Vợ chồng nghệ sĩ cải lương và căn phòng lưu giữ kỷ vật “vô giá”

Không chỉ cống hiến hết mình vì nghệ thuật, khi về hưu, vợ chồng nghệ sĩ Kiều Mỹ Dung và Trần Thiện còn truyền cảm hứng cho thế hệ đi sau thông qua căn phòng lưu giữ những kỷ vật môn nghệ thuật truyền thống mà họ sưu tầm suốt thời gian đi diễn.

Tọa lạc tại đường Phạm Ngũ Lão, phường Thới Bình, quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ, căn nhà cũng là nơi lưu giữ kỷ niệm của cuộc đời nghệ thuật 40 năm của vợ chồng nghệ sỹ Kiều Mỹ Dung (61 tuổi) – họa sĩ Trần Thiện (67 tuổi).

Vợ chồng nghệ sĩ lưu giữ hơn 1000 hình ảnh, kịch bản, bằng khen và các vật dụng đi diễn từ năm 1976.

Nghệ sĩ Kiều Mỹ Dung tên thật là Trần Thị Dung, sinh ra tại thành phố Hồ Chí Minh, gắn bó với sân khấu cải lương đã hơn 40 năm. Gia đình không ai theo nghệ thuật, nhưng bà lại được trời phú cho chất giọng ngọt ngào, phù hợp với bộ môn cải lương. Năm 14 tuổi, bà được nghệ sĩ Năm Đồng nhận làm học trò và hết lòng truyền dạy khi nhìn thấy được tài năng thông qua các hội thi sân khấu văn nghệ của địa phương. Ông cũng là người đặt nghệ danh Kiều Mỹ Dung cho bà đến hôm nay. Bà từng tham gia các đoàn cải lương tại TP Hồ Chí Minh như: Thế hệ trẻ; Thái Bình; Trúc Giang… Đến năm 1978, khi 18 tuổi, bà đầu quân về đoàn cải lương Tây Đô, sau này là Nhà hát Tây Đô và gắn bó cho đến năm 2016 nghỉ hưu.

Vợ chồng nghệ sĩ Kiều Mỹ Dung – Họa sĩ Trần Thiện trong căn phòng lưu giữ kỷ vật nghệ thuật cải lương.

Còn chồng nghệ sĩ Kiều Mỹ Dung là họa sĩ Trần Thiện, tên thật là Trần Văn Thiện, quê gốc ở thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang. Thời trẻ, ông sinh hoạt đoàn tại địa phương, thấy ông có năng khiếu vẽ tranh nên các nghệ sĩ mời ông về Đoàn cải lương Hậu Giang 1 để vẽ cảnh sân khấu. Năm 1982, họa sĩ Trần Thiện được bổ nhiệm làm Phó đoàn cải lương Hậu Giang 1. Đến năm 2010, ông là Trưởng đoàn cải lương Tây Đô. Năm 2012 làm Phó giám đốc Nhà hát Tây đô cho đến khi nghỉ hưu.

Rương gỗ đựng lời thoại kịch bản, trang phục biểu diễn… gắn bó hơn 35 năm với nghệ sĩ Kiều Mỹ Dung.

Nên nghĩa tào khang và cùng nhau đi lưu diễn từ năm 1976, từng chặng đường đều ghi dấu kỷ niệm về nghề của vợ chồng nghệ sĩ Kiều Mỹ Dung – Trần Thiện. Lúc đó, hai vợ chồng nghệ sĩ đã quyết định lưu giữ lại hình ảnh, với suy nghĩ đơn giản không biết bao giờ mới quay lại vùng đất này để diễn phục vụ bà con nữa. Để các bức hình sống động, vợ chồng đã thuê thợ chụp hình, sau đó gom lại cất trong túi nilong và giữ gìn cẩn thận.

Đạo cụ sân khấu được nghệ sĩ Kiều Mỹ Dung cất giữ cẩn thận, xem là người bạn tâm giao khi về hưu.

Họa sĩ Trần Thiện nhớ lại: “Thì tôi nghĩ là không làm nghề này mình làm sao đi được như vậy. Một quá trình cống hiến, đi phục vụ như vậy mà mình không có gì lưu giữ thì quá phí. Một ngày đã đi làm nghệ thuật này đến ngày nghỉ hưu mình phải có cái gì để ghi nhớ lại, lưu niệm lại, để đời sau, bạn bè, con cháu mình nó biết thì lúc đó mình mới có giá trị”.

Nắm trong tay nhiều hình ảnh, đạo cụ sân khấu, nhưng mãi đến khi nghỉ hưu vào năm 2016, ông bà mới dành dụm đủ các khoản để xây nhà và thực hiện ước mơ xây dựng căn phòng truyền thống nghệ thuật của riêng mình. Chỉ với gian phòng nhỏ khoảng 15m2, có gần 1000 hình ảnh, kịch bản, bằng khen và các vật dụng đi diễn của hai vợ chồng nghệ sĩ.

Dù đã về hưu, nghệ sĩ Kiều Mỹ Dung vẫn tham gia nhiều vở diễn và để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng người mộ điệu cải lương.

