Áp lực đổi mới, cải cách bủa vây thầy cô
Đổi mới giáo dục theo kiểu “ăn đong”, không có kế hoạch dài hơi làm cho thầy cô “chạy theo” mệt mỏi.
Thời gian gần đây, trước sức ép của xã hội về việc phải đổi mới, cải cách giáo dục, Bộ GD&ĐT liên tục có sự thay đổi về phương pháp dạy và học, đổi mới thi cử… Tuy nhiên, sự đổi mới theo kiểu “ăn đong”, không có kế hoạch dài hơi làm cho thầy cô “chạy theo” mệt mỏi.
Sự đổi mới khập khiễng
Không ít sự thay đổi giáo dục của Việt Nam dập khuôn theo nước ngoài. Và chính sự áp dụng không phù hợp với tình hình thực tế đã gây khó cho thầy cô. Đơn cử mô hình trường học mới tại Việt Nam (VNEN) xuất phát từ mô hình trường học mới (EN) được thực hiện tại Colombia.
Dù EN được UNESCO, Ngân hàng Thế giới coi là mô hình có chất lượng tốt, nhưng khi áp dụng tại Việt Nam do cơ sở vật chất chưa đáp ứng, trình độ của thầy cô, tư duy của học sinh… chưa theo kịp nên kết quả thu được khá hạn chế, thậm chí phụ huynh một trường tiểu học ở Nghệ An còn kéo nhau đến trường phản đối cách dạy theo mô hình VNEN.
Thầy cô chịu nhiều áp lực từ việc đổi mới. Ảnh minh họa.
Là một giáo viên phải dạy theo mô hình VNEN, cô T. – một giáo viên tiểu học quận Long Biên, Hà Nội – chia sẻ: “Sĩ số mỗi lớp ở các trường công lập thường trên dưới 50 học sinh, dạy theo mô hình VNEN với thiết kế dạy học chủ đạo là hoạt động nhóm và hoạt động cá nhân, giáo viên không thể bao quát được tất cả học sinh. Vì thế, em nào tiếp thu nhanh thì theo kịp, em nào chậm dễ bị hổng kiến thức.
Cách dạy này yêu cầu giáo viên hằng ngày phải nhận xét bài vở của từng học sinh thì chúng tôi lấy đâu ra thời gian soạn giáo án, làm sổ tích lũy, sổ tay lên lớp… chứ chưa nói đến thời gian dành cho gia đình”.
Cô Q. – giáo viên THCS quận Hoàng Mai, Hà Nội – than phiền: “Mỗi tháng chúng tôi dạy 4-5 lớp, phải nhận xét hàng trăm học sinh theo 3 tiêu chí: kiến thức, năng lực, phẩm chất – quả là áp lực rất lớn. Thế là rảnh lúc nào, giáo viên lại phải lôi sổ ra ghi nhận xét.
Nhận xét quá nhiều khiến chúng tôi bí từ, không tìm ra từ ngữ sát hợp với từng học sinh dẫn tới tình trạng trùng lặp, sáo mòn và cụm từ được lặp đi lặp lại nhiều nhất là: ‘Em có tiến bộ’, ‘Em cần cố gắng’…
Giáo dục mỗi nước có một đặc thù riêng, trong khi chúng ta thường bắt chước mô hình giáo dục ở nước ngoài theo kiểu dập khuôn, máy móc nên đôi khi phản tác dụng”.
Nỗi sợ làm ‘chuột bạch’
Cô M. – giáo viên tiểu học ở quận Cầu Giấy, Hà Nội – mệt mỏi với Thông tư 30 của Bộ GD&ĐT.
“Thông tư 30 yêu cầu chúng tôi bỏ chấm điểm thường xuyên, kiểm tra đánh giá bằng nhận xét. Một lớp học trên 50 học sinh, chúng tôi phải nhận xét từng học sinh với rất nhiều mục, rất nhiều nội dung. Về nhà còn phải chấm bài lấy đâu ra thời gian nghiên cứu bổ sung, đào sâu giáo án, đọc sách để nâng cao trình độ…
Bất cập hơn là ngày thường không cho điểm, nhưng đánh giá cuối kỳ, cuối năm học lại bằng điểm số. Học sinh quen với việc cô giáo không cho điểm, đến khi làm bài kiểm tra không khỏi bỡ ngỡ.
Video đang HOT
Đã không đánh giá bằng điểm số thì cuối năm chỉ nên ghi là học sinh hoàn thành việc học tập, chứ nếu ghi vào giấy khen là: Khen thưởng toàn diện (ngầm hiểu là tương đương với học sinh giỏi), khen thưởng bộ môn (ngầm hiểu là tương đương với học sinh tiên tiến) thì chỉ là thay cách khen thưởng này bằng cách khen thưởng khác thôi” – cô M. góp ý.
