Xét tốt nghiệp và tuyển sinh đại học ở Trung Quốc, Nhật Bản, Mỹ
Trung Quốc tách tốt nghiệp và đại học thành 2 kỳ thi riêng, trong khi Nhật Bản không tổ chức thi tốt nghiệp và Mỹ có xu hướng bỏ kỳ thi này.
Tại Trung Quốc, Nhật Bản, học sinh phải cạnh tranh gay gắt để vào đại học, đặc biệt các trường hàng đầu. Ở hai nước này, học sinh không phải thi tốt nghiệp hoặc kỳ thi tốt nghiệp rất đơn giản.
Trong khi đó, ở Mỹ, nhiều năm nay, các chuyên gia giáo dục, dư luận vẫn tranh cãi về việc nên hay không duy trì kỳ thi tốt nghiệp THPT.
Học sinh ở Trung Quốc dự thi gaokao để tuyển sinh đại học, không nhằm mục đích xét tốt nghiệp THPT. Ảnh: VCG.
Học sinh Trung Quốc thi tốt nghiệp tùy địa phương
Trung Quốc nổi tiếng với kỳ thi gaokao khắc nghiệt bậc nhất thế giới. Kỳ thi này phục vụ cho mục đích xét tuyển đại học và để có thể tham dự, học sinh phải tốt nghiệp THPT.
Nước này có hai kiểu bài thi tốt nghiệp, gồm bài thi Tốt nghiệp chung (huikao) hoặc làm bài Kiểm tra Năng lực Học thuật (Academic Proficiency Test – APT).
Theo World Education News Reviews , cả huikao và APT đều dựa trên chương trình quốc gia do Bộ GD&ĐT Trung Quốc đưa ra. Tuy nhiên, kỳ thi cụ thể do sở GD&ĐT các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quản lý và lên kế hoạch xây dựng.
Các tỉnh có hình thức, nội dung thi tốt nghiệp khác nhau. Học sinh thi huikao hay APT để tốt nghiệp THPT tùy thuộc nơi các em có đăng ký hộ khẩu hoặc thường trú.
Ngoài ra, học sinh cũng không cần chờ đến khi học xong chương trình lớp 12 mới dự thi. Các em có thể bắt đầu thi từng môn vào học kỳ II năm lớp 10, miễn là đã hoàn thành tín chỉ bắt buộc của môn học đó.
Thực tế, nhiều người quen dùng từ “huikao” cho cả hai loại bài thi dù chúng có những điểm khác nhau.
Huikao được triển khai từ năm 1993. Thí sinh thi tất cả môn trong chương trình học. Kết quả thi không liên quan tuyển sinh đại học.
APT được tổ chức lần đầu vào năm 2005, tại tỉnh Giang Tô. Sau đó, các tỉnh, thành khác cũng áp dụng kỳ thi này để xét tốt nghiệp THPT. Khác với huikao, APT có ít môn thi hơn nhằm phù hợp chương trình cải cách năm 2014.
Kết quả kỳ thi này (phần nâng cao) ở một số tỉnh, thành như Thượng Hải còn được sử dụng để xét tuyển đại học cùng gaokao.
Cụ thể, từ năm 2016, bên cạnh phần cơ bản để xét tốt nghiệp, Thượng Hải có thêm phần nâng cao.
Ở phần cơ bản, học sinh có thể đăng ký thi từng môn khi học lớp 10, 11 hay 12, trừ môn Toán, Trung văn, Ngoại ngữ phải thi vào học kỳ I lớp 12. Điểm của bài thi cơ bản được chấm theo “Đạt” hoặc “Không đạt”. Thí sinh có thể thi lại một lần nếu lần đầu trượt.
Trong khi đó, để có thể đăng ký thi nâng cao, thí sinh ở Thượng Hải phải vượt qua bài thi cơ bản, thí sinh ở khu vực khác phải đỗ trong kỳ thi huikao của địa phương đó.
Video đang HOT
Học sinh chọn thi 3 trong số 6 môn (Khoa học Chính trị, Lịch sử, Địa lý, Vật lý, Hóa học, Khoa học Đời sống). Điểm bài thi được chấm cao nhất là A , thấp nhất là E và có giá trị xét tuyển trong 2 năm.
Thực tế, kỳ thi tốt nghiệp THPT của Trung Quốc không khó và ít được chú ý. Tỷ lệ tốt nghiệp của nước này cũng đạt trên 90%. Trong khi đó, kỳ thi tuyển sinh đại học (gaokao) lại nhận được sự chú ý gần như của toàn dân. Nó được coi như yếu tố quyết định tương lai của một người. Kỳ thi này dành cho thí sinh đã tốt nghiệp THPT và từ 2001, không quy định tuổi của thí sinh.
