6 ‘tác dụng phụ’ thực sự đáng sợ của mướp đắng

Theo dõi VGT trên

Nếu dùng quá nhiều, mướp đắng có thể gây ra một số tác động tiêu cực

Với vị đắng đặc trưng, mướp đắng được nhiều người yêu thích vì công dụng làm mát, giải nhiệt cơ thể. Không chỉ có lợi cho người bị tiểu đường, loại rau này còn được dùng để chữa đau dạ dày, chán ăn, sốt, hạ huyết áp… Tuy nhiên, nếu dùng quá nhiều, mướp đắng có thể gây ra một số tác động tiêu cực sau:

1. Kích thích sẩy thai

Quan niệm kiêng mướp đắng qua khi mang thai có nguồn gốc từ xa xưa. Nhiều kết quả nghiên cứu hiện nay đã khẳng định tình trạng sẩy thai có thể xảy ra nếu thai phụ ăn nhiều mướp đắng. Loại rau này có chứa một số thành phần tương tự như thuốc gây sẩy thai và thuốc điều kinh.

Do đó, các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo thai phụ và những người đang trong kỳ kinh nguyệt không nên ăn mướp đắng.

2. Tác động tiêu cực tới khả năng sinh sản

Nếu đang mong có con, bạn cần loại mướp đắng khỏi thực đơn hàng ngày. Những kết quả nghiên cứu gần đây cho thấy, loại rau được nhiều người yêu thích này có thể làm giảm khả năng sinh sản. Ăn nhiều mướp đắng sẽ làm một số loại hóc-môn “tình yêu” gia tăng quá mức cần thiết, tạo ra những thành phần độc tố gây hại trong cơ thể.

6 tác dụng phụ thực sự đáng sợ của mướp đắng - Hình 1

3. Ảnh hưởng tới sức khỏe và sự phát triển của trẻ

Không chỉ gây khó tiêu, phần ruột và hạt bên trong trái mướp đắng còn chứa nhiều thành phần độc tố gây hại cho sức khỏe của trẻ em. Chính vì vậy, bạn không nên cho trẻ ăn những món được chế biến từ khổ qua.

Nếu muốn thay đổi khẩu vị cho bữa cơm thường ngày, cần trụng (chần) khổ qua trong nước sôi trước khi chế biến, nấu nướng.

Video đang HOT

4. Không thích hợp cho những người bị bệnh về gan và thận

Người bị bệnh về gan và thận cần tránh ăn mướp đắng vì chúng rất khó tiêu hóa, có thể gây đầy hơi. Những người bị thiếu men G6PD (loại men có vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa của tế bào hồng cầu) cũng nên tránh xa loại rau có vị đắng này.

5. Hôn mê do hạ đường huyết

Tình trạng hôn mê do hạ glucose huyết là một trong những tác dụng phụ phổ biến do ăn nhiều mướp đắng. Đây là một rối loạn bệnh lý xảy ra khi nồng độ glusoce huyết thanh giảm (mức đường huyết giảm nghiêm trọng), gây ra tình trạng thiếu hụt năng lượng, buộc các tế bào não phải tìm kiếm năng lượng từ nhiều nguồn khác nhau.

Để loại trừ tình trạng này, bạn cần tập thể dục thường xuyên và kiêng ăn mướp đắng.

6. Thiếu máu tan huyết

Đây cũng là một trong những ảnh hưởng tiêu cực mà mướp đắng có thể gây ra. Những triệu chứng thường gặp của bệnh này bao gồm hôn mê, đau bụng, đau đầu và sốt. Bệnh thiếu máu tán huyết là kết quả của việc thiếu hụt máu do các enzyme không hoạt động được như bình thường.

Khi bạn tiêu thụ quá nhiều mướp đắng, lượng độc tố trong loại rau này sẽ tác động đến chức năng của các enzyme, gây hại cho sức khỏe.

Trí Thức Trẻ

3 điều 'không lành' nhất thiết phải biết khi ăn mướp đắng

Mặc dù mướp đắng rất tốt cho sức khỏe, nhưng không phải ai cũng có thể sử dụng mướp đắng thường xuyên.

Mướp đắng còn có tên là khổ qua, là họ nhà dưa hay mướp. Quả nướp đắng có u sần sùi, ăn có vị đắng. Mướp đắng chứa phong phú nhiều loại vitamin và khoáng chất như vitamin C.

