Báo động khả năng viết của nhiều học trò là…. chép lại văn mẫu!

Khả năng viết thể hiện suy nghĩ, tư duy độc lập, không a dua nhưng hiện nay, khả năng viết của nhiều học trò chúng ta là đi chép lại văn mẫu hoặc lời thầy cô.

Nhiều vấn đề về việc dạy học Tiếng Việt được mổ xẻ tại hội thảo khoa học “Người giáo viên phổ thông với sứ mệnh làm Tiếng Việt trong sáng hơn” do Trường ĐH Sư phạm TPHCM và Trường EMASI tổ chức sáng nay 11/11 tại TPHCM.

PGS.TS Đỗ Ngọc Thống: Khả năng viết của nhiều học sinh là… đi chép lại

PGS.TS Đỗ Ngọc Thống, Chủ biên Chương trình Tiếng Việt và Ngữ văn 2018 nhấn mạnh đến vai trò đọc – viết, cụ thể là với môn Ngữ văn, trong giáo dục phẩm chất, đạo đức, nhân cách học sinh. Nhưng thực tế hiện nay, hai khả năng này ở học trò nhìn chung còn rất nhiều vấn đề.

Về việc đọc, học sinh ngại đọc văn bản, không đọc tác phẩm. Hầu hết học sinh tiếp nhạn mọt cách thụ đọng, bị áp đạt và ảnh huởng nhiều từ cách hiểu của thầy, cô giáo hoạc phụ thuọc vào các tài liẹu có sẵn trong các sách van mẫu lan tràn trên thị truờng và mạng internet.

Các nhà quản lý, giáo viên thảo luận tại chương trình

Cả lớp 40 em tả con mèo đều giống nhau

Trong bài tham luận của mình, PGS. Đỗ Ngọc Thống chia sẻ: “Có lớp, cả lớp 40 em tả con mèo đều có bài viết giống nhau. Hầu hết học sinh khi làm bài là chép lại lời thầy cô cho ghi trên lớp hoạc tài liẹu có sẵn”.

Khả nang tự đọc, tự khám phá, tự hiểu theo cách của chính nguời đọc rất yếu, kéo theo hạn chế trong việc khám phá cái hay của tác phẩm.

Còn dạy viết là dạy học sinh biết suy nghĩ, biết tu duy mọt cách đọc lạp; không a-dua, nói theo nguời khác. Học viết là học cách nghĩ, cách diễn đạt suy nghĩ của nguời viết để hình thành và phát triển tu duy.

Nhưng hiện nay, năng lực viết của học sinh rất báo động, khả năng viết của học trò là… đi chép lại. Các em chép lại văn mẫu, toàn chép lại lời thầy cô giảng, chép lại tài liệu có sẵn, học thuộc lòng.

“Cái này báo chí đã nói rất nhiều. Một phần nguyên nhân xuất phát từ cách dạy học của giáo viên và do chưa thay đổi trong kiểm tra đánh giá”, PGS. Đỗ Ngọc Thống bày tỏ.

Một bộ phận dân cư có tư tưởng xem thường tiếng Việt

Trong bài đề dẫn, TS Huỳnh Công Minh, Chủ tịch sáng lập hệ thống trường EMASI đánh giá, việc sử dụng tiếng Việt ở các bậc học nhìn chung đang có nhiều vấn đề lo ngại.

Ở tiểu học, mọt bọ phạn học sinh đọc không rõ, viết không đúng, không thích đọc sách, thiếu khả nang tiếp nhạn và trình bày diễn đạt, nói không thành câu.

TS Huỳnh Công Minh lo ngại có tình trạng coi thường tiếng mẹ đẻ

Ở bậc phổ thông, nhìn chung các em nang đọng, nhạy bén, thông minh, sử dụng tốt Công nghẹ thông tin và Ngoại ngữ nhung về mạt ngôn ngữ Tiếng Viẹt dường như chua đuợc cải thiẹn tốt hon bạc Tiểu học, có vấn đề trầm trọng trong đọc, viết, cảm thụ và trình bày diễn đạt của học trò.

