Chân dung Aung San Suu Kyi, thủ lĩnh mới của Myanmar
Xuất thân từ gia đình một vị tướng anh hùng của Myanmar, bà San Suu Kyi đã dành gần như cả đời để đấu tranh cho cải cách dân chủ ở Myanmar.
Tháng 11/2015 nữ chính trị gia Aung San Suu Kyi lãnh đạo Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ (NLD) giành thắng lợi áp đảo trong cuộc bầu cử cạnh tranh công khai đầu tiên ở Myanmar trong 25 năm qua.
Lãnh đạo phe đối lập NLD, bà Aung San Suu Kyi. Ảnh: Reuters.
Chiến thắng này xuất hiện đúng 5 năm sau ngày bà San Suu Kyi được thả tự do, thoát khỏi cảnh quản thúc tại gia trong 15 năm liền.
Trong thời kỳ từ năm 1989 đến năm 2010, người phụ nữ 70 t.uổi có nhiều thời gian bị tù đày do nỗ lực khôi phục nền dân chủ ở đất nước Myanmar khi đó nằm dưới quyền quản lý của quân đội. Thực tiễn này đưa bà trở thành một biểu tượng quốc tế cho việc phản kháng hòa bình chống áp bức.
Năm 1991 bà được trao giải Nobel Hòa bình và vị chủ tịch Ủy ban Nobel đã gọi bà là “một tấm gương tiêu biểu về quyền lực của người không có quyền”.
Tuy nhiên, sau khi được thả và tham gia chính trị sau đó, bà Suu Kyi bị một số nhóm nhân quyền chỉ trích là vẫn chưa bênh vực cho các nhóm thiểu số Myanmar trong thời gian xảy ra xung đột bạo lực liên quan tới các nhóm dân tộc ở một số vùng của đất nước Đông Nam Á này.
Gia đình giàu truyền thống
Aung San Suu Kyi là con gái của tướng Aung San – anh hùng độc lập của Myanmar,
Vị tướng này bị á.m s.át trong thời kỳ chuyển tiếp vào tháng 7/1947, chỉ 6 tháng trước khi Myanmar độc lập. Lúc đó bà Suu Kyi mới được 2 t.uổi.
Năm 1960 bà đi Ấn Độ cùng với người mẹ Daw Khin Kyi, người đã được bổ nhiệm làm Đại sứ Myanmar ở Delhi.
Bốn năm sau, bà sang Đại học Oxford ở Anh, nơi bà học triết, chính trị và kinh tế học. Tại đó bà gặp người chồng tương lai của mình, viện sĩ Michael Aris.
Sau quãng thời gian sống và làm việc ở Nhật Bản và Bhutan, bà định cư ở Anh để nuôi dạy 2 đứa con của mình, Alexander và Kim, nhưng quê hương Myanmar không bao giờ phai mờ trong tâm trí bà.
Khi quay trở lại Yangon (Myanmar) vào năm 1988 để chăm sóc mẹ già đang ốm nặng, đất nước của bà chìm trong dòng xoáy chính trị lớn.
Khi đó hàng ngàn sinh viên, nhân viên văn phòng và thầy tu đã xuống đường đòi cải cách dân chủ.
Trong diễn văn ở Yangon vào ngày 26/8/1988, bà phát biểu: “Với tư cách là con gái của cha tôi, tôi không thể thờ ơ với những gì đang diễn ra”. Từ đó bà dấn thân vào việc dẫn dắt phong trào đối lập chống lại thủ lĩnh quân sự khi đó là tướng Ne Win.
Lấy cảm hứng từ các chiến dịch bất bạo động của lãnh đạo phong trào quyền dân sự Mỹ Martin Luther King và lãnh đạo Mahatma Gandhi của Ấn Độ, bà đã tổ chức các cuộc tập hợp lực lượng và đi khắp đất nước Myanmar kêu gọi cải cách dân chủ hòa bình và bầu cử tự do.
Nhưng giới quân nhân – những người lên nắm quyền sau cuộc đảo chính vào ngày 18/9/1988, đã trấn áp một cách tàn bạo các cuộc biểu tình do bà lãnh đạo. Năm sau đó bà Suu Kyi bắt đầu bị quản thúc tại gia.
Video đang HOT
Chính quyền quân sự tổ chức cuộc bầu cử toàn quốc vào tháng 5/1990 mà đảng NLD của bà San Suu Kyi giành thắng lợi. Thế nhưng chính quyền quân sự đã khước từ chuyển giao quyền lực cho NLD.
Quản thúc tại gia
Bà Suu Kyi bị quản thúc như vậy ở Yangon trong 6 năm cho đến khi bà được phóng thích vào tháng 7/1995.
