Chế độ ăn cho người mắc hội chứng Alport (viêm thận di truyền)

Người mắc hội chứng Alport (viêm thận di truyền) cần tuân thủ chế độ ăn uống đặc biệt để hỗ trợ chức năng thận và làm chậm tiến triển của bệnh.

Hội chứng Alport là một rối loạn di truyền hiếm gặp ảnh hưởng đến thận. Đây là một dạng viêm cầu thận di truyền, gây tổn thương đến màng đáy cầu thận do đột biến gene. Vì vậy chế độ ăn uống của người mắc hội chứng Alport cần phù hợp với tình trạng sức khỏe và chức năng thận.

1. Tầm quan trọng của chế độ ăn của người mắc hội chứng Alport

Người mắc hội chứng Alport cần có một chế độ ăn giúp bảo vệ chức năng thận, kiểm soát các biến chứng và duy trì sức khỏe tổng thể.

Chế độ ăn đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với người mắc hội chứng Alport, giúp bảo vệ chức năng thận, kiểm soát các biến chứng và duy trì sức khỏe tổng thể.

Hỗ trợ chức năng thận: Hội chứng Alport gây tổn thương thận, làm suy giảm khả năng lọc chất thải và nước dư thừa. Chế độ ăn phù hợp giúp giảm gánh nặng cho thận, làm chậm quá trình suy thận và duy trì chức năng thận còn lại.

Kiểm soát huyết áp : Tăng huyết áp là một biến chứng thường gặp của hội chứng Alport. Chế độ ăn ít muối giúp kiểm soát huyết áp, giảm nguy cơ biến chứng tim mạch và bảo vệ chức năng thận.

Ngăn ngừa các biến chứng: Rối loạn điện giải (kali, phốt pho) là một biến chứng nguy hiểm của suy thận. Chế độ ăn kiểm soát kali và phốt pho giúp ngăn ngừa các biến chứng này.

Duy trì sức khỏe tổng thể: Chế độ ăn cân bằng giúp cung cấp đủ vitamin và khoáng chất , duy trì sức khỏe tổng thể và nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh.

2. Các dưỡng chất cần thiết cho người mắc hội chứng Alport

Đối với người mắc hội chứng Alport, việc duy trì một chế độ ăn uống cân bằng và cung cấp đủ các dưỡng chất cần thiết là vô cùng quan trọng để hỗ trợ chức năng thận và làm chậm tiến triển của bệnh.

Protein: Protein là dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển và phục hồi các mô trong cơ thể, nhưng quá nhiều có thể gây nguy hiểm cho bệnh nhân mắc hội chứng Alport, vì thận phải nỗ lực nhiều hơn để xử lý nó trong cơ thể. Tiêu thụ quá nhiều thịt, cá hoặc trứng có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa.

Vì vậy, người bệnh cũng cần lưu ý, nên hạn chế lượng protein trong chế độ ăn, đặc biệt là khi chức năng thận suy giảm; Ưu tiên protein từ thực vật (đậu, đỗ) và protein nạc (cá, thịt gà bỏ da).

Natri (muối): Chế độ ăn nhiều natri có thể làm tăng mức huyết áp, gây thêm áp lực lên thận đối với những người mắc hội chứng Alport. Điều này có thể khiến tim phải làm việc nhiều hơn.

Hạn chế muối cũng giúp giảm lượng sưng ở các chi. Bệnh nhân được khuyên nên tránh thực phẩm chế biến có hàm lượng natri cao và cũng tránh thêm muối không cần thiết vào thức ăn của mình.

Kali và phốt pho: Bệnh nhân cũng nên lưu ý đến lượng kali nạp vào cơ thể, nếu tiêu thụ quá nhiều cũng có thể gây hại cho thận. Tuy nhiên, một lượng nhỏ kali có lợi ích là giúp các cơ tiếp tục hoạt động hiệu quả. Phốt pho cũng có thể tích tụ trong máu khi thận không hoạt động bình thường và do đó bệnh nhân được khuyên nên ăn ít thực phẩm giàu phốt pho hơn. Khi chức năng thận suy giảm, khả năng loại bỏ kali và phốt pho dư thừa cũng giảm, dẫn đến nguy cơ rối loạn điện giải. Nên kiểm soát lượng kali và phốt pho trong chế độ ăn.

Nước: Uống đủ nước giúp duy trì chức năng thận và ngăn ngừa tình trạng mất nước . Lượng nước cần thiết phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe và chức năng thận của từng người. Tuy nhiên nếu cơ thể đang giữ nước, bác sĩ có thể kê đơn thuốc lợi tiểu để giúp thận thải lượng nước dư thừa trong cơ thể dưới dạng nước tiểu. Do đó cần hỏi ý kiến bác sĩ về lượng nước phù hợp cho cơ thể.