Thầy T. – giáo viên THPT quận Cầu Giấy, Hà Nội – ngán ngẩm với những thay đổi như chong chóng của Bộ GD&ĐT về phương pháp thi cử.
Theo thầy T., Bộ không có kế hoạch dài hơi, mà ăn đong từng năm gây xáo trộn, lúng túng cho giáo viên và học sinh trong quá trình thực hiện. Trong khi kiểu thi chi phối quá trình dạy, nhưng Bộ cứ đầu năm thông báo sự đổi mới thì cuối năm thực hiện ngay.
Năm nay, Bộ GD&ĐT dự kiến phương án thi mới cho kỳ thi THPT quốc gia năm 2017 theo hình thức thi trắc nghiệm, trừ môn Văn. Vậy là lại diễn ra tình trạng trường dạy tự luận nhưng khi thi lại thi trắc nghiệm. Chỉ còn chưa đầy một năm, nhà trường cũng chỉ luyện cho học sinh biết cách làm đề thi trắc nghiệm, còn để làm tốt học sinh phải đi luyện ở trung tâm.
Nếu có sự thay đổi thì từ khi duyệt phương án đến khi thực hiện phải kéo dài 3 năm thầy trò mới đủ thời gian thích ứng.
“Nhà trường cũng yên cầu các tổ bộ môn thay đổi cách dạy cho phù hợp với kiểu thi mới nhưng với đồng lương bèo bọt mà bắt chúng tôi năm nào cũng phải chạy theo đổi mới, vừa nhuần nhuyễn được cách này lại thay đổi cách khác thì chúng tôi chỉ thực hiện đối phó thôi.
Mỗi lần thay đổi, thử nghiệm, chúng tôi sợ lắm, vì mình và học sinh bị đem ra làm chuột bạch” – thầy T. tâm sự.
Áp lực chạy theo thành tích
Phần lớn giáo viên được hỏi đều cho rằng những tiết dự giờ, thao giảng mang tính hình thức, không phản ánh đúng thực chất chất lượng dạy và học. Trừ những tiết dự giờ đột xuất, còn lại các tiết dự giờ đều được báo trước. Thế là cô trò tập dượt trước hàng tuần, thậm chí hàng tháng cho trôi chảy các khâu.
Thường để khỏi bị “cháy” giáo án, thầy, cô thường chọn những lớp khá, giỏi để “diễn”, chỉ định học sinh khá, giỏi trả lời câu hỏi, thậm chí cô trò còn quy ước với nhau khi cô nhíu mày thì trò làm gì, cô nhăn trán thì trò làm gì. Ngày thường có thể dạy chay, nhưng trong những tiết dự giờ là đầy đủ dụng cụ giảng dạy, thậm chí giảng dạy theo giáo án điện tử.
Môn năm bao nhiêu tiết dự giờ từ tổ bộ môn, ban giám hiệu, phòng giáo dục đến Sở, Bộ. Ngoài ra, giáo viên còn phải tham gia các cuộc thi thao giảng để chào mừng Ngày nhà giáo, mừng Đảng, mừng xuân…
Không những thế, thầy cô còn ngán ngẩm nhất với cuộc thi giáo viên dạy giỏi từ cấp trường, cấp huyện đến cấp thành phố. Theo họ, những cuộc thi này cũng mang tính hình thức, cũng tập dượt trước giống như các cuộc dự giờ, có khác chăng là có chấm điểm và xếp loại.
Ngoài thi giáo viên dạy giỏi còn có các cuộc thi giáo viên chủ nhiệm giỏi, tổng phụ trách giỏi, giáo viên quản lý giỏi… Mà hầu hết các cuộc thi gần như là giáo viên bị chỉ định phải tham dự.
Cô Q. cho rằng: “Các cuộc thi giáo viên dạy giỏi thực chất là những giờ diễn, cô trò là diễn viên và giám khảo là khán giả. Buồn hơn là mỗi lần đi thi, giáo viên mải lo chuẩn bị cho việc thi cử nên chểnh mảng với việc dạy trên lớp, tội cho học sinh”.
Thầy T. cũng ngao ngán: “Nếu để tiết học diễn ra tự nhiên thì giám khảo sẽ không cho điểm cao. Đi thi không được giải là Ban giám hiệu nhà trường không vui vì ảnh hưởng tới thành tích. Tôi mong Bộ bỏ những cuộc thi vô bổ mà gây tốn kém này đi cho giáo viên đỡ mệt”.
Ngoài những áp lực kể trên, thầy cô giáo còn chịu sức ép từ phía nhà trường phải cho học sinh điểm cao, trong khi kết quả thực tế khá thấp vì danh hiệu thi đua của trường, vì chế độ cộng điểm khi thi lên cấp, vì các trường cao đẳng, đại học xét tuyển hồ sơ.
