5 yếu tố dinh dưỡng quan trọng với người bệnh ung thư
Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trước, trong và sau điều trị ung thư. Nuôi dưỡng cơ thể bằng các loại thực phẩm phù hợp sẽ cung cấp sức mạnh cần thiết và giúp người bệnh ung thư cảm thấy khỏe hơn.
Một số lưu ý trong chế độ ăn của người bệnh ung thư.
1. Lợi ích của dinh dưỡng tốt
Bệnh ung thư và quá trình điều trị sẽ ảnh hưởng đến cách cơ thể dung nạp, hấp thụ một số loại thực phẩm và chất dinh dưỡng.
TS.BS. Phạm Thị Việt Hương, chuyên khoa ung thư, Bệnh viện Quốc tế Vinmec cho biết: Đáp ứng đủ dinh dưỡng khi điều trị ung thư sẽ mang lại lợi ích như duy trì được sức khỏe để theo đuổi quá trình điều trị, hạn chế được độc tính và tác dụng phụ của thuốc hóa trị, xạ trị, nhanh chóng làm lành vết mổ, phục hồi sức khỏe nhanh sau phẫu thuật, cải thiện tâm trạng người bệnh.
Người bệnh ung thư cần cung cấp đủ chất dinh dưỡng.
Cụ thể chế độ ăn uống lành mạnh mang lại những lợi ích quan trọng cho bệnh nhân ung thư như:
Người bệnh cảm thấy tốt hơn.
Cung cấp sức đề kháng và năng lượng cần thiết.
Giúp duy trì trọng lượng cơ thể để lưu trữ chất dinh dưỡng.
Cho phép cơ thể chịu đựng tốt hơn các tác dụng phụ của điều trị.
Giảm nguy cơ n.hiễm t.rùng (giúp duy trì khả năng miễn dịch).
Chữa lành và phục hồi nhanh hơn.
Ăn uống lành mạnh có nghĩa là phải bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng như carbohydrate, chất béo, protein, vitamin, khoáng chất và chủ yếu là nước vào chế độ ăn. Điều quan trọng người bệnh cần nhớ là mình ăn vì sức khỏe chứ không phải ăn để lấp đầy dạ dày.
2. Một số yếu tố dinh dưỡng quan trọng trong chế độ ăn cho người bệnh ung thư
GS.TS. Lê Thị Hương, Viện trưởng Viện Đào tạo Y học dự phòng và Y tế công cộng; Phụ trách Trung tâm Dinh dưỡng lâm sàng, Bệnh viện K; Trưởng bộ môn Dinh dưỡng An toàn thực phẩm (Trường Đại học Y Hà Nội) cho biết: Mỗi người bệnh có thể trạng khác nhau, quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng của cơ thể hay tiêu hao năng lượng cũng khác nhau, đặc biệt là với bệnh ung thư, do đó bệnh nhân ung thư nên đến gặp bác sĩ điều trị hoặc bác sĩ dinh dưỡng để thiết lập cho mình chế độ ăn phù hợp, hiệu quả.
Chế độ ăn của bệnh nhân ung thư hay bất cứ trường hợp nào khác đều cần phải đảm bảo sự cân bằng và đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng.
3. Lời khuyên để chuyển sang chế độ ăn uống lành mạnh
Ung thư và các phương pháp điều trị ung thư có thể ảnh hưởng đến thói quen ăn uống của người bệnh như chán ăn, thay đổi vị giác hoặc khứu giác, buồn nôn, nôn. Sự căng thẳng, lo lắng, các loại thuốc khác và phương pháp điều trị như xạ trị có thể gây mất vị giác tạm thời, trong khi hóa trị có thể làm cho thực phẩm có mùi vị khác nhau…
Vì vậy nếu gặp tình trạng buồn nôn và nôn mửa do hóa trị và xạ trị gây ra hãy thông báo cho bác sĩ khi có triệu chứng buồn nôn đầu tiên vì thuốc chống nôn có thể phù hợp.
Trái cây nhiều màu sắc có lợi cho sức khỏe.
Lưu ý về chế độ ăn
GS.TS. Lê Thị Hương cho biết, dinh dưỡng có vai trò quan trọng trong chăm sóc người bệnh ung thư. Người bệnh đang điều trị không cần kiêng khem nghiêm ngặt nhưng nên lưu ý một số điều dưới dây:
Video đang HOT
Ăn ít nhưng đủ dinh dưỡng, giàu năng lượng và giàu đạm.
