An Giang: Sầu riêng Núi Cấm ngon cỡ nào mà được “mặc áo giáp sắt” để bảo vệ
Khác với sầu riêng ở miệt đồng bằng, những trái sầu riêng trồng ở Núi Cấm (An Giang) được trùm trong lồng sắt trông khá lạ mắt.
Đặc biệt, dù có giá 100.000 đồng/kg, nhưng nhiều khách hàng muốn mua được phải đặt trước cả tháng bởi sầu riêng nơi đây ngon khó có nơi nào sánh bằng.
Với độ cao trên 700m, Thiên Cấm Sơn (hay núi Cấm) là ngọn núi cao nhất trong dãy Thất Sơn (tỉnh An Giang). Cúng chính vì nhờ khí hậu và thổ nhưỡng phù hợp, nên cây trái ở đây phát triển xanh tốt, ít bị sâu bệnh. Trong đó, sầu riêng núi Cấm thì khó nơi nào có thể sánh bằng.
Hằng năm, khi mùa mưa đến cũng là thời điểm núi Cấm vào mùa trái cây. Các loại trái cây ở đây từ lâu nổi tiếng có vị ngon, ngọt tự nhiên, mang hương vị đặc trưng so với những nơi khác.
Khác với sầu riêng ở miệt đồng bằng, những trái sầu riêng trồng ở Núi Cấm (An Giang) được trùm trong lồng sắt trông khá lạ mắt. Điểm đặc biệt này khiến nhiều du khách sẽ tỏ ra thích thú và bất ngờ khi có dịp ghé thăm.
Với giá trị kinh tế cao, sầu riêng trên đỉnh Thiên Sơn Cấm được nông dân bao lại bằng lưới sắt để tránh sóc ăn.
Ông Trần Hoàng Anh (ngụ huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang), cho biết: “Khoảng năm 2000, tôi trồng rất nhiều loại cây. Trong đó có quýt, nhưng loại cây này thường thu hoạch vài năm cây lại hư, nên tôi mới có ý tưởng trồng xen một vài gốc sầu riêng như dưới đồng bằng xem sao. Sau khi trồng, tôi thấy cây cũng đạt, nhưng một số trái bị sóc ăn nhiều. Từ đó, tôi mới nghĩ ra cách làm cái để bao trái”.
Chủ nhân của vườn sầu riêng có trái được bao bằng lồng sắt cho biết, với lợi thế về khí hậu và thổ nhưỡng, hầu như các giống sầu riêng ở đây, từ sầu riêng núi (hay sầu riêng rừng), cho đến sầu riêng Monthong, Ri6,….tất cả điều sinh trưởng và phát triển tốt. Trong quá trình trồng, bà con không cần phải tốn nhiều công chăm sóc hay chi phí sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật.
Ông Trần Hoàng Anh tiến hành bao trái sầu riêng bằng lưới sắt.
Thay vào đó, trái cây thường xuyên lại bị sóc, nhen phá hoại,… khiến giá bán khá rẻ, nhiều hộ phải chặt bỏ. Tận dụng phần tôn cũ, cùng miếng lưới sắt có sẵn tại nhà, chủ vườn này đã sáng tạo ra những chiếc lồng hữu ích.
Được trồng tại các sườn núi xen lẫn đất đá, nên sầu riêng ở đây thường mất từ 5-10 năm cây mới cho trái. Cây bắt đầu ra hoa từ tháng 11 (âm lịch) và kéo dài đến tháng 4 năm sau mới bắt đầu thu hoạch. Với kinh nghiệm của mình, hễ quan sát thấy sầu riêng vừa già, nhà vườn sẽ dùng lồng sắt bao xung quanh để bảo vệ trái cho đến khi chín. Kích thước của mỗi lồng tương ứng với số trái, có thể 60cmx60cm, thậm chí là lớn hơn để bao trùm 3-4 trái.
Video đang HOT
Năng suất và chất lượng trái sầu riêng trên đỉnh Thiên Sơn Cấm khó nơi nào sánh bằng.
Trái sầu riêng trên đỉnh Thiên Sơn Cấm nặng trung bình từ 5-6kg, trái 2kg chiếm khoảng 30%. Đặc biệt có khoảng 10% trái từ 10kg trở lên.
Nếu như ở đồng bằng, khi sầu riêng vừa già nhà vườn có thể thu hoạch để bán, nhưng ở đây để thưởng thức được trái sầu riêng, phải chờ cho đến khi trái chín rụng. Lúc này, chiếc lồng sắt cũng là dụng cụ hữu hiệu nâng đỡ giúp trái không bị rơi xuống vách núi.