Đây là kỳ thi quốc gia nhưng một số tỉnh, thành có thể ra đề thi riêng. Thời lượng làm bài kéo dài 9 tiếng, có thể rơi vào 2 hoặc 3 ngày tùy địa phương, bắt đầu từ ngày 8/7.
Ngoài 3 môn bắt buộc (Toán, Trung văn, Ngoại ngữ), thí sinh chọn thi Khoa học Tự nhiên hoặc Khoa học Xã hội. Điểm tối đa cho bài thi là 750 điểm.
Học sinh Nhật Bản chỉ thi tuyển sinh đại học, không thi tốt nghiệp THPT. Ảnh: Japan Times.
Học sinh Nhật Bản không thi tốt nghiệp
Tại Nhật Bản, học sinh không phải dự kỳ thi tốt nghiệp THPT. Thay vào đó, các trường căn cứ kết quả học tập để xét tốt nghiệp cho học sinh.
Những ai muốn học tiếp lên đại học sẽ tham dự kỳ thi do Trung tâm Tuyển sinh Đại học Quốc gia tổ chức. Kết quả này được dùng để xét tuyển hoặc là điều kiện để thí sinh vượt qua vòng sơ tuyển, tiếp tục dự kỳ thi riêng của các trường (thường là đại học danh tiếng) tổ chức.
Theo Japanistry , kỳ thi thường được tổ chức vào hai ngày cuối tuần giữa tháng một với 29 bài thi riêng cho 6 môn. Các trường đại học sẽ yêu cầu những bài thi khác nhau khi tuyển sinh. Do đó, thí sinh phải xác định rõ chiến lược khi đăng ký dự thi và xét tuyển.
Lẽ ra, năm 2020, kỳ thi có sự thay đổi ở môn Tiếng Anh hay có thêm phần tự luận môn Quốc ngữ và Toán. Tuy nhiên, kế hoạch này được hoãn lại.
Japan Times cho hay trong kỳ thi năm 2021, đề thi vẫn bao gồm phần trắc nghiệm nhưng chú trọng hơn vào tư duy phản biện. Điểm cho phần Nghe ở môn Tiếng Anh tăng so với đề thi được áp dụng 31 năm qua.
Kỳ thi còn được tổ chức thêm hai đợt vào ngày 30-31/1 và 13-14/2 cho những thí sinh chưa thể thi đợt 1 với lý do sức khỏe hoặc dịch bệnh.
Về môn thi, thứ bảy là ngày thi cho các môn Địa lý, Lịch sử, Công dân, Ngữ văn và Ngoại ngữ, trong khi Toán, Khoa học được thi vào chủ nhật. Thí sinh chọn các bài thi cần thiết cho tuyển sinh vào trường mình hướng tới nhưng không được chọn hai bài cùng môn thi (ví dụ, chọn Lịch sử thế giới A thì không được chọn Lịch sử thế giới B).
11 bang ở Mỹ còn duy trì thi tốt nghiệp, 18 bang bỏ kỳ thi trong khi những bang còn lại chưa từng tổ chức kỳ thi này. Ảnh: Fair Test.
Mỹ có xu hướng bỏ kỳ thi tốt nghiệp
Giáo dục ở Mỹ có sự khác biệt giữa các bang cả về chương trình học lẫn cách thức, yêu cầu để học sinh có thể nhận bằng tốt nghiệp trung học.
Việc bỏ hay duy trì kỳ thi tốt nghiệp THPT là cuộc tranh cãi dài kỳ ở Mỹ. Nhiều người ủng hộ việc tổ chức thi trong khi không ít người cho rằng đây là sự cản trở không cần thiết như giảm tỷ lệ tốt nghiệp, tăng tỷ lệ bỏ học…
“Kỳ thi này là sự ràng buộc bởi điểm số với tấm bằng tốt nghiệp THPT. Nó loại bỏ những học sinh thi trượt khỏi môi trường giáo dục, đẩy các em ra đường, vào nhà tù hay rơi vào đường cùng”, chuyên gia giáo dục Stan Karp viết trong một bài đăng trên Washington Post .
Thực tế, số lượng bang áp dụng quy định học sinh phải dự thi tốt nghiệp để nhận bằng đang giảm dần qua các năm. Đạo luật Không trẻ em nào bị bỏ lại phía sau (No Child Left Behind), có hiệu lực vào năm 2001, đã khiến số lượng bang áp dụng thi cử để xét tốt nghiệp lên đến 27 bang.