Bổ sung thêm các sản phẩm giàu dinh dưỡng (sữa dinh dưỡng).
Kiểm soát được lượng thức ăn mà người bệnh ăn vào.
Nên uống nước trước hoặc sau bữa ăn 30 phút. Tránh uống nước trong khi ăn vì điều này có thể làm giảm sự ngon miệng.
Không nên ăn uống đồ có đường, nước ngọt, thức ăn nhiều chất béo.
Thường xuyên thay đổi cách chế biến và màu sắc của thức ăn để tăng sự hấp dẫn. Tránh ngửi mùi thức ăn khi đang chế biến.
Giữ vệ sinh răng, miệng.
Nếu không ăn được thức ăn thông thường thì chuyển sang chế độ ăn nhỏ, mềm, nhuyễn (cháo, súp…)
Khi người bệnh không ăn được hoặc chế độ ăn uống thông thường không đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng thì phải có các phương pháp hỗ trợ nuôi dưỡng hoặc nuôi dưỡng thay thế.
Tham khảo chế độ ăn lành mạnh
Tăng lượng trái cây và rau quả, ưu tiên chế độ ăn cầu vồng (kết hợp các loại trái cây, rau củ quả với nhiều màu sắc khác nhau) hàng ngày hoặc hàng tuần.
Ăn nhẹ bằng các thực phẩm lành mạnh, chẳng hạn như trái cây, rau, quả hạch, các loại hạt. Thay đổi bữa ăn nhẹ là một cách đơn giản để hướng tới việc ăn uống lành mạnh.
Giảm lượng thịt đỏ và thịt chế biến sẵn bằng cách chọn cá, hải sản hoặc thịt gia cầm; hạn chế ăn thịt đỏ thường xuyên hơn. Có rất nhiều lựa chọn tuyệt vời về protein từ thực vật như ăn đậu, đậu lăng, đậu Hà Lan và đậu phụ một vài lần mỗi tuần.
Chọn ngũ cốc nguyên hạt hoặc carbohydrate nguyên chất khác thay vì carbohydrate đã qua chế biến trong bữa ăn. Hãy thử mì spaghetti bí hoặc mì chay thay vì mì ống. Chuyển sang gạo lứt hoặc quinoa thay vì gạo trắng.
Ăn salad, bổ sung thêm các loại hạt, hạt hoặc đậu làm nguồn protein; Ăn trái cây để tráng miệng.
Chế độ ăn cho người bệnh ung thư buồng trứng
Một chế độ ăn uống không lành mạnh có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch, tăng tình trạng viêm và cản trở quá trình chữa lành bệnh ung thư buồng trứng.
Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh luôn quan trọng và đặc biệt quan trọng với người bị ung thư, trong đó có ung thư buồng trứng.
Tuy nhiên, một chế độ ăn uống lành mạnh không chỉ bao gồm việc ăn nhiều trái cây, rau quả mà còn thực hiện tránh những loại thực phẩm bất lợi để có kết quả tốt nhất.
1. Tầm quan trọng của chế độ ăn cho người bệnh ung thư buồng trứng
Chế độ ăn rất quan trọng với người bệnh ung thư buồng trứng.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), nhiều trường hợp người bệnh có thể sống hơn mốc thời gian tiên lượng tỷ lệ sống còn kể từ thời điểm phát hiện bệnh do có chế độ dinh dưỡng và lối sống phù hợp.
Trong quá trình điều trị ung thư buồng trứng, cơ thể gặp phải nhiều thách thức khác nhau, bao gồm cả tác dụng phụ của các phương pháp điều trị như hóa trị và xạ trị. Dinh dưỡng hợp lý giúp hệ thống miễn dịch hoạt động tốt hơn, điều này rất quan trọng để chống n.hiễm t.rùng, hỗ trợ phục hồi và kiểm soát các tác dụng phụ. Tiêu thụ đủ lượng calo, protein và các chất dinh dưỡng thiết yếu để cung cấp cho cơ thể năng lượng cần thiết và các khối xây dựng để sửa chữa và phục hồi mô có tác dụng sau:
Giúp người bệnh nâng cao sức đề kháng, hỗ trợ cơ thể chống lại tác hại của hóa trị, xạ trị, phẫu thuật.
Duy trì cân nặng hợp lý, giảm nguy cơ suy giảm dinh dưỡng, mất cơ bắp.
Tăng cường sức khỏe tổng thể, giúp người bệnh phục hồi nhanh hơn sau điều trị.
Giảm bớt các tác dụng phụ của quá trình điều trị như buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, táo bón,...
