Chênh lệch trời-vực giữa điểm thi vào lớp 10 với điểm tốt nghiệp nói lên điều gì

Điểm thi tuyển sinh 10 và điểm học bạ lớp 12, điểm thi tốt nghiệp Trung học phổ thông thì điểm nào mới phản ánh chính xác nhất về chất lượng giáo dục hiện nay?

Nếu như kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 ở nhiều địa phương trong những năm qua luôn có điểm chuẩn khá thấp, đa phần chỉ lấy điểm đầu vào ở mức 3-4 điểm/ môn nhưng những học sinh này khi vào học Trung học phổ thông thì tiến bộ vượt bậc, nhất là khi học lớp 12.

Vì thế cho nên khi chúng ta nhìn vào điểm trung bình của học bạ lớp 12 và điểm thi tốt nghiệp Trung học phổ thông thì thấy điểm số rất cao, cao đến ngỡ ngàng…

Sự tiến bộ vượt bậc về học lực của học sinh trong 3 năm ở cấp Trung học phổ thông giúp cho nhiều thí sinh có được những điểm số đẹp, địa phương có được thành tích cao.

Tuy nhiên, nó cũng đặt ra một câu hỏi cho nhiều người, đó là điểm thi tuyển sinh 10 và điểm học bạ lớp 12, điểm thi tốt nghiệp Trung học phổ thông thì điểm nào mới phản ánh chính xác nhất về chất lượng giáo dục hiện nay?

Ảnh minh họa: Thùy Linh

Một số địa phương đã có sự tiến bộ vượt bậc về điểm số

Năm nay, theo thống kê thì điểm trung bình các môn thi của 10 tỉnh cao nhất nước được xếp thứ tự như sau: Bình Dương, Nam Định, Ninh Bình, An Giang, Vĩnh Phúc, Hà Nam, Bạc Liêu, Vĩnh Long, Thành phố Hồ Chí Minh, Phú Thọ.

Trong số này, có nhiều tỉnh có điều kiện rất tốt và đã khẳng định được “thương hiệu” của mình từ hàng chục qua trên nhiều phương diện: truyền thống đất học, tỉ lệ học sinh giỏi quốc gia, điểm thi tuyển sinh 10, điểm thi tốt nghiệp Trung học phổ thông.

Song, cũng có những địa phương có phần trầm lắng nhưng lại có sự bứt phá vượt bậc về điểm số trong kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông.

Lần lại điểm chuẩn trong kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 ở năm học 2018-2019 từ 3 năm trước, chúng tôi thấy có những địa phương điểm chuẩn khá khiêm tốn nhưng sau 3 năm thì đã nằm trong tốp 10 tỉnh có điểm trung bình cao nhất kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông năm nay.

Chẳng hạn như tỉnh Vĩnh Long nằm ở vị trí thứ 8 điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm nay thì 3 năm trước điểm tuyển sinh 10 cũng không phải là quá cao.

Bởi, trong số 31 trường Trung học phổ thông không chuyên thì chỉ có 7 trường có điểm chuẩn từ 25- 34,5 điểm, có nghĩa là từ 5 điểm đến 6,9 điểm/ môn. Có 19 trường lấy điểm từ 12-20 điểm, đồng nghĩa với 2,4 đến 4,0/môn. [1]

Thế nhưng, sau 3 năm học thì điểm trung bình của kỳ thi Trung học phổ thông toàn tỉnh Vĩnh Long là 6,691 điểm, đứng ở vị trí thứ 8 cả nước.

Hoặc, tại kỳ thi tuyển sinh 10 của tỉnh An Giang 3 năm về trước thì điểm chuẩn cũng khá khiêm tốn.

Trong số 49 trường Trung học phổ thông không chuyên của tỉnh này chỉ có 4 trường lấy ở ngưỡng điểm từ 5,0 đến 6,5 điểm/ môn, còn lại là 45 trường lấy điểm từ 2,0 điểm đến 4,6 điểm/môn.

Trong đó, có tới 18 trường lấy điểm chuẩn ở mức 10-15 điểm. Có nghĩa chỉ cần từ 2-3 điểm/ môn là thí sinh trúng tuyển. [2]

Tuy nhiên, với số lượng 45 trường lấy điểm chuẩn từ 2,0 điểm đến 4,6 điểm/môn đã có những bứt phá ngoạn mục để hòa vào thành tích chung của cả tỉnh sau 3 năm học để đạt được điểm trung bình là 6,869 điểm trong kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông đợt 1 năm nay để đứng ở vị trí thứ Tư cả nước.