Sau đó, với xu hướng phản đối thi cử ngày càng tăng, con số này giảm xuống 13 bang năm 2017. Một số bang như California, Georgia, South Carolina, Arizona không chỉ bỏ thi tốt nghiệp THPT mà còn xét cấp bằng cho những thí sinh đã thi trượt trong kỳ thi các năm trước. Đến năm 2020, Mỹ còn 11 bang vẫn tổ chức thi tốt nghiệp THPT.
Ở những bang không tổ chức thi tốt nghiệp, học sinh sẽ nhận bằng nếu hoàn thành các yêu cầu do bang quy định cho các môn Tiếng Anh, Toán, Nghiên cứu xã hội, Khoa học, Sức khỏe/Thể dục, Nghệ thuật, Ngoại ngữ, môn tự chọn và các yêu cầu khác.
Ngoài ra, do ở Mỹ chấp nhận mô hình homeschooling, những học sinh không đến trường vẫn có thể dự kỳ thi GED để lấy chứng nhận tương đương với bằng trung học. Họ sẽ thi 4 môn, gồm Toán, Khoa học, Nghiên cứu xã hội, Nghệ thuật Ngôn ngữ.
Hơn 98% đại học, cao đẳng ở Mỹ chấp nhận chứng nhận GED. Người học cũng có thể sử dụng nó để xin việc nếu không học lên. Ngoài ra, ở Mỹ, nhiều trường cao đẳng cũng không yêu cầu sinh viên phải có bằng trung học hay GED.
Tuy nhiên, để học lên đại học, nhiều học sinh lựa chọn tham dự một trong hai kỳ thi chuẩn hóa là SAT hoặc ACT để lấy điểm làm một trong những căn cứ cho trường xét tuyển.
Điểm số chiếm một phần. Ngoài ra, thí sinh còn phải thuyết phục ban tuyển sinh bằng thành tích học tập, hoạt động xã hội, năng khiếu thể thao, nghệ thuật hoặc bài luận.
Đại học Huế thực hiện nhiệm vụ quốc gia và nhiệm vụ vùng
Đại học Huế xác định sứ mạng của mình là thực hiện nhiệm vụ chiến lược quốc gia, nhiệm vụ phát triển vùng của đất nước; phát huy truyền thống đào tạo tinh hoa, chất lượng cao kết hợp với nghiên cứu khoa học đa ngành, đa lĩnh vực, tạo ra các sản phẩm khoa học - công nghệ tiên tiến, hiệu quả, như Luật số 34/2018/QH14 về sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học đã xác định.
Trong bối cảnh hiện nay Đại học Huế có đủ tiềm năng, nhân lực để góp phần thúc đẩy sự phát triển của đất nước.
Đại học Huế là cơ sở giáo dục có lịch sử phát triển từ năm 1957, đứng hàng đầu châu Á giai đoạn 1957 - 1968, vốn thực sự đã trở thành địa chỉ quan trọng trong việc hun đúc tài năng trẻ để phát triển đất nước thời bấy giờ. Sau giải phóng, sự tăng cường của đội ngũ nhân lực phía Bắc, ở Huế đã thành lập ra nhiều trường đại học theo yêu cầu và nhiệm vụ mới của đất nước để phát triển. Mãi đến 1994, Nghị định 30/CP mới tổ hợp lại thành một Đại học Huế. Đến nay, Đại học Huế bao gồm nhiều trường đại học và viện, trung tâm và khoa, phân hiệu.
Nghị quyết 54 của Bộ Chính trị tiếp tục khẳng định phát triển Đại học Huế thành Đại học Quốc Gia, với vai trò thực hiện nhiệm vụ quốc gia và nhiệm vụ phát triển vùng, Luật giáo dục đại học số 34/2018/QH14: sửa đổi, bổ sung một số điều quy định tại Điều 7, khoản 1. Những giá trị truyền thống qua năm tháng có thể bị mai một tuy nhiên có một điều tại Huế không thay đổi đó là vai trò và sứ mạng của Đại học Huế vẫn tiếp tục được phát huy, đặc biệt sau sự kiện kỷ niệm 60 năm xây dựng và phát triển.
Trăn trở với nhiệm vụ chiến lược phát triển quốc gia và vùng, thiếu sự đầu tư và thu hút của Trung ương với một đại học truyền thống. Đại học Huế có đội ngũ các nhà khoa học cơ bản đứng số 1 Việt Nam, so với các cơ sở lớn như Đại học quốc gia Hồ Chí Minh và Hà Nội, hay cả 2 đại học vùng: Thái Nguyên và Đà Nẵng, nguồn lực có thể bị phân tán trong bối cảnh lao động di cư mạnh và nhu cầu lao động cao nhưng sự an toàn, môi trường học tập và nghiên cứu ở Cố Đô Huế hình như đã giữ chân bao nhiêu nhà khoa học có tuổi đời cao?
