Yên Tử mùa thu – quen mà lạ
Tôi là người yêu núi rừng, thích khám phá các đỉnh cao, nên núi Yên Tử thuộc thành phố Uông Bí tỉnh Quảng Ninh với tôi rất thân thuộc.
Năm nào qua Tết tôi cũng hành hương Yên Tử, tôi quen với khung cảnh mờ sương huyền ảo của rừng tùng cổ kính, quen bước chân sột soạt đi băng qua thảm lá ẩm ướt của rừng trúc xanh tươi. Nhưng Yên Tử mùa thu thì đẹp đến lạ, khác với sự huyền bí lãng đãng khói sương. Yên Tử mùa thu sạch trong, mát mẻ mà vẫn mang nét u linh trầm mặc của vùng đất Phật.
Mùa thu không phải mùa cao điểm của khách hành hương về với danh sơn Yên Tử – nơi Phật Hoàng Trần Nhân Tông chọn làm nơi tu hành và giảng đạo, nơi khởi nguồn của thiền phái Trúc Lâm Yên Tử là dòng Phật giáo mang đậm bản sắc của Việt Nam.
Theo chân các bậc trí giả, khách hành hương đến với non thiêng Yên Tử theo tâm lý đi chùa lễ Phật cầu an, nhưng cũng chính là chuyến du lịch tâm linh kèm rèn luyện sức khoẻ. Mùa thu trời quanh mây tạnh, dòng người thưa vắng, nếu sức khoẻ thể lực cho phép, khách hành hương có thể thử sức mình bằng cách leo theo đường bộ từ chân núi lên tới đỉnh chùa Đồng.
Cung đường cả lên và xuống theo đường bộ chỉ khoảng hơn 6 km, tốn khoảng 5 giờ đồng hồ cho hai chiều thong dong vừa đi, vừa nghỉ. Lối leo bộ của Yên Tử là cung đường ngàn năm, lại được tu bổ gia cố thành bậc thang chắc chắn, từ chân núi lên chùa Hoa Yên – nơi có cây đại cổ thụ ngàn năm thì đường thoai thoải dễ đi như tản bộ trong rừng.
Đi trong rừng Yên Tử mùa thu cảm giác thật lãng mạn, trên đầu lên trời xanh mây trắng, dưới chân là thảm lá đỏ vàng, tiếng ong vo ve bay, đàn kiếm hối hả tha mồi dưới thảm lá, xa xa văng vẳng lại tiếng chuông ngân nga lẫn vào tiếng chim lảnh lót. Nắng chiếu xuyên qua tán lá xanh thành hoa nắng nhảy nhót trong rừng, hay tạo thành các ống ánh sáng rọi thẳng từ trên cao xuống sáng vàng rực rỡ.
Chùa Giải Oan – nơi các cung nữ trinh liệt trầm mình xuống dòng suối Hồ Khê để ngăn vua bỏ ngai vàng quy Phật nay vẫn còn đây dòng suối nước trong xanh chảy róc rách đêm ngày. Đây cũng là nơi duy nhất trong khu vực chùa mà có nhà thờ Mẫu trong hệ thống chùa chiền Yên Tử hôm tôi đi đúng vào ngày có giá hầu lễ tạ.
Video đang HOT
Suốt cả nhiều hàng bậc đá dài trang hoàng rực rỡ xếp đầy hương hoa, vật phẩm mũ, ngựa dùng cho giá hầu. Tiếng nhạc tiếng hát văn giữa đại ngàn u tịch như tạo thêm nét bí ẩn, linh thiêng chốn danh sơn.
Nhiều hình nộm đủ mũ áo cân đai, mặt đỏ râu dài, tay cầm thanh đa,o nét mặt uy nghi tạo nên sự trang nghiêm uy vũ lại có tiếng trống trầm hùng, tiếng nhạc réo rắt như đưa du khách ngược dòng lịch sử trở về với một thủa oai hùng của ông cha.
Qua khu vực nhà thờ Mẫu là bắt đầu chạm vào đường dốc dẫn lên núi, tiếng lá khô vỡ lạo xạo dưới bước chân, cây cối xanh tốt um tùm, cứ một quãng lại có quán để dừng nghỉ chân với vòi nước mát lạnh. Chỉ vài vốc nước lên mặt là xua tan hết bụi bặm trên mặt và cả trong tâm hồn và cảm giác thư thái giữa đại ngàn Yên Tử.
Nếu đi cáp treo, du khách thả sức ngắm nhìn toàn cảnh Yên Tử từ trên cao, nhưng không thể chạm tay vào di tích như những thân cây xích tùng gần ngàn năm t.uổi, rễ nổi ngoằn nghoèo như đàn trăn khổng lồ bò trên mặt đất. Khối nu của rễ cây mốc mác sần sùi, nhưng mang vẻ đẹp của lịch sử sau bao nhiêu sương gió dãi dầu.
Trong rực rỡ của nắng thu, các am tháp chùa chiền hiện rõ mồn một giữa màu xanh cây lá, dấu rêu, màu đá không ẩm ướt mà khô cong, sạch sẽ. Du khách có thể nhìn rõ từng đám rêu hay phong lan bám trên các nhánh cây già.
