Zeng Yuqun, người nắm vận mệnh của Tesla tại Trung Quốc

Ai sẽ là người giúp Tesla trở thành thương hiệu xe điện toàn cầu? Câu trả lời có thể là Zeng Yuqun.

Để thành công trên thị trường xe điện toàn cầu, đặc biệt là trong thời điểm hậu Covid-19, Tesla sẽ cần phải thành công ở thị trường Trung Quốc.

Và để làm được điều đó, Tesla phải giải được bài toán về pin trên thiết bị và CEO Tesla – tỷ phú Elon Musk – đang trông cậy vào sự trợ giúp của một kỹ sư hàng đầu trong lĩnh vực này, người đã từng giúp Apple nâng thời lượng pin trên những chiếc Macbook, ông Zeng Yuqun.

(Ảnh: AFP)

Từ bỏ công việc viên chức với mức lương vỏn vẹn 30 USD mỗi tháng, Zeng Yuqun đã xây dựng Công ty Công nghệ Amperex (CATL) thành công ty hàng đầu trong lĩnh vực pin tại Trung Quốc trong chưa đầy một thập kỷ.

CATL hiện đang là nhà sản xuất pin sạc lớn nhất thế giới cho các phương tiện sạc điện, tương lai của ngành xe hơi.

(Ảnh: Bloomberg)

CATL xuất hiện ở mọi nơi, bạn có thể thấy chúng ở hầu hết những phụ tùng của gần như mọi thương hiệu xe hơi tự động trên toàn cầu. Đặc biệt, kể từ tháng 7, CATL sẽ thêm tên của Tesla vào danh sách những đối tác khi họ bắt đầu sản xuất pin cho nhà máy của công ty này tại ngoại ô Thượng Hải.

Sau cái bắt tay đầy tiềm năng, Tesla được cho là sẽ có bước tiến dài tại thị trường Trung Quốc. Model 3 của Tesla, được trang bị viên pin giá rẻ nhưng chất lượng không thua kém ai của CATL, chắc chắn sẽ khiến mẫu xe vốn đã “hot” tại thị trường này nay lại càng “hot” hơn.

Tuy nhiên, với tình trạng dịch bệnh khó lường và nền kinh tế bấp bênh như hiện nay, điều này hiện chỉ dừng lại ở mức “có thể.”

(Ảnh: Tesla)

Zeng Yuqun cho biết, cả ông và CEO của Tesla đã quyết định hợp tác và cả hai đều trao đổi qua tin nhắn về những cải tiến trong nền công nghệ, cách họ giải quyết các vấn đề về dịch Covid-19 cũng như nỗi lo ngại lớn nhất của Elon Musk về cách sản xuất phương tiện và pin với giá rẻ hơn.

“Elon có thể dành cả ngày chỉ để nói về chi phí sản xuất và tôi đã cam đoan rằng mình sẽ có một giải pháp thích hợp”, Zeng chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn với Bloomberg tại trụ sở chính của công ty. “Anh ta là một người thú vị nên chúng tôi nói chuyện khá hợp nhau”, Zeng nói đùa trong cuộc phỏng vấn.

(Ảnh: Aaron Berinstein/Reuters)

Zeng dự kiến sẽ cung cấp cho Tesla pin lithium-iron-phosphate (LFP) sử dụng hỗn hợp nguyên liệu rẻ hơn và chi phí sản xuất ít hơn khoảng 20% so với các loại pin thông thường khác, theo BloombergNEF.

Đây được xem là chìa khóa để Tesla có thể giảm giá bán lẻ nhằm thu hút người mua trong một thị trường đang ưa chuộng các loại phương tiện chạy điện.

(Ảnh: Bloomberg)

CATL đã xác nhận việc hợp tác với Tesla dưới vai trò là nhà cung cấp pin nhưng các điều khoản chi tiết của hợp đồng cũng như các sản phẩm được cung cấp lại không được tiết lộ. Nhờ vào điều này, cổ phiếu của CATL đã tăng hơn gấp đôi trong năm nay, tăng 9.9% và đạt mức cao kỷ lục trên sàn giao dịch.

(Ảnh: Qilai Shen/Bloomberg)

Về phần Tesla, việc hợp tác với một công ty nội địa sẽ củng cố mối quan hệ giữa họ và chính quyền Trung Quốc, một trong những điều tạo nên thành công của Tesla tại thị trường này.

Về phần CATL, liên minh này được xem là một sự cứu cánh kịp thời khi doanh số bán pin giảm gần ⅓ chỉ trong 5 tháng đầu của 2020 do nhu cầu mua xe giảm mạnh. Đây là do ảnh hưởng của dịch bệnh, cuộc thương chiến Mỹ-Trung và cắt giảm trợ cấp của chính phủ, theo SNE Research.

(Ảnh: Qilai Shen/Bloomberg)

Trước đó một năm, doanh số xe hơi điện cũng sụt giảm khoảng 38% khiến cho nhiều người lo ngại ngành công nghiệp tỷ đô này chỉ là “bong bóng”, theo Hiệp hội các nhà sản xuất xe hơi Trung Quốc.

Thị phần trong nước của CATL cũng đã sụt giảm khi Tesla tung ra lô Model 3 đầu tiên lắp ráp tại Trung Quốc sử dụng pin của LG Chem và Panasonic. Tuy nhiên, bắt đầu từ năm tới, CATL sẽ cung cấp pin cho khoảng một nửa số ô tô điện của Tesla sản xuất tại nhà máy Thượng Hải.

