Bước tiến mới trong điều trị trầm cảm giúp thời gian thử thuốc giảm đến 9 lần

2 nhà thần kinh học người Israel vừa cho ra mắt một xét nghiệm máu mới được kỳ vọng sẽ giúp xác định khả năng đáp ứng thuốc của bệnh nhân MDD đối với các loại thuốc chống trầm cảm thông thường.

(Ảnh: iStock)

Theo phóng viên TTXVN tại Tel Aviv, 2 nhà thần kinh học người Israel vừa cho ra mắt một xét nghiệm máu mới được kỳ vọng sẽ giúp xác định khả năng đáp ứng thuốc của bệnh nhân mắc rối loạn trầm cảm nặng (MDD) đối với các loại thuốc chống trầm cảm thông thường.

Trầm cảm là một trong những rối loạn tâm thầ n phổ biến nhất, ảnh hưởng đến hơn 330 triệu người trên toàn thế giới . Hiện nay, phương pháp điều trị chủ yếu dựa trên quá trình thử – sai kéo dài, khiến bệnh nhân mất nhiều năm để tìm ra loại thuốc phù hợp.

Tại Israel, sau 23 tháng xung đột liên tiếp, nhu cầu điều trị sức khỏe tâm thần hiệu quả trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Xét nghiệm máu do hai nhà sáng lập là Tiến sỹ Talia Cohen Solal và Tiến sĩ Daphna Laifenfeld của startup công nghệ y tế NeuroKaire phát triển, mở ra nền tảng điều trị cá nhân hóa cho các rối loạn tâm thần.

Dựa trên kết quả xét nghiệm, bác sỹ có thể xác định phương án điều trị phù hợp nhất với từng bệnh nhân.

Tiến sỹ Cohen Solal chia sẻ: “Từ lâu, bệnh nhân trầm cảm lâm sàng phải trải qua một quy trình điều trị đầy mệt mỏi trước khi tìm được thuốc hiệu quả. Chỉ khoảng 1/3 bệnh nhân cải thiện tình trạng khi điều trị, trong khi 2/3 còn lại phải thay đổi thuốc hoặc liều lượng nhiều lần.”

Bà cho biết, thời gian thử thuốc trung bình hiện nay kéo dài từ 12 đến 18 tháng. “Chúng tôi rút ngắn quy trình đó xuống còn 2 tháng.”

Xét nghiệm mới mang tên BrightKaire sử dụng tế bào gốc lấy từ máu của bệnh nhân để tạo ra các tế bào thần kinh ở vùng não trán – khu vực liên quan nhiều nhất đến các rối loạn tâm thần.

Sau đó, các tế bào này được kiểm tra phản ứng với 70 loại thuốc chống trầm cảm khác nhau, giúp xác định loại thuốc hoặc phác đồ điều trị hiệu quả nhất cho từng người.

Công nghệ phân tích do AI hỗ trợ sử dụng dữ liệu di truyền, tiền sử bệnh lý và hình ảnh tế bào thần kinh dưới kính hiển vi để đưa ra báo cáo chi tiết, bao gồm hiệu quả của từng loại thuốc và khả năng gây tác dụng phụ.

Tiến sỹ Cohen Solal giải thích: “Trầm cảm là sự suy giảm kết nối trong não, thường biểu hiện qua sự thiếu động lực. Với nền tảng ‘bộ não trong đĩa petri’, chúng tôi có thể quan sát trực tiếp mức độ kết nối giữa các tế bào thần kinh sau khi tiếp xúc với thuốc và biến dữ liệu đó thành chỉ số định lượng.”

Bà nhấn mạnh: “Công nghệ của chúng tôi không chỉ cho thấy thuốc có vào được não hay không, mà còn cho thấy thuốc thực sự làm gì trong não bộ.”

Công nghệ BrightKaire vừa nhận được giấy phép xét nghiệm phát triển trong phòng thí nghiệm (LDT) từ Trung tâm Medicare & Medicaid của Mỹ, đánh dấu bước tiến quan trọng: đây là xét nghiệm lâm sàng đầu tiên dựa trên tế bào thần kinh phát triển từ máu.

Tiến sỹ Cohen Solal cho biết, hiện đã có khoảng 100 bác sỹ tâm thần đang sử dụng xét nghiệm này để kê đơn điều trị.

Tuy nhiên, theo Giáo sư Mark Weiser – Trưởng khoa Tâm thần tại Trung tâm Y tế Sheba – công nghệ này vẫn cần được kiểm chứng thêm qua các thử nghiệm lâm sàng quy mô lớn./.