Căn bệnh triệu phụ nữ sau sinh dễ mắc và cách phòng ngừa

Ths. BS Nguyễn Đình Liên, Trưởng khoa Ngoại Thận-Tiết niệu, Bệnh viện E Hà Nội cho biết, bệnh nhân nhập viện trong tình trạng cả khối sa sinh dục (tử cung, bàng quang) to như nắm tay thò ra cửa âm đạo…

Ths. BS Nguyễn Đình Liên thăm khám cho cụ bà Nguyễn Thị Đuềnh

Ngày thay 30 cái quần

Nằm trên giường bệnh sau khi đã phẫu thuật thành công, cụ Nguyễn Thị Đuềnh (91 tuổi, Hưng Yên) cho biết rất lâu rồi tử cung của bà bị lòi ra ngoài, ban đầu chỉ như đốt ngón tay, sau thì dài ra cả ngón.

“Không đóng bỉm, tôi phải mặc 3 quần một lúc. Khoảng 2-3h lại phải thay một lần. Trung bình, một ngày phải thay tới 30 quần. Việc suốt ngày chảy nước khiến tôi ngại không dám đi đâu, ngồi với ai cũng ngại. Hơn hai tháng trước, nước chảy ra nhiều quá khiến tôi cảm giác kiệt sức. Chưa kể, một tháng gần đây, cả dạ con lòi ra ngoài, đi lại vướng víu”, bà Đuềnh cho biết.

Khối sa sinh dục đột ngột “chui” ra to như nắm tay khiến bà Đuềnh càng trở nên khó chịu. “Đi lại đau. Nằm xuống, ngồi dậy cũng đau. Các con sợ mãi như thế tôi không chịu được nên quyết định đưa tôi đến viện”, bà Đuềnh nhớ lại.

Trao đổi với phóng viên, Ths. BS Nguyễn Đình Liên, Trưởng khoa Ngoại Thận-Tiết niệu, Bệnh viện E Hà Nội cho biết, bệnh nhân nhập viện trong tình trạng cả khối sa sinh dục (tử cung, bàng quang) to như nắm tay lòi ra cửa âm đạo.

Do thời gian kéo dài nên toàn bộ khối sa tím đen. Qua thăm khám, bệnh nhân được chẩn đoán sa sinh dục độ 3 kèm sa bàng quang gây rối loạn tiểu tiện đi kèm bị nghẹt.

Rất may, sau khi bệnh nhân đến khoa, chúng tôi đã đẩy được khối sa sinh dục ấy vào trong, sau khi điều trị ổn định mới tiến hành phẫu thuật nội soi. Chỉ chậm thêm một vài ngày, khối sa sinh dục sẽ bị hoại tử rất nguy hiểm đến tính mạng. Hiện bệnh nhân đã hồi phục, một ngày sau mổ đã có thể đi lại được”, Ths. BS Nguyễn Đình Liên cho biết.

Theo BS Đình Liên, sa sàn chậu (sa sinh dục, sa bàng quang và sa trực tràng) là bệnh khá phổ biến ở phụ nữ Việt Nam, trong lứa tuổi từ 40 – 50 trở lên chiếm khoảng 5 – 8%.

Đây là bệnh không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng lại ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt, lao động của phụ nữ. Nếu sa sinh dục đơn thuần gây ảnh hưởng đến quan hệ tình dục, gây viêm loét gây đau hoặc rối loạn tiểu tiện. Còn trong trường hợp sa trực tràng ảnh hưởng đến khả năng đại tiện.

“Nếu chẳng may bị chứng bệnh này sẽ gây ảnh hưởng đến cuộc sống rất nhiều, vì khối sa như thế sẽ gây hạn chế vận động, gây đau đớn, mất vệ sinh làm ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày và lao động. Nhiều trường hợp sa quá lớn gây tắc nghẹt, gây hoại tử tạng, cũng nguy hiểm tính mạng. Trường hợp cụ bà trên là ví dụ điển hình”, TS. BS Nguyễn Đình Liên chia sẻ.

Cách nào phòng ngừa?

BS Đình Liên cho biết thêm, bệnh thường gặp ở những người chửa đẻ nhiều, đẻ quá sớm, quá dày và những lần đẻ trước không không được đỡ đẻ an toàn, đúng kỹ thuật.