Đấy là chưa kể sức ép từ phía xã hội, từ phía phụ huynh học sinh, nỗi buồn bởi học sinh, xã hội thiếu tôn trọng… Chính bởi sức ép đè nặng mà tình yêu nghề, lòng đam mê với nghề trong họ cứ vơi dần.
“Theo một khảo sát cách đây vài năm, tôi đã hỏi hơn 500 giáo viên ở 3 cấp với câu hỏi: Nếu được chọn lại nghề khác thì ông (bà) có chọn nghề dạy học nữa không?
Kết quả là số giáo viên không còn muốn làm nghề giáo ở cấp tiểu học là 40,9%, cấp THCS là 59%, và THPT là 52,4%. Thế là có ít nhất một nửa giáo viên hiện nay không muốn làm nghề dạy học nữa”. PGS.TS Vũ Trọng Rỹ (Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam).
Theo Thanh Thu / VOV
Học sinh cuối cấp muốn bỏ học vì... cải cách
Bước vào năm học mới nỗi lo về học thêm chưa xong, phụ huynh, học sinh lại phải cõng thêm nỗi lo mô hình học VNEN, những đổi mới của kỳ thi THPT quốc gia 2017.
Nhân sự kiện năm học mới mục "Đừng im lặng" có đăng hai bài viết Chủ quan khi triển khai đại trà VNEN và bài Kính thưa Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. Sau khi hai bài viết đăng lên có rất nhiều bình luận, góp ý đa chiều của bạn đọc về mô hình học VNEN, những đổi mới về tuyển sinh THPT quốc gia năm 2017 gửi đến Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Mô hình VNEN người khen kẻ chê
Trong bài Kính thưa Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo có viết: "Ngày 18/8, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành công văn số 4068/BGDĐT - GDTrH gửi Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc triển khai VNEN năm học 2016-2017.
Bộ trưởng Bộ GDĐT để nghị các địa phương triển khai VNEN trên cơ sở tự nguyện. Tuy nhiên, Bộ GDĐT không hướng dẫn việc thực hiện nguyên tắc tự nguyện".
Học sinh cuối cấp muốn bỏ học vì... cải cách!
Sau khi đọc xong bạn Đỗ Quang Đán viết: "Nhỡn tiền là giáo dục kiểu VNEN chưa hợp với xứ ta. Nhưng bộ GDĐT cứ cố áp đặt thành ra nên sự. Hãy nhìn thẳng vào sự thật chứ Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ không thể tung ra lời tự nguyện.
Liệu VNEN các vị khen hay mà sao giáo viên và phụ huynh kêu giời? Chỉ đạo của bộ chủ quản kiểu này thì giáo dục đi về đâu?
Chúng ta có cách học, cách dạy Việt Nam, chứ không thể bê nguyên xi cách làm của thế giới về áp vào. Hãy nhìn thẳng vào thực trạng, chứ không thể tư duy đổi mới nửa vời, giở trăng giở đèn là giáo dục càng tụt dốc đó".
Bạn cũng dẫn chứng thêm: "Hãy nhìn từ cấp phổ thông đi xuống, đào tạo cử nhân cho đến thạc sĩ, tiến sĩ quá lãng phí vì các trường ĐH có coi trọng chất lượng đâu? Ông Bộ trưởng cần nhìn lại tư duy các cục, vụ, viện, các chuyên gia giáo dục của bộ đang như đứng trên giời xanh nhìn xuống trần gian xa thực tế lắm.
Nhiệm kỳ 5 năm vèo trôi không tư duy giáo dục cho tử tế thì sẽ làm khổ tương lai con cháu, giáo dục không thể là cái lò đốt tiền dân, tiền nhà nước được".
Tuy nhiên cũng có nhiều ý kiến bạn đọc đồng tình với mô hình học VNEN. Bạn Lê Nga viết: "Tôi thấy mô hình VNEN rất hay, tất cả vì học, tránh sa vào lối dạy - học giáo điều, cứng nhắc. Giáo viên có tâm, năng lực, yêu nghề mến trẻ sẽ thực hiện tốt, giúp học trở thành con người chủ động, tự giác.
Số phản đối chủ yếu là giáo viên lười, thiếu kỹ năng, trình độ, chưa tâm huyết, một số phụ huynh nghe giáo viên bàn lùi, hù dọa, họ lại chưa hiểu mô tê gì. Hơn nữa người Việt hay có tính bảo thủ, cố chấp, a dua...
Mô hình này sau hàng chục năm nghiên cứu mới triển khai một cách từ từ chứ không phải đồng loạt ngay tức khắc. Bộ GD&ĐT nếu nhụt chí, 'đẽo cày giữa đường' thì giáo dục không thể thay đổi, đất nước mãi giẫm chân tại chỗ như lâu nay".
