270 triệu người Trung Quốc đang sống trên đất sụt lún
Nghiên cứu mới cho thấy đất tại các thành phố lớn của Trung Quốc đang chìm dần do các tác động của con người, các khu vực ven biển của nước này có nguy cơ xảy ra lũ lụt và mực nước biển dâng cao hơn.
Một tòa nhà bị sụt lún ở Quảng Tây. Ảnh: Getty Images
Theo nghiên cứu được công bố hôm 19/4 trên tạp chí Science, gần một nửa số khu đô thị của Trung Quốc, chiếm 29% dân số cả nước, đang chìm với tốc độ hơn 3 mm mỗi năm. Điều này tương đương với việc 270 triệu người đang sống trên vùng đất bị lún, trong đó có 67 triệu người đang sống trên vùng đất đang bị sụt lún nhanh hơn 10 mm mỗi năm.
Các nhà nghiên cứu cho biết việc khai thác nước ngầm tràn lan của Trung Quốc là một trong những yếu tố chính gây ra hiện tượng sụt lún. Các thành phố đã bơm nước từ các tầng ngậm nước ngầm nhanh hơn mức nó kịp phụ hồi, tình hình trở nên trầm trọng hơn khi biến đổi khí hậu gây ra hạn hán nặng nề hơn. Việc khai thác quá mức làm giảm mực nước ngầm và khiến vùng đất phía trên bị lún xuống.
Ngoài ra, đất cũng đang bị lún xuống do sức nặng của các thành phố ngày càng tăng. Đất có thể bị nén lại một cách tự nhiên do sức nặng của trầm tích tích tụ theo thời gian và từ các tòa nhà cao tầng nặng đè ép xuống mặt đất, khiến đất liên tục chìm xuống.
Sụt lún đất không chỉ là vấn đề riêng ở Trung Quốc. Tại Mỹ, hàng chục thành phố ven biển, trong đó có thành phố New York, đang chìm dần. Ở Hà Lan, 25% đất đai đã chìm xuống thấp hơn mực nước biển. Và Mexico có lẽ là thành phố sụt lún nhanh nhất thế giới, khi đất đang chìm xuống với tốc độ lên tới 50 cm mỗi năm.
Tác động của việc sụt lún thường nghiêm trọng hơn ở khu vực dọc theo bờ biển, nơi mực nước biển cũng đang dâng cao cùng lúc. Sự kết hợp này khiến nhiều đất đai, con người và tài sản bị ảnh hưởng bởi lũ lụt tàn phá.
Nghiên cứu cho thấy khoảng một phần tư phần bờ biển của Trung Quốc sẽ thấp hơn mực nước biển do sụt lún và mực nước biển dâng cao, khiến khu vực này chịu thiệt hại to lớn và khiến tính mạng người dân gặp nguy hiểm. Nghiên cứu cho thấy Thiên Tân, Thượng Hải và các khu vực xung quanh Quảng Châu bị ảnh hưởng đáng kể bởi cả hai vấn đề này.
Video đang HOT
Hố lớn xuất hiện trên đường ở Trịnh Châu, Hà Nam do sụt lún. Ảnh: Getty Images
Tuy nhiên, một số khu vực ven biển ở Trung Quốc đã xây dựng hệ thống bảo vệ vật lý khỏi nguy cơ ngập lụt ngày càng tăng và nghiên cứu này không tính đến những biện pháp bảo vệ đó. Ví dụ, ở Thượng Hải, Shengli Tao, đồng tác giả nghiên cứu và giáo sư tại Đại học Bắc Kinh, cho biết thành phố đã xây dựng được hệ thống đê ấn tượng cao hàng mét.
Shengli Tao cho biết: “Các hệ thống đê ven biển khổng lồ như vậy sẽ làm giảm phần lớn nguy cơ bị ngập lụt ngay cả khi đất bị sụt lún và mực nước biển dâng cao. Tôi không biết có quốc gia nào khác xây dựng hệ thống đê điều khổng lồ như vậy hay không”.
Leonard Ohenhen, nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Virginia Tech nhận định: “Hầu hết các thành phố đô thị đều bị sụt lún đất, nhưng chúng tôi tập trung chú ý vào các thành phố ven biển vì mực nước biển dâng cao. Tuy nhiên, hầu hết các thành phố đô thị đều trải qua tình trạng sụt lún đất ở mức tương đương hoặc thậm chí lớn hơn mức sụt lún ở các thành phố ven biển”.
Shengli Tao nói thêm, chính phủ Trung Quốc đang giải quyết vấn đề sụt lún và chìm dần bằng một số cách, bao gồm thực thi luật nghiêm ngặt để kiểm soát việc bơm nước ngầm trong vài năm qua. Thượng Hải và các khu vực xung quanh đã hạn chế khai thác nước ngầm, điều này đã làm chậm tốc độ sụt lún của khu vực. Ông cho biết, nhiều thập kỷ trước, tình trạng sụt lún ở Thượng Hải là một vấn đề rất nghiêm trọng.
Trung Quốc cũng đã bơm nước từ sông Dương Tử ở miền nam đến miền bắc Trung Quốc, bao gồm cả Bắc Kinh, nơi đang bị thiếu nước. Nghiên cứu cho thấy dự án ngăn chặn nhu cầu bơm nước ngầm quá mức đã ngăn chặn tình trạng sụt lún đất ở Bắc Kinh.
“Tôi tin rằng những nỗ lực của chính phủ Trung Quốc sẽ giải quyết được vấn đề sụt lún đất. Nhưng tôi đề nghị tiếp tục kiểm soát việc khai thác nước ngầm ở các thành phố lớn và liên tục duy trì hệ thống đê điều ở các vùng đất ven biển”, ông Shengli Tao nhấn mạnh.