Sa sinh dục trong nhiều trường hợp không những chỉ sa tử cung, mà còn sa cả thành trước âm đạo kèm theo có sa bàng quang và sa cả thành sau âm đạo kèm theo trực tràng, trường hợp cụ Đuềnh là ví dụ điển hình.

Có nhiều nguyên nhân gây ra sa sinh dục. Theo đó, bệnh thường gặp ở những phụ nữ chửa đẻ nhiều lần, đẻ dày, sản phụ lao động nặng hoặc quá sớm sau đẻ làm tăng áp lực ổ bụng, đè vào đáy chậu còn mềm yếu dễ gây nên sa sinh dục.

Ths. BS Nguyễn Đình Liên

Ngoài ra, chị em thường xuyên mang vác, gánh gồng nặng, táo bón trường diễn, ho kéo dài… cũng là những trường hợp dễ bị sa sinh dục.

“Phụ nữ sa sinh dục còn do rối loạn dinh dưỡng ở người già, hệ thống treo và nâng đỡ tử cung suy yếu hoặc có thể do cơ địa bẩm sinh ở người chưa đẻ lần nào”, BS Liên cho biết.

Mặc dù sa sinh dục tiến triển chậm, theo thời gian nhưng nếu không được xử trí thì ngày càng sa nhiều hơn, mức độ sa nhanh hay chậm tuỳ thuộc vào tuổi tác và mức độ lao động nặng hay nhẹ. Ngoài ra có thể có một số các biến chứng kèm theo.

Do đó, BS Liên khuyến cáo, phụ nữ sau đẻ nhiều, sau sinh có biểu hiện bất thường (cổ tử cung nhô ra ngoài nhiều hoặc khi quan hệ tình dục viêm đau rát nhiều thì nên đi khám để phát hiện).

Đáng lưu ý, nếu có những dấu hiệu trên thì đừng ngần ngại nói với các chuyên gia, bác sĩ chuyên khoa để được khám và điều trị kịp thời. ” Ngày xưa mổ sa sinh dục đa phần phải cắt bỏ tử cung, nhưng bây giờ sa sinh dục không có kèm theo u xơ tử cung thì có thể mổ nội soi khâu treo nhằm bảo toàn tử cung cho phụ nữ. Vì thế chị em hoàn toàn yên tâm và không nên ngại ngần mà đến viện sớm nếu có những bất thường để được khám và điều trị kịp thời”, BS Liên nhấn mạnh.

Ngoài ra, để dự phòng sa sinh dục, theo các bác sĩ sản khoa, chị em không nên đẻ sớm quá, để quá nhiều, quá dày và khi sinh nên chọn ở nơi có điều kiện đỡ đẻ an toàn, đúng kỹ thuật. Sau đẻ, chị em không không nên lao động quá sớm và quá nặng. Nếu chẳng may mắc các bệnh mãn tính gây tăng áp lực ổ bụng thường xuyên (táo bón trường diễn, ho kéo dài…) thì cần phải được điều trị sớm. Bởi đây cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến sa sinh dục.

Các triệu chứng mà người bệnh thấy được tuỳ thuộc mức độ sa nhiều hay ít, thời gian sa mới hay đã lâu, sa đơn thuần hay còn có tổn thương phối hợp, gồm có:

Khối sa lồi ở vùng âm hộ, tầng sinh môn. Tức nặng bụng dưới, cảm giác vướng víu khó chịu vùng âm hộ – tầng sinh môn, ảnh hưởng đến lao động và sinh hoạt hàng ngày của BN. Các triệu chứng rối loạn tiểu tiện (do bàng quang và niệu đạo bị sa): Tiểu khó, buốt, són tiểu, tiểu ra máu, bí tiểu. Rối loạn đại tiện (do sa trực tràng): Đại tiện khó, táo bón, BN hay có cảm giác mót rặn, tức nặng vùng hậu môn. Chảy máu, dịch từ cổ tử cung do cổ tử cung bị viêm nhiễm, cọ sát. Sa sinh dục ở người trẻ có thể vẫn có thai nhưng dễ bị sảy thai hoặc đẻ non.