Bộ GD-ĐT: Bù đắp, củng cố chất lượng giáo dục từ phổ thông tới đại học
Trong năm 2022, ngành giáo dục đặt mục tiêu hạn chế tối đa tác động của dịch bệnh, bù đắp và củng cố chất lượng đào tạo, chủ động hơn trong chỉ đạo điều hành…
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn phát biểu chỉ đạo tại hội nghị. (Ảnh: Bộ GD-ĐT)
Toàn ngành sẽ tiếp tục triển khai nhiệm vụ có tính thời sự là chống dịch COVID-19, hạn chế tối đa tác động tiêu cực của dịch bệnh tới giáo dục và đào tạo, trong đó, sớm hoàn thành chiến lược ứng phó toàn diện với dịch bệnh của ngành giáo dục.
Đây là một trong những nhiệm vụ được Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đặt ra cho toàn ngành tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2021 và triển khai nhiệm vụ năm 2022 diễn ra ngày 14/1.
Gần 20 triệu học sinh tạm dừng đến trường
Theo thông tin từ Bộ Giáo dục và Đào tạo, trong năm 2021, ảnh hưởng nặng nề của dịch COVID-19 đã khiến cho kế hoạch năm học bị đứt đoạn, chương trình và nội dung giáo dục phải thay đổi theo hướng chỉ còn phần cốt lõi. Đa số các địa phương trên cả nước phải chuyển sang dạy và học trực tuyến để phòng dịch. Gần 20 triệu tr.ẻ e.m, học sinh, sinh viên phải tạm dừng đến trường, chuyển sang học trực tuyến, học qua truyền hình trong thời gian dài.
Tính đến ngày 9/1, cả nước chỉ có 9 tỉnh, thành phố tổ chức dạy và học trực tiếp cho tất cả các học sinh trên địa bàn, 35 tỉnh thành dạy trực tiếp kết hợp trực tuyến và 19 tỉnh, thành dạy trực tuyến kết hợp với dạy qua truyền hình.
Trước tác động của dịch bệnh, ngành giáo dục đã chủ động trong chuyển các trạng thái dạy và học phù hợp với điều kiện thực tiễn của từng thời điểm, từng địa phương. Các địa phương linh hoạt trong xây dựng kế hoạch năm học theo tình hình dịch trên địa bàn.
Trong bối cảnh hàng triệu học sinh không có thiết bị để học trực tuyến, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã phối hợp với Bộ thông tin và Truyền thông phát động chương trình “Sóng và máy tính cho em.”
Các cơ sở giáo dục đại học chủ động tổ chức cho sinh viên học tập trực tuyến. Tuy nhiên, do tác động của dịch bệnh đã khiến trên 70.000 sinh viên không thể ra trường đúng hạn, ảnh hưởng tới việc cung cấp nguồn nhân lực.
Giáo viên dạy trực tuyến trong lớp học trống vắng học sinh. (Ảnh: PM/Vietnam )
Theo đán.h giá của Bộ Giáo dục và Đào tạo, dù đã có nhiều nỗ lực và đạt được những kết quả tích cực nhất định, ngành giáo dục vẫn còn nhiều hạn chế như các quy định hướng dẫn triển khai việc dạy và học trong bối cảnh dịch COVID-19 còn mang tính ứng phó tạm thời, chưa thực sự chủ động; nhiều địa phương thiếu trang thiết bị học trực tuyến; việc học trực tuyến đối với học sinh tiểu học, nhất là đối với lớp 1, lớp 2 gặp khó khăn; việc thực hiện tự chủ đại học còn chưa thống nhất và đồng bộ dẫn đến việc triển khai ở một số cơ sở đào tạo còn chậm, lúng túng…
Trọng tâm bù đắp, củng cố chất lượng
Video đang HOT
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng, bài học kinh nghiệm rút ra là phải đặc biệt lưu ý tới thực tiễn, bám sát thực tiễn và gia tăng hành động trong công việc.
Lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết nhiệm vụ trước hết trong năm 2022 là toàn ngành tiếp tục triển khai chống dịch COVID-19, hạn chế tối đa tác động tiêu cực của dịch bệnh tới giáo dục và đào tạo. Trong đó, sớm hoàn thành chiến lược ứng phó toàn diện với dịch bệnh của ngành.