Cải thiện tâm trạng, tinh thần, giúp người bệnh lạc quan đối mặt với bệnh tật.
2. Một số dưỡng chất cần thiết cho người bệnh ung thư buồng trứng
Theo khuyến cáo của các bác sĩ chuyên khoa Bệnh viện K Trung ương, người bệnh ung thư buồng trứng nên bổ sung một số thực phẩm trong thực đơn hàng ngày đảm bảo chế độ ăn uống cân bằng, đầy đủ các nhóm thực phẩm:
Protein: Thực phẩm giàu protein. Đặc biệt là sữa và các chế phẩm nguồn gốc từ sữa.
Chọn các loại thực phẩm giàu protein nạc như thịt gà cũng như thịt nạc đỏ (với lượng vừa phải) cá, trứng, bơ hạt; các loại đậu (như đậu lăng, đậu, đậu nành, đậu phụ, đậu Hà Lan) và các loại hạt (nếu dung nạp được)... vì chúng giúp cung cấp năng lượng, xây dựng, sửa chữa mô, hỗ trợ quá trình hồi phục sau điều trị.
Canxi : Sữa và các sản phẩm thay thế sữa như sữa chua Hy Lạp, phô mai tươi, sữa hoặc các sản phẩm thay thế sữa và phô mai ít béo ở mức độ vừa phải (nhiều thực phẩm từ sữa cũng là nguồn cung cấp protein tốt).
Trái cây, rau xanh: Ưu tiên các loại trái cây giàu chất chống oxy hóa như vitamin C, beta-carotene,... hỗ trợ ngăn cản sự phát triển của các tế bào tự do gây ung thư, cải thiện miễn dịch, nâng cao đề kháng tự nhiên. Nên ưu tiên ăn trái cây, rau củ ở dạng tươi sống hoặc hấp chín nhẹ để giữ nguyên dưỡng chất. Bổ sung các loại rau tươi, rau màu xanh đậm chứa nhiều vitamin và khoáng chất.
Tinh bột: Tinh bột giúp đẩy mạnh quá trình chuyển hóa cho người ung thư buồng trứng. Ngũ cốc nguyên hạt (nếu dung nạp được) như bột yến mạch, quinoa, lúa mạch, gạo tự nhiên, gạo lứt, mì ống làm từ lúa mì nguyên hạt, bánh mì nguyên hạt và các loại rau có tinh bột, bao gồm khoai lang, khoai tây, đậu Hà Lan, bí ngô... những thực phẩm này cung cấp nhiều chất xơ, giúp cải thiện hệ tiêu hóa, giảm nguy cơ táo bón, tạo cảm giác no lâu.
Chất béo lành mạnh : Omega-3, dầu ô liu, bơ hạt, quả bơ, các loại hạt (nếu dung nạp được) giúp giảm viêm, cải thiện tâm trạng...
Nước: Uống nhiều nước, uống từ 1,5 - 2 lít mỗi ngày. Đủ nước đặc biệt quan trọng trong quá trình điều trị bệnh. Người bệnh cần uống đủ lượng nước và các chất lỏng khác như nước ép trái cây, nước rau củ,... để bảo vệ thận và bàng quang trong thời gian điều trị hóa trị, xạ trị.
3. Thực phẩm người bệnh ung thư buồng trứng nên ăn và nên tránh
Thực phẩm nên ăn
Bông cải xanh: Bông cải xanh chứa chất isothiocyanate, indol-33 carbinol, chất này có khả năng ngăn ngừa tế bào ung thư buồng trứng phát triển.
Bông cải xanh chứa chất có khả năng ngăn ngừa tế bào ung thư buồng trứng phát triển.
Rau cải: Các loại rau họ cải có chứa một lượng lớn chất phytochemical nhất định, được gọi là glucosinolates. Trong quá trình chế biến và tiêu thụ các loại rau họ cải, glucosinolate sẽ p.hân h.ủy thành isothiocyanates. Các hợp chất này có đặc tính chống ung thư và ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa chất gây ung thư, cản trở quá trình hình thành khối u, ức chế các chất trung gian gây viêm, kích hoạt hệ thống phòng vệ miễn dịch.
Rau bina: Rau bina cũng là một trong những loại rau họ cải tốt cho bệnh nhân ung thư buồng trứng. Các khoáng chất kẽm, magie, kali trong rau bina giúp tăng cường miễn dịch của cơ thể, ngăn chặn sự phát triển của khối u.
