Vùng Vịnh : Càng đối địch nhau càng bế tắc giải pháp

Hồi đầu tháng 7 vừa qua, hải quân Anh bắt giữ con tàu chở dầu Grace 1 của Iran ở ngoài khơi mỏm đá Gibraltar.

Ởkhu vực Đông Bắc Á, Mỹ và Hàn Quốc cho biết sẽ lại tập trận chung trong tháng 8 này và Triều Tiên lại 2 lần phóng tên lửa với mục đích cảnh báo và răn đe Mỹ và Hàn Quốc. Anh, Pháp và Đức đã cùng nhau đưa việc Triều Tiên lại phóng tên lửa ra Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) vì cho rằng Triều Tiên như thế đã vi phạm các quy định trong các nghị quyết của HĐBA LHQ. Dù vậy, tình hình chính trị an ninh ở khu vực Đông Bắc Á vẫn không căng thẳng và dễ bùng nổ đụng độ quân sự như ở vùng Vịnh.

Tầu chở dầu Grace 1 của Iran.

Chính phủ Anh đã bác bỏ đề nghị của Chính phủ Iran về trao trả những con tầu của bên này bị bên kia bắt giữ. Hồi đầu tháng 7 vừa qua, hải quân Anh bắt giữ con tầu chở dầu Grace 1 của Iran ở ngoài khơi mỏm đá Gibraltar.

Sau đấy, Iran bắt giữ con tầu Stena Impero của Anh ở vùng Vịnh. Trước đây thì không nhưng hiện tại phía Anh dường như đã thuận theo yêu cầu của Mỹ tham gia một dạng liên quân nhiều bên huy động tầu chiến hộ tống những tầu thuyền của họ qua lại vùng Vịnh theo nguyên tắc tầu của bên nào thì được hải quân bên đó hộ tống.

Hàn Quốc đã tuyên bố tham gia kế hoạch này của Mỹ trong khi Đức và Pháp thì không. Nếu kế hoạch này được thực thi thì sẽ có tình trạng là tầu chiến của nhiều nước hiện diện và qua lại vùng Vịnh. Mới rồi, Iran phóng thử loại tên lửa mới trong khi Mỹ và Israel cùng nhau thử nghiệm phòng chống bị tấn công bằng tên lửa ở Alaska của Mỹ. Động thái mới đây nhất là việc Mỹ áp dụng những biện pháp trừng phạt đối với cá nhân Bộ trưởng Ngoại giao Iran.

Tuy nhiên, Mỹ đồng thời gia hạn thêm 90 ngày miễn trừ trừng phạt đối với 5 trong tổng số 7 chương trình hạt nhân quan trọng của Iran. Tất cả những diễn biến ấy cho thấy giữa Mỹ và Iran vẫn tiếp tục chiều hướng leo thang căng thẳng. Chiến lược và sách lược của Mỹ vẫn là duy trì “gia tăng áp lực tối đa” đối với Iran nhưng đồng thời kiểm soát tình hình chứ không để xảy ra đụng độ quân sự trực tiếp hay chiến tranh.

Đối sách của Iran vẫn là “người sao ta vậy” với Mỹ nhưng cũng chủ ý tránh để xảy ra đụng độ quân sự trực tiếp và chiến tranh với Iran. Hai bên thận trọng với mọi bước đi của họ để không đẩy nhau vào tình thế phải sử dụng biện pháp quân sự, đồng thời cũng tránh để bị sa vào bẫy của bên thứ ba mà đụng độ quân sự hay chiến tranh với nhau. Bên nào cũng thể hiện ý chí không nhượng bộ cũng như phô trương thanh thế để cảnh báo và răn đe lẫn nhau.

Xem ra, phía Mỹ cho rằng và tin rằng tình trạng hiện tại cứ kéo dài thì chưa hẳn sẽ giúp Mỹ đạt được mọi mục tiêu đề ra nhưng ít nhất cũng khiến cho Iran bị khó khăn và sẽ là bên phải xuống thang căng thẳng, đáp ứng những yêu cầu của Mỹ. Việc Mỹ trừng phạt cả Bộ trưởng Ngoại giao Iran cho thấy phía Mỹ hiện không có nhiều khả năng đàm phán với Iran trong thời gian tới.

Thật ra, đàm phán với nhau thì Mỹ và Iran mới có thể chấm dứt được tình trạng đối địch hiện tại ở vùng Vịnh mà không bên nào bị tổn hại thể diện hay bị coi là thất thế so với bên kia. Muốn hoá giải dứt điểm và hoàn toàn mối bất hòa lâu nay giữa hai bên thì Mỹ và Iran lại càng phải đàm phán với nhau.

Điều có thể chắc chắn được là chiến lược và sách lược “gia tăng áp lực tối đa” của Mỹ sẽ không khuất phục được Iran và Mỹ không dám chủ động gây chiến tranh với Iran. Nhưng Iran cũng có nhu cầu cấp thiết và lợi ích chiến lược lâu dài với việc nhanh chóng bình thường hoá quan hệ với Mỹ chứ không đối địch mãi mãi với Mỹ. Nhu cầu và cả ý muốn về đàm phán trực tiếp với nhau để giải quyết mọi vấn đề song phương đều thấy rất rõ ở cả hai phía.

Chỉ có điều là cả thiên thời lẫn địa lợi và nhân hoà cho việc đàm phán giải quyết ổn thoả mọi chuyện này đến nay đều chưa thấy có cho Mỹ và Iran. Càng găng nhau và đối địch nhau như hiện tại, Mỹ và Iran càng bế tắc ý tưởng về lối thoát ra khỏi tình trạng này.

Thiên Nhai

Theo phapluatplus