Ba thay đổi ở Singapore thời hậu Lý Quang Diệu

Đã 2 tuần trôi qua kể từ ngày đầu tiên Singapore mất nhà lãnh đạo Lý Quang Diệu trong lịch sử độc lập của mình. Mặt trời vẫn mọc ở đằng Đông nhưng sự thay đổi đang bắt đầu ở đảo quốc sư tử.

Ông Lý Quang Diệu đã để lại dấu ấn mạnh mẽ lên Singapore – Ảnh: AFP

Tờ báo lớn nhất Singapore là Straits Times đã đăng bài phân tích 3 thay đổi ở đất nước này trong thời hậu Lý Quang Diệu.

Tác động lớn nhất được cảm nhận là từ bên trong hàng ngũ lãnh đạo Singapore, theo Straits Times. Ai cũng biết Lý Quang Diệu là một nhà lãnh đạo cực kỳ mạnh mẽ dẫn dắt Singapore bằng sự khôn ngoan và uy tín cực lớn. Nhưng hơn ai hết, ông biết rõ không thể làm mọi thứ một mình.

Đội ngũ kế thừa mà ông đã xây dựng, cả bộ máy nội các cùng bộ máy hành chính nhà nước tôn trọng ông, tin tưởng ông và học hỏi từ ông. Chẳng hạn ông Ngô Tác Đống, vị thủ tướng thứ 2 của Singapore gọi Lý Quang Diệu là “người thầy vĩ đại”.

Tầm nhìn xa trông rộng nhưng cùng lúc rất chú ý đến chi tiết, sự nhạy cảm chính trị và đòi hỏi rất cao của ông Lý Quang Diệu khiến cấp dưới cũng phải cố mà theo tiêu chuẩn của ông.

Chẳng phải là thế hệ lãnh đạo ngày nay thua kém những người tiền nhiệm. Thực ra, họ nổi trội hơn trong nhiều lĩnh vực như kỹ thuật và tài chính. Nhưng rõ ràng, sự khác biệt giữa họ và ông Lý Quang Diệu là thực tế.

Singapore sẽ thay đổi cùng với sự thay đổi của “típ” lãnh đạo sau sự nằm xuống của ông Lý Quang Diệu.

Thay đổi thứ hai là vị thế của Singapore trên trường quốc tế.

Từ xưa tới nay, cái tên Lý Quang Diệu như một thương hiệu của Singapore. Một khi cá nhân nhà lãnh đạo được tôn trọng, nể phục khắp thế giới thì hẳn là vị thế chính trị, kinh tế của đất nước đó cũng được nâng lên một bậc.

Thật khó để có thể đem ra cân đo đong đếm nhưng nó cũng giống như chuyện các công ty phải bỏ hàng trăm triệu dollar ra để quảng cáo.

Gương mặt luôn ngước lên cao của ông Lý Quang Diệu trên trường quốc tế, dẫu là giữa những người đồng thuận hay chống đối, rõ ràng đã giúp cho người Singapore tự tin về đất nước, về tương lai của họ.

Điều đó càng quan trọng với một đất nước nhỏ bé và nghèo nàn tài nguyên như Singapore.

Thế hệ lãnh đạo sau này sẽ phải tìm ra một lối đi riêng sau sự ra đi của ông Lý Quang Diệu – Ảnh: Reuters

Các nhà lãnh đạo sau này đã gặt hái được nhiều thành công nhưng rõ ràng, không ai đạt tới tầm như Lý Quang Diệu, cũng không ai có mối quan hệ sâu rộng với các lãnh đạo quốc tế như ông Lý Quang Diệu.

Lấy một ví dụ trong mối quan hệ giữa Singapore với Trung Quốc.

Ông Lý Quang Diệu đã dựng được một vị thế độc nhất vô nhị trong mắt các nhà lãnh đạo Trung Quốc nhờ quan hệ cá nhân rộng rãi với phương Tây cũng như sự am hiểu sâu sắc về địa chính trị.

Ông Graham Allison thuộc đại học Harvard (Mỹ) từng nhận định rằng chưa từng có một người nước ngoài nào gây ảnh hưởng lớn lên chính sách của Mỹ với Trung Quốc bằng ông Lý Quang Diệu.

Còn chưa rõ biến cố 2 tuần trước sẽ ảnh hưởng đến cỡ nào đến quan hệ đặc biệt xưa nay giữa Singapore với Trung Quốc nhưng sự thay đổi chắc chắn sẽ đến.

Thay đổi thứ ba chính là trong lĩnh vực chính trị.

Lý Quang Diệu là vị kỹ sư trưởng trong hệ thống chính trị Singapore, tác động đến mọi khía cạnh từ lương bộ trưởng đến các cải tiến chính trị, chính sách kế nhiệm… Chính điều này khiến cho ông là nhà lãnh đạo gây nhiều tranh cãi, vấp nhiều chỉ trích độc quyền nhưng rõ ràng là ông đã làm nên một Singapore khác biệt và đẳng cấp.

Nhưng tình hình đã thay đổi. Môi trường chính trị ở Singapore đang ngày càng trở nên cạnh tranh hơn và đa dạng hơn, dù có hay không có Lý Quang Diệu.

Thế hệ các nhà lãnh đạo sau này sẽ phải tìm ra đường lối riêng để thỏa mãn các mong đợi đã thay đổi của cử tri.

Sự ra đi của ông Lý Quang Diệu sẽ đẩy nhanh tiến trình đó.

Kiều Oanh

Theo Thanhnien