Cả ở bậc Đại học hay các cơ quan nghiên cứu, vẫn còn nhiều người lúng túng vụng về trong viẹc sử dụng Tiếng Viẹt. Ngay trong đời sống xã hội, các kênh truyền thông cũng chưa thật sự quan tam sử dụng Tiếng Viẹt chuẩn mực trong sáng và tiến bọ.

TS Huỳnh Công Minh lo ngại, những nam gần đây, trong xu thế họi nhạp quốc tế, nhiều co sở dạy ngoại ngữ đuợc mở ra, phong trào học ngoại ngữ phát triển mạnh mẽ khắp noi. Đây là tín hiẹu tốt cho mọt đất nuớc phát triển, nhung bắt đầu xuất hiẹn tu tuởng xem thuờng Tiếng Viẹt trong mọt bọ phạn dân cu.

Ngay trong nhà truờng, môn Tiếng Viẹt giữ vai trò quan trọng, nhung lại chịu ảnh huởng khá nạng nề bởi tu tuởng đối phó thi cử, chua thạt sự cham lo cho viẹc phát triển Tiếng Viẹt mọt cách can co và làm cho Tiếng Viẹt trong sáng hon.

“Ở ta bậc trung học thì tập trung cho thi cử; ở tiểu học thì chất lượng không đồng đều; việc dạy học tiếng Việt với số đông dễ roi vào thế qua loa, so sài trong những khâu quan trọng về đọc, viết ở tuổi thiếu thời, lớn lên rất khó sửa đổi”, TS Huỳnh Công Minh

Chương trình, sách hay cũng khó nếu thiếu… giáo viên

Tại hội thảo, các đại biểu đều nhấn mạnh, tất cả mọi người, bất kể là ai đều có vai trò trong việc giữ gìn sự trong sáng của tiếng mẹ đẻ. Nhưng vai trò lớn nhất phải nói đến chính là giáo viên phổ thông.

Theo TS Huỳnh Công Minh, giáo viên là người góp phần vào sứ mẹnh làm Tiếng Viẹt trong sáng hon

Cụ thể là làm cho thế hẹ trẻ, học sinh đạt đuợc những yêu cầu co bản để làm cơ sở phát triển vững chắc ngôn ngữ tiếng mẹ đẻ như: phát âm chuẩn, viết đúng, nói đủ câu, nghe đủ ý, đọc cảm thụ, diễn đạt đúng câu từ và rõ ý .

Sinh viên sư phạm trong hoạt động chuyên môn thiết kế hoạt động dạy học môn Văn (Ảnh minh họa)

PGS.TS Đỗ Ngọc Thống cho hay, cái đích cuối cùng của viẹc học Ngữ van là học sinh biết sử dụng Tiếng Viẹt mọt cách hiẹu quả từ giao tiếp đến đọc, viết, nói, nghe các văn bản thông thường, từ đó tiếp nhận, giả mã những cái hay, cái đẹp của văn bản văn học.

Cao hon nữa là các em biết biến cái hay, cái đẹp trong tác phẩm thành lẽ sống, niềm tin, tình cảm, tu tuởng; và nhất là thể hiẹn ra thành hành đọng trong mỗi hành vi, cử chỉ, các ứng xử hàng ngày.

Người thầy cứ dạy van cho đúng là giờ van, theo đúng các yêu cầu đổi mới, tạo đuợc hứng thú cho học sinh… là góp phần giáo dục đạo đức, hoàn thiẹn nhân cách cho học sinh.

Theo ông Thống, những yêu cầu và định huớng về đọc, viết, nói và nghe đã đuợc thể hiẹn rõ ràng, cụ thể trong chuong trình môn Ngữ van 2018.

Tuy nhiên, chất luợng và hiẹu quả còn phụ thuọc vào nhiều yếu tố khác, mà truớc hết là nang lực của đọi ngũ giáo viên dạy Ngữ van. Không có họ, dù chuong trình và sách Ngữ van có hay đến mấy cũng không thể tạo ra đuợc chất luợng thực sự.