Vitamin và khoáng chất: Vitamin và khoáng chất đóng vai trò thiết yếu trong nhiều chức năng của cơ thể, bao gồm cả chức năng thận. Việc thiếu hụt vitamin và khoáng chất có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, đặc biệt là ở người bệnh thận. Cần lưu ý, khi chức năng thận suy giảm, khả năng lọc và loại bỏ một số vitamin và khoáng chất dư thừa cũng giảm. Việc bổ sung quá nhiều một số vitamin và khoáng chất có thể gây hại cho thận. Tăng cường rau xanh và trái cây tươi (nhưng cần lưu ý lượng kali). Tuy nhiên nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa thận trước khi bổ sung bất kỳ loại vitamin và khoáng chất nào.

3. Thực phẩm nên ăn và nên tránh khi mắc hội chứng Alport

3.1. Thực phẩm nên ăn

Thịt gà bỏ da là loại protein nạc cần thiết mà không gây gánh nặng quá lớn cho thận ở người mắc hội chứng Alport.

Protein nạc: Chọn các loại thịt nạc, gia cầm bỏ da, cá, lòng trắng trứng và protein thực vật như đậu, đậu lăng. Đây là những thực phẩm cung cấp protein cần thiết cho cơ thể mà không gây gánh nặng quá lớn cho thận.

Rau xanh và trái cây tươi: Chọn nhiều loại trái cây và rau ít kali cung cấp vitamin, khoáng chất và chất xơ cần thiết cho cơ thể như bông cải xanh, cải xoăn, rau bina, dưa chuột, táo, lê, dâu tây.

Ngũ cốc nguyên hạt: Gạo lứt, yến mạch, bánh mì nguyên cám là những thực phẩm cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất.

Chất béo lành mạnh: Dầu ô liu, quả bơ, các loại hạt cung cấp năng lượng và các acid béo thiết yếu.

Thực phẩm ít natri: Giúp kiểm soát huyết áp và giảm áp lực lên thận nên chọn thực phẩm tươi sống , tự nấu tại nhà.

Uống đủ nước: Giúp duy trì chức năng thận và ngăn ngừa tình trạng mất nước. Lượng nước cần thiết phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe và chức năng thận của từng người.

3.2. Thực phẩm nên tránh

Người mắc hội chứng Alport cần tránh một số loại thực phẩm để giảm gánh nặng cho thận và kiểm soát các triệu chứng của bệnh:

Thực phẩm giàu protein: Thịt đỏ, các loại thịt chế biến sẵn (xúc xích, thịt xông khói), sữa và các sản phẩm từ sữa nguyên kem. Khi chức năng thận suy giảm, việc tiêu thụ quá nhiều protein có thể gây gánh nặng cho thận.

Thực phẩm giàu natri (muối): Đồ hộp, đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn, các loại gia vị mặn (nước mắm, nước tương). Natri làm tăng huyết áp và gây áp lực lên thận.

Thực phẩm giàu kali: Chuối, cam, khoai tây, cà chua, kiwi, dưa hấu. Khi chức năng thận suy giảm, khả năng loại bỏ kali dư thừa cũng giảm, dẫn đến nguy cơ rối loạn điện giải.

Thực phẩm giàu phốt pho: Sữa và các sản phẩm từ sữa, các loại hạt, đậu khô, ngũ cốc nguyên cám. Cũng như các loại thực phẩm giàu kali, khi chức năng thận suy giảm, khả năng loại bỏ phốt pho dư thừa cũng giảm, dẫn đến nguy cơ rối loạn điện giải.

Thực phẩm chế biến sẵn và đồ ăn nhanh: Là những loại thực phẩm đã qua quá trình chế biến công nghiệp, thường chứa nhiều muối, đường, chất béo không lành mạnh và chất phụ gia… không tốt cho thận như: Cá hộp (cá ngừ, cá mòi), rau củ quả đóng hộp (đậu Hà Lan, ngô ngọt), thịt hộp (thịt bò, thịt heo), thịt viên, chả giò, mì ăn liền, cháo ăn liền, bánh quy, kẹo, nước ngọt có gas, nước ép trái cây đóng hộp, nước tăng lực, xúc xích, thịt xông khói, gà rán, khoai tây chiên.

Rượu bia và các chất kích thích: Gây hại cho thận và làm tăng nguy cơ biến chứng.