Ở đây, mọi thứ được sắp xếp ngăn nắp từng giai đoạn theo trình tự thời gian. Từ những hình ảnh, vật dụng lúc ông bà mới vào nghề, đi diễn chung với NSND MinhVương, NSND Lệ Thủy, NSƯT Phượng Loan, NSƯT Thoại Mỹ và rất nhiều nghệ sĩ tên tuổi cả nước đã đến với Tây Đô. Có cả hình ảnh các vở diễn được họa sĩ Trần Thiện vẽ cảnh sân khấu. Đối với ông bà thì đây là cả một gia tài được lưu giữ lại trong suốt hơn 40 năm gắn bó với sân khấu cải lương.

Nghệ sĩ Kiều Mỹ Dung xúc động bộc bạch, cách nay mấy mươi năm, mỗi lần đi diễn rất đông người mộ điệu tới xem. Từng kỷ vật không chỉ ghi lại bước chân nghệ thuật của vợ chồng bà, mà còn đánh dấu thời hoàng kim của nghệ thuật cải lương: “Cái thời hoàng kim ngày xưa, nói thật, khi mà đi diễn cơ quan nào đăng ký mua vé, cơ quan nào giờ nào, ngày nào… thì cái thời đó của mình là hoàng kim rồi. Khi bước chân lên phòng, nhìn lại những cái đồ của mình để mà mình đi biểu diễn á, ví dụ: cái tủ cũng hơn 35 năm gắn bó đối với tôi, đựng son phấn, ở ngăn dưới đựng dụng cụ đồ dài, hài, quạt… những dụng cụ để mình biểu diễn thì để trong tủ đó; cái rương cây nhỏ này thì để đồ hát, trang phục mình biểu diễn”.

Không chỉ là góc để đôi nghệ sĩ nhớ lại thời huy hoàng của sân khấu cải lương, căn phòng nhỏ này còn là điểm tham quan của khách hoặc anh em nghệ sĩ mỗi lần đến thăm. Từ căn phòng chứa đầy sự đam mê nghệ thuật này, mà cho đến tận bây giờ, dù về hưu, ông bà vẫn làm giám khảo cho nhiều cuộc thi kiếm tìm tài năng; giáo viên đào tạo thế hệ nghệ sĩ trẻ kế thừa cho sân khấu cải lương Cần Thơ.

Những bức ảnh đánh dấu chặng đường tham gia nghệ thuật của nghệ sĩ Kiều Mỹ Dung – họa sĩ Trần Thiện tại Nhà hát Tây Đô.

Nghệ sĩ Đào Thanh Phong, sinh hoạt tại Hội sân khấu TP Cần Thơ, một trong những nghệ sĩ được truyền kinh nghiệm diễn từ nghệ sĩ Kiều Mỹ Dung cho biết: “Ấn tượng là có lần tôi thi cuộc thi “Hạt ngọc mùa vàng”, cô chú chạy lo từng ly, từng tí. Đối với Phong cô giống như một người thầy, một người mẹ chỉ bảo, chẳng những trong lối diễn, cách hát mà còn ngoài đời nữa, cô chú cũng đối xử rất tốt.

Trong căn phòng đầy ắp kỷ niệm, vợ chồng nghệ sĩ còn tiết lộ, những hình ảnh này đã tạo động lực cho họ vượt qua một biến cố lớn của cuộc đời. Đó là vào năm 2004, vợ chồng nghệ sĩ trên đường đi tập tuồng về nhà đã bị tai nạn giao thông khiến bà mất chân trái, còn ông thì bể xương chậu. Nhưng khi bình phục, dù phải mang chân giả, bà vẫn tiếp tục cống hiến cho sân khấu cải lương trong vai trò mới là “đạo diễn”. Tình yêu nghề quá lớn cùng kinh nghiệm diễn lâu năm đã giúp bà hoàn thành tốt vai trò, giúp nghệ sĩ Nhà hát Tây Đô có những trích đoạn đi vào lòng người.

Sau biến cố tai nạn giao thông năm 2004, nghệ sĩ Kiều Mỹ Dung chuyển sang làm đạo diễn sân khấu.

Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Thị Kiều Nga, Phó Giám đốc Nhà hát Tây Đô cho biết: “Phòng triển lãm này mang ý nghĩa rất là nhiều, nó gợi lại kỷ niệm cho những người làm nghề như cô chú, những người cùng tầng lớp với cô chú khi xem lại những hình ảnh đó; Thêm nữa, xem lại những dấu tích thời điểm đó mà bây giờ không có. Thật ra cũng nhờ cô chú tạo nên phòng truyền thống đó, nếu không nó mất, mai một thì thế hệ sau này muốn tìm hiểu về cải lương của thời đó sẽ tìm không ra”.

Nghệ sĩ Kiều Mỹ Dung – Họa sĩ Trần Thiện dù đã về hưu nhưng ngọn lửa đam mê nghệ thuật cải lương không bao giờ tắt.

Tiếng ca của nghệ sĩ Kiều Mỹ Dung vang lên giữa căn phòng nghệ thuật chứa đầy ký ức tươi đẹp như minh chứng niềm đam mê nghệ thuật của bà chưa bao giờ lắng xuống. Vợ chồng nghệ sĩ Kiều Mỹ Dung – họa sĩ Trần Thiện đã sống trọn cuộc đời “tằm nhả tơ”, những sợi tơ ấy đã tạo nên căn phòng nghệ thuật đầy sắc màu, góp phần lưu truyền bản sắc văn hóa một vùng miền./.