Mặc dù chưa có công trình nghiên cứu nào được tiến hành nghiên cứu đầy đủ về tác dụng chữa bệnh của mướp đắng nhưng cũng có một số nghiên cứu nhỏ chứng minh rằng mướp đắng có thể có tiềm năng chữa nhiều loại bệnh khác nhau.

Từ lâu trong lịch sử, mướp đắng đã được sử dụng như là một loại thực phẩm trong văn hóa ẩm thực Việt Nam. Mướp đắng được tìm thấy ở nhiều vùng nhiệt đới trên khắp thế giới.

Tuy nhiên, mướp đắng chống chỉ định nếu bạn đang mang thai hoặc cho con bú. Hạt mướp đắng có thể gây ra độc tính đối với trẻ em.

Theo Đông y, mướp đắng có vị đắng, tính hàn, công dụng thanh nhiệt, sáng mắt, giải độc. Thích hợp với các chứng nhiệt sinh ra nóng, khát, làm sáng mắt, mát tim, nhuận tràng, hơn nữa còn có tác dụng giảm đường trong máu, chống sưng phù, điều trị độc tố, thúc đẩy khả năng miễn dịch, hạt bổ thận tráng dương. Trị chứng rôm sảy dùng mướp đắng thái miếng xoa lên da. Nấu nước uống có thể tán nhiệt giải thử. Mướp đắng thái ra phơi khô là vị thuốc trị liệu phát sốt có hiệu quả. Theo y học hiện đại, mướp đắng có tác dụng diệt vi khuẩn và virus, chống lại các tế bào ung thư; hỗ trợ đắc lực cho bệnh nhân ung thư đang chữa bằng tia xạ.

3 điều không lành nhất thiết phải biết khi ăn mướp đắng - Hình 1

Mướp đắng hạ đường huyết

Được nghiên cứu, chứng minh ở thú vật và người. Thành phần tạo ra tính hạ đường trong mướp đắng gồm charantin, Polypeptid-P và Vicine. Cơ chế tác dụng bao gồm gồm giảm đường huyết và cải thiện dung nạp glucose. Nghiên cứu hạ đường ở thú vật được thực hiện ở chuột và thỏ cải thiện dung nạp glucose, giữ được tính hạ đường sau khi ngưng dùng mướp đắng 15 ngày đồng thời giảm luôn cholesterol.

Một báo cáo cho thấy mướp đắng làm chậm tiến trình bệnh võng mạc (biến chứng bệnh tiểu đường) ở chuột bị tiểu đường khi uống cao quả mướp đắng. Nhưng ít nhất cũng có một nghiên cứu trên động vật không thấy tác dụng hạ đường ở chuột bị bệnh tiểu đường khi cho uống dạng bào chế đông khô mướp đắng trong 6 tuần.

Mướp đắng chống thụ thai

Các nhà khoa học đã phát hiện ra một protein trong cây mướp đắng có hoạt tính chống sinh sản ở chuột đực. Uống cao quả mướp đắng 1,7 gam/ngày làm tinh hoàn chó đực bị thương tổn và giảm khả năng sinh tinh trùng. Ở chuột cái, tác dụng chống khả năng thụ thai thuận nghịch. Chuột và thỏ có thai bị xuất huyết tử cung khi uống nước mướp đắng.

Tăng men gan

Mướp đắng có thể độc hại cho tế bào gan ở thú vật, enzym gan tăng cao sau khi dùng mướp đắng. Các chất trong mướp đắng có khả năng thay đổi hình dáng tế bào gan.

Hạt mướp đắng chứa một chất tên vicine, là một độc tố có khả năng gây ngộ độc tầm đậu (favism), một hội chứng cấp tính gồm nhức đầu, đau thắt bụng và hôn mê.

Ngay cả khi cây mướp đắng trồng ở những vùng thổ nhưỡng khác nhau thì thành phần trong quả cũng có tỷ lệ và sự có mặt các vi chất khác nhau. Do đó nếu cây trồng trên vùng đất có nhiễm kim loại nặng rất có thể trong quả mướp đắng trồng tại vùng này bị nhiễm kim loại nặng mà gây độc cho cơ thể khi chúng ta ăn nó.

