Yêu cầu con học đến 2-3 giờ sáng, luôn phải điểm 10 là bạo lực gia đình?
Cha mẹ kỳ vọng quá lớn vào con cái dẫn đến yêu cầu các cháu phải học đến 2-3 giờ sáng cũng như mong muốn con cái cứ phải được điểm 10, phải đi theo nghề nghiệp cha mẹ, trở thành hãnh diện của cha mẹ đã tạo ra áp lực, vượt quá năng lực, khả năng của trẻ em.
Có ý kiến đặt vấn đề này khi thảo luận về dự án Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi) tại phiên họp thứ 10 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, chiều nay 16/4.
Cứ 3 phụ nữ thì có gần 1 người bị chồng bạo lực
Thừa ủy quyền của Thủ tướng trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh, bên cạnh những kết quả đạt được, bạo lực gia đình vẫn còn là một vấn đề nhức nhối, nan giải ở Việt Nam. Nhiều vụ việc có mức độ gây hại nghiêm trọng, diễn biến phức tạp, tinh vi, khó lường và khó xử lý bằng các quy định pháp luật hiện hành.
Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL Nguyễn Văn Hùng
Theo kết quả điều tra quốc gia công bố năm 20201, cứ 3 phụ nữ thì có gần 1 người (32%) bị chồng bạo lực thể xác/hoặc bạo lực tình dục. Đáng chú ý, có 90,4% phụ nữ bị chồng bạo lực thể xác hoặc tình dục không tìm kiếm sự giúp đỡ, chỉ có 4,8% tìm kiếm sự giúp đỡ của công an.
Kết quả điều tra này còn cho thấy, năm 2019, bạo lực gia đình với phụ nữ gây thiệt hại 1,8% GDP (tăng 0,2% so với năm 2012). Không chỉ với phụ nữ mà bạo lực gia đình với trẻ em, người già cũng diễn ra phổ. Trong số trẻ bị xâm hại tình dục có tới 21,3% bị chính người thân trong gia đình xâm hại
“Nạn bạo lực gia đình có xu hướng trầm trọng, đa dạng, phức tạp hơn đã và đang để lại những hậu quả nặng nề cho nhiều gia đình, gây ra những thiệt hại to lớn cho toàn xã hội. Nếu không được giải quyết kịp thời, bạo lực gia đình sẽ đe dọa đến sự phát triển bền vững của gia đình, làm xói mòn các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc, làm suy yếu động lực phát triển và là rào cản đối với tiến trình phát triển bền vững của đất nước” – Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh việc sửa đổi luật hiện hành là thực sự cần thiết.
Từ thực tế trên, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho biết cơ quan thẩm tra đồng tình với sự cần thiết sửa luật. Tuy nhiên, đề nghị Cơ quan soạn thảo, trong quá trình sửa đổi Luật, tiếp tục bám sát phương pháp tiếp cận quyền con người, bảo đảm quyền con người, nhất là đối tượng đặc thù như phụ nữ, trẻ em, người cao tuổi, ưu tiên nguyện vọng chính đáng của người bị bạo lực gia đình, tôn trọng các quyền của công dân khi xử lý các hành vi vi phạm về bạo lực gia đình và quan tâm các vấn đề về văn hóa, gia đình, đặc điểm tâm lý của các nhóm đối tượng cũng như đặc thù vùng miền, dân tộc.
Video đang HOT
Dày vò về tinh thần nhiều khi còn nặng nề hơn thể chất
Thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh việc trình sửa Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi) ngay đầu nhiệm kỳ thể hiện sự quan tâm rất lớn của Đảng, Nhà nước và của toàn xã hội vì hậu quả của bạo lực gia đình cả về thể chất và tinh thần rất lớn, nhất là đối với phụ nữ, trẻ em và “khối ông chồng cũng bị bạo lực gia đình”.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ
Đề nghị làm rõ hơn trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức trong chủ trì, phối hợp thực hiện công tác này, ông Vương Đình Huệ đặt vấn đề nếu không phát hiện, xử lý kịp thời thì trách nhiệm thuộc về ai và nếu không rõ thì khó phân định khi hậu quả vụ việc xảy ra rất nghiêm trọng.