Càng lên cao, con đường càng thêm độ dốc, nhưng bù lại gió luôn thổi mát lạnh và cây cối càng thêm rậm rạp. Lối lên Yên Tử bao năm bao người qua lại nên an toàn, chắc chắn và thuận tiện dễ đi, không lo bị trơn trượt hay vướng víu vì đông người như dịp lễ hội đầu xuân.
Cứ thong dong, thong thả sẽ gặp những điểm nghỉ chân ngắm cảnh, để đôi chân bớt mỏi, còn đôi mắt thì thả sức nhìn ngắm núi rừng, bộ ngực thì như được thanh lọc bởi bầu không khí trong lành.
Tượng Phật Hoàng Trần Nhân Tông sừng sững giữa mây trời với vẻ mặt từ bi độ lượng, quần thể xung quanh chân tượng cũng là nơi để khách dừng nghỉ chân và tìm kiếm khung hình đẹp. Từ tượng Phật tới đỉnh chùa Đồng không còn cáp treo, chỉ còn đường leo bộ.
Trên độ cao này, cây cối có hình dáng khác hẳn, không quá to lớn, nhưng rất chắc khoẻ và bám nhiều rêu phong. Rừng trúc cứ reo lên u u khi có gió thổi qua, bông lau phất phơ trong gió ngàn với vẻ bình yên tự tại.
Chịu khó đi chậm quan sát, khách có thể ngắm được các mảng rêu tuyệt đẹp bám trên các thân cây cũng như ngắm nhìn sự biến đổi của cảnh vật khi thoắt cái mây mù ào tới giăng giăng như choàng áo khói sương che lên vạn vật, thoắt cái mây mù tan đi mọi cảnh vật là hiển hiện ra trước mắt như trong một cuốn phim.
Tôi gặp cụ già 77 t.uổi vẫn kiên nhẫn bước từng bước leo l.ên đ.ỉnh chùa Đồng cao 1.068 mét với nét mặt mãn nguyện và hạnh phúc, cụ từ chối mọi sự giúp đỡ chỉ nhận lời động viên và tự chống gậy đi xuống theo lối mòn. Có du khách chọn ngồi thiền định dưới những tán cây tùng cổ thụ như để hấp thu linh khí của núi rừng non thiêng Yên Tử.
Có rất nhiều cảm giác thú vị khi du khách về với Yên Tử mùa thu ngay cả với những vị khách quen.
Để Yên Tử trở thành điểm du lịch tâm linh hàng đầu quốc gia
Khu di tích lịch sử và danh thắng Yên Tử, nơi được mệnh danh là cố đô Phật giáo Trúc Lâm Việt Nam, được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt.
Vì vậy, đưa Yên Tử trở thành trung tâm văn hóa du lịch tâm linh quốc gia là một trong những định hướng phát triển lâu dài và bền vững, đang được tỉnh Quảng Ninh và TP Uông Bí quan tâm, đầu tư.
Du khách hành hương lên Yên Tử, tháng 3-2023.
Yên Tử từ lâu đã nổi tiếng về lịch sử và cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ. Nơi đây gìn giữ được gần như nguyên vẹn khoảng 2.700ha rừng nguyên sinh. Đặc biệt, Yên Tử là nơi gắn bó thiên nhiên cảnh quan đặc sắc với khu Di tích tâm linh độc đáo gồm hệ thống chùa chiền, am, tháp chứa đựng giá trị quý giá về kiến trúc, mỹ thuật, điêu khắc của các triều đại Lý - Trần - Lê - Nguyễn.
Vì vậy, trong những năm qua, TP Uông Bí luôn xác định giá trị, tiềm năng to lớn của Di tích danh thắng Yên Tử, nhằm giữ gìn truyền thống văn hóa, bản sắc dân tộc gắn với khai thác phát triển kinh tế, nhất là du lịch bền vững. Tuy nhiên, quá trình quản lý, bảo tồn, khai thác nảy sinh các vấn đề, như việc khai thác than với bảo tồn, phát triển rừng và di tích danh thắng; bảo vệ nguyên trạng di tích với việc trùng tu, duy trì "sức sống" bền vững của di tích... Cùng với đó, vẫn còn những tồn tại, hạn chế như: sản phẩm du lịch chưa phong phú, đa dạng, ít dịch vụ giữ chân khách dài ngày, chưa có sản phẩm đặc trưng hấp dẫn.
Để giải quyết những mâu thuẫn trên, tỉnh và TP Uông Bí đã định hướng phát triển du lịch Uông Bí nói chung và Yên Tử nói riêng theo quan điểm xuyên suốt là phát triển bền vững. Theo đó, từ năm 2002, tỉnh Quảng Ninh đã kiên quyết cho dừng khai thác than tại một số khai trường quan trọng của Công ty than Nam Mẫu, yêu cầu hoàn nguyên và khoanh định Rừng quốc gia Yên Tử để bảo vệ. Bên cạnh đó, nâng cao nhận thức của cư dân trong vùng, không chặt cây, phá rừng và săn b.ắn động vật; cơ bản chấm dứt chăn thả gia súc tự do; các lâm thổ sản đặc trưng có giá trị thay vì vào rừng khai thác đã được dân nuôi trồng, phát triển theo quy hoạch, trở thành thương hiệu địa phương như: Mai vàng Yên Tử, trầu tiên, mơ lông, măng trúc... Cùng với đó, khai thác du lịch có văn hóa, tu tạo di tích có hồn cốt, gắn giá trị tinh thần của Yên Tử với xúc tiến quảng bá du lịch.
