[Video] Học tiếng Anh từ nhỏ: Người Việt được đánh giá cao về năng lực

Đỗ Quyên - Thục Linh16:52 21/08/2020

Giai đoạn từ năm 2011 đến nay, Việt Nam có sự tăng trưởng rõ rệt ở mức độ thành thạo Anh ngữ, đặc biệt là ở lứa tuổi học sinh.

Ảnh minh họa

Cho trẻ em làm quen với tiếng Anh từ độ tuổi mầm non (3-6 tuổi) là hiện tượng đang dần thành xu thế mới ở Việt Nam cũng như các nước châu Á.

Theo các chuyên gia, giai đoạn 3-6 tuổi là thời điểm trẻ phát triển mạnh mẽ về tư duy, sáng tạo, vận động, ngôn ngữ và các mối quan hệ xã hội.

Đây cũng chính là độ tuổi rất thích hợp để trẻ học thêm ngoại ngữ.

Hiện có rất nhiều chương trình học tập tươi mới, phù hợp với trẻ em ở lứa tuổi mầm non đã được áp dụng./.

Giải quyết ba vấn đề của người Việt khi học tiếng Anh

Chúng ta cần giáo trình tiếng Anh giải quyết tận gốc ba vấn đề, tích hợp những gì cần cho quá trình tự học mà không lệ thuộc vào người dạy hay môi trường.

Anh Phan Thế Dũng, 38 tuổi, tốt nghiệp Học viện Ngoại giao năm 2004, từng giảng dạy ngôn ngữ Anh tại một số quốc gia Đông và Tây Phi trong khuôn khổ chương trình hỗ trợ phát triển giữa Quỹ Dominial Capital và địa phương. Hiện anh Dũng là chủ nhiệm chương trình khơi nguồn cảm hứng học tiếng Anh cho cộng đồng với hàng nghìn lượt lớp học miễn phí (online lẫn offline).

Trong bài viết trước anh Dũng đã chỉ ra ba vấn đề của người Việt trong học tiếng Anh là lối tư duy cảm tính, khác biệt về cơ địa với người bản xứ và thói quen sử dụng ngôn ngữ mẹ đẻ. Bài viết này tác giả đề cập đến giải pháp, trước hết cần một giáo trình có khả năng giải quyết tận gốc ba vấn đề.

Dù nghe nói hay đọc viết chúng ta cũng cần đến kiến thức về ngữ pháp để tạo ra hay nhận biết một câu tiếng Anh. Ngữ pháp bao gồm cú pháp và từ pháp. Trong khi từ pháp là kiến thức rời rạc tiểu tiết về các dạng thức biến đổi của từ cho phù hợp để sử dụng cũng như quan hệ tương thích với các từ khác trong cụm hay câu, ví dụ khi nào "be" trở thành "is" hay "were", "many, much" dùng cho danh từ nào, thì cú pháp cung cấp tư duy tổng quát có tính hệ thống và logic về câu.

Nắm vững kiến thức cú pháp thì nhìn một câu bất kỳ có thể nhận diện được ngay nó thuộc dạng câu nào (để biết câu có bao nhiêu thông điệp, thông điệp chính nằm ở đâu), biết được mỗi câu đơn (mệnh đề) trong đó thuộc loại hình gì, từng thành phần ra sao, trật tự cũng như mối quan hệ qua lại giữa chúng. Kiến thức cú pháp cũng bao gồm cụm trong tiếng Anh (thành phần, trật tự, mối quan hệ qua lại về mặt ngữ nghĩa giữa các thành phần với nhau).

Từ đây người học sẽ vỡ ra nhiều điều về đặc trưng ngôn ngữ Anh khác hẳn ngôn ngữ Việt. Ví dụ họ dùng cụm để xây dựng câu chứ không dùng từ. Ở chiều ngược lại, kiến thức về cụm cũng chính là thứ để giúp dễ dàng nhìn ra các thành phần trong một câu, bởi mỗi thành phần như vậy luôn tương ứng với một cụm, rất hiếm khi là từ, nếu có thì tự nó cũng là cụm ở dạng thức đơn giản nhất.