“Anh nào cũng lo mà không rõ trách nhiệm thì có khi không bằng một anh lo. Phần nhiều các trường hợp bạo lực gia đình là do báo chí phát hiện” – Chủ tịch Quốc hội nói.
Góp ý về nội dung dự thảo, ông Vương Đình Huệ đánh giá phần bảo vệ nạn nhân bị bạo lực về tinh thần, bạo lực tình dục chưa rõ, trong khi dày vò về tinh thần nhiều khi còn nặng nề hơn thể chất.
Dẫn ý kiến chuyên gia cho rằng việc lựa chọn giới tính thai nhi cũng là bạo lực gia đình, Chủ tịch Quốc hội dẫn thực tế “nhiều trường hợp có thai không theo ý muốn là mấy ông chồng hành hạ khủng khiếp lắm”. Tình trạng mẹ kế bạo hành con riêng của chồng, rồi bố dượng, người tình xâm hại, bạo hành con riêng của vợ là rất nhiều gây bức xúc xã hội nên các ngành tư pháp cần đặc biệt quan tâm đối tượng này.
Phát biểu tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn nêu hiện tượng cha mẹ kỳ vọng quá lớn vào con cái dẫn đến yêu cầu các cháu phải học đến 2-3 giờ sáng cũng như mong muốn con cái cứ phải được điểm 10, phải đi theo nghề nghiệp cha mẹ, trở thành hãnh diện của cha mẹ đã tạo ra áp lực, vượt quá năng lực, khả năng của trẻ em. Do đó dự thảo cần diễn đạt rõ hơn về việc không gây áp lực quá lớn trong lao động và học tập.
Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn phát biểu tại phiên thảo luận. Ảnh: Quốc hội
Ông Nguyễn Kim Sơn cho rằng, nếu như quy định điều cấm về hành vi bỏ rơi cha mẹ, người già không chăm sóc, bỏ rơi trẻ em thì cũng nên cân nhắc, xem xét với những hành vi như cha mẹ nhưng không thực hiện trách nhiệm dạy con hay trách nhiệm phối hợp với nhà trường có phải là bạo lực gia đình. “Bên cạnh nuôi thì còn có dạy nhưng lại bỏ không dạy và thứ nữa dạy thái quá thì cần xem là bạo lực với học sinh”./.
Tăng cường các giải pháp tiến tới xóa bỏ bạo lực gia đình
Tăng cường thông tin, giáo dục, truyền thông phòng chống bạo lực gia đình (PCBLGĐ), nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ trực tiếp tham gia công tác PCBLGĐ là những giải pháp nhằm tiến tới xóa bỏ bạo lực gia đình ở nước ta.
62,9% phụ nữ từng bị bạo lực gia đình
Tại Hội nghị triển khai Chương trình về phòng, chống bạo lực gia đình trong tình hình mới đến năm 2025 và các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về công tác gia đình do Bộ VHTTDL, Quỹ Dân số Liên hợp quốc và Đại sứ quán Úc tại Việt Nam phối hợp tổ chức, bà Naomi Kitahara- Trưởng Đại diện Quỹ dân số Liên Hợp Quốc tại Việt Nam cho biết, kết quả Điều tra quốc gia về bạo lực đối với phụ nữ ở Việt Nam năm 2019 do UNFPA tài trợ đã chỉ ra rằng, gần 2/3 số phụ nữ (62,9%) từng trải qua ít nhất một hình thức bạo lực về thể chất, tình dục, tâm lý, kinh tế cũng như các hành vi kiểm soát từ chồng và một nửa trong số đó chưa từng nói với ai về chuyện này.
