Xét tuyển chứng chỉ ngoại ngữ: Thí sinh có thiệt thòi?

Bà Nguyễn Thu Thủy, Vụ trưởng Vụ Giáo dục ĐH – Bộ Giáo dục và Đào tạo, khẳng định nếu các thí sinh thể hiện đúng năng lực của mình thì sẽ không bị mất cơ hội vào ĐH

Việc nhiều trường ĐH sử dụng chứng chỉ IELTS cũng như kết quả kỳ thi đánh giá năng lực trong mùa tuyển sinh 2022 khiến nhiều thí sinh lo lắng vì mất cơ hội vào ĐH, thậm chí quá tải khi vừa phải ôn thi tốt nghiệp vừa chuẩn bị cho các kỳ thi riêng.

IELTS, TOEFL không phải là tiêu chí duy nhất

Theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT), năm 2021, tỉ lệ các trường ĐH sử dụng kết quả thi tốt nghiệp THPT là hơn 92%, trong khi hơn 77% các trường sử dụng kết quả học tập bậc THPT (học bạ).

Số liệu cho thấy hầu như các trường đều sử dụng 2 phương thức cơ bản nêu trên. Tuy nhiên, bà Nguyễn Thu Thủy, Vụ trưởng Vụ Giáo dục ĐH – Bộ GD-ĐT, khẳng định số liệu đó còn chưa quan trọng bằng số chỉ tiêu và số liệu nhập học cụ thể của các trường trong toàn hệ thống.

Thí sinh thi đánh giá năng lực tư duy vào Trường ĐH Bách khoa Hà Nội

“Qua thống kê tổng chỉ tiêu mà các trường xác định cũng như con số nhập học thực tế trong năm 2021, 90% thí sinh nhập học theo 1 trong 2 phương thức là sử dụng kết quả thi tốt nghiệp THPT hoặc kết quả học tập bậc THPT (học bạ). Thí sinh trúng tuyển bằng phương thức khác chưa đến 10%. Như vậy, 2 năm vừa qua, xu thế đó gần như không có thay đổi nhiều. Có thể nói, tỉ trọng xét tuyển bằng các phương thức khác là không cao so với tổng thể” – bà Thủy phân tích.

Nói thêm về việc một số cơ sở giáo dục ĐH thuộc tốp đầu và các trường có những chương trình chất lượng cao, chương trình tiên tiến học hoàn toàn bằng tiếng Anh, bà Thủy cho rằng việc các trường sử dụng thêm tiêu chí như chứng chỉ ngoại ngữ IELTS, TOEFL trong xét tuyển cũng là điều bình thường, hợp lý, có tính hội nhập quốc tế.

“Tiêu chí về IELTS, TOEFL cũng không phải là duy nhất. Thông thường, các trường còn căn cứ kết hợp cả kết quả học tập hoặc điểm thi tốt nghiệp THPT. Thêm nữa, cũng chỉ một phần chỉ tiêu là được xác định tuyển sinh bằng phương thức này” – Vụ trưởng Vụ Giáo dục ĐH cho hay.

Bà Nguyễn Thu Thủy nhận định trong năm 2022, tình hình dịch Covid-19 có thể chưa được khống chế hoàn toàn, chưa đủ điều kiện thuận lợi để các trường tổ chức thi riêng và thi đánh giá năng lực một cách phổ biến. Do đó, tỉ trọng nhập học đối với các phương thức vẫn có thể tương tự và ổn định như năm 2020-2021.

Những năm tiếp theo, khi các trung tâm khảo thí độc lập đi vào vận hành ổn định, tỉ trọng các trường tốp trên sử dụng kết quả này sẽ gia tăng mạnh mẽ (để dần thay thế kết quả thi tốt nghiệp THPT). Các kỳ thi riêng do các nhóm trường tổ chức cũng sẽ chiếm tỉ trọng lớn hơn, được chấp nhận rộng rãi hơn, song xu hướng sẽ không cao bằng kết quả thi của các trung tâm khảo thí độc lập vì việc tổ chức thi là tốn kém, vất vả. Nếu có dịch vụ đáng tin cậy thì các trường sẽ chuyển sang sử dụng.

Theo xu hướng quốc tế hóa

Trước sự lo lắng của thí sinh, đặc biệt là những em ở nông thôn, vì có thể thiệt thòi, mất cơ hội vào các trường tốp trên khi các trường thêm tiêu chí IELTS, TOEFL…, đại diện Bộ GD-ĐT cho hay nếu các em xác định mục tiêu phù hợp năng lực và nỗ lực hết mình thì sẽ không mất cơ hội vào ĐH mà mình yêu thích.

“Có một thực tế là trong 2 năm qua, do ảnh hưởng dịch Covid-19, một số thí sinh đã ôn luyện và thi được các chứng chỉ IELTS, TOEFL nhưng không thực hiện được mục tiêu chính là du học nên các em cũng đã dùng kết quả đó để đăng ký và nhập học các trường trong nước. Do vậy, điều này có thể khiến thí sinh sử dụng chứng chỉ ấy để đăng ký xét tuyển cũng cao hơn một chút so với trước” – bà Thủy cho hay.

Tuy nhiên, bà Thủy cho rằng số chỉ tiêu xét tuyển bằng chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế như IELTS, TOEFL,… không quá nhiều và chủ yếu là dành cho các ngành/chương trình đào tạo hoàn toàn bằng tiếng Anh. Bởi lẽ, khi không có khả năng tiếng Anh tốt thì các thí sinh cũng khó có thể học tốt hay theo kịp chương trình đào tạo. Với xu hướng quốc tế hóa giáo dục ĐH hiện nay, với yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho công dân toàn cầu, thì việc các trường ĐH (nhất là các trường hàng đầu) sử dụng những tiêu chí chuẩn hóa quốc tế, được công nhận rộng rãi trên thế giới (như SAT, ACT, IELTS…) để tuyển sinh cũng là điều dễ hiểu và đáng được ghi nhận.

“Cùng với các nỗ lực khác, giáo dục ĐH Việt Nam cũng sẽ dần đối sánh được với các nước trên thế giới và khu vực, đồng thời tiếp tục thu hút hơn nữa thí sinh nước ngoài tới học. Điều này cũng đúng theo quyền tự chủ kèm theo trách nhiệm giải trình trong công tác tuyển sinh của các cơ sở giáo dục ĐH” – bà Thủy nhìn nhận.

Tiêu chí tuyển sinh phải phân loại thí sinh

Bộ GD-ĐT khuyến cáo các trường khi đưa ra những phương thức, chỉ tiêu tuyển sinh thì cần bảo đảm sự ổn định, tránh việc gây xáo trộn, biến động lớn ảnh hưởng đến việc học tập và ôn luyện của thí sinh. Khi có những thay đổi lớn, các trường cần thông báo trước, dự trù thời gian để thí sinh có thời gian chuẩn bị cho việc ôn luyện.

Các tiêu chí tuyển sinh cần phù hợp với ngành đào tạo và phân loại được thí sinh. Việc xét tuyển thực hiện trên cùng thang đo, trên một mặt bằng chung nhằm bảo đảm chất lượng đầu vào, tăng cường cả chất lượng đào tạo, để xây dựng và khẳng định uy tín của nhà trường. Ngoài ra, cần tạo điều kiện thuận lợi, giảm áp lực, bảo đảm công bằng giữa các đối tượng thí sinh và công bằng giữa các cơ sở đào tạo, các vùng miền, khu vực.