Một câu tiếng Anh với nhiều từ mới và dài dòng cũng giống như tác phẩm hội họa phức tạp. Hãy thử hình dung bạn đứng trước bức tranh của Picasso mà không chút mảy may kiến thức gì về trường phái lập thể, không có hình dung nào về bố cục, hình khối. Thiếu vắng kiến thức về cú pháp, chỉ chăm chăm vào từ pháp chẳng khác gì xây nhà mà không hình dung về loại nhà định xây cũng như bản vẽ thiết kế của nó, chỉ có gạch, ngói, cát vữa trong tay.

Tất nhiên các bạn sẽ đặt vấn đề còn từ vựng nữa chứ. Xin thưa một khi đã nắm vững kiến thức cú pháp rồi bạn sẽ luôn hình dung ra ngữ nghĩa của một từ mới trong văn cảnh của nó trước khi tìm đến cuốn từ điển nhờ các mối quan hệ mang tính hệ thống và logic trong câu. Và học từ theo văn cảnh cũng chính là chìa khóa để mở ra cánh cửa suy nghĩ bằng tiếng Anh, tạo ra phản xạ dùng từ chính xác mau lẹ khi cần, điều mà bất kỳ người học nào cũng mơ ước.

Tiếp theo, chúng ta cần thêm kiến thức để giao tiếp qua con đường âm thanh, nói và nghe. Nói đúng, nói chuẩn thì nghe sẽ tự khắc dễ dàng. Nói có vẻ hay thì chưa rõ là có chuẩn hay không, nhưng nói đúng thì đương nhiên là hay, bởi nó gắn liền với những công thức, quy định mang tính tiêu chuẩn. Vậy chúng ta hãy cùng nhau hướng đến việc nói sao cho đúng.

Ở cấp độ đầu tiên, chúng ta cần nói cho đúng một từ đơn lẻ, gồm có phát âm và tông giọng, hai thứ được coi là nền tảng, là gốc của nói và nghe tiếng Anh.

Về tông giọng, tên gọi khác của độ cao thấp (pitch), kỳ lạ là số đông người Việt không được dạy, không được nghe nói tới trong khi nó là nền tảng căn bản nhất cho ngữ điệu trong nói tiếng Anh. Phần lớn cứ nghĩ tông giọng - ngữ điệu là để nói cho hay, cho giống Tây. Nhưng thực ra nó là tín hiệu truyền thông tin nội dung, tức là đúng hay sai, cũng là hiệu quả giao tiếp khi nghe nói.

Thanh điệu bằng trắc quan trọng thế nào trong nói tiếng Việt thì tông giọng đóng vai trò tương tự trong nói tiếng Anh. Thay cho 6 thanh điệu của tiếng Việt, người bản xứ có 3 tông giọng, gồm cao (1), bình thường (2) và thấp (3). Hãy hình dung một bài hát chỉ có lời mà không có nốt nhạc thế nào thì nói tiếng Anh không tông giọng cũng như vậy.

Từng tông 1, 2, 3 dùng ở đâu trong câu nói, truyền tải điều gì, cách thực hiện ra làm sao, đều mang tính công thức mà bất kỳ người học nào cũng có thể học được dễ dàng. Và đã là công thức thì đương nhiên người học có thể học để tự áp dụng vào mọi câu mình nói ra, không phải hỏi ai hay nghe theo ai.

Đặt tông giọng sai chỗ, hay thực hiện sai về độ cao quy định, người bản địa nghe chúng ta nói sẽ bị phân tâm rối trí. Ngược lại nghe người bản địa nói các bạn sẽ mệt mỏi vì cứ theo thói quen căng tai nghe cho bằng được hết từ mới thôi.

Anh Phan Thế Dũng. Ảnh: Nhân vật cung cấp.

Về phát âm, điều tệ nhất của việc dạy và học phát âm là người dạy nói trước người học nhại theo sau, hoặc dù có kèm giải thích thì cũng là những sự giải thích mông lung khiến người học không tài nào hình dung nổi, bởi âm thanh vốn dĩ là thứ vô hình, mơ hồ và đầy cảm tính. Biện pháp khắc phục ở đây chính là cần dạy và học phát âm theo khẩu hình, động tác, là những thứ hữu hình, được công thức hóa, lượng hóa và có thể kiểm chứng đúng sai.