Ảnh minh họa
Hầu hết phụ nữ bị bạo lực (90,4%) đã không tìm kiếm bất kỳ sự giúp đỡ nào. Do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, số lượng các cuộc gọi tới đường dây nóng do UNFPA hỗ trợ đã tăng gấp đôi, thậm chí gấp ba. Thực trạng này xảy ra không chỉ ở xã hội Việt Nam mà ở nhiều quốc gia trên thế giới. Đại diện Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc cam kết, trong 5 năm tới sẽ hỗ trợ cho Chương trình về phòng, chống bạo lực gia đình quốc gia của Việt Nam để đạt mục tiêu chấm dứt bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em.
Có rất nhiều nguyên nhân khiến BLGĐ và bạo lực giới vẫn tồn tại ẩn khuất, len lỏi vào mọi tầng lớp từ thành thị đến nông thôn. Đại diện Vụ Bình đẳng giới Bộ LĐ,TB&XH cho rằng, định kiến giới và bạo lực trên cơ sở giới hiện nay vẫn tiếp tục diễn ra ở Việt Nam, thể hiện ở sự mất cân bằng về giới tính, nạn tảo hôn và đặc biệt là quan điểm phân biệt vị trí chênh lệch giữa con trai, con gái... Theo kết quả nghiên cứu của ISDS, số người được khảo sát cho biết, dự định sẽ chỉ chia nhà, đất ở cho con trai, gấp hơn 6 lần những người dự định chia cho con gái; 52,78% nam giới sở hữu nhà và đất thổ cư so với 21,29% nữ giới.
Vai trò, vị trí của phụ nữ và nam giới trong gia đình cũng bị phân biệt khác nhau, nam giới là trụ cột, lo việc xã hội, kiếm tiền, ra quyết định lớn, phụ nữ lo công việc nội trợ, chăm sóc gia đình, làm công việc "vô hình", "không tên", không mang lại thu nhập, phải chịu những hình thức phân biệt đối xử và bị lạm dụng.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến BLGĐ, đó là các chuẩn mực giới, khuôn mẫu giới duy trì đặc quyền của phái mày râu và hạn chế quyền tự chủ của phụ nữ; Tình trạng nghèo đói, kém phát triển, thất nghiệp, lạm dụng các chất gây nghiện, tệ nạn xã hội...; Thái độ dung túng hoặc biện minh cho hành vi bạo lực là bình thường hoặc có thể chấp nhận được; Truyền thông về các vụ việc bạo lực, quấy rối tình dục thiếu nhạy cảm giới, đổ lỗi cho nạn nhân; Trải nghiệm bạo lực thời thơ ấu và/hoặc chứng kiến bạo lực trong gia đình, môi trường sống xung quanh; Sự cam chịu, chấp nhận bị bạo lực của nạn nhân...
Sáng tạo trong truyền thông PCBLGĐ
Đồng hành với cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức quốc tế về công tác PCBLGĐ, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng khoa học về Giới - Gia đình - Phụ nữ và Vị thành niên (CSAGA) Nguyễn Vân Anh đặt câu hỏi: Vì sao đã có Luật Phòng, chống bạo lực gia đình mà vẫn có hơn 90% phụ nữ không lên tiếng và giữ im lặng? Liệu có thể đếm chính xác được con số phụ nữ bị giết, bị đánh đập trước khi đến được tòa án, thậm chí còn bị hành hung ngay trước cổng tòa hay không? Đáng nói là các cơ quan truyền thông cũng đã bộc lộ quan điểm và định kiến về giới ngay cả ở những bài báo đề cập tới các vụ việc cụ thể về bạo lực giới hay xâm hại phụ nữ và trẻ em gái. Những câu hỏi như đổ lỗi của tòa án hay của cơ quan truyền thông rất dễ làm tổn thương chính những nạn nhân bị bạo lực. Bà Vân Anh cũng chia sẻ, Bộ VHTTDL đang xây dựng Dự án Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi) để có một đạo luật đáp ứng được thực tiễn với sự vào cuộc của toàn xã hội.