Những người ủng hộ chào đón bà San Suu Kyi khi bà được thả tự do hoàn toàn vào năm 2010.
Bà lại bị quản thúc tại gia tiếp vào tháng 9/2000, khi bà cố gắng tới thành phố Mandalay thách thức các lệnh hạn chế đi lại.
Bà được thả vô điều kiện vào tháng 5/2002, nhưng chỉ hơn một năm sau bà lại bị tống giam sau vụ đụng độ giữa những người ủng hộ bà và một đám đông do chính phủ hậu thuẫn.
Bà sau đó được ra tù, nhưng rồi lại bị quản thúc tại nhà.
Trong thời gian bị quản thúc, bà Suu Kyi mải miết học tập và rèn luyện. Bà dành thời gian suy nghĩ, luyện tập kỹ năng tiếng Pháp và Nhật, và thư giãn bằng cách chơi các bản nhạc dương cầm của Bach.
Thi thoảng bà có thể gặp gỡ các cán bộ khác của NLD và một số nhà ngoại giao.
Nhưng trong thời kỳ đầu bị giam giữ, bà thường sống cô độc. Bà không được phép gặp 2 con trai của mình cũng như người chồng – người về sau qua đời do ung thư vào tháng 3/1999.
Giới chức quân sự đề nghị để bà đi Anh gặp chồng khi ông thập tử nhất sinh, nhưng bà đã từ chối do sợ rằng mình sẽ không có cơ hội trở về quê hương.
Quay trở lại với chính trường
Vào ngày 7/11/2010, bà bị gạt khỏi cuộc bầu cử đầu tiên của Myanmar sau 2 thập kỷ (kể từ khi quân đội làm đảo chính). Nhưng 6 ngày sau bà được tự do, không còn bị quản thúc tại gia nữa.
Người con trai Kim Aris được phép thăm bà lần đầu tiên trong một thập kỷ.
Khi chính phủ mới ở Myanmar bắt đầu tiến trình cải cách, Aung San Suu Kyi và đảng của bà tham gia trở lại hoạt động chính trường.
Khi các cuộc bầu cử bổ sung được tổ chức vào tháng 4/2012, để lấp khoảng trống của các chính trị gia đã giữ các chức vụ trong chính phủ, bà cùng đảng của mình đã cạnh tranh để giành các ghế trống đó, bất chấp các nghi ngại.
Trong một cuộc phỏng vấn trước cuộc bỏ phiếu, bà nói: “Một vài người quá lạc quan về tình hình. Chúng tôi thì lạc quan một cách cảnh giác. Chúng tôi mới chỉ ở đầu con đường”.
Bà San Suu Kyi và đảng NLD giành được 43 trong 45 ghế trống. Các tuần sau đó, bà Suu Kyi tuyên thệ trong quốc hội và trở thành lãnh đạo phe đối lập.
Tháng 5 sau đó, bà bắt đầu chuyến thăm bên ngoài Myanmar đầu tiên sau 24 năm, với sự tin tưởng rằng các lãnh đạo mới của đất nước sẽ cho phép bà quay trở về.
“Chặng đường đấu tranh vẫn còn”
Mặc dầu vậy, bà Suu Kyi chưa hài lòng với mức độ tiến triển của dân chủ ở Myanmar.
Vào tháng 11/2014, bà cảnh báo: Myanmar không tiến hành bất cứ cải cách thực sự nào trong 2 năm qua. Bà cũng cảnh báo rằng nước Mỹ – đã dỡ bỏ hầu hết các lệnh trừng phạt nhằm vào Myanmar trong năm 2012 – đã “quá lạc quan”.
Vào tháng 6, một cuộc bỏ phiếu trong quốc hội Myanmar đã thất bại trong nỗ lực loại bỏ quyền phủ quyết của quân đội nước này đối với các thay đổi trong Hiến pháp. Không những vậy, bà San Suu Kyi còn bị cấm ra ứng cử Tổng thống do hai con trai bà mang hộ chiếu Anh chứ không phải Myanmar – một phán quyết mà bà cho là không công bằng.
Năm 2015, chính quyền dân sự của Tổng thống Thein Sein (được quân đội hậu thuẫn) tuyên bố sẽ tổ chức một cuộc tổng tuyển cử vào tháng 11 – cuộc bầu cử cạnh tranh công khai đầu tiên trong 25 năm.
Sau cuộc bỏ phiếu vào ngày 8/11, tình hình trở nên rõ ràng là NLD sẽ giành chiến thắng áp đảo.