Chúng tôi loay hoay để tìm câu trả lời giữa giá trị truyền thống đó với phi truyền thống hôm nay; liệu các nhà giáo ở Huế có trở mình để hoàn thành sứ mạng thực hiện chiến lược phát triển quốc gia và vùng không?
Cuộc phỏng vấn của PLVN với nhà giáo đặc biệt gần 40 năm công tác tại Huế, được học tập nhiều nước trên thế giới, thầy cũng có nhiều trăn trở khi đứng trên cương vị là người đứng đầu Đại học Huế, thầy giáo Nguyễn Quang Linh.
Ông luôn đặt câu hỏi và tự trả lời với nhiệm vụ chiến lược phát triển quốc gia và vùng, trên mảnh đất nghèo khó và gian khổ qua nhiều thời kỳ và luôn đi sau so với 2 đầu đất nước và cũng về đích muộn hơn, phát triển mà không bền vững và không an toàn là điều băn khoăn và lo lắng.
Thầy nói: "Đại học Huế phải là một nơi đào tạo nguồn nhân lực cho quốc gia như: Y tế, đội ngũ giáo viên và cán bộ khoa học Nông Lâm, đội ngũ cán bộ này có khắp mọi miền đất nước, cần được tiếp tục đào tạo có trình độ cao hơn và cập nhật hơn trong bối cảnh mới, chính từ Đại học Huế vẫn đang cung cấp nguồn nhân lực quan trọng, đến với mọi miền tổ quốc để phát triển hạ tầng và sản xuất nông nghiệp ở nông thôn, mạng lưới y tế cơ sở và giáo dục con người đặc biệt là giáo dục phổ thông. Sự gắn kết đó nó tạo nền sự bền vững và góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu quốc gia về Giáo dục - Y tế - Nông thôn".
Ngoài ra, với vai trò là phát triển những vùng sinh thái đặc thù: Ven biển miền Trung - Đẹp nhưng phải văn minh và phát huy giá trị văn hoá các làng nghề biển, đảo hay giá trị văn hóa dân tộc và tiềm năng to lớn vùng đồi núi. Phải chăng, nhân lực khoa học về nông nghiệp, thuỷ sản, lâm nghiệp và nghệ thuật đều phải được coi trọng và có phối hợp nhuần nhuyễn để khai thác hợp lý nguồn tài nguyên và tri thức bản địa để phát triển có hiệu quả: các làng chài, gắn với bích hoạ núi non và sông biển, đồng thời là lá chắn quan trọng, không thể thiếu được cho biển Đông trong việc bảo vệ chủ quyền quốc gia.
Thầy Linh tiếp tục chia sẻ, khoa học và công nghệ môi trường, địa chất lòng đất hay công nghệ sinh học là tiềm năng lớn của các nhà khoa học ở Huế, an toàn trong khai thác và sử dụng tài nguyên thiên nhiên ven biển, hải đảo, núi rừng để hạn chế thấp nhất những thảm hoạ về tự nhiên và cả phát triển không cân bằng. Việc kết nối và có vai trò điều phối, dẫn dắt công nghệ ở các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên, theo Quyết định 523/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Đại học Huế sẽ đóng vai trò kết nối, xây dựng thành một trung tâm công nghệ sinh học cấp quốc gia, cùng với việc phát triển và xây dựng Thừa Thiên Huế thành Trung tâm Khoa học và Công nghệ quốc gia đã khẳng định trong Nghị quyết 54 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 83 của Chính phủ.
Trong bối cảnh liên kết các vùng kinh tế, hội nhập quốc tế, Đại học Huế có đủ tiềm năng nhân lực để hỗ trợ các trung tâm vùng như ở miền Trung - Tây nguyên (Đà Lạt, Buôn Ma Thuột, Quy Nhơn, Dung Quất, Hội An, Đà Nẵng, Huế, Lao Bảo - Đồng Hà - Cửa Việt, Đồng Hới, Formusa) để thúc đẩy và phát triển đất nước như các lĩnh vực logistics, tài nguyên biển đảo, năng lượng sạch, công nghệ sinh học biển và rừng, phát triển nông thôn, chế biến nông sản, bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế số. Từ Đại học Huế có thể kết nối hành lang Đông Tây với các nước châu Âu, Bắc Á và thế giới.