Trước thực tế có khoảng 70.000 sinh viên đại học chưa thể tốt nghiệp ra trường do dịch bệnh, Bộ trưởng đề nghị các trường đại học, cao đẳng tích cực hơn nữa đưa sinh viên trở lại trường học tập; tăng cường bù đắp chất lượng giáo dục đại học, sau đại học cho sinh viên, học viên. Trọng tâm là bù đắp, củng cố chất lượng giáo dục từ phổ thông tới đại học.
Trong năm 2022, ngành cũng tiếp tục hoàn thiện để ban hành các văn bản quản lý điều hành, trong đó lưu ý khắc phục những hạn chế, điểm yếu do tác động của dịch bệnh.
Ngoài ra, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng chỉ ra nhiều nhiệm vụ khác của ngành trong năm tới như tập trung hoàn thành, ban hành Chiến lược phát triển giáo dục 2021-2030, tầm nhìn 2045; là năm trọng yếu triển khai chương trình giáo dục phổ thông 2018; thực hiện tự chủ đại học; tăng cường chuyển đổi số…/.
Đảm bảo chất lượng giáo dục phổ thông tại Nghệ An: Dạy học thật, thi thật, cam kết đầu ra
Từ năm học 2021-2022, Nghệ An bắt đầu triển khai kế hoạch đảm bảo chất lượng trong các cơ sở giáo dục phổ thông.
Đây cũng là địa phương đầu tiên trong cả nước xây dựng và thực hiện kế hoạch này.
Nghệ An là địa phương đầu tiên của cả nước triển khai mô hình đảm bảo chất lượng trong các cơ sở giáo dục phổ thông, bắt đầu từ năm học 2021-2022.
Với một mô hình mới, quá trình triển khai đối với các cơ sở giáo dục không tránh khỏi vướng mắc, khó khăn. Nhất là đưa ra chương trình hoạt động cụ thể và đán.h giá. Sở GD&ĐT Nghệ An khẳng định sẽ hỗ trợ tối đa các đơn vị giáo dục phổ thông. Việc thực hiện mô hình đảm bảo chất lượng giáo dục phổ thông chính là đưa ra cam kết đối với người học về chuẩn đầu ra, tạo bước đột phá trong đổi mới giáo dục đào tạo.
Địa phương đầu tiên thực hiện mô hình đảm bảo chất lượng giáo dục phổ thông
Mô hình đảm bảo chất lượng trong giáo dục có thể hiểu là hình thức quản lý chất lượng được thực hiện trước và trong quá trình giáo dục.
Việc thực hiện quy trình này nhằm phòng ngừa sự xuất hiện sai sót trong quá trình giáo dục, tránh tạo ra những "sản phẩm giáo dục" có chất lượng thấp.
Sở GD&ĐT Nghệ An tổ chức tập huấn đảm bảo chất lượng trong các cơ sở giáo dục phổ thông.
Đảm bảo chất lượng giáo dục phổ thông là một hệ thống các biện pháp, các hoạt động có kế hoạch được tiến hành trong và ngoài nhà trường. Mà những biện pháp này được chứng minh là đủ mức cần thiết để tạo ra sự tin tưởng thỏa đáng rằng, các hoạt động và sản phẩm (học sinh) sẽ thỏa mãn đầy đủ các yêu cầu về chất lượng giáo dục theo chuẩn đầu ra của chương trình giáo dục.
Theo ông Đào Công Lợi - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Nghệ An, để thực hiện được đảm bảo chất lượng giáo dục cần bao gồm đảm bảo chất lượng bên trong (intemal quality assurance) và đảm bảo chất lượng bên ngoài (extemal quality assurance) nhà trường.
Đảm bảo chất lượng bên trong do nhà trường đảm nhận, đảm bảo chất lượng bên ngoài do các cơ quan chức năng bên ngoài nhà trường thực hiện (gồm cả các cơ quan kiểm định chất lượng).
Đảm bảo chất lượng bên trong nhà trường là nhân tố quan trọng nhất, nhà trường chủ động tạo nên chất lượng. Chính vì vậy, việc thực hiện đảm bảo chất lượng sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, thực hiện thành công chương trình GDPT 2018.