Các địa phương đẩy mạnh tuyên truyền phòng chống bạo lực gia đình (ảnh minh họa)
Một số địa phương như Bắc Ninh, Hậu Giang, Hội Nông dân Việt Nam, Tòa án nhân dân tối cao, Hội Người cao tuổi Việt Nam... đã chia sẻ nhiều bài học kinh nghiệm và đưa ra nhiều giải pháp hiệu quả cho công tác PCLBGĐ, đồng thời có những đóng góp cụ thể để xây dựng Dự án Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi).
Điển hình như Hội Nông dân Việt Nam đã thu hút sự tham gia tích cực, hiệu quả của nam giới khi triển khai các mô hình, lựa chọn nam giới là đối tượng truyền thông, đồng thời đào tạo nam giới và khích lệ họ trở thành các tuyên truyền viên cộng đồng để nâng cao nhận thức cho các nam giới khác về PCBLGĐ, nhân rộng mô hình Người cha trách nhiệm tại một số tỉnh, thành trong cả nước...
Thứ trưởng Bộ VHTTDL Trịnh Thị Thủy cho biết, với trách nhiệm được giao quản lý nhà nước về gia đình, Bộ VHTTDL đã chủ trì, phối hợp với các Ban, Bộ, ngành Trung ương và địa phương tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện Chiến lược, Đề án, Chương trình của lĩnh vực gia đình giai đoạn 2010-2020, từ đó xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển gia đình Việt Nam đến năm 2030, Chương trình giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình đến năm 2030, Chương trình về phòng, chống bạo lực gia đình trong tình hình mới đến năm 2025. Trong dự thảo Kế hoạch triển khai thực hiện Chương trình về phòng, chống bạo lực gia đình trong tình hình mới đến năm 2025 có rất nhiều những nội dung quan trọng được đặt ra: Hoàn thiện pháp luật, chính sách về PCBLGĐ; Tăng cường công tác chỉ đạo, lãnh đạo và phối hợp liên ngành giữa các Bộ, ngành, địa phương trong việc thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu của Chương trình; Xây dựng và vận hành hệ thống cung cấp dịch vụ hỗ trợ, phòng ngừa BLGĐ, Thông tin, giáo dục, truyền thông PCBLGĐ; Nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ trực tiếp tham gia công tác PCBLGĐ; Hợp tác quốc tế; nghiên cứu khoa học, xây dựng cơ sở dữ liệu về PCBLGĐ; Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, thực hiện pháp luật về PCBLGĐ.
Các mục tiêu chính của Chương trình về phòng chống bạo lực gia đình (BLGĐ) trong tình hình mới đến năm 2025 bao gồm: trên 70% người có nguy cơ bị BLGĐ được trang bị kiến thức và kỹ năng ứng phó với BLGĐ; 95% nạn nhân phát hiện bị BLGĐ được bảo vệ, trợ giúp pháp lý và chăm sóc y tế; 95% xã, phường, thị trấn triển khai và duy trì Mô hình Phòng chống BLGĐ; và 90% người trực tiếp tham gia công tác phòng chống BLGĐ được đào tạo về kiến thức, kỹ năng và nghiệp vụ phòng chống BLGĐ, cùng với những nội dung khác.
Việt Nam quyết tâm ngăn chặn bạo lực gia đình Trong thời gian tới, với trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước về công tác gia đình, Bộ VHTTDL sẽ phối hợp với các Bộ, ban, ngành Trung ương và địa phương tăng đầu tư nguồn lực, nâng cao hiệu quả phối hợp liên ngành, đẩy mạnh công tác truyền thông, vận động giáo dục, hoàn thiện khung pháp luật để...