Những người nên tránh ăn mướp đắng

3 điều không lành nhất thiết phải biết khi ăn mướp đắng - Hình 2

Mặc dù mướp đắng là thực phẩm giải nhiệt mùa hè, nhưng không phải ai cũng ăn được. Phụ nữ mang thai và đang cho con bú không được ăn mướp đắng, bởi nó có thể gây co thắt tử cung, xuất huyết và làm hư thai. Ngoài ra mướp đắng còn gây kích thích tử cung và có thể dẫn đến sinh non. Phụ nữ đang cho con bú cũng không nên ăn mướp đắng vì một số thành phần không tốt có thể được truyền qua sữa mẹ.

Độc tính ở người lớn thấp, nhưng có vấn đề với trẻ em. Mặc dầu chưa nghe quả mướp đắng nguy hiểm cho bào thai tại Việt Nam, nhưng những nghiên cứu trên cho thấy, hạt mướp đắng có thể làm hư thai và quả mướp đắng có khả năng gây đột biến gen. Do đó không nên dùng cho phụ nữ có thai...

Việc ăn mướp đắng hàng ngày rất tốt cho sức khỏe nhưng nếu ăn quá nhiều có thể dẫn đến tiêu chảy và các vấn đề dạ dày. Khi dùng mướp đắng (ở mọi dạng chế biến), không được dùng huyền sâm hoặc các chế phẩm có huyền sâm. Mướp đắng tính mát, không nên dùng cho người tỳ vị hư hàn (rối loạn chức năng tiêu hóa do lạnh).

Người bị bệnh huyết áp thấp cũng nên kiêng ăn mướp đắng. Mướp đắng là thực phẩm có tác dụng giảm huyết áp chính vì thế bạn không nên ăn quá nhiều sẽ dẫn đến huyết áp thấp gây đau đầu, chóng mặt đặc biệt đối với những bệnh nhân có huyết áp thấp thì nên hạn chế sử dụng sẽ tốt hơn.

Theo Trí thức trẻ

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Câu hỏi thường gặp liên quan đến hội chứng RettCâu hỏi thường gặp liên quan đến hội chứng Rett
05:37:08 21/04/2025
6 triệu chứng cảnh báo bạn nhiễm giun sán6 triệu chứng cảnh báo bạn nhiễm giun sán
05:22:30 21/04/2025
Nếu mất ngủ, hãy thử 4 món ngon với loại quả là 'khắc tinh' trị chứng mất ngủ nàyNếu mất ngủ, hãy thử 4 món ngon với loại quả là 'khắc tinh' trị chứng mất ngủ này
13:39:41 21/04/2025
Các thuốc điều trị giãn tĩnh mạch chânCác thuốc điều trị giãn tĩnh mạch chân
10:23:10 22/04/2025
6 lợi ích khi uống mật ong với nước ấm thường xuyên6 lợi ích khi uống mật ong với nước ấm thường xuyên
20:18:16 21/04/2025
4 không khi đi bộ buổi sáng4 không khi đi bộ buổi sáng
13:44:16 22/04/2025
Chuyện gì xảy ra với cơ thể nếu chúng ta uống trà xanh mỗi ngày?Chuyện gì xảy ra với cơ thể nếu chúng ta uống trà xanh mỗi ngày?
05:24:59 21/04/2025
Đột quỵ - bệnh lý hàng đầu gây tàn phếĐột quỵ - bệnh lý hàng đầu gây tàn phế
05:31:45 21/04/2025