(Ảnh: Bloomberg)

CATL cũng cần không “ngủ quên trên chiến thắng” và xem xét việc hợp tác với những khách hàng nước ngoài để có thể mở rộng thị phần bên ngoài Trung Quốc và không bị các đối thủ như LG Chem và Samsung SDI bỏ xa.

“Thành công của CATL phần lớn đến từ nhu cầu sử dụng nhiều tại Trung Quốc. Nhưng với việc thị trường phương tiện dùng điện đang mở rộng thì CATL cần phải hoạt động nhiều hơn ở các thị trường nước ngoài,” – phân tích viên của BNEF, Daixin Li nhận xét.

CATL còn có dự định sẽ mở rộng hợp tác với Tesla tại các nhà máy nước ngoài, bao gồm nhà máy đầu tiên của Tesla tại châu Âu đang trong quá trình xây dựng ở ngoại ô Berlin. Ngoài Tesla, CATL cũng đang là nhà cung cấp pin cho thương hiệu BMW AG và Volkswaggen AG, và hiện đang xây dựng nhà máy riêng tại miền Trung nước Đức.

(Ảnh: Qilai Shen/Bloomberg)

“Chúng tôi sẽ không loại trừ khả năng cung cấp pin cho nhà xưởng của Tesla tại Berlin,” – Zeng chia sẻ trong buổi phỏng vấn. Tuy nhiên, thông tin này vẫn chưa được Tesla xác thực.

Trong quá khứ, CATL cũng đã từng hỗ trợ liên doanh của BMW tại Trung Quốc phát trình thành công mẫu xe chạy pin đầu tiên và mang về cho CATL hợp đồng cung cấp 11 năm với công ty mẹ của BMW tại Đức.

Hiện tại, CATL đang sở hữu lợi thế trong việc đẩy nhanh nghiên cứu cho các loại pin giá rẻ nhằm hạ giá các mẫu xe điện ngang với các mẫu xe dùng xăng và sau đó sẽ dần thay thế chúng.

(Ảnh: Qilai Shen/Bloomberg)

“Bạn phải sáng tạo hơn và cho ra các sản phẩm giá rẻ nhưng vẫn giữ được chất lượng. Đó là cách duy nhất để vượt lên các đối thủ” – Zeng chia sẻ.

CATL hiện đang trong quá trình thương mại hóa loại pin không dùng coban – một trong các nguyên liệu thô đắt đỏ nhất. Ngoài ra, CATL cũng đang hướng tới việc cắt giảm các nguyên liệu đắt tiền khác như niken và mangan.

Theo Zeng, CATL có thể sản xuất loại pin có tuổi thọ kéo dài tới 16 năm và chạy được 2 triệu km, được thiết kế để trữ năng lượng và có thể sử dụng trong nhiều mẫu xe. Đây là điều mà các công ty như Tesla và General Motors đang tìm kiếm.

(Ảnh: Qilai Shen/Bloomberg)

Hiện tại, các cơ sở nghiên cứu đang được xây dựng tại Ninh Đức, Phúc Kiến, bao gồm cả phòng nghiên cứu và chỗ ở cho nhân viên. Với mức giá 470 triệu USD, đây sẽ là khu nghiên cứu và phát triển hàng đầu thế giới. Trong năm ngoái, chi phí cho việc nghiên cứu đã tăng khoảng 50%, gần 3 tỷ nhân dân tệ, và công ty có gần 5,400 nhân viên, trong đó có 143 tiến sĩ.

“Sự cải tiến có thể tạo nên một công ty tốt nhưng không phải một công ty vĩ đại. Chúng tôi muốn đầu tư cho cả những nhân tài làm việc tại đây,” – Zeng chia sẻ. Ông cũng cho biết rằng bản thân ông cũng có bằng tiến sĩ vật lý ngưng tụ của Học viện Khoa học Trung Quốc tại Đài Loan.

Cơ sở nghiên cứu mới tại Trung Quốc và Đức gần như là một sự thay đổi hoàn toàn so với những gì mà CATL từng làm. Kể cả những trang thiết bị và máy móc cũng được nâng cấp để giữ nhân viên an toàn. Chính sự nỗ lực này đã đưa CATL lên vị trí dẫn đầu trong ngành công nghiệp trong thập kỷ vừa qua.

(Ảnh: Tesla)

“Chúng tôi luôn cố gắng cải tiến sản phẩm để các mẫu xe Tesla có thể chạy xa hơn nhưng có mức giá thấp hơn. Có lẽ đây là lý do khiến Tesla thích chúng tôi” – Zeng nói.

Bằng cách sử dụng loại pin của CATL cho mẫu Model 3, Tesla có thể hạ giá thành loại xe này xuống còn khoảng từ 600 – 1.200 USD. Thời điểm ban đầu, hiệu năng của loại pin LFP không sánh bằng các lựa chọn khác. Tuy nhiên, các cải tiến trong công nghệ đã nâng tầm loại sản phẩm này ngang với các loại pin đắt tiền.

“Nếu đem sản phẩm này vào thị trường quốc tế thì đây chắc chắn là một lợi thế đáng kể của Tesla vì hiện chưa có ai sử dụng loại pin LFP này cho xe điện ngoài Trung Quốc” – Mark Newman, nhà phân tích cấp cao tại Bernstein nhận xét.