Và cuối cùng, người đúng đầu Đại học Huế nhấn mạnh, vai trò là thành viên chính thức của Viện nghiên cứu Mê-Kong (MI), Đại học Huế phải làm tròn sứ mạng trong việc dẫn dắt KHCN vùng, định hướng di cư lao động, chuyển giao các sáng kiến kỹ thuật để tạo nên phát triển trong các nước vùng tiểu sông Mê-Kông, với các thành viên liên tới như Trung Quốc, Úc, Mỹ và Nhật Bản.
Cán bộ Viện Công nghệ sinh học Đại học Huế triển khai các đề tài nghiên cứu.
Một số nét đặc trưng của Đại học Huế
1. Là đại học có Trường Đại học Nghệ thuật làthành viên với truyền thống lâu đời ở vùng đất Cố Đô và đang phát huy những bản sắc Huế và dân tộc, bên cạnh đó đang xây dựng ngành công nghệ phát triển và bảo tồn di sản quốc tế và quốc gia.
2. Nơi đào tạo các chuyên ngànhgiáo viên chuyên nghiệp, chỉ có đào tao các ngành sư phạm, trong khi cả nước các trường đại học sư phạm đang đào tạo tổng hợp, đa ngành.
3. Là đại học ở Việt Nam có đào tạo chuyên về ngôn ngữ Tiếng nước ngoài cho người Việt và tiếng Việt cho người nước ngoài, trong khi cả nước đang đào tạo tổng hợp ở nhiều nơi.
4. Là đại học ở Việt Nam đào tạo nhóm ngành Du lịch ở các bậc học đại học, thạc sĩ, tiến sĩ, cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho phát triển du lịch của đất nước trong thời kỳ đẩy mạnh nền kinh tế du lịch và du lịch công nghiệp, du lịch điện tử.
5. Có đào tạo các ngành khoa học sức khỏe và là cơ sở giáo dục đại học top 3 cơ sở đào tạo nguồn nhân lực tốt nhất cho Việt Nam về chăm sóc sức khỏe và chữa bệnh cho nhân dân.
6. Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao các ngành Nông - Lâm - Ngư nghiệp mạng tính đặc thù Việt Nam (sinh thái nông nghiệp: Biển - Rừng - Đồng bằng), chăn nuôi - Thú y, nuôi trồng và chế biến thủy sản.
7. Cơ sở giáo dục đại học vẫn giữ các ngành truyền thống: khoa học cơ bản - Toán; Lý, Hóa; Sinh và các ngành khoa học nhân văn.
8. Tại miền trung và Tây Nguyên, nơi đây có đào tạo nhóm ngành Luật, có từ lâu đời và tiếp tục đào tạo nhiều cử nhân luật cho các nước: Lào và Cambodia.
9. Là nơi có đào tạo công nghệ sinh học tầm quốc gia với các bậc học cử nhân và sau đại học, thực hiện nhiệm vụ quốc gia được Thủ tướng Chính phủ giao theo quyết định 523/TTg 2018 và đào tạo nguồn nhân lực cho các nước trong khối Đông Nam Á.
10. Y Dược ở Huế có tiếng từ lâu đời, nơi đây có nhiều chuyên khoa và các chuyên ngành chuyên khoa cấp I, cấp II. Trường Đại học Y Dược cũng đang xây dựng mô hình Trường - Viện đăc thù để đào taọ các ngành khoa học sức khoẻ có chất lượng theo Chương trình đào tạo bác sĩ đa khoa của Bộ Y Tế.
11. Một hệ thống đại học 2 cấp (Đại học và Trường đại học) phù hợp hay bất cập, tuy nhiên hệ thống này đã tạo nên sự đặc trưng trong tuyển sinh và tốt nghiệp ở một đầu mối, có sự kiểm soát chặt chẽ về chất lượng và điều phối số lượng chung trong nhiều cơ sở giáo dục đại học, kiểm soát chất lượng theo 2 cấp (Trường đại học và Đại học), Đại học Huế cũng được Bộ uỷ quyền để hoàn thành việc quản lý nhà nước và bảo đảm chất lượng đào tạo chung cho quốc gia.
Cái giá phải trả của nam sinh cố tình thi "0 điểm" để phản đối hệ thống giáo dục Trung Quốc và cuộc đời không ai ngờ vào 13 năm sau Trong khi nhiều người đánh đổi mọi thứ để đậu Đại học ở Trung Quốc, thì chàng trai này lại vì lý tưởng của mình mà làm một điều để bản thân cảm thấy hối hận. Tại Trung Quốc, mỗi năm, cứ đến giai đoạn thi Đại học lại có vài cái tên xuất hiện và trở nên nổi tiếng với những con...