Tin đang nóng

Một phụ nữ rơi khỏi ô tô tử vong, người đàn ông trong xe châm lửa tự thiêuMột phụ nữ rơi khỏi ô tô tử vong, người đàn ông trong xe châm lửa tự thiêu
10:19:51 22/04/2025
Hình ảnh "lạ lùng" của Tổng Giám đốc nhựa Long Thành tại nhà riêng do con dâu đăng lên mạngHình ảnh "lạ lùng" của Tổng Giám đốc nhựa Long Thành tại nhà riêng do con dâu đăng lên mạng
11:16:05 22/04/2025
Tôi bí mật "bày mưu", 3 năm lén lấy tiền của chồng để... ly hônTôi bí mật "bày mưu", 3 năm lén lấy tiền của chồng để... ly hôn
10:35:05 22/04/2025
Thông tin đặc biệt về lễ thuỷ táng của Quý BìnhThông tin đặc biệt về lễ thuỷ táng của Quý Bình
14:56:54 22/04/2025
Lật xe chở học sinh tại Gia Lai, nhiều em bị thươngLật xe chở học sinh tại Gia Lai, nhiều em bị thương
09:57:12 22/04/2025
David Beckham "suy sụp" khi nhìn vào tình cảnh hiện tại của gia đìnhDavid Beckham "suy sụp" khi nhìn vào tình cảnh hiện tại của gia đình
13:16:03 22/04/2025
Ông chủ Vạn Hạnh Mall và anh trai từng làm ở tiệm bánh mì, xây dựng "đế chế" vẫn giữ 1 lời hứa với mẹÔng chủ Vạn Hạnh Mall và anh trai từng làm ở tiệm bánh mì, xây dựng "đế chế" vẫn giữ 1 lời hứa với mẹ
11:13:41 22/04/2025
Lão nông phát hiện "tảng đá mọc tóc trắng", chuyên gia lập tức phong tỏa cả ngôi làng: Loài vật quý hiếm bậc nhất hành tinh xuất hiệnLão nông phát hiện "tảng đá mọc tóc trắng", chuyên gia lập tức phong tỏa cả ngôi làng: Loài vật quý hiếm bậc nhất hành tinh xuất hiện
10:29:52 22/04/2025

Tin mới nhất

5 điều nên làm mỗi sáng, cơ thể khỏe như uống thuốc bổ

5 điều nên làm mỗi sáng, cơ thể khỏe như uống thuốc bổ

13:40:50 22/04/2025
Bữa sáng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì mức đường huyết ổn định sau một đêm dài nhịn ăn. Nếu bỏ bữa sáng, cơ thể có thể rơi vào trạng thái hạ đường huyết, gây mệt mỏi, giảm khả năng tập trung và dễ dẫn đến ăn quá mức vào các...
Người trưởng thành bị mỡ máu cao nên ăn gì?

Người trưởng thành bị mỡ máu cao nên ăn gì?

12:28:55 22/04/2025
Mướng đắng rất giàu vitamin B1, vitamin C và nhiều loại khoáng chất. Mướp đắng có tác dụng trong việc giảm mỡ máu và nâng cao sức đề kháng của cơ thể. Ngoài ra mướp đắng còn kích thích bài tiết insulin, có tác dụng trong việc giảm lượng...
Mắc hội chứng lạ, người phụ nữ đau đớn mỗi khi chạm tay vào nước

Mắc hội chứng lạ, người phụ nữ đau đớn mỗi khi chạm tay vào nước

12:28:18 22/04/2025
Bàn tay trở nên ấm hơn, khi chạm vào nước không còn đau buốt, tím tái như trước. Người bệnh tiếp tục được theo dõi sau điều trị và ra viện sau 3 ngày phẫu thuật.
Chế độ dinh dưỡng tham khảo đối với người bệnh hạch nền

Chế độ dinh dưỡng tham khảo đối với người bệnh hạch nền

10:21:23 22/04/2025
Các mối liên hệ về chế độ ăn uống với bệnh hạch nền và gluten ngày càng được báo cáo nhiều hơn trong những năm gần đây và việc sàng lọc lâm sàng về độ nhạy cảm với gluten với bệnh celiac nên được xem xét khi xây dựng kế hoạch ăn uống.
Hai cách chế biến trứng gây hại cho nhiều người

Hai cách chế biến trứng gây hại cho nhiều người

10:19:32 22/04/2025
Theo bác sĩ Lý, phương pháp nấu trứng có ảnh hưởng lớn đến khả năng tiêu hóa và hấp thụ. Trong đó, trứng luộc và trứng hấp được đánh giá là lành mạnh nhất vì ít chất béo, dễ tiêu hóa và phù hợp với phần lớn mọi người.
Ca phẫu thuật 'cân não' cứu sống người phụ nữ có huyết khối lan vào hai động mạch thận

Ca phẫu thuật 'cân não' cứu sống người phụ nữ có huyết khối lan vào hai động mạch thận