Du khách tham quan, mua sắm tại khu vực Làng Nương dưới chân Yên Tử.
Cùng với đó, tỉnh và thành phố cũng đã ưu tiên mời gọi các nhà đầu tư có tiềm năng, biết đ.ánh giá, khai thác giá trị vô giá của Yên Tử. Điển hình là chuỗi cơ sở vật chất, dịch vụ do Công ty CP Phát triển Tùng Lâm đầu tư rộng gần 20 ha, như Khu tĩnh dưỡng Legacy Yên Tử 133 phòng, hội trường Diên Hồng Ballroom 700 chỗ, Am Tuệ Tĩnh chăm sóc sức khỏe; Sân quảng trường Minh Tâm và Hoa Tâm có thể đáp ứng cho hàng vạn du khách tham gia lễ hội; hệ thống cáp treo hiện đại theo công nghệ của Pháp lên chùa Hoa Yên và chùa Đồng, công suất gấp gần 10 lần so với năm 2002... Bên cạnh đó, phát triển các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, trải nghiệm văn hóa dân tộc, ẩm thực địa phương để tạo sự mới mẻ, hấp dẫn cho du khách.
Tỉnh và TP Uông Bí còn tập trung đầu tư hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại, kết nối liên thông, tổng thể Yên Tử với Khu di tích nhà Trần tại Đông Triều. Trong tương lai gần, sẽ nâng cấp quốc lộ 279 và tỉnh lộ 327 để kết nối Yên Tử với Bắc Giang, Lạng Sơn; tuyến cao tốc Nội Bài - Hạ Long... Đặc biệt, UBND tỉnh đã và đang phối hợp với UBND hai tỉnh Bắc Giang và Hải Dương hoàn thiện hồ sơ khoa học "Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc" trình UNESCO công nhận là Di sản thế giới, góp phần nâng tầm Khu di tích danh thắng Yên Tử, giới thiệu và thu hút đông du khách quốc tế đến tham quan, thưởng ngoạn.
Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố Nghiêm Xuân Cường, cho biết: Với mục tiêu xây dựng "Uông Bí trở thành trung tâm du lịch văn hóa tâm linh của cả nước", Thành phố sẽ tiếp tục chỉ đạo triển khai xây dựng, phát triển du lịch Yên Tử một cách bền vững, trong đó đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của nhân dân trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị độc đáo của Yên Tử. Cùng với đó, thu hút đầu tư vào phát triển dịch vụ, du lịch gắn với khai thác tiềm năng nổi bật của Khu di tích và danh thắng Yên Tử; huy động các nguồn vốn từ Trung ương, tỉnh, nguồn ngân sách thành phố để chỉnh trang, đầu tư hoàn thiện hệ thống giao thông kết nối liên thông Yên Tử với các di tích trong và ngoài tỉnh. Thành phố cũng sẽ tăng cường tổ chức giới thiệu, quảng bá về tiềm năng, thế mạnh, lợi thế cạnh tranh để thu hút dự án về dịch vụ, du lịch. Hình thành chuỗi liên kết du lịch văn hóa tâm linh giữa các địa phương trong và ngoài tỉnh, đặc biệt giữa các địa phương nằm trong quần thể di tích, danh thắng Yên Tử thuộc 3 tỉnh Quảng Ninh, Hải Dương, Bắc Giang.
Bên cạnh đó, để phát triển du lịch gắn với bảo tồn Khu du tích danh thắng Yên Tử, thành phố sẽ tăng cường công tác quản lý nhà nước trong giữ gìn, bảo vệ cảnh quan, môi trường sinh thái Rừng Quốc gia Yên Tử. Đồng thời phối hợp tốt với Ban Trị sự giáo hội Phật giáo tỉnh Quảng Ninh, Công ty CP Phát triển Tùng Lâm khai thác có hiệu quả tiềm năng du lịch, truyền thống văn hóa, giá trị tâm linh thiền phái Trúc Lâm Việt Nam tại Khu di tích và danh thắng Yên Tử.
Tìm về Non thiêng Yên tử - Dấu ấn Phật Hoàng Trần Nhân Tông Hàng năm cứ đến ngày 1/11 âm lịch (là ngày Phật Hoàng Trần Nhân Tông nhập niết bàn), người dân thập phương tìm về cõi thiêng Yên Tử dâng hương tưởng niệm Đức phật và cầu bình an. Bảo tượng Phật Hoàng có trọng lượng 138 tấn, được đúc bằng đồng nguyên khối, theo phương pháp thủ công của các làng nghề truyền...