Bên cạnh đó, bạn đọc LinhDuong cũng góp ý nên học các nước đã thành công về mô hình học này. Bạn viết: "Hãy nhìn Hàn Quốc, Singapore mà học cách cải tiến. Tôi cho rằng mình vẫn loay hoay trong cái vòng rất lẩn quẩn, đừng biến cả một thế hệ là chuột bạch một điều thật nguy hiểm thưa các nô bộc của dân".
Muốn bỏ học vì cải cách
Hai năm gần đây những quy chế trong kỳ thi THPT Quốc gia thay đổi khiến nhiều học sinh lớp 12 đứng ngồi không yên. Vừa qua tại cuộc họp báo đầu năm học 2016- 2017, bộ lại mới tiết lộ về những thông tin mới về tuyển sinh năm 2017, nhiều học sinh 12 lại thâp thỏm.
Bạn Minh Trương viết: "Năm nay con 12 thật sự con rất muốn bỏ học từ khi nghe những quyết định đổi mới. Thưa bộ, một ngày chúng con học từ 7 giờ sáng đến 4 giờ chiều (học chính khóa), chúng con phải cặm cụi cho những môn chúng con không hề yêu thích.
Thật sự ba môn Toán, Văn, Anh là quá đủ để chiếm cả một ngày học của chúng con rồi. Bộ không biết hay cố tình không biết? sức ép của bộ xuống giáo viên, rồi giáo viên đè nặng đau đớn với học sinh như thế nào? Giá mà bộ làm, hoàn thành tất cả trong năm trước, công bố vào đầu năm nay thì chúng con sẽ biết đi theo hướng nào.
Một tuần rồi, con không học được gì cả, bộ cứ im lặng và chưa xác minh được những quyết sách đúng đắn của mình. Con mong bộ có thay đổi thế nào, hãy để chúng con được học và chọn ban mình yêu thích. Đừng bắt chúng con đang học xã hội mà ôn cả tự nhiên, như vậy thật sự chúng con không thiết học và sống nữa".
Nhiều phụ huynh cũng mất ăn, mất ngủ vì phải chứng kiến cảnh thay đổi, cải cách đến chóng mặt. Bạn MinhDang viết: "Cầu xin Bộ GDĐT cải cách giáo dục ít thôi! Người dân chúng tôi đã vô cùng kinh sợ rồi.
Mỗi một lần các vị cải cách là một lần con em chúng tôi biến thành chuột bạch cho các vị làm thí nghiệm, mỗi lần các vị nổi hứng lên cải cách là một thế hệ của đất nước này 'đi tong'. Mà thật ra cái sự cải cách của các vị nào có mới mẻ, phát triển với tiến bộ gì đâu? nó vẫn thế nếu không nói là còn thêm tụt hậu.
Các vị hãy tự xem chất lượng tuyển sinh của ngành sư phạm (đầu vào của giáo viên), các vị hãy nhìn xem chất lượng 99% học sinh khá giỏi thì sẽ có bao nhiêu em đọc chưa thông, viết chưa thạo... Như thế đấy: thầy chẳng ra thầy thì mong muốn trò ra trò làm sao được? chỉ có thể nói: thầy nào, trò nấy mà thôi".
Mặt khác, nhiều bạn đọc cũng chỉ ra vấn nạn bằng cấp hiện nay ở nước ta. Bạn Teuong viết: "Vắt kiệt sức ra học cũng chỉ vì thi đại học đấy. Ở Việt Nam, lúc nào cũng bằng đại học bằng này bằng kia. Đừng bảo là 'đại học không phải là cánh cửa duy nhất đến thành công'.
Câu nói đấy chỉ đúng với các nước phương Tây có nền giáo dục tiên tiến thôi, ở Việt Nam hiếm lắm. Từ hôm nghe tin kỳ thi tốt nghiệp năm nay có thể thi 7 môn thì bọn bạn cháu kinh hãi lắm Bộ trưởng.
Các vị cho rằng chỉ quan tâm đến các môn trọng tâm là học tủ, học sinh không chịu tư duy vậy sao các vị không tuy duy xem cải cách thế nào là hay thì làm một lần luôn đi. Học sinh bọn cháu đâu phải chuộc bạch thì nghiệm. Mong ngài đọc được dòng này".
Bạn Nguyễn Thị Thu Hồng cũng bổ sung: "Đổi mới để tiến bộ thì rất tốt, nhưng phải trọng tâm trọng điểm và phải phù hợp với thể chất của con em nước ta".
Theo Ngô Chuyên/Lao Động
Đổi mới thi cử: Sẽ triệt để giao quyền tự chủ GS Đào Trọng Thi, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội trao đổi về giao quyền tự chủ và thay đổi mục tiêu đề án ngoại ngữ quốc gia. - Thưa ông, dư luận đang rất quan tâm những đổi mới thi cử trong năm 2017 của Bộ GD&ĐT. Các trường đại...