08:38:57 22/04/2025
Đặc biệt, huyết khối xâm lấn cả hai động mạch thận, khiến hai quả thận rơi vào tình trạng nhồi máu một biến chứng hiếm gặp và cực kỳ nguy hiểm, có thể nhanh chóng dẫn đến suy thận, nhiễm độc toàn thân và tử vong.
Lý do ngộ độc thực phẩm phổ biến vào mùa hè

Lý do ngộ độc thực phẩm phổ biến vào mùa hè

08:36:53 22/04/2025
Thói quen chế biến, bảo quản thực phẩm không đúng cách, để thức ăn quá lâu ngoài môi trường nóng ẩm là những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến ngộ độc thực phẩm.
Lạm dụng thuốc tránh thai gia tăng nguy cơ đột quỵ

Lạm dụng thuốc tránh thai gia tăng nguy cơ đột quỵ

08:34:01 22/04/2025
Cũng theo BS Nguyễn Hải Linh, ngoài thuốc tránh thai đường uống, các loại thuốc tránh thai nội tiết khác dùng đường tiêm hay miếng dán tránh thai có thành phần estrogen đều có nguy cơ gây nên tình trạng hình thành cục máu đông trong tĩn...
Những bài tập rất tốt cho khớp

Những bài tập rất tốt cho khớp

20:27:07 21/04/2025
Khớp giữ vai trò quan trọng trong cơ thể, giúp duy trì chuyển động, sự linh hoạt, hỗ trợ hấp thụ chấn động, giữ thăng bằng và ổn định. Khi các khớp vận hành tốt, chúng bảo vệ xương và mô mềm khỏi chấn thương.
Ai nên ăn đu đủ?

Ai nên ăn đu đủ?

05:35:35 21/04/2025
Giàu vitamin A và zeaxanthin, đu đủ bảo vệ mắt khỏi thoái hóa liên quan đến tuổi và hỗ trợ tầm nhìn tốt. Các hợp chất này lọc ra ánh sáng xanh có hại và ngăn ngừa tổn thương oxy hóa cho võng mạc, có thể giúp giảm nguy cơ đục thủy tinh t...
Những ai cần thận trọng khi ăn tỏi đen?

Những ai cần thận trọng khi ăn tỏi đen?

05:30:01 21/04/2025
Những người mắc bệnh thận cần hạn chế thực phẩm có tính cay nóng, mà tỏi đen lại nằm trong những số đó. Vì thế, việc sử dụng tỏi đen có thể gây ra tác dụng phụ đối với những người mắc các bệnh lý liên quan đến thận.
6 lầm tưởng nguy hiểm về bệnh sốt xuất huyết

6 lầm tưởng nguy hiểm về bệnh sốt xuất huyết

05:28:46 21/04/2025
Sốt là triệu chứng đầu tiên của bệnh sốt xuất huyết với dấu hiệu đặc trưng là sốt đột ngột, sốt cao, liên tục và khó hạ. Do đó khi hết sốt hoặc giảm sốt, người bệnh sẽ cho rằng đã hết bệnh.

Có thể bạn quan tâm

Xiaomi gây ấn tượng với tốc độ cập nhật HyperOS 2

Xiaomi gây ấn tượng với tốc độ cập nhật HyperOS 2

Thế giới số

15:27:41 22/04/2025
Cụ thể, chỉ trong vòng 6 tháng, Xiaomi đã cung cấp bản cập nhật HyperOS 2 cho 116 thiết bị tại tám khu vực khác nhau. Danh sách các thiết bị đã được cập nhật trải dài ở nhiều dòng sản phẩm.
Đàm phán thương mại Mỹ - Thái Lan bị hoãn

Đàm phán thương mại Mỹ - Thái Lan bị hoãn

Thế giới

15:27:02 22/04/2025
Trong khi đó, Bộ trưởng Thương mại Thái Lan Pichai Naripthaphan cũng đã đưa ra một số bình luận về chuyến đi dự kiến tới Mỹ liên quan đến kế hoạch đàm phán. Ông cho biết vẫn đang chờ xác nhận và thông báo lịch trình từ Đại diện Thương m...
Trò lố bất chấp của Angela Phương Trinh khi bán hàng livestream