Việc thực hiện đảm bảo chất lượng cũng nhằm thực hiện Nghị quyết 29 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.
Qua đó, nhằm chuẩn bị nền tảng kiến thức vững chắc, toàn diện, các giá trị sống, kỹ năng mềm và kỹ năng toàn cầu cho học sinh, có khả năng đáp ứng hiệu quả nhu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao. Tạo cơ sở để phát triển nền giáo dục phát triển nhanh, có sức đột phá nhưng bền vững, đảm bảo tính lôgic khoa học. Đồng thời, đưa giáo dục Nghệ An trở thành trung tâm đổi mới, sáng tạo, cung cấp tri thức cho phát triển kinh tế - xã hội của khu vực Bắc Trung Bộ và cả nước.
Việc thực hiện đảm bảo chất lượng cũng nhằm thực hiện Nghị quyết 29 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, cũng như các các Nghị quyết về đảm bảo chất lượng (ĐBCL) giáo dục phổ thông tỉnh Nghệ An giai đoạn 2021-2025, tầm nhìn đến năm 2030.
Cam kết chuẩn đầu ra
Ông Đào Công Lợi - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Nghệ An cho rằng, nội dung cốt lõi và then chốt trong công tác đảm bảo chất lượng là quá trình và quy trình xây dựng chuẩn đầu ra (hướng đích) có yếu tố đảm bảo chất lượng cao hơn.
Đó là dựa trên cơ sở phân tích các yếu tố cả bên trong lẫn bên ngoài, sự chỉ đạo của cơ quan quản lý nhà nước, phụ huynh, cựu học sinh... Trên cơ sở này đề ra kế hoạch và giải pháp (đảm bảo yếu tố bối cảnh, đảm bảo yếu tố đầu vào, đảm bảo chất lượng quá trình dạy học và giáo dục, đảm bảo yếu tố đầu ra) thực hiện.
Mô hình đảm bảo chất lượng nhằm tạo đột phá trong đổi mới giáo dục, đào tạo
Trong quá trình tổ chức theo dõi, kiểm tra, đán.h giá kết quả thực hiện có thể điều chỉnh kế hoạch để đạt được chuẩn đầu ra hoặc nâng chuẩn lên cao hơn. Mỗi nhà trường có thể xây dựng chuẩn đầu ra và cam kết khác nhau, phụ thuộc vào thực tế quy mô, đặc điểm học sinh, năng lực giáo dục và đào tạo...
Một số trường hiện nay có chất lượng giáo dục cao có thể xây dựng các chuẩn đầu ra tiếp cận với các nước tiên tiến trên thế giới để sớm phát huy hết các khả năng, năng lực, tư chất của học sinh như Toán TIMO đối với cấp tiểu học, SAT đối với cấp THPT... Mỗi năm, mỗi cấp học sẽ nâng dần lên chất lượng giáo dục thì trong thời gian tới chất lượng cả tỉnh sẽ nâng lên.
Thực hiện mô hình đảm bảo chất lượng, các đơn vị sẽ công bố công khai chuẩn đầu ra và kết quả đạt được trên Website nhà trường, địa phương, tỉnh. Qua đó, tạo ra môi trường giáo dục thi đua và cạnh tranh cao trong trường, giữa trường với trường, giữa phòng GD&ĐT với phòng GD&ĐT.
Sự cạnh tranh này sẽ cho thấy rõ tính đối sánh về chất lượng giáo dục giữa các đơn vị, địa phương với nhau. Từ đó, tranh thủ huy động nguồn lực, xã hội hóa để phát triển giáo dục, đồng thời có sự theo dõi giám sát chặt chẽ của phụ huynh, xã hội, chính quyền địa phương. Đồng thời có sự hỗ trợ, kiểm tra, chỉ đạo sâu sát của cơ quan quản lý nhà nước thì nền giáo dục tỉnh nhà sẽ đi lên theo hướng phát triển nhanh, bền vững, hội nhập quốc tế.
Thực hiện đảm bảo chất lượng, các nhà trường xây dựng, công bố và cam kết về chuẩn đầu ra.
