Cháo ấu tẩu món “độc” mà nghiền
Cháo ấu tẩu, món ăn được làm từ vị thuốc có độc tính cực cao đó là củ ấu tẩu, nhưng qua cách chế biến của đồng bào dân tộc ở Hà Giang đã trở thành đặc sản, nổi tiếng khi ghé thăm Hà Giang, đặc biệt cháo ấu tẩu đã có mặt ở nhiều nơi trên cả nước.
Cây ô đầu thường mọc hoang ở các vùng núi cao biên giới phía Bắc của Việt Nam như Lào Cai, Tuyên Quang, Hà Giang, Nghĩa Lộ, Cao Bằng, Bắc Kạn… Là loại cây “độc toàn thân”, nhất là ở phần củ, lượng độc trong củ ấu tẩu có thể làm người ta tê cứng tay chân, tắc nghẽn mạch m.áu dẫn đến t.ử v.ong.
Hương vị của cháo “độc dược”
Cháo ấu tẩu từ lâu đã được coi là món cháo đặc sản ở Hà Giang. Món cháo này ban đầu là món ăn giải cảm của người Mông nhưng về sau trở thành món ăn đặc sản được nhiều người yêu thích. Người dân nơi đây gọi là cháo ấu tẩu bởi nó được chế biến từ gạo nương và chân giò lợn đem nấu lẫn với củ ấu tẩu tạo thành món ăn độc đáo.
Nghe có vẻ hơi mạo hiểm khi thưởng thức món ăn được gọi là cháo “độc dược”, tuy nhiên theo người dân vùng cao Hà Giang, khi được chế biến thành cháo, món ăn này không những không làm c.hết người mà còn giúp cho đấng mày râu tăng cường khả năng phòng the. Ngoài ra còn hỗ trợ giải cảm cực tốt.
Người Hà Giang có bí quyết để “hóa giải” độc dược thành… bổ dưỡng với cách chế biến kỳ công để loại bỏ tính độc chỉ còn tính bổ. Đó là trước khi nấu cháo, củ ấu tẩu được ngâm trong nước gạo một đêm, ninh nhiều giờ đồng hồ liền cho đến khi bở tơi rồi đem đi tán nhuyễn, nấu cùng gạo tẻ, nếp cái và chân giò heo cho ngọt nước.
Củ ấu tẩu sau khi được sơ chế bỏ vỏ, đem ngâm trong nước gạo một đêm, rồi ninh cho nhừ mềm, bở bung ra, thành chất sền sệt thì nấu với gạo tẻ ngon, gạo nếp cái đã được ngâm và giã qua, cùng với chân giò lợn đã được hầm nhừ, thêm chút gia vị, nấu nhừ. Khi ăn, múc bát cháo ra bát, đ.ập trứng gà, cho thêm một số loại rau thơm như hành, tía tô, trộn đều rồi ăn nóng. Thường một nồi cháo to chỉ sử dụng vài củ ấu tẩu.
Video đang HOT
Cháo nấu xong mang sắc nâu đậm, nhìn giống bát cháo lòng của người miền xuôi, vị bùi, béo và thơm đặc biệt. Vì là vị thuốc nên đặc trưng của cháo ấu tẩu là vị đắng như tam thất. Tuy nhiên cái đắng hòa cùng miếng ấu tẩu bùi, dẻo, quyện với cái ngọt của nước xương ninh và thơm ngậy của trứng đọng lại thành hương thơm, vị ngọt ngào trong cổ, tạo cảm giác lạ miệng và hấp dẫn.
Cháo ấu tẩu có quanh năm và đặc biệt chỉ bán vào buổi tối. Bởi lẽ theo kinh nghiệm lâu năm của những người dân ở đây cháo có tác dụng tốt nhất qua giấc ngủ đêm. Với nhiều người dân ở thị xã vùng cao này cháo ấu tẩu là món ăn đêm thường nhật. Tối tối khi nhà nhà lên đèn cũng là lúc hàng cháo ấu tẩu tấp nập khách ra vào.
Buổi tối mùa đông lạnh giá, được ngồi trong không gian hàng quán ấm áp bếp hồng và thưởng thức món cháo ấu tẩu, quả là một sự thích thú đối với những người yêu thích khám phá điều mới lạ. Thưởng thức một bát cháo ấu tẩu với đủ các cung bậc mùi vị, cái vị đắng của ấu tẩu, cay cay của tiêu, thơm thơm của hành, tía tô sẽ đưa thực khách lạc vào miền cảm xúc thật khó tả. Bát cháo ấu tẩu cũng như vị thuốc thần giúp xoa tan mệt nhọc của một ngày để có một giấc ngủ sâu và khoan khoái hơn.
Những món đặc sản không thể không nếm khi tới Hà Giang
Hà Giang không chỉ được dân phượt yêu mến bởi nhiều địa danh du lịch nổi tiếng mà còn là mảnh đất của nhiều món ăn dân tộc hấp dẫn.
Tháng 9, 10 và 11 được coi là tháng du lịch của Hà Giang. Ngoài Cao nguyên đá, Cột cờ Lũng Cú, Phố cổ Đồng Văn hay những cánh đồng hoa tam giác mạch, Hà Giang còn khiến dân phượt mê đắm bởi những món đặc sản khó quên.