Trò lố bất chấp của Angela Phương Trinh khi bán hàng livestream

Sao việt

15:23:34 22/04/2025
Không còn là hình ảnh bà mẹ nhí từng được khán giả yêu mến, nữ diễn viên bị ném đá vì cách bán hàng ồn ào, hú hét ầm ĩ.
Lê Vân "Bao giờ cho đến tháng Mười": Chiều mẹ Lê Mai, kín tiếng ở tuổi 67

Lê Vân "Bao giờ cho đến tháng Mười": Chiều mẹ Lê Mai, kín tiếng ở tuổi 67

Hậu trường phim

15:19:26 22/04/2025
Ở tuổi U70, NSƯT Lê Vân ít giao lưu, đi sự kiện, hằng ngày sang chăm sóc mẹ là nghệ sĩ Lê Mai ở phố Phan Đình Phùng (Hà Nội).
Giá vàng lập đỉnh, chuyên gia cảnh báo nguy cơ 'trắng tay' trong 5 năm tới

Giá vàng lập đỉnh, chuyên gia cảnh báo nguy cơ 'trắng tay' trong 5 năm tới

Tin nổi bật

15:14:53 22/04/2025
Sự bất ổn trên thị trường đã khiến vàng trở thành một tài sản trú ẩn an toàn trong những tháng đầu nhiệm kỳ của ông Trump.
Mỹ nam tuyệt sắc lướt qua khung hình mà thành "chấp niệm" của triệu khán giả

Mỹ nam tuyệt sắc lướt qua khung hình mà thành "chấp niệm" của triệu khán giả

Phim châu á

15:08:00 22/04/2025
Nhiều khán giả cảm thấy tiếc nuối khi mỹ nam Kim Young Kwang chỉ đóng vai cameo chứ không phải nam chính trong Cung Điện Ma Ám.
Nam rapper tự giải "phong ấn" sau thảm kịch giẫm đạp khiến 10 người thiệt mạng

Nam rapper tự giải "phong ấn" sau thảm kịch giẫm đạp khiến 10 người thiệt mạng

Nhạc quốc tế

14:59:59 22/04/2025
Travis Scott đã hoàn thành 2 đêm diễn ở Coachella 2025. 8 năm sau lần cuối khuấy đảo Coachella, Travis Scott trở lại hoành tráng hơn bao giờ hết.
Google trình làng kính Android XR tích hợp AI

Google trình làng kính Android XR tích hợp AI

Đồ 2-tek

14:53:18 22/04/2025
Google vừa mang đến màn trình diễn trực tiếp đầy ấn tượng của nguyên mẫu kính thông minh chạy Android XR tại hội nghị TED2025 danh tiếng.
7 làng chài tuyệt đẹp mà bạn phải check-in một lần trong đời: Từ Bình Định đến Kiên Giang

7 làng chài tuyệt đẹp mà bạn phải check-in một lần trong đời: Từ Bình Định đến Kiên Giang

Du lịch

14:52:52 22/04/2025
Một tổng hợp thú vị đã liệt kê 7 làng chài tuyệt đẹp mà bạn phải check-in một lần trong đời, rải rác từ Bình Định đến Kiên Giang và chủ yếu nằm ở những địa phương vốn nổi tiếng về du lịch biển.
Jennie và Lisa (BLACKPINK): Scandal quỳ rửa chân khởi đầu drama 9 năm nghi đấu đá tranh ngôi "nữ hoàng Kpop"

Jennie và Lisa (BLACKPINK): Scandal quỳ rửa chân khởi đầu drama 9 năm nghi đấu đá tranh ngôi "nữ hoàng Kpop"

Sao châu á

14:51:50 22/04/2025
Mối quan hệ giữa Jennie và Lisa đã luôn là một trong những câu chuyện thu hút sự chú ý nhất trong nhóm BLACKPINK.
iPhone đã có thể chạy giả lập máy chơi game Nintendo Switch

iPhone đã có thể chạy giả lập máy chơi game Nintendo Switch

Mọt game

14:48:51 22/04/2025
Điểm đặc biệt của AltStore Classic khi cài qua AltStore PAL tại EU là nó không bị giới hạn 7 ngày hết hạn, không yêu cầu tài khoản nhà phát triển Apple trả phí và không cần dùng máy tính (PC/Mac) với AltServer để cài đặt ban đầu.