NASA chỉ ra nguyên nhân mới khiến nhiều thành phố lớn ở Mỹ đang chìm xuống
Những hình ảnh vệ tinh của NASA cho thấy không chỉ mực nước biển dâng cao mà đất, nơi các thành phố lớn được xây dựng trên đó thực sự đang chìm xuống.
Các nhà khoa học phát hiện cơ sở hạ tầng ở các thành phố lớn như New York, Baltimore và Norfolk, Virginia, được xây dựng trên vùng đất bị chìm trong khoảng thời gian từ năm 2007 - 2020. Ảnh: NASA
Theo Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA), mực nước biển dâng cao đang đe dọa Bờ Đông của nước Mỹ, nhưng đó không phải là điều duy nhất đáng lo ngại.
Những hình ảnh được NASA chia sẻ hôm 21/2 cho thấy khu vực bờ biển, gồm cả vùng đất mà các thành phố lớn như New York và Baltimore được xây dựng bên trên, đang thực sự chìm xuống.
Qua nghiên cứu, một nhóm các nhà khoa học tại phòng thí nghiệm Đổi mới và Quan sát Trái đất thuộc Viện Công nghệ Virginia (Virginia Tech) được NASA tài trợ nhận thấy vấn đề địa lý đang "xảy ra đủ nhanh để đe dọa cơ sở hạ tầng, đất nông nghiệp và vùng đất ngập nước, nơi hàng chục triệu người dọc bờ biển phụ thuộc".
Bằng việc xem xét dữ liệu vệ tinh và cảm biến GPS để theo dõi chuyển động của bờ biển, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng cơ sở hạ tầng ở các thành phố lớn như New York, Baltimore và Norfolk, Virginia, được xây dựng trên vùng đất bị chìm trong khoảng thời gian từ năm 2007 - 2020.
Đất ở đây trung bình bị sụt lún, hoặc chìm xuống từ 1 - 2 mm một năm, nhưng đất ở một số hạt thuộc các bang như Delaware, Maryland, Nam Carolina và Georgia chìm nhanh gấp 2 - 3 lần, còn đất ở vùng đầm lầy chìm xuống hơn 3 mm mỗi năm. Rừng cũng bị dịch chuyển do xâm nhập mặn và sụt lún đất.
Theo NASA, động vật hoang dã không phải là thứ duy nhất bị ảnh hưởng. Dọc theo bờ biển, ít nhất 897.000 cấu trúc xây dựng, bao gồm đường cao tốc và sân bay nằm trên vùng đất đang bị sụt lún.
Những phát hiện nêu trên của NASA đã nối tiếp một nghiên cứu khác từ phòng thí nghiệm Virginia Tech, đã được công bố trên tạp chí khoa học PNAS Nexus.
Các bản đồ được NASA chia sẻ được tạo bằng cách sử dụng dữ liệu từ các vệ tinh của Mỹ, Nhật Bản và châu Âu cho thấy khu vực Trung Đại Tây Dương đang chìm xuống nhiều hơn. Nguyên nhân là do lớp băng Laurentide bắt đầu tan chảy cách đây 12.000 năm, khiến khu vực này chìm xuống và hiện tượng chìm xuống vẫn tiếp tục cho đến ngày nay.
Thành phồ Charleston thuộc bang Nam Carolina đang phải hứng chịu tình trạng sụt lún tồi tệ nhất, mỗi năm chìm khoảng 4 mm. Ảnh: NASA
Một trong những thành phố chìm nhanh nhất là Charleston thuộc bang Nam Carolina, nơi khu vực trung tâm chỉ cao hơn mực nước biển 10 feet (3,048 m) và đang chứng kiến mức độ sụt lún khoảng 4 mm mỗi năm.
Theo NASA, khoảng 800.000 người sống trong thành phố này và một phần nguyên nhân dẫn tới việc thành phố đang chìm dần là do các hoạt động của con người như khai thác nước ngầm.
Để ngăn chặn lũ lụt do thủy triều, thành phố Charleston đang xem xét xây dựng đê biển dài 8 dặm (12,87 km) nhằm bảo vệ thành phố khỏi tình trạng nước dâng do bão.
Nhà địa vật lý Leonard Ohenhen tại Virginia Tech cho rằng vấn đề sụt lún là "nguy hiểm" và không được quan tâm như vấn đề nước biển dâng cao. Nhưng đây vẫn là một vấn đề lớn và người dân sống dọc bờ biển có thể phải chịu nhiều thiệt hại hơn về nhà cửa, trang trại và do bị nước mặn xâm nhập.
Theo Manoochehr Shirzaei, đồng tác giả của cả hai nghiên cứu nêu trên và là giám đốc phòng thí nghiệm Virginia Tech, sụt lún là một vấn đề có thể được làm chậm lại cục bộ. Khai thác nước ngầm cũng như các con đ.ập và cơ sở hạ tầng khác cũng có thể gây ra sụt lún.
Cơn bão mới Khanun có thể ảnh hưởng Trung Quốc và Philippines Chính quyền tỉnh Chiết Giang, miền Đông Trung Quốc, đã kích hoạt ứng phó khẩn cấp mức độ 4 đối với bão và lũ lụt, khi cơn bão mới hình thành mang tên Khanun tiến sát vào khu vực ven biển miền Đông Trung Quốc. Theo Tân Hoa xã, Cơ quan kiểm soát lũ lụt và cứu trợ hạn hán của tỉnh đã...