‘Bóng ma’ Covid-19 đốn gục hơn 16.000 doanh nghiệp Việt chỉ trong 2 tháng
Báo cáo của Đại học Kinh tế quốc dân về tác động của Covid-19 đến nền kinh tế cho thấy những con số thiệt hại khủng khiếp mà dịch bệnh gây ra cho doanh nghiệp Việt.
Theo báo cáo, đại dịch Covid-19 tác động gần như đồng thời tới toàn bộ các nền kinh tế trên thế giới. Dự báo của các tổ chức quốc tế cho thấy, kinh tế toàn cầu có thể thiệt hại khoảng 1.000 – 2.000 tỷ USD trong năm 2020, tăng trưởng giảm từ 0,5 đến 1,5% tùy kịch bản. Hầu hết các dự báo đều đưa ra nhận định rằng Mỹ và EU sẽ rơi vào trong trạng thái suy thoái kinh tế nặng nề trong năm 2020.
Kinh tế Việt Nam cũng không nằm ngoài vòng xoáy suy thoái đó. Dự báo, tăng trưởng GDP quý 2 của Việt Nam khoảng 2,0 % so với cùng kỳ và thậm chí suy thoái nếu xảy ra kịch bản xấu. Chỉ số VN-Index giảm khoảng 28%, phục hồi ngay sau khi dịch được khống chế với mức xấp xỉ 20%. Xuất khẩu giảm từ khoảng 25% trong quý 2 và phục hồi về mức khoảng 15% trong các quý sau của năm 2020.
Để thấy rõ tác động của Covid-19 đến doanh nghiệp Việt Nam, báo cáo đã khảo sát ý kiến của 510 doanh nghiệp (tính đến ngày 1/4/2020), bao gồm 92,6% doanh nghiệp ngoài NN, 6,08% doanh nghiệp FDI và 1,76% DNNN. Kết quả khảo sát cho thấy có đến 93,9% doanh nghiệp cho rằng dịch Covid-19 có tác động tiêu cực đến hoạt động sản xuất kinh doanh của họ.
Sụt giảm doanh thu đang là khó khăn lớn nhất mà nhiều doanh nghiệp gặp phải. Cụ thể, 20,2% doanh nghiệp chịu ảnh hưởng tiêu cực cho rằng doanh thu sụt giảm từ 80% trở lên; 28,4% doanh nghiệp bị sụt giảm từ 50% – 80% doanh thu; 34,9% sụt giảm 30% – 50%; 13,9% sụt giảm từ 10% – 30%; và chỉ có 2,7% doanh nghiệp bị sụt giảm dưới 10% doanh thu.
Điều này dẫn đến những hệ quả khủng khiếp: Trong 2 tháng đầu năm, 16.151 doanh nghiệp phải tạm ngừng kinh doanh có thời hạn, 2.807 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể.
Video đang HOT
Trong 2 tháng đầu năm, có 16.151 doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh vì Covid-19.
Tính đến 20/3, đã có trên 15% số doanh nghiệp phải cắt giảm quy mô sản xuất (tháng 2 là 10%). Nếu ước tính số lao động bình quân 1 doanh nghiệp khoảng 25 người thì trong 2 tháng đã có khoảng 400.000 lao động bị ảnh hưởng do các doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh. Ước tính số lao động bị giảm giờ làm hoặc mất việc làm khoảng 440.000-880.000 người.
Nếu dịch bùng phát, số lao động bị giảm giờ làm hoặc bị mất việc làm khoảng 880.000-1,32 triệu người. Thống kê trong tháng 2/2020 đã cho thấy, số người thất nghiệp nộp hồ sơ hưởng BHTN là trên 47.000 người, tăng 60% so với tháng 01/2020 và tăng 70% so với cùng kỳ năm ngoái (gần 28.000 người).
Mặc dù các doanh nghiệp đã có nhiều hành động nhằm đối phó với ảnh hưởng tiêu cực của Covid-19 nhưng nếu dịch bệnh tiếp tục lan rộng và kéo dài, nhiều nguy cơ xấu có thể xảy ra. Theo đ.ánh giá của các doanh nghiệp, dịch bệnh càng kéo dài, khả năng phá sản của các doanh nghiệp càng cao.
Cụ thể, nếu dịch Covid-19 kéo dài đến hết tháng 4/2020, 49,2% doanh nghiệp vẫn duy trì được hoạt động sản xuất kinh doanh, 31,9% cắt giảm qui mô sản xuất, có 18,1% phải tạm dừng hoạt động và 0,8% có khả năng phá sản.
Tuy nhiên, nếu dịch kéo dài đến hết tháng 6/2020, tình hình sẽ trở nên tồi tệ hơn khi chỉ còn 14,9% doanh nghiệp duy trì được hoạt động, 46,6% doanh nghiệp tiếp tục cắt giảm qui mô, 32,4% sẽ tạm dừng hoạt động và 6,1% doanh nghiệp đứng trên bờ vực phá sản.