Khoai lang: Khoai lang chứa carotenoid - một sắc tố hữu cơ tự nhiên có trong thực vật, đây là một chất chống oxy hóa có tác dụng ngăn chặn sự hình thành và phát triển của ung thư buồng trứng.
Khoai tây: Khoai tây chứa polyphenol chống oxy hóa, là chất có tác dụng tốt trong việc ngăn chặn tế bào ung thư phát triển.
Thịt gà: Là một trong những thực phẩm giàu đạm, ít chất béo, tốt cho bệnh nhân ung thư, nhất là bệnh nhân suy nhược sau điều trị ung thư buồng trứng. Ngoài ra, thịt gà còn giàu selenium và niacin (vitamin B3), giúp cải thiện quá trình trao đổi chất trong cơ thể, hỗ trợ chống lại các tế bào ung thư.
Cá: Cá là thực phẩm giàu năng lượng, cung cấp chất dinh dưỡng cũng như tăng cường miễn dịch cho bệnh nhân ung thư buồng trứng. Bệnh nhân nên ăn 2-3 bữa cá mỗi tuần bên cạnh các loại thực phẩm khác.
Cá là thực phẩm tốt cho bệnh nhân ung thư buồng trứng.
Các loại ngũ cốc: Chứa nhiều chất xơ, vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa. Bệnh nhân ung thư buồng trứng có thể sử dụng các loại ngũ cốc như lúa mạch, lúa mì, đậu nành... để bổ sung năng lượng và giúp nâng cao thể trạng. Các nghiên cứu còn chỉ ra rằng ngũ cốc chứa các chất có khả năng giảm nguy cơ ung thư buồng trứng như phytochemicals.
Các loại hạt: Hạnh nhân, óc chó, hạt chia... chứa nhiều chất béo có lợi như omega-3 giúp hấp thụ các vitamin tan trong dầu (vitamin A, D, E, K), tốt cho bệnh nhân ung thư.
Trái cây, rau củ quả tươi: Cam, quýt, kiwi, cà chua, cà rốt... chứa beta-carotene, vitamin C, tốt cho bệnh nhân ung thư buồng trứng.
Gừng: Loại gia vị có tính ấm, vị cay này là phương thuốc tự nhiên hiệu nghiệm trong việc phòng chống ung thư, góp phần ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư trong buồng trứng.
Trà: Nhiều kết quả nghiên cứu cho thấy trà là thức uống có tác dụng tốt cho người bệnh ung thư buồng trứng.
Thực phẩm nên tránh
Thực phẩm qua chế biến là một trong những thực phẩm người bệnh ung thư nên tránh.
Khi nói đến ung thư, chế độ ăn uống rất quan trọng. Nghiên cứu chỉ ra rằng dinh dưỡng không đầy đủ có liên quan đến ung thư buồng trứng và thói quen ăn kiêng góp phần gây ra khoảng 30% các bệnh ung thư.
Tránh các loại thực phẩm sau đây có thể giúp hỗ trợ phòng ngừa ung thư và kết quả điều trị tốt hơn:
Thịt đã qua chế biến và ướp muối:Nếu bị ung thư buồng trứng nên tránh các loại thịt đã qua xử lý và chế biến sẵn như xúc xích, thịt nguội. Thịt chế biến sẵn thường chứa các chất phụ gia, chất bảo quản và nitrat, có liên quan đến việc tăng nguy cơ ung thư.
Ngoài ra, những loại thịt này thường chứa nhiều chất béo bão hòa, làm tăng tình trạng viêm nhiễm và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tổng thể. Một số nghiên cứu cho thấy tình trạng viêm mạn tính, là phản ứng miễn dịch kéo dài, có thể đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển của ung thư buồng trứng.
Thực phẩm và đồ uống có đường:Bằng cách hạn chế ăn đường, có thể tạo ra một môi trường ít thuận lợi hơn cho sự phát triển của tế bào ung thư.
Tế bào ung thư có nhu cầu cao về glucose làm nguồn năng lượng. Tiêu thụ thực phẩm và đồ uống có đường dẫn đến lượng đường trong m.áu tăng cao, thuận lợi cho các tế bào ung thư phát triển.
Tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chứa calo nhưng cung cấp ít chất dinh dưỡng cũng có thể dẫn đến tăng cân. Nghiên cứu cho thấy trọng lượng cơ thể dư thừa có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư khác nhau, bao gồm cả ung thư buồng trứng. Béo phì cũng thúc đẩy tình trạng viêm mạn tính và kháng insulin, thúc đẩy sự phát triển của các tế bào ung thư.