Thắng cố
Thắng cốlà món ăn truyền thống của đồng bào dân tộc ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Hà Giang, Lào Cai, Yên Bái... Món thắng cố ngày nay chỉ còn chủ yếu ở chợ phiên Đồng Văn và chợ phiên Mèo Vạc.
Thắng cố là món ăn truyền thống của đồng bào dân tộc ở các tỉnh miền núi phía Bắc
Thắng cố làm từ thịt và nội tạng ngựa hoặc bò được xào lăn rồi châm nước,ninh sôi liên tục nhiều tiếng. Ngoài ra, món ăn còn được sử dụng nhiều loại gia vị như thảo quả, hạt dổi và củ sả. Vị béo ngậycủa thịt hòa quyện với mùi thơm của sả, thảo quả sẽ khiến bạn thấy rất ấm bụng giữa tiết trời se lạnh.
Cháo ấu tẩu
Cháo ấu tẩu được làm từ nguyên liệu là củ ấu tẩu (còn có tên gọi ô đầu, phụ tử), một loại củ có chất độc thường mọc trên đá vùng đồi núi phía bắc. Vốn dĩ, củ ấu tẩu có chất độc có thể gây t.ử v.ong, song lại là một vị thuốc quý có tác dụng chữa bệnh. Với cách chế biến tài tình của đồng bào dân tộc, củ ấu tẩu trở thành một món ăn rất tốt cho sức khỏe.
Bản chất ấu tẩu rất độc, muốn khử hết chất độc và chế biến thành món ăn ngon phải có bí quyết riêng. Củ ấu được ngâm kỹ trong nước vo gạo đặc một đêm rồi đem hầm ít nhất trong vòng 4 tiếng cho tới khi mềm, bở tơi thành thứ bột đặc sền sệt.
Gạo nếptrộn với gạo tẻ thơm, nấu nhuyễn trong nước hầm xương chân giò và bột củ ấu, thêm chút thịt nạc băm nhỏ, chút gia vị vừa đủ. Khi bắc ra đ.ập trứng gà, cho thêm ớt, tiêu, hành, rau mùi, tía tô mới thành một bát cháo hoàn hảo.
Mèn mén
Mèn mén là món ăn được làm từ ngô tẻ qua nhiều công đoạn để có được thứ bột ngô rồi đem hấp chín. Mèn mén được thưởng thức khi nóng, nhai kỹ thấy một vị ngọt bùi ở đầu lưỡi.
Mènmén là cách gọi theo tiếng quan hỏa (Trung Quốc) cố nghĩa là bột ngô hấp. Theo kinh nghiệm của người dân địa phương, mèn mén làm từ giống ngô tẻ địa phương là ngon nhất. Các loại ngô lai, ngô hàng hóa không thể làm được món này.
Mèn mén khi ăn sẽ được dùng môi gỗ đ.ánh lên rồi xúc ra bát. Và ở mỗi tỉnh vùng cao lại có cách thưởng thức mèn mén khác nhau. Ở Hà Giang có thể thưởng thức mèn mén với canh bí, canh rau cải nương, còn ở Lào Cai, mén mén ăn với óc đậu, rượu ngô Bắc Hà...
Xôi ngũ sắc
Xôi ngũ sắc có 5 màu nổi bật khác nhau:trắng, vàng, tím, đỏ, xanh, tượng trưng cho Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ, được hoà hợp lại tạo lên món ăn ngon mà bắt mắt, thường được người dân tộc làm vào các ngày lễ, tết.
Để tạo màu sắc độc đáo của xôi ngũ sắc, người dân đã dùng các thành phần nhuộm màu tự nhiên: màu đỏ là màu của gấc, lá cơm đỏ; màu xanh dùng lá gừng, lá cơm xôi xanh, hoặc vỏ bưởi, vỏ măng đắng, lá cây ba soi, cây thành ngạnh khô, đốt lấy tro ngâm với nước có pha chút vôi. Màu vàng dùng củ nghệ già giã lấy nước. Màu tím dùng lá cơm đen, hoặc lá cây sau sau.
Thịt trâu gác bếp
Thịt trâu gác bếp là món ăn đặc sản thường thấy trong bữa ăn của người Thái đen. Món thịt này thường được làm từ bắp của những chú trâu, bò nhà thả rông trên các vùng núi đồi Tây Bắc. Miếng thịt trâu to để thớ dài, tẩm gia vị ớt, gừng và mắc khén, xiên vào que to treo lên gác bếp.
Khói ám lâu ngày làm cho thịt trâu có mùi vị đặc biệt nhưng không khó chịu vì hôi khói. Các gia vị đặc biệt sau bao nhiêu ngày thậm chí còn thấy nguyên trên từng thanh thịt. Miếng thịt khô nhưng vẫn giữ nguyên mùi vị đặc trưng, nhất là độ ngọt của thớ thịt.
Khi ăn người ta xé nhỏ dọc theo thớ, có thể ăn ngay hoặc được coi là món nhậu chính uống cùng rượu ngô. Món này được chế biến hoàn toàn tự nhiên, không có chất bảo quản nhưng vẫn để dự trữ được khoảng 1 tháng.
Những đặc sản Hà Giang làm mê đắm lòng du khách Mảnh đất Hà Giang không chỉ hấp dẫn bởi tam giác mạch, núi rừng hùng vĩ, mà còn lôi cuốn bởi hương vị đặc sắc của những món ăn ngon, những thứ quà lạ. Theo VietQ