Tỷ lệ doanh nghiệp có khả năng phá sản sẽ tăng cao, đến mức 19,3% nếu dịch kéo dài đến hết tháng 9/2020 và 39,3% nếu dịch kéo dài đến hết năm nay.
Báo cáo “Đ.ánh giá tác động của Covid-19 đến nền kinh tế và các khuyến nghị chính sách” của Đại học Kinh tế quốc dân có thể coi là công trình nghiên cứu đầu tiên về lĩnh vực này của một cơ sở giáo dục đại học trong nước, kể từ khi dịch bệnh bùng phát tại Việt Nam. Nhóm tác giả gồm hơn 50 nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành đã làm việc khẩn trương trong suốt thời gian từ lúc bắt đầu bùng phát dịch tại Việt Nam cho đến nay, với khối lượng dữ liệu lớn từ các bộ, ngành của Việt Nam, các tổ chức quốc tế cùng hơn 500 doanh nghiệp.
LÊ THỊNH
Công bố báo cáo 'Đ.ánh giá tác động của dịch COVID-19 đến nền kinh tế và các khuyến nghị chính sách'
Ngày 3/4, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã công bố báo cáo "Đánh giá tác động của dịch COVID-19 đến nền kinh tế và các khuyến nghị chính sách".
Chợ Bến Thành (TP Hồ Chí Minh) vắng vẻ trong ngày đầu tháng 4. Ảnh: Xuân Khu/TTXVN
Báo cáo này do nhóm tác giả gồm trên 50 nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành đã làm việc khẩn trương từ lúc bắt đầu bùng phát dịch COVID-19 tại Việt Nam cho đến nay, phân tích khối lượng dữ liệu lớn từ các bộ, ngành của Việt Nam, các tổ chức quốc tế cùng trên 500 doanh nghiệp.
Các chuyên gia của Trường Đại học Kinh tế Quốc dân nhận định: Với sự thay đổi của tâm dịch từ phía Trung Quốc sang các nước châu Âu, Mỹ và lan rộng sang các khu vực khác, tác động đến nền kinh tế Việt Nam sẽ mạnh hơn và thay đổi về cơ chế từ phía đứt gãy nguồn cung ứng đầu vào sang chủ yếu là phía cầu.
Dựa trên cơ sở các kịch bản về số ca nhiễm và cách ly tại Việt Nam, Báo cáo xây dựng một số mô hình định lượng nhằm dự báo sơ bộ tác động của đại dịch đến nền kinh tế Việt Nam trong giai đoạn sắp tới.
Theo đó, báo cáo dự báo tăng trưởng GDP quý II năm 2020 của Việt Nam khoảng 2,0% so với cùng kỳ và thậm chí suy thoái nếu xảy ra kịch bản xấu. Dự kiến phục hồi từ quý III năm 2020. VN-Index giảm khoảng 28%, phục hồi ngay sau khi dịch được khống chế với mức xấp xỉ 20%. Xuất khẩu giảm khoảng 25% trong quý II và phục hồi về mức giảm 15% trong các quý sau của năm 2020.
Đặc biệt, kết quả nghiên cứu số liệu báo cáo của các cơ quan quản lý Nhà nước và kết quả khảo sát doanh nghiệp của Trường Đại học Kinh tế quốc dân cho thấy, đến thời điểm hiện tại, tác động của dịch COVID-19 đến khu vực doanh nghiệp đã bắt đầu bộc lộ một cách rõ ràng trong tất cả các ngành chịu ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp. Trong đó, có đến 93,9% các doanh nghiệp điều tra đ.ánh giá dịch COVID-19 có tác động tiêu cực đến hoạt động sản xuất kinh doanh của họ.
Để đối phó với những khó khăn do tác động của đại dịch, 65,5% doanh nghiệp thực hiện cắt giảm chi phí hoạt động thường xuyên; 35,3% doanh nghiệp phải cắt giảm lao động; 34% phải cắt giảm lương nhân công lao động; 34,5% doanh nghiệp đã phải cho lao động nghỉ việc không lương. Có 44,7% doanh nghiệp cắt giảm quy mô sản xuất kinh doanh; 34,7% các doanh nghiệp lựa chọn tạm dừng hoạt động sản xuất kinh doanh để chờ qua thời kỳ khó khăn và 15,1% doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi hình thức sản xuất kinh doanh cho phù hợp với bối cảnh mới.
Thống kê trong tháng 2/2020 cũng cho thấy, số người thất nghiệp nộp hồ sơ hưởng bảo hiểm thất nghiệp là trên 47.000 người, tăng 60% so với tháng 1/2020 và tăng 70% so với cùng kỳ năm ngoái (gần 28.000 người).