Ngũ cốc tinh chế:Thực phẩm ngũ cốc chế biến cao như bánh mì trắng, gạo trắng và mì ống tinh chế có ít giá trị dinh dưỡng hơn ngũ cốc nguyên hạt. Ngũ cốc tinh chế cũng có chỉ số đường huyết cao dễ gây ra sự tăng vọt lượng đường trong m.áu.
Ngoài ra, ngũ cốc tinh chế thường bị loại bỏ chất xơ và chất dinh dưỡng trong quá trình chế biến. Lượng chất xơ đầy đủ rất quan trọng để duy trì hoạt động đều đặn của ruột, hỗ trợ sức khỏe đường ruột và thúc đẩy cảm giác no.
Chất béo chuyển hóa và thực phẩm chiên: Thực phẩm giàu chất béo chuyển hóa, chẳng hạn như thực phẩm chiên, đồ nướng, một số loại bơ thực vật, làm tăng tình trạng viêm dễ dẫn đến stress oxy hóa, xảy ra khi có sự mất cân bằng giữa các gốc tự do có hại và chất chống oxy hóa bảo vệ trong cơ thể.
Căng thẳng oxy hóa có thể gây tổn thương tế bào và có liên quan đến nhiều bệnh khác nhau, bao gồm cả ung thư.
Thực phẩm chiên thường chứa nhiều chất béo, calo và đường bổ sung không tốt cho sức khỏe. Việc tiêu thụ thường xuyên đồ chiên rán có thể góp phần làm tăng cân và béo phì, vốn là những yếu tố nguy cơ gây ra nhiều loại ung thư, bao gồm cả ung thư buồng trứng.
Cá và động vật có vỏ chưa được nấu chín:Trong quá trình điều trị ung thư, khả năng chống lại mầm bệnh của hệ thống miễn dịch có thể bị tổn hại, khiến cơ thể người bệnh không được trang bị đầy đủ để chống lại vi khuẩn, ký sinh trùng và virus có thể có trong thực phẩm sống hoặc nấu chưa chín như cá sống và động vật có vỏ.
Uống rượu
Theo một nghiên cứu của Tạp chí Nghiên cứu Bệnh Tim mạch cho thấy, uống nhiều rượu hàng ngày sẽ không tốt cho việc phòng ngừa ung thư nói chung. Bất kỳ loại rượu nào cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư.
4. Lưu ý về vấn đề tiêu hóa với người bệnh ung thư buồng trứng
Nếu ung thư buồng trứng và quá trình điều trị ung thư gây ra các vấn đề về tiêu hóa ảnh hưởng đến tiêu hóa, cảm giác thèm ăn kém hãy cân nhắc những lời khuyên sau:
Đầy hơi và chướng bụng: Hãy thử uống sinh tố, ăn đồ ăn nhẹ có hàm lượng calo cao và ăn nhiều bữa nhỏ thường xuyên hơn để tránh đầy hơi. Ngoài ra, uống trà bạc hà hoặc trà hoa cúc có thể giúp giảm đầy hơi, giảm đau dạ dày.
Khó tiêu: Không ăn trước khi đi ngủ và ngồi thẳng khi ăn
Táo bón: Uống nhiều nước, ăn nhiều trái cây, rau quả, ăn đồ mềm dễ tiêu hóa và tập thể dục nhẹ nhàng thường xuyên.
Tiêu chảy:Thay thế chất lỏng bị mất, ăn nhiều bữa nhỏ, tránh đồ chiên, cay và dành thời gian nghỉ ngơi.
Giảm cảm giác thèm ăn: Ăn một phần nhỏ đồ ăn nhẹ có hàm lượng calo cao, chẳng hạn như sinh tố, thường xuyên hơn có thể giúp ích cho người đang chán ăn.
Buồn nôn: Cá nhân có thể ăn nhiều bữa nhỏ thường xuyên hơn, chọn thực phẩm và món ăn dễ tiêu hóa chẳng hạn như súp.
Súp lơ xanh và súp lơ trắng, loại nào tốt cho sức khỏe hơn? Bông cải xanh (súp lơ xanh) và súp lơ trắng không chỉ thuộc cùng một họ thực vật mà còn có một số điểm tương đồng về dinh dưỡng và lợi ích sức khỏe. Vậy loại rau nào nổi trội hơn? 1. So sánh lợi ích dinh dưỡng của bông cải xanh và súp lơ trắng Súp lơ xanh (bông cải xanh) và...