Về nguyên âm, /u:/, /i:/ là nhóm âm cử động môi, môi chúm môi bẹt. /a:(r)/, /:(r)/; /:(r)/ là nhóm âm cử động hàm; /u/, /i/, //, //, //, /e/ thuộc nhóm âm đơ mặt cứng bụng mà đẩy hơi lên, bất kỳ cử động mấp máy nào của môi hay hàm là sai. Còn nguyên âm đôi thì cứ quy tắc âm đầu choán trọn mà ghép nối với nhau.

Về phụ âm, chỉ cần rạch ròi vị trí, đặc điểm, tính chất từng âm là đủ. 24 phụ âm tiếng Anh; 7 vị trí (môi, môi - răng, răng - lưỡi, lưỡi - lợi, lưỡi - ngạc cứng, lưỡi -ngạc mềm, cổ họng); 6 nhóm đặc điểm (tắc, xát, tắc - xát, mũi, nước, trượt); 2 tính chất (hữu thanh - vô thanh).

Cuối cùng là việc nói đúng một câu hoàn chỉnh liền mạch(connected speech) để rồi có thể nghe người bản địa nói một cách dễ dàng. Ngoài tông giọng, chúng ta cần được dạy và học một cách bài bản về nói câu bao gồm: Xử lý phụ âm cuối (ending consonant), ý (thought group) và các điểm ngừng (pause, hesitation), trọng từ (rocus), độ mạnh yếu của giọng (stress), dạng nói lướt (reduction), nhịp điệu (rhythm), đường cong (curve), tương phản (contrast), ngữ điệu (intonation) hay các dạng thức lên, xuống giọng (rising and falling patterns).

Học để thay vì mò mẫm không phương hướng mỗi người cứ thế lắp công thức vào câu mình định nói. Học để ngay người dạy cũng buộc phải đối diện với áp lực chuẩn hóa bản thân, bởi một khi tất cả đã được công thức hóa, minh định rõ ràng không ai còn có thể biến báo theo cảm tính.

Dĩ nhiên đây là phương pháp chuẩn hóa đề ra cho độ tuổi đã có kiến thức nhất định về ngôn ngữ mẹ đẻ để có thể học một ngôn ngữ khác bài bản, có thể bắt đầu từ cấp THCS (tương tự việc phân độ tuổi học các mức độ tiếng Việt tương ứng). Trẻ em tiểu học và thấp hơn cần được học bằng phương pháp vô thức, tương tự trẻ em Việt trước sáu tuổi học tiếng Việt trong gia đình. Trẻ em có thể không học được, nhưng nếu thầy cô giáo, bố mẹ, anh chị trong gia đình được chuẩn hóa, tự khắc trẻ cũng sẽ được chuẩn hóa.

Ba vấn đề người Việt gặp phải khi học tiếng Anh Bao năm qua người Việt vẫn sử dụng giáo trình du nhập do người bản địa biên soạn mà không có giáo trình riêng dành cho mình. Anh Phan Thế Dũng, 38 tuổi, tốt nghiệp Học viện Ngoại giao năm 2004, từng giảng dạy ngôn ngữ Anh tại một số quốc gia Đông và Tây Phi trong khuôn khổ chương trình hỗ trợ...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Chuyện tình của chiến sĩ khối Quân chủng Hải quân và bạn gái sau cái ôm viral MXH trong đêm hợp luyện diễu binh00:21

Phạm Thoại xuất hiện với diện mạo gây khó hiểu sau thời gian "ở ẩn"00:41

Người đàn ông bế con gái đến hát trong đám cưới của người yêu cũ: Nhiều câu chuyện "có thật" được hé lộ00:31

Vài triệu mẹ bỉm hóng cô giáo mầm non biến cả lớp thành sàn trình diễn kiểu tóc độc lạ, không ngày nào trùng00:13

Rộ tin BTV chê diễu binh phiền, bị cắt sóng làm "bé ba", tin nhắn riêng tư sốc03:03