Vào ngày 13/11 đảng NLD giành được 2/3 số ghế cạnh tranh cần thiết trong quốc hội để giành chiến thắng áp đảo trong một cuộc bầu cử được công nhận rộng rãi là rất công bằng.
Dẫu vậy, hàng trăm ngàn người, bao gồm cộng đồng Rohingya Hồi giáo – những người không được công nhận là công dân – đã không được phép bầu cử./.
Trung Hiếu Dịch từ BBC
Theo_VOV
Bầu cử ở Myanmar: Bà Aung San Suu Kyi chiến thắng chỉ là 'hình thức'?
Dù đảng NLD của bà Aung San Suu Kyi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử lịch sử hôm 8/11, quân đội Myanmar vẫn nắm giữ không ít vị trí lãnh đạo quan trọng trong hệ thống chính trị nước này.
Tính tới hôm nay (11/11), 3 ngày sau cuộc bầu cử lịch sử ở Myanmar, kết quả cuối cùng vẫn chưa được công bố nhưng hôm 9/11, đảng Đoàn kết Thống nhất và Phát triển (USDP) cầm quyền do quân đội hậu thuẫn đã phải thừa nhận thất bại trước đảng Liên đoàn quốc gia vì Dân chủ (NLD) của bà Aung San Suu Kyi.
Hãng thông tấn AP (Mỹ) nhận định, dù kết quả bầu cử chính thức như thế nào, quân đội Myanmar vẫn nắm giữ một thế lực quan trọng can thiệp vào tình hình chính trị quốc gia. Theo đó, quân đội Myanmar nắm quyền điều hành đất nước sau cuộc đảo chính năm 1962 và từng không ít lần mạnh tay đàn áp các cuộc cách mạng ủng hộ nền dân chủ.
Người dân Myanmar mua đồ lưu niệm in hình bà Aung San Suu Kyi, lãnh đạo đảng NLD.
"Cuộc bầu cử hôm 8/11 vẫn chưa đ.ánh dấu thắng lợi toàn diện của nền dân chủ ở Myanmar", chuyên gia Ellen Bork tại Viện Chính sách ngoại giao Mỹ nhấn mạnh: "Trong những năm qua, rõ ràng, quân đội Mynamar và đảng cầm quyền USDP không hề quan tâm tới việc chuyển đổi sang nền dân chủ bởi nó sẽ khiến họ mất quyền lực".
Bên cạnh việc đưa các cựu quan chức cấp cao trong đảng cầm quyền vào nắm giữ những vị trí ở Nội các, quân đội Myanmar còn tự trao cho mình quyền lực hiến pháp để gây ảnh hưởng với chính phủ của bất cứ ai được bầu lên làm Tổng thống.
Thậm chí, trong trường hợp khẩn cấp, một cơ quan chuyên trách do quân đội chỉ huy còn có thể giành lại quyền quản lý đất nước. Hơn nữa, hiến pháp Mynamar hiện thời không cho phép bà Suu Kyi được giữ chức Tổng thống. Lý do là bà đã kết hôn với một người nước ngoài là nhà sử học Oxford quá cố Michael Aris và có hai người con trai mang quốc tịch Anh.
Do đó, trên phương diện không chính thức, đảng NLD của bà Suu Kyi vẫn chưa giành được thắng lợi tuyệt đối trước đảng USDP.
Trong buổi phỏng vấn với BBC, bà Suu Kyi tuyên bố đảng NLD của bà hy vọng giành được 75% số ghế trong tổng số 664 ghế trong Quốc hội Myanmar. Tuy nhiên, kết quả của cuộc bầu cử hôm 8/11 đang được thông báo một cách chậm chạp. Tính tới hôm nay, theo Uỷ ban bầu cử Myanmar, NLD đã giành 78 trong 88 ghế Hạ viện và 29 trong 33 ghế Thượng viện.
"Chiến thắng vang dội của đảng NLD là bước đi đầu tiên trong tiến trình đàm phán diễn ra trong vài tuần và vài tháng nữa giữa NLD và giới quyền lực quân đội kiểm soát hiến pháp", phó Giám đốc phụ trách bộ phận châu Á thuộc tổ chức giám s.át n.hân quyền ở New York, ông Phil Robertson nói.
"Họ xây dựng một cấu trúc chính trị để ngăn bà Aung San Suu Kyi không được giữ quyền Tổng thống và bị đưa vào tầm kiểm soát cũng như ảnh hưởng của họ", ông Robertson nói thêm.