Các tuyến xe khách liên tỉnh tại bến xe Nước Ngầm (Hà Nội) đã dừng hoạt động vận tải. Ảnh: Danh Lam/TTXVN
Từ những phân tích trong báo cáo, các chuyên gia kinh tế đã đề xuất những khuyến nghị chính sách nhằm giúp Việt Nam vượt qua giai đoạn khó khăn. Theo đó, trong mọi trường hợp, Việt Nam cần phải đảm an ninh lương thực, thực phẩm và các hàng hóa thiết yếu cho người dân. Mặc dù đây là những ngành ít chịu ảnh hưởng nhất nhưng các doanh nghiệp cung ứng các hàng hóa này cần phải được giám sát chặt chẽ và có biện pháp hỗ trợ cần thiết để tránh không xảy ra đứt gãy trong sản xuất và cung ứng. Bên cạnh đó, việc gia tăng sản xuất và cung ứng các thiết bị y tế như khẩu trang, máy trợ thở, thuốc men hay giường bệnh cũng cần được ưu tiên trong công tác phòng chống dịch bệnh.
Việt Nam cần chủ động xây dựng các kịch bản chính sách kinh tế ứng phó khác nhau tùy theo thời gian kéo dài và mức độ nghiêm trọng của bệnh dịch. Các giải pháp chính sách đưa ra cần tính đến độ trễ trong quá trình ban hành và triển khai để đảm bảo tính kịp thời và hiệu quả.
Nếu bệnh dịch trong nước có thể kiểm soát ngay trong tháng 4 hoặc cùng lắm đến hết quý II năm nay thì phản ứng chính sách nên mang tính "hỗ trợ". Cụ thể, đối với những người lao động mất việc kéo dài, có thể tạm thời kéo dài thời gian hưởng bảo hiểm thất nghiệp. Các hộ gia đình mất thu nhập lâu dài không có khả năng thích ứng cần được trợ cấp đủ để duy trì cuộc sống tối thiểu. Cần đặc biệt quan tâm đến đối tượng lao động tư do không thuộc diện bao phủ của bảo hiểm.
Đối với doanh nghiệp trực tiếp chịu ảnh hưởng, cần nới lỏng các điều kiện tín dụng, hoãn chi trả nợ, miễn lãi, giảm lãi, cho phép tái cơ cấu lại nợ để cải thiện tính thanh khoản và khả năng chịu đựng của doanh nghiệp cho tới khi qua được khó khăn; hoãn thuế phí, miễn giảm thuế phí, hoãn hoặc miễn đóng bảo hiểm xã hội; nên ưu tiên các doanh nghiệp vừa và nhỏ bởi khả năng chống chịu kém của loại hình doanh nghiệp này.
Điểm tham quan Chùa Cầu (Hội An) vắng khách vì thực hiện cách ly xã hội. Ảnh: Đoàn Hữu Trung/TTXVN
Nếu bệnh dịch kéo dài hơn (đến quý III hoặc hết năm 2020), Chính phủ cần tính tới các biện pháp can thiệp mạnh mẽ hơn mang tính "giải cứu". Cụ thể như: tập trung không chỉ vào khả năng thanh khoản mà còn là khả năng thanh toán (tồn tại hay phá sản) của các doanh nghiệp. Ngân hàng Nhà nước cần sẵn sàng "bơm thêm" thanh khoản cho hệ thống ngân hàng. Lãi suất có thể cắt giảm thêm 1 - 2 điểm phần trăm.
Khi các chính sách t.iền tệ hay tài khóa truyền thống không đủ hỗ trợ khả năng thanh toán của doanh nghiệp thì cần có các can thiệp tài khóa trực tiếp từ chính phủ như mua lại nợ, tăng sở hữu vốn nhà nước... ở một số lĩnh vực đặc biệt quan trọng. Cần tránh tối đa sự đổ vỡ của các tập đoàn lớn.
Bên cạnh đó, bất kể bệnh dịch kéo dài bao lâu, nhiều doanh nghiệp có thể sẽ phá sản, Việt Nam cần đảm bảo sự ổn định kinh tế vĩ mô; giữ lạm phát và lãi suất ở mức thấp, tỷ giá ổn định, đầu tư công được thực hiện đúng mục đích và giám sát tốt, môi trường đầu tư được cải thiện. Có như vậy, sau dịch bệnh, nền kinh tế sẽ hồi phục nhanh chóng, ngược lại sẽ mất nhiều năm tiếp theo để giải quyết các vấn đề không phải bệnh dịch.
Việt Hà
World Bank hạ mức tăng trưởng GDP Việt Nam xuống 4,9% trong năm 2020, dự báo sẽ quay lại mức 7,5% trong năm 2021 và đây là lí do Mặc dù viễn cảnh nền kinh tế Việt Nam vẫn thuận lợi trong trung hạn, nhưng tăng trưởng GDP sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực do dịch cúm vi-rút Corona gần đây, nay đã trở thành đại dịch toàn cầu, theo đ.ánh giá mới nhất của World Bank hôm 31/3. Ước tính sơ bộ cho thấy tốc độ tăng trưởng của nền kinh...