“Đặc điểm nổi bật của sầu riêng vùng này là thổ nhưỡng ở đây phù hợp, mùi vị ăn ngon hơn cả dưới đồng bằng. Thứ 2 là sầu để già rồi rụng tự nhiên chứ không bẻ như những nơi khác. Mỗi ngày rụng vài trái rồi đem đi bán chứ nó không rụng đồng loạt. Bên cạnh đó, cây có tỉ lệ đậu trái cao, lại to. Trái sầu riêng trung bình từ 5-6kg chiếm 60%, trái 2kg chiếm khoảng 30%. Đặc biệt có khoảng 10% trái từ 10kg trở lên”, ông Anh chia sẻ.
Một trái sầu riêng rụng vào lồng sắt được ông Hoàng Anh đưa xuống đất.
Dù giá bán khá cao và luôn giữ ổn định ở mức khoảng 100.000đồng/kg nhưng số lượng sầu riêng trên Thiên Sơn Cấm không đủ để bán, nhiều khách hàng muốn mua được trái tại gốc phải đặt trước có khi cả tháng.
Sầu riêng ở núi cầm bình quân mỗi cây cho từ vài chục đến cả 100 trái, với trọng lượng từ 4-5 kg/trái. Sở hữu 30 gốc sầu riêng trồng trong diện tích 20 công đất vườn, sau khi trừ chi phí ông Anh bỏ túi hàng trăm triệu đồng mỗi năm.
Cùng với vị ngon, ngọt tự nhiên, mang hương vị đặc trưng so với những nơi khác, tất cả đã làm nên thương hiệu sầu riêng núi Cấm khó nơi nào sánh bằng. Dù giá bán khá cao, và luôn giữ ổn định ở mức khoảng 100.000đồng/kg nhưng số lượng không đủ để bán, nhiều khách hàng muốn mua được trái tại gốc phải đặt trước có khi cả tháng.
Ở đây dân lên núi Cấm tìm thứ cây dây leo, củ, quả hình thù kỳ dị này mang về để làm gì?
Bảy Núi (An Giang) được mệnh danh là nơi sinh trưởng của vô số loài "kỳ hoa dị thảo" hoang dại và thanh khiết. Giờ đây, "kho" dược liệu quý này đang bị khai thác quá mức dẫn đến cạn kiệt.
Theo chân "đội quân" thiện nguyện
Họ là những nông dân "chân đất", quanh năm bám ruộng vườn. Nhưng khi nhà thuốc từ thiện cần dược liệu giúp người, họ xung phong lên núi sưu tầm.
Sáng sớm, núi Cấm còn đang ẩn hiện trong làn sương mờ lảng đảng, "đoàn quân" tầm dược do Hai Tùng (Nguyễn Thanh Tùng, 51 tuổi, ngụ xã Long Giang, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang) dẫn đầu từng bước "đạp mây" lên đỉnh núi. Ở cái tuổi "ngũ tuần", nhưng dáng dấp Hai Tùng rắn rỏi, xông xáo.
Chỉ tay về phía cánh rừng bên vách điện Cửu Phẩm, Hai Tùng nói rằng: "Ngày trước núi Cấm có vô số loài dược liệu quý hiếm. Sau này, người ta đào bới củ, gốc đem bán cho khách du lịch nên nguồn dược liệu cạn dần. Hiện nay, chúng tôi sưu tầm chủ yếu là cây hàn the, đầu khấu, chó đẻ (diệp hạ châu), huyết rồng, đỗ trọng, phục linh, gấm đen, câu đằng, gùi đỏ...".
Muốn lấy được nguồn dược liệu, "đội quân" hái thuốc phải leo trèo lên ngọn cây cổ thụ cao, chặt từng đoạn đem xuống. Anh Nguyễn Văn Ấm (40 tuổi) được mệnh danh là "vượn rừng", bởi có biệt tài leo cây hái thuốc rất "cự phách".
"Có những cây cao hàng chục mét chỉ cần cột sợ dây thừng ngang thắt lưng là Ấm leo thoăn thoắt. Những dây huyết rồng sống bám cả trăm năm trên cây cổ thụ được chặt đem xuống gọn gàng. Nhiều lúc đi vào rừng lạc đường, cả nhóm phải nhờ Ấm chọn những cây cổ thụ cao nhất để nhắm hướng mới tìm đường thoát ra được" - Hai Tùng nói.
"Đội quân" tầm dược này đã hình thành cách nay hơn 20 năm, với những cảnh đời khác nhau nhưng có cái tâm thiện nguyện. Thời điểm nào nhà thuốc cần nguồn dược, mọi người tạm gác chuyện làm ăn, cùng nhau lên núi, băng rừng hái thuốc.
Ông Cao Văn Thum (70 tuổi, ở xã Hội An, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang) cho biết, mỗi lần nghe "đội quân" hái thuốc tổ chức đi xa, ông Thum hăng hái tham gia. Đó là cách để sẻ chia tấm lòng thiện nguyện đối với bệnh nhân nghèo.
"Quan trọng, mình phải sống lạc quan, yêu đời thì dù khó khăn thế nào sẽ vượt qua, không cần đợi đến giàu mình mới tham gia từ thiện cùng bà con" - ông Thum chia sẻ.
