và tiếp tục cải thiện kỹ năng ở các cấp độ tiếp theo để đáp ứng nghề nghiệp trong tương lai.

Các em sẽ có giai đoạn hòa nhập, học tập dựa trên người tuyển dụng. Việc học tập sẽ diễn ra ở nơi làm việc hoặc giả lập môi trường làm việc, với các môn được thiết kế riêng để thực hành chuyên môn, thể hiện kỹ năng. Đại diện Philippines cũng đưa ra một số phương án nhà trường có thể lựa chọn để giảng dạy cho các học sinh khác nhau.

Đại diện Brunei cho biết đã thành lập hội đồng lên kế hoạch gắn kết nguồn nhân lực với lĩnh vực việc làm, giải quyết vấn đề việc làm hiệu quả, minh bạch và thiết thực nhất, tập trung 3 lĩnh vực: Nguồn cung, nhu cầu, những động lực để có thể thực hiện.

Phía Malaysia chia sẻ nhiều kinh nghiệm triển khai hiệu quả mô hình đào tạo học tập dựa trên công việc, và cho rằng, cần nâng cao nhận thức về mô hình này và tăng cường hợp tác với các doanh nghiệp.

Cục trưởng Cục Hợp tác Quốc tế Phạm Quang Hưng và Phó Viện trưởng phụ trách Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam Lê Anh Vinh chủ trì tại điểm cầu Hà Nội

Từ kinh nghiệm thiết lập mối quan hệ đối tác công tư (PPP), đại diện Thailand cho biết, thời gian tới, sẽ thúc đẩy sáng kiến mô hình ưu việt, dành cho giáo viên, sinh viên và các doanh nghiệp có nhu cầu đào tạo lại lao động.

Theo đó, các trường cao đẳng trung tâm dạy nghề sẽ định hướng trở thành chuyên gia hàng đầu chuyên sâu trong từng lĩnh vực. Đồng thời, điều chỉnh chương trình, quy định, đánh giá, nhằm nâng cao chuẩn nghề nghiệp và chuẩn đầu ra, cũng như đưa ra chương trình đồng cấp chứng chỉ giữa một số nước, đơn vị liên kết, mở cơ hội rộng lớn hơn cho dịch chuyển lao động trong khu vực và thế giới.

Về phía Việt Nam, TS Lê Đông Phương, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Giáo dục Đại học và Nghề nghiệp, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam cho rằng, người lao động Việt Nam có truyền thống hiếu học, tuy nhiên, giữa học tập thực tế và học tập lý thuyết có sự khác nhau.

TS Phương đề xuất cần có sự kết nối giữa bên đào tạo với nhà tuyển dụng trong xây dựng chương trình giáo dục; chú trọng chia sẻ tài nguyên giáo dục đào tạo để chọn lựa tài liệu tốt nhất để giáo dục đạt giá trị cao;…

Kết luận phiên họp, PGS Lê Anh Vinh khẳng định, các ý kiến cho thấy tầm quan trọng của học tập dựa trên công việc, tuy bối cảnh các nước khác nhau nhưng có thể học tập lẫn nhau để tìm ra cách thức hiệu quả nhất. Học tập dựa trên công việc là một thành phần bổ trợ việc học tập.

Phiên họp đầu tiên này được kỳ vọng sẽ đặt nền móng để các quốc gia trong khu vực tiếp tục thảo luận, xây dựng kế hoạch lâu dài, đồng thời, đưa ra cam kết mạnh mẽ, chia sẻ tài nguyên, tài liệu với nhau nhằm đảm bảo tương lai tốt nhất cho học sinh và cho sự phát triển chung của khu vực.