Việc công bố chuẩn đầu ra, ký cam kết trách nhiệm đảm bảo chuẩn đầu ra được thực hiện giữa phụ huynh với giáo viên; giáo viên với hiệu trưởng; Hiệu trưởng với Trưởng phòng GD&ĐT (đối với các trường trực thuộc phòng GD&ĐT); Hiệu trưởng với Giám đốc Sở GD&ĐT (đối với cấp THPT); Trưởng phòng GD&ĐT với Giám đốc Sở GD&ĐT.
Điều này thể hiện mối quan hệ biện chứng của ba trụ cột phát triển giáo dục là: nhà trường, gia đình và xã hội. Ngành cũng đề nghị các nhà trường khi thực hiện mô hình đảm bảo chất lượng giáo dục, sau mỗi học kỳ, tiến hành sơ kết, hiệu trưởng khảo sát bằng cách lấy phiếu kín của phụ huynh về quá trình dạy học với 3 mức: chưa hài lòng, hài lòng, hài lòng cao.
Đây cũng là được coi là "phiếu tín nhiệm" để nhà trường tham khảo, đán.h giá hiệu quả hoạt động của giáo viên. Từ đó, có điều chỉnh kịp thời cả về chuyên môn lẫn chương trình nhà trường chi phù hợp.
Yêu cầu cần thiết của giáo dục hội nhập
Theo lãnh đạo Sở GD&ĐT Nghệ An, thực trạng phổ biến ở trường phổ thông hiện nay là chưa thực hiện đầy đủ việc quản lý chất lượng bên trong (lập kế hoạch chất lượng và thực hiện kế hoạch chất lượng định kỳ).
Thay vào đó chủ yếu đang là đán.h giá ngoài. Các trường phổ thông thực hiện chương trình giáo dục với chuẩn kiến thức kỹ năng mà Bộ GD&ĐT ban hành. Đồng thời thực hiện các tiêu chí, mục đích đạt chuẩn quốc gia. Các cơ quan, bộ phận kiểm định chất lượng của Phòng và Sở GD&ĐT tổ chức kiểm tra, đán.h giá. Vì vậy, kiểm định chỉ là một phần của đảm bảo chất lượng.
Để chất lượng giáo dục, xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia, nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường thì phải thực hiện tốt công tác đảm bảo chất lượng bên trong.
Thực hiện đảm bảo chất lượng giáo dục nhằm hướng tới dạy học thật, thi thật, hiệu quả thật.
Giám đốc Sở GD&ĐT Nghệ An, ông Thái Văn Thành cho rằng, thực hiện mô hình đảm bảo chất lượng giáo dục phổ thông sẽ khó khăn vì chưa có tiề.n lệ, không có mô hình để học tập. Nhưng trong bối cảnh hiện nay, đây là yêu cầu cần thiết, hết sức quan trọng. Mục đích nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý và nâng cao chất lượng dạy và học ở các nhà trường, đặc biệt là giáo dục đại trà và hướng tới học thật, thi thật.
Để thực hiện hiệu quả, ngành yêu cầu các nhà trường linh hoạt trong quá trình triển khai, vận dụng lý thuyết vào trong quá trình thực hiện. Các nhà trường và đặc biệt là người đứng đầu cần phải có tinh thần cải tiến, có ý thức về văn hóa chất lượng để việc quản lý, triển khai công việc ngày một tiến bộ.
Sở GD&ĐT Nghệ An đã ban hành Kế hoạch, Hướng dẫn và tập huấn công tác đảm bảo chất lượng trong các cơ sở giáo dục phổ thông từ tháng 9/2021. Đến nay, Sở đã hoàn thành tập huấn cho tất cả hiệu trưởng trường Tiểu học, THCS và tiến tới bồi dưỡng cho bậc THPT.
Qua quá trình kiểm tra, chỉ đạo của Sở, bước đầu nhận thấy các cơ sở giáo dục phổ thông đã có nhiều chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động, đặc biệt là đổi mới quản trị nhà trường của các hiệu trưởng, phấn đấu xây dựng văn hóa chất lượng, lấy người học làm trung tâm.
Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm là chuyên đề được Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) triển khai từ năm 2016. Từ kết quả đạt được trong giai đoạn vừa qua, mới đây, bộ tiếp tục chỉ đạo các sở GD&ĐT triển khai sâu rộng chuyên đề này, với mục tiêu tạo môi trường giáo dục công bằng,...