Ăn gì để ngừa biến chứng do rối loạn lipid máu?

Vơi nhưng bênh nhân rôi loan chuyên hoa lipid mau cân co môt chê đô ăn phu hơp, cân đôi giup lam giam lipid mau, ngăn ngưa cac biên chưng nguy hiêm như: xơ vưa đông mach, tăng huyêt ap, tai biên mach mau nao, nhôi mau cơ tim…

Rối loạn lipid máu (RLLPM) là tình trạng bệnh lý khi có một hoặc nhiều thông số lipid bị rối loạn (tăng cholesterol hoặc tăng triglicerid, hoặc tăng LDL-c, hoặc giảm HDL-c…). RLLPM thường được phát hiện cùng với mội số bệnh lý tim mạch – nội tiết – chuyển hóa. Đồng thời RLLPM cũng là yếu tố nguy cơ của bệnh lý này.

Nguyên nhân của RLLPM có thể do nguyên phát như di truyền hoặc thứ phát do lối sống không hợp lý. Điều trị RLLPM thay đổi lối sống (tăng cường vận động thể lực, thay đổi chế độ ăn: hạn chế bia rượu, mỡ động vật…) hoặc dùng thuốc giảm lipid máu.

Tại sao rối loạn lipid máu gây nguy hiểm?

Tăng cholesterol máu đã được chứng minh là một yếu tố nguy cơ có thể thay đổi được với các bệnh tim mạch. Thông thường có nhiều yếu tố nguy cơ tim mạch hay đi kèm nhau và thúc đẩy nhau tiến triển. Khi bạn có nhiều yếu tố nguy cơ kết hợp, nguy cơ bệnh tim mạch tăng lên gấp nhiều lần.

Khi có quá nhiều LDL cholesterol trong máu, nó sẽ từ từ lắng đọng vào thành các mạch máu. Cùng với một số chất khác, nó sẽ hình thành mảng xơ vữa động mạch và làm lòng mạch bị hẹp dần hoặc tắc hoàn toàn.

Xơ vữa động mạch là thuật ngữ được dùng để mô tả quá trình lắng đọng các chất béo, cholesterol, sản phẩm thoái giáng của tế bào, lắng đọng calci và sợi đông máu (fibrin) trong thành động mạch. Quá trình xơ vữa động mạch cũng được thấy gia tăng theo tuổi, có liên quan yếu tố gia đình, và ở một số người có các nguy cơ tim mạch khác (ngoài việc rối loạn lipid máu) như đái tháo đường, béo phì, hút thuốc lá, tăng huyết áp…

Rối loạn chuyển hóa lipid máu cần có chê đô ăn như thế nào.

Nguyên tăc ăn uống cho nhưng bênh nhân rôi loan lipid mau

Cần giam lương chât beo (lipid) ăn vao: đây la nguyên tăc quan trong nhât. Ơ ngươi binh thương khoe manh, lương chât beo trong khâu phân ăn vao chiêm tư 22-25% /tông năng lương, nhưng đôi vơi bênh nhân RLLPM ty lê nay nên chi chiêm 15-20%. Chât beo trong thưc phâm đươc chia thanh 2 dang la chât beo bao hoa va chât beo chưa bao hoa.

Chât beo bao hoa hay con goi la “chât beo xâu” lam tăng cholesterol toan phân, tryglycerid mau, LDL – cholesterol, loai chât beo nay thương co nhiêu trong môt sô thưc phâm như: thit ba chi, mơ đông vât, thit cac loai gia câm, cac chê phâm tư bơ, sữa.

Ngươc lai, chât beo chưa bao hoa hay “chât beo tôt” giup lam giam cholesterol, tryglycerid, ngăn ngưa mang xơ vưa, 2 dang điên hinh cua “chât beo tôt” ma chung ta nghe nhiêu nhât đo la omega-3 va omega-6. Cac loai hai san như ca chich, ca ngư, ca thu, ca hôi, ca chep, ca trăm… la nhưng thưc phâm giau omega-3.

Cac cây ho đâu la nguôn giau omega-6: đâu đen, đâu đô, đâu đo, đâu nanh…ngoai ra môt sô loai dâu thưc vât cung giau omega-6 (dâu me, dâu vưng, dâu hương dương…).

Cần giam lương cholesterol khâu phân: ở ngươi binh thương, lương cholesterol ăn vao khuyên cao tư 500-600mg/ngay. Đôi vơi bênh nhân rôi loan lipid mau lương cholesterol nên dưới 300mg/ngay, han chê ăn nhưng thưc phâm giau cholesterol như phu tang đông vât, đô ăn nhanh, chiên, ran.

Nhiêu bênh nhân quan niêm rôi loan lipid mau không nên ăn trưng, dân đên viêc bênh nhân kiêng hoăc thâm chi không bao giơ ăn trưng, quan điêm nay hoan toan sai. Trong long đo trưng chưa nhiêu cholesterol nhưng cung co chât lecithin giup hâp thu va chuyên hoa đên 60-70% lương cholesterol nay. Vi vây bênh nhân rôi loan lipid mau vân co thê ăn đươc trưng. Viên Dinh dương khuyến cáo, nên ăn tư 3-4 qua/tuân.

Tăng cương chât xơ: nhất là chât xơ trong rau cu, trai cây giup lam châm hâp thu lipid vao mau va giam lipid mau. Ngoai ra chât xơ khi vao da day se lam tăng khôi lương phân chông tao bon.

Tăng cương thưc phâm chưa nhiêu vitamin, khoang chât chông oxy hoa (A, C, E. kem…): môt sô thưc phâm giau vitamin A (cac loai rau, hoa qua mau đo, xanh đâm: ca chua, ca rôt, ơt chuông đo, bi đo, rau dên, cai thao, rau ngot, đu đu, xoai, chuôi…). Vitamin C co nhiêu trong cac cây ho co mui (bươi, cam, quyt), cân tây, rau mui, dưa hâu.

Ngoài ra cần uông đu nươc theo khuyên cao, môi ngươi nên uông 40ml nươc/kg/ngay (ví dụ 1 ngươi 50kg nên uông khoảng 2 lit nươc/ngay).

Han chê rươu bia, nươc ngot, thuôc la gop phân giam nguy cơ gia tăng biên chưng vơi bênh nhân rôi loan lipid mau: bênh mach vanh, đôt quỵ…