Vừa sưu tầm, vừa bảo tồn
Đến hẹn lại lên, khoảng mùng 5 tháng 5 (âm lịch) thì "đội quân" hái thuốc do ông Tùng tập hợp từ 60-70 người đi khắp nơi tìm dược liệu. Chuyến đi hái thuốc thường kéo dài cả tháng, do đó họ mang theo dụng cụ nấu ăn.
"Đi tới đâu, nấu ăn tới đó. Mỗi người hỗ trợ một tay. Làm riết thành quen. Sưu tầm dược liệu tuy vất vả nhưng vui. Những chuyến đi trải nghiệm trong rừng sâu nhọc nhằn mới thấy được giá trị quý báu của cuộc sống" - ông Tùng phấn khởi nói.
Mặc dù đi sưu tầm dược nhiều như vậy, nhưng anh em trong "đội quân" hái thuốc rất ý thức việc bảo tồn nguồn dược liệu, bởi chúng đang "cạn" dần.
Trước đây, vùng Bảy Núi nói chung và núi Cấm nói riêng được biết đến là "kho" dược liệu tự nhiên. Thế nhưng, hiện nay do tình trạng khai thác quá mức nên nguồn dược ở đây cạn dần theo thời gian.
Vùng Bảy Núi có khoảng 650 loài dược liệu. Trong đó, núi Cấm có khoảng 300 loài, mang dược tính cao, điều trị rất công hiệu đối với nhiều loại bệnh. Dược liệu Bảy Núi không những được bày bán ở địa phương mà còn được trao đổi và lưu hành trong cả nước.
Từ những kinh nghiệm sử dụng phong phú, các lương y đã đúc kết được nhiều bài thuốc tâm đắc trong việc trị bệnh cứu người. Từng tiếp xúc với ông Nguyễn Thiện Chung (lương y xứ núi Tịnh Biên) rất am hiểu về sự sinh trưởng của các loài sơn dược ở đây.
Theo ông Chung, hiện nay ở vùng Bảy Núi cây thảo dược bị người dân đào quá mức. Hàng loạt nguồn dược liệu quý có nguy cơ bị tuyệt chủng. Điển hình như: cây mướp gai, cây thiên niên kiện, ba kích, bí kỳ nam, chỉ sát, thần sạ hương, cây gió lửa, hoàng đằng, ngải móng trâu, bách bộ, thiên môn... tại khu vực núi Cấm hầu như không còn nữa.
Giờ đây, "kho" sơn dược vùng Bảy Núi "cạn" dần theo thời gian. Giờ đã đến lúc người dân, doanh nghiệp cũng như các nhà chuyên môn phải chung tay bảo tồn các loài thuốc quý từng tồn tại nơi đây.
Những năm gần đây, ông Chung đã trồng hơn 130 loại dược liệu quý dưới tán rừng 3ha. Bước vào khu vực nhà ông, chỗ nào cũng trồng loại thuốc quý, trên cây lẫn dưới mặt đất.
Ông Chung bày tỏ: "Mấy năm nay, tui trồng gừng gió, nghệ xà cừ, ngải sậy. Ngoài ra, tui còn dốc công sưu tầm trồng lại những cây dược liệu mất giống vốn hiện hữu ở vùng Bảy Núi".
Ở vồ Ông Bướm, mảnh rừng của gia đình ông Út Tươi (85 tuổi) trồng bảo tồn được dây huyết rồng và cây quỹ kiến sầu hàng chục năm tuổi, góp phần duy trì được nguồn gien quý hiếm ở chốn non cao này.
Theo bà con sống lâu năm trên núi Cấm cho hay, dọc theo các con đường mòn qua các vồ, điện, có nhiều điểm bày bán sơn dược cho du khách. Do đó, nguồn dược liệu bị khai thác theo kiểu triệt hạ từ cây cho đến gốc.
"Các loài thuốc quý như: hà thủ ô đỏ, mạch môn, dẻ quạt, tam thất, ba gạc, sâm cau, bướm bạc, bạch phấn trấn... dường như hiếm gặp. Hiện nay, bên vồ Thiên Tuế, người ta trồng dược liệu để bảo tồn rất nhiều" - Út Tươi chậm rãi nói.
Chiều buông! Rừng núi Cấm khuất mờ trong mây. Chúng tôi nhanh chân "tuột dốc" cũng là lúc "đội quân" hái thuốc hối hả mang dược liệu xuống núi sau những ngày gian truân, vất vả.
Nông trại trái cây sạch rộng 40 ha Trong 40 ha có 10 ha chuối, 10 ha sầu riêng, bơ và 20 ha cà phê. Chỉ tính riêng 10 ha chuối đang cho thu hoạch, lợi nhuận mỗi năm mang lại hơn 2 tỉ đồng. Một góc nông trại Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao Bắc Tây Nguyên Farm ở xã Đăk Hring, H.Đăk Hà (Kon...