Theo quy định của hiến pháp Myanmar, ngay cả khi NLD giành một tỷ lệ lớn trong tổng số 664 ghế trong Quốc hội, đảng USDP do quân đội hậu thuận vẫn sẽ tự động giữ 25% số ghế. Điều quan trọng là, dù có thua trong cuộc bầu cử, quân đội vẫn sẽ giữ lại các vị trí bộ trưởng quan trọng gồm quốc phòng, nội vụ và biên phòng. Theo hiến pháp, quân đội có thể kiểm soát tổng thể chính phủ, bao gồm cả quản lý kinh tế nếu họ thấy cần thiết.
"Dù có ai hậu thuẫn, bà Aung San Suu Kyi vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn nếu như đối đầu với quân đội. Hành động này không khác gì như việc đ.âm đầu vào tường", chuyên gia Robertson chia sẻ.
Còn theo nhà phân tích chính trị độc lập ở Myanmar, Toe Kyaw Hlaing, do quân đội nước này vẫn đang nắm quyền đưa ra những quyết định chính trị quan trọng, đảng NLD và nhiều đảng phái chính trị khác không còn đường nào khác là hợp tác với quân đội.
Ngoài ra, Hội đồng Quốc phòng và An ninh của quân đội còn có cơ chế mạnh mẽ hơn cả Quốc hội cũng như được hiến pháp hậu thuẫn. Do đó, chính phủ NLD sẽ khó có tiếng nói lớn. Điều này đồng nghĩa với việc quyền lực thực sự có thể vẫn nằm trong tay quân đội bất chấp thành công của NLD.
Vào năm 1990, sau khi đảng NLD của bà Aung San Suu Kyi giành chiến thắng lớn trong cuộc bầu cử, các tướng lĩnh quân đội đứng đầu Myanmar đã bác bỏ kết quả, ra lệnh quản thúc bà và bỏ tù hàng nghìn người ủng hộ bà.
Người dân Myanmar vui mừng chào đón chiến thắng của đảng NLD. (Ảnh minh họa)
Theo dự đoán trong cuộc bầu cử hôm 8/11, đảng NLD đã giành được thắng lợi tương đương với kết quả bầu cử năm 1990. Chia sẻ với AP, một đồng minh của bà Suu Kyi, ông Tin Oo cho rằng đảng NLD đã giành được gần 81% số phiếu ủng hộ của cử tri.
Tuy nhiên, phát ngôn viên dảng NLD Win Htein cho rằng việc Ủy ban bầu cử chậm chạp công bố kết quả kiểm phiếu chính thức là có ý đồ riêng. "Uỷ ban Bầu cử đang cố trì hoãn vì họ muốn thực hiện mưu mẹo hay một điều gì đó", ông Htein nói.
Khi chia sẻ với BBC, bà Suu Kyi nhấn mạnh bà hy vọng quân đội Myanmar không bác bỏ kết quả chiến thắng bầu cử của đảng NLD như năm 1990. "Họ nhiều lần khẳng định sẽ tôn trọng suy nghĩ của người dân và thực thi kết quả của cuộc bầu cử", bà Suu Kyi nói.
Nếu như NLD giành được 2/3 số ghế trong Quốc hội Mynamar, đảng của bà Suu Kyi sẽ giành quyền kiểm soát nhiều vị trí lãnh đạo quan trọng trong hệ thống chính trị ở quốc gia này. Theo bà Suu Kyi, dù không được chính thức nắm quyền Tổng thống, bà vẫn sẽ lãnh đạo đất nước bằng cách đặt vị trí của mình là "trên cả Tổng thống".
Trong thời gian tới, quân đội và các đảng phái chính trị quyền lực nhất ở Thượng viện và Hạ viện sẽ đề cử ứng viên cho vị trí Tổng thống. Theo đó, sau ngày 31/1/2016, toàn bộ 664 nghị sĩ sẽ bỏ phiếu và bầu ra một Tổng thống và hai người khác nắm chức phó Tổng thống.
Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin từ Associated Press (AP) của Mỹ. Đây là hãng tin lớn nhất trên thế giới, có trụ sở tại New York. AP cũng là một trong những nguồn cung cấp tin tức lớn nhất cho các tờ báo, đài truyền hình và đài phát thanh trên thế giới.
MINH THU (lược dịch)
Theo Infonet
Thắng lợi của bà Suu Kyi mở đường cho một nền dân chủ ở Myanmar Người dân Myanmar kỳ vọng, thắng lợi của bà Aung San Suu Kyi sẽ mở ra cơ hội thiết lập một nền dân chủ thực sự tại quốc gia Đông Nam Á này. Đảng USDP cầm quyền thừa nhận thất bại Đảng đoàn kết và Phát triển Myanmar (USDP) cầm quyền ngày 9/11 đã lên tiếng thừa nhận thất bại trong cuộc tổng...