Và, không chỉ Vĩnh Long hay An Giang mà điểm thi Trung học phổ thông của gần như các tỉnh đều có những “bước tiến” rất xa so với điểm tuyển vào lớp 10 ở 3 năm về trước.

Thật đáng tiếc là một số tỉnh có điểm thi đầu vào lớp 10 hàng năm tương đối cao như Hà Nội, Hà Tĩnh, Nghệ An…nhưng những năm gần đây rất hiếm lọt vào tốp 10 tỉnh, thành có điểm trung bình các môn cao nhất nước.

Ngược lại, có một số tỉnh có điểm đầu vào lớp 10 không cao nhưng lại luôn nằm trong tốp 10 tỉnh có điểm trung bình các môn cao nhất cả nước trong kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông nhiều năm liên tục?

Điểm học bạ lớp 12 và điểm thi tốt nghiệp Trung học phổ thông cũng có một độ chênh lệch khá lớn

Sau khi Bộ công bố điểm thi tốt nghiệp Trung học phổ thông đợt 1 năm nay thì Bộ cũng đã báo cáo so sánh điểm thi tốt nghiệp và điểm học bạ lớp 12 năm 2021.

Nhìn vào bảng đối chiếu này, chúng ta thấy có nhiều môn học có điểm học bạ cực cao, đa phần các môn học của các địa phương gửi về Bộ có điểm trung bình từ 7,0 điểm trở lên, nhiều môn ở nhiều địa phương có điểm trung bình trên 8,0 điểm, rất ít môn học dưới 7,0 điểm.

Điểm bình quân các môn học theo học bạ thấp nhất là môn Tiếng Anh, có điểm trung bình cả nước là 7,089 điểm, trong đó có 7 tỉnh có điểm trung bình rơi vào khoảng điểm 6,3-64 điểm, còn lại đều từ điểm Khá trở lên…

Trong các môn thi, chỉ có môn Giáo dục công dân là có điểm thi cao hơn điểm học bạ, các môn còn lại thì điểm học bạ cao hơn điểm thi, trong đó, có nhiều môn chênh lệch khá cao như: môn Lịch sử là 2,689 điểm; môn Sinh học là 2,070; môn Tiếng Anh là 1,247 điểm…

Vì thế, nhiều địa phương có sự chênh lệch khá cao giữa điểm học bạ và điểm thi như: môn Sinh học chênh lệch đến 3,184 điểm ở Hà Nội; 2,986 điểm ở Bắc Ninh; 2,277 điểm ở Thành phố Hồ Chí Minh; 2,419 điểm ở Hải Dương….

Như vậy, chúng ta thấy sự chênh lệch khá lớn giữa điểm học bạ và điểm thi dù đây đều là kết quả học tập của học sinh lớp 12.

Nhưng, có lẽ sẽ khó lý giải hơn nữa nếu như so sánh điểm học bạ lớp 12, điểm thi tốt nghiệp Trung học phổ thông với điểm thi tuyển sinh 10 của 3 năm về trước thì nó còn khác xa nhau một trời, một vực.

Chính vì thế, để đ.ánh giá đúng chất lượng giáo dục phổ thông bây giờ là điều gần như không thể và rất khó khăn.

Cho dù điểm thi tuyển sinh 10, giảng dạy, kiểm tra, đ.ánh giá để vào học bạ lớp 12, rồi coi thi, chấm thi tốt nghiệp Trung học phổ thông giờ đây đều do những thầy cô giáo dạy cấp Trung học phổ thông của địa phương đảm nhận hết.

Nhưng, con số nào mới phản ánh đầy đủ nhất về chất lượng giáo dục phổ thông thì có thể mọi người đều không hề dễ dàng lý giải được một cách chính xác nhất trong lúc này.

Tài liệu tham khảo:

[1] https://vtc.vn/diem-chuan-vao-lop-10-tinh-vinh-long-nam-2018-ar411529.html

[2]https://laodong.vn/giao-duc/diem-chuan-vao-lop-10-nam-2018-o-an-giang-614414.ldo

(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.