Xoài Non bị Gil Lê ghẻ lạnh, liền cầu cứu bố mẹ chồng tương lai02:48

Louis Phạm đi bơi cũng phông bạt, mượn bạn thân 1 món đồ ai cũng ngại dùm?03:38

Mẹ Bắp nửa tỉnh nửa mê sau khi con trai qua đời, chính quyền phán câu sốc!03:03

Chu Thanh Huyền bị nghi trốn thuế, Quang Hải xuống tinh thần, mất cơ hội hiếm03:04

Hạt Dẻ ngày càng nổi loạn, hơn cả Lọ Lem, Quyền Linh lo lắng?03:24

Ty Thy cầu cứu vì bị "chồng" tác động, ra đi trộm sạch tiền và 7 cây vàng?03:24

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Còn nhiều băn khoăn về chứng nhận giỏi cấp tỉnh với học sinh điểm IELTS cao

13:01:46 21/12/2022

Việc Hà Tĩnh công nhận học sinh (HS) giỏi cấp tỉnh với HS có điểm IELTS cao đang được dư luận quan tâm. Nhiều giáo viên phổ thông và giảng viên dạy Ngoại ngữ thể hiện băn khoăn trước việc này

Việc thực hiện chương trình, SGK mới còn nhiều khó khăn

12:01:38 21/12/2022

Tiếp tục chương trình giám sát chuyên đề Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu , sáng 20/12, Đoàn Đại biểu ...

Cấp phép tổ chức thi chứng chỉ HSK trở lại

11:01:38 21/12/2022

Theo thông báo mới của Bộ GD&ĐT chứng chỉ tiếng Trung (HSK) đã được cấp phép tổ chức duy nhất tại ĐH Thành Đông (Hải Dương)

Banner tìm hiểu ngày 22/12 của Trường ĐH Tôn Đức Thắng in hình lính Mỹ

10:45:40 21/12/2022

Trường ĐH Tôn Đức Thắng (TP.HCM) đang làm rõ trách nhiệm việc cơ sở ở Bảo Lộc đăng trên fanpage banner tìm hiểu truyền thống ngày 22/12 nhưng in hình lính Mỹ

Nhiều tỉnh cho học sinh nghỉ Tết hơn 10 ngày, Hà Nội lý giải nghỉ 8 ngày

10:36:43 21/12/2022

Lịch nghỉ tết của học sinh Hà Nội thiết kế theo quy định của Nhà nước. Nếu cho nghỉ thêm, hàng nghìn học sinh mầm non, tiểu học không ai trông nom vì bố mẹ vẫn phải đi làm

Trường ĐH Kiên Giang dự kiến tuyển hơn 1.600 chỉ tiêu năm 2023

10:01:37 21/12/2022

Năm 2023 Trường ĐH Kiên Giang tuyển sinh 22 ngành, trong đó có 2 ngành mới, dự kiến 1.675 chỉ tiêu. Trường ĐH Kiên Giang vừa tổ chức Hội nghị Tổng kết công tác tuyển sinh năm 2022 và đề ra các giải pháp, phương hướng để nâng cao hiệu qu...

Trường Đại học Hồng Đức nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên ngành giáo dục mầm non

08:06:29 21/12/2022

Cùng với các ngành đào tạo khác, trong những năm qua, Trường Đại học (ĐH) Hồng Đức không ngừng đổi mới công tác quản lý, xây dựng và hoàn thiện nội dung chương trình đào tạo ngành giáo dục mầm non (GDMN) với mục tiêu đào tạo những giáo ...

Học sinh Hà Giang nghỉ Tết Quý Mão 12 ngày, từ 27 tháng Chạp

07:59:41 21/12/2022

UBND tỉnh Hà Giang quyết định cho học sinh trên toàn tỉnh bắt đầu nghỉ học từ ngày 18/1 đến hết ngày 29/1/2023. Ngày 19/12, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Quyết định số 2341/QĐ-UBND về việc cho trẻ mầm non, học sinh, sinh viên các cơ sở gi...

Nhiều tiết dạy sáng tạo tại hội thi giáo viên dạy giỏi Hà Nội

07:59:05 21/12/2022

Ngày 20/12, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội tổ chức tổng kết hội thi giáo viên dạy giỏi thành phố cấp Trung học cơ sở