Cá vực, nghe tên đã thèm

Chén cơm nấu từ gạo trên nương, cá bắt từ vực, chấm với mắm cay, ăn xong làm một tô canh chua chua thanh thanh.

Từ Quy Nhơn, tôi gọi điện hỏi thăm chị, chị tôi bảo anh đang lên núi bắt cá vực, về bỏ vào ngăn đông đủ lạnh để dành. Cây lá giang thì mọc đầy quanh nhà, gieo thêm ít rau nữa là coi như có thực phẩm dự trữ.

Cá vực. Chao ôi nghe tới đã thèm. Nhớ tới hè những năm trước, tôi chạy tám chục cây số đến nhà anh chị ở miền núi chơi, anh liền rủ đi bắt cá vực. Mùa này những con suối đầy cá. Gọi là cá vực, vì cá sống ở những con suối chảy từ trên núi xuống những vách đá dựng đứng xuống những vực sâu.

Trời hè nắng nóng, nhưng những con suối mát chảy quanh co dưới bóng cây vẫn mát. Nước suối trong vắt thấy được những hòn sỏi dưới đáy và cá lượn từng bầy. Những con cá vớt lên ướt rượt, tươi trong, sáng óng ánh.

Đem về, người kỹ thì đánh vảy, bỏ ruột. Nhưng thường thì vì cá sạch quá nên mọi người chỉ mang về, rửa lại, rồi bỏ lên vỉ nướng nguyên con. Thơm ngon hết biết.

Cá vực, hay cá suối là cách gọi dân dã theo môi trường sống của cá. Tên của giống cá này là cá luối, loại cá không lớn lắm, chỉ tầm hai ngón tay. Nhớ năm đó, tôi ra suối một buổi, vừa được tận hưởng bóng mát và hơi lạnh hệt như đi nghỉ dưỡng, vừa được thú vui bắt cá. Đi một buổi là tôi được một thùng cá đầy.

Bữa trưa hôm ấy, chị tôi cất một phần số cá vào tủ, phần còn lại, chị đem ra chế biến. Chị đặt một ít lên vỉ nướng trên than hồng, một ít đem chiên xù, phần còn lại đem nấu canh chua lá giang.

Bữa cơm bày ra có cá nướng thịt thơm ngọt, cá rán vàng giòn. Chị làm sẵn chén nước mắm tỏi ớt chua ngọt, xắt ít rau răm ngò gai. Nếu thức nướng, rán chấm nước mắm cay làm người ăn hơi khát nước, thì đã có tô canh chua cá vực lá giang với những lát ớt đỏ.

Chén cơm nấu từ gạo trên nương, cá bắt từ vực, chấm với mắm cay, ăn xong làm một tô canh chua chua thanh thanh. Giữa mùa hè, được thưởng thức bữa ăn như thế, cả nhà nhận xét ngon hơn ăn ở nhà hàng năm sao.

Khi về, chị tôi cho tôi một túi cá. Về nhà, tôi cũng làm theo cách chế biến hệt như chị, nhưng không ngon bằng. Lý do chính có thể vì cá đã bớt tươi, cá vực ăn ngon nhất lúc vừa mới bắt. Nhưng cũng có thể còn lý do khác là, bữa ăn ngon còn lệ thuộc vào không gian.

Không khí núi rừng, bữa cơm đầm ấm, khiến hương vị làm tôi mãi không quên. Tôi còn nghe anh chị kể, cánh thanh niên trong làng rủ nhau lên suối bắt cá, bắt rồi thì nướng ngay ở bờ suối, nhâm nhi ít ly rượu tự nấu từ gạo nương mang theo, trong cảnh sắc ấy, món cá còn ngon hơn nữa.

Thèm rồi thì ước, tôi cầu mong cho dịch giã chóng qua, để người còn được tới thăm nhau, ăn với nhau một bữa cơm. Cùng nhau cố gắng, rồi cảnh đời thường bình dị ấy sẽ sớm trở lại thôi mà.