Căn bệnh khiến cột sống uốn cong như con rồng

Căn bệnh không chỉ khiến nhiều trẻ em và người lớn có ngoại hình khác biệt mà còn khó đứng vững, chạy nhảy hay bị ngã, dễ ảnh hưởng cơ quan nội tạng.

Trong một lần tắm cho con gái 2 tuổi, chị T.N (Điện Biên) phát hiện cột sống bé bị vẹo lệch, hai vai không cân bằng. 11 năm qua, chị đã đưa con đi 3 viện lớn, tập vật lý trị liệu thời gian dài, nhưng tình trạng vẹo cột sống của con không đỡ.

Vì cột sống bị vẹo lệch, trẻ chạy nhảy dễ bị ngã. Lớn lên với ngoại hình khác thường, không chỉ bị hạn chế chiều cao, bé gái còn thường hay bị các bạn trêu chọc.

Ngày 3/6, đến khám tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức ( Hà Nội), bác sĩ khám sàng lọc cho trẻ bằng nghiệm pháp Adam, đo đường cong ngực, kết hợp hình ảnh chụp phim, cho thấy trẻ bị vẹo cột sống tới 60 độ. Bệnh khiến vai trái bé thấp hơn hẳn vai phải, bướu sườn nhìn rõ khi cúi xuống trước.

Hình ảnh chụp phim cho thấy trẻ bị vẹo cột sống tới 60 độ. Ảnh: Võ Thu

“Bệnh nhân bị vẹo cột sống vô căn ở tuổi thiếu niên. Đây là loại bệnh khoa học chưa tìm ra nguyên nhân, nhưng chiếm tới 80% số bệnh nhân cong vẹo cột sống, nghĩa là rất phổ biến”, PGS.TS Đinh Ngọc Sơn, Trưởng khoa Phẫu thuật cột sống, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, chia sẻ với VietNamNet.

Bác sĩ Sơn đánh giá bệnh nhi bị cong vẹo mức độ nặng. Nếu không mổ ngay, chỉ 5-10 năm tới, bệnh càng nặng thêm, ảnh hưởng tới các cơ quan nội tạng. “Nhiều trường hợp trẻ bị cong vẹo mức độ rất nặng, tới 90-140 độ, khiến cột sống cong chữ C, uốn ‘như con rồng’, bác sĩ Sơn nói.

Theo bác sĩ Sơn, việc điều trị vẹo cột sống chia thành 2 nhóm. Với trẻ dưới 10 tuổi (khởi phát sớm), cột sống đang phát triển mạnh, nếu không điều trị hậu quả nặng nề, quan trọng nhất là ảnh hưởng tim mạch, phổi.

Đó là bởi trẻ phát triển hoàn thiện lồng ngực trong giai đoạn 5-8 tuổi, nếu bị vẹo cột sống ở giai đoạn này, phổi bị xẹp, không phát triển được. Điều này có thể khiến hệ hô hấp của trẻ không tốt, khó thở; tim và các mạch máu lớn bị chèn ép; khoang ổ bụng và các nội tạng cũng bị ảnh hưởng, không hoàn thiện.

Việc điều trị cho các bé dưới 10 tuổi bị vẹo cột sống rất khó. Trước đây, nẹp tăng trưởng được sử dụng nhiều, gần đây bác sĩ cải tiến kỹ thuật, dùng thanh trượt giúp trẻ không phải gây mê để mổ nhiều lần, vừa giữ cột sống ổn định, tiếp tục phát triển, vừa đảm bảo các cơ quan nội tạng phát triển.

Ở nhóm thứ 2, với những trường hợp xương đã cốt hóa, trưởng thành, chỉ cần dùng phương pháp nắn chỉnh một lần.

“Không phải trường hợp cong vẹo cột sống nào cũng phải mổ”, bác sĩ Sơn nói. Các bác sĩ sẽ căn cứ vào nhiều yếu tố như tuổi, mức độ cong vẹo, nguyên nhân để có chỉ định phù hợp như mặc áo nẹp chỉnh hình, tập luyện, bó bột hay phẫu thuật… Quan trọng là phải phát hiện cong vẹo cột sống sớm, điều trị kịp thời bằng phương pháp phù hợp, góp phần ngăn chặn và giảm thiểu những biến chứng gây biến dạng nặng cột sống và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển thể chất, tâm lý của trẻ.

Hàng năm, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức tổ chức chương trình khám sàng lọc, tư vấn và chụp X-quang miễn phí gù vẹo cột sống ở trẻ em. Năm nay, chương trình sẽ diễn ra trong 2 ngày 8-9/6.

Chương trình Sức khỏe học đường giai đoạn 2021-2025 đặt chỉ tiêu về tuyên truyền, giáo dục sức khỏe học đường trong trường học, 100% học sinh được tuyên truyền, giáo dục về sức khỏe và nâng cao kiến thức phòng, chống bệnh, tật học đường, bệnh không lây nhiễm và sức khỏe tâm thần; được giáo dục về dinh dưỡng hợp lý, thực phẩm lành mạnh, an toàn.

Bệnh học đường là những bệnh liên quan đến lứa tuổi đang ngồi trên ghế nhà trường. Việc học sinh hiểu biết về bệnh học đường sẽ giúp trẻ bảo vệ sức khỏe và tinh thần tốt nhất.

Một trong các bệnh, tật học đường phổ biến hiện nay là gù, cong vẹo cột sống. PGS.TS Đinh Ngọc Sơn cho biết hiện nay cong vẹo cột sống là căn bệnh khá phổ biến. Đáng chú ý, số trẻ em bị cong, vẹo cột sống chiếm từ 0,5 đến 1% dân số.