Xung đột ở Israel tăng sức ép lên ‘lỗ hổng’ Chủ tịch Hạ viện Mỹ

Đảng Cộng hòa tại Hạ viện Mỹ phải đối mặt với mối áp lực mới để nhanh chóng chọn ra tân chủ tịch thay thế ông Kevin McCarthy sau khi Israel tuyên chiến ở Gaza ngày 8/10.

Kết quả của cuộc bỏ phiếu phế truất Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy ngày 3/10 hiển thị trên màn hình chương trình phát sóng trực tiếp. Ảnh: Reuters

Trước tình hình xung đột bất ngờ nổ ra giữa Israel và các lực lượng ở Palestine làm chấn động thế giới, Mỹ đã đề xuất gửi viện trợ bổ sung cùng với điều tàu chiến và máy bay chiến đấu đến hỗ trợ quốc gia đồng minh Trung Đông. Nhưng theo hãng tin Reuters, lời cam kết hỗ trợ này đang gặp trở ngại do vị trí Chủ tịch Hạ viện đang bị bỏ trống sau vụ phế truất lịch sử đối với ông Kevin McCarthy.

Một số nghị sĩ đảng Cộng hòa – trong đó có ông Jim Jordan, ứng cử viên hàng đầu cho chức vụ Chủ tịch Hạ viện Mỹ – đã bày tỏ mong muốn các nhà lập pháp đạt được nhất trí về cách giải quyết vấn đề gai góc nhất mà Hạ viện phải đối mặt là ngân sách chi tiêu liên bang cho năm hiện tại khi họ chọn ra một người lãnh đạo hạ viện mới.

Năm 2016, dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama, Mỹ đã cam kết viện trợ hàng năm 3,8 tỷ USD cho Israel. Số tiền nằm trong thỏa thuận viện trợ kỷ lục trị giá 38 tỷ USD kéo dài 10 năm giữa Washington và Tel Aviv nhằm đảm bảo vũ khí, đạn dược cùng các hỗ trợ quân sự khác cho nước Cộng hòa Do Thái này.

Đảng Cộng hòa tại Hạ viện dự kiến tổ chức lấy ý kiến của các ứng cử viên tại một sự kiện kín vào ngày 10/10. Sau đó, tiến hành bỏ phiếu để chọn ra ứng cử viên Chủ tịch Hạ viện vào ngày hôm sau. Cuộc bỏ phiếu tại Hạ viện để bầu ra người thay thế cựu Chủ tịch Kevin McCarthy có thể diễn ra vào cuối tuần này.

Cho đến lúc đó, Hạ viện không thể phê duyệt gói viện trợ mới cho Israel.

Nghị sĩ đảng Cộng hòa Michael McCaul nói với hãng tin CNN rằng: “Chúng ta đang gửi thông điệp gì cho đối thủ khi không thể điều hành, hoạt động không ổn định và thậm chí không có Chủ tịch Hạ viện?”.

Ông Jordan cùng những nhà lập phát cũng mong chờ một dự luật chi tiêu mới để ngăn chặn việc chính phủ Mỹ đóng cửa vào vào ngày 17/11 tới.

Những nghị sĩ theo đường lối cứng rắn có chủ trương thúc đẩy cắt giảm nguồn tài trợ của chính phủ xuống mức của tài khóa 2022 đã gây chia rẽ các thành viên đảng Cộng hòa tại Hạ viện suốt nhiều tháng qua. Hậu quả, Quốc hội đã đến sát bờ vực phải đóng cửa chính phủ đóng cửa từ đầu tháng 10 nếu không ban hành luật ngân sách tạm thời.

Mọi dự luật của Hạ viện yêu cầu cắt giảm chi tiêu nghiêm trọng đều khó có thể được thông qua ở Thượng viện do đảng Dân chủ kiểm soát.

“Tôi sẽ không ủng hộ bất kỳ ai cho đến khi kết luận được vấn đề chi tiêu”, nghị sĩ đảng Cộng hòa Ken Buck phát biểu trên chương trình “This Week” của kênh ABC ngày 8/10.

Trong khi đó, ông Matt Gaetz, nghị sĩ Florida, người đứng đầu nỗ lực lật đổ ông McCarthy, đã hạ thấp tác động của cuộc bầu chọn Chủ tịch Hạ viện Mỹ đối với nhu cầu an ninh của Israel. Ông cho rằng Washington vẫn có thể đáp ứng các yêu cầu hỗ trợ của Tel Aviv.

Một chiếc xe tăng của quân đội Israel được triển khai trong chiến dịch truy quét các tay súng Hamas ngày 8/10. Ảnh: Reuters

Nhà Trắng cho biết Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 8/10 đã khẳng định với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu rằng Washington đang gửi hỗ trợ bổ sung cho Lực lượng Phòng vệ Israel và sẽ có thêm nhiều viện trợ hơn trong những ngày tới.

Cùng ngày, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin thông báo, ông đã lệnh di chuyển nhóm tác chiến tàu sân bay USS Gerald R. Ford đến khu vực phía Đông Địa Trung Hải, tiến gần Israel hơn. Lực lượng này bao gồm tàu sân bay, một tàu tuần dương mang tên lửa dẫn đường và 4 tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường.

Bộ trưởng Austin cũng cho biết Mỹ đã thực hiện các bước để tăng cường các phi đội máy bay chiến đấu F-35, F-15, F-16 và A-10 của Không quân Mỹ trong khu vực. Ông xác nhận Mỹ cũng sẽ cung cấp đạn dược cho Israel.

Phong trào vũ trang Hamas đã ra tuyên bố chỉ trích kế hoạch của Mỹ gia tăng viện trợ quân sự dành cho Israel là chống lại người Palestine. Ông Hazem Qasem, người phát ngôn của lực lượng Hamas, cho rằng thỏa thuận ngừng bắn với Israel hiện không khả thi vì quân đội Israel đang “leo thang chiến tranh”.

Người phát ngôn của Hamas cũng cho rằng, hiện còn quá sớm để nói về việc hòa giải xung đột vì “chiến trường là nơi quyết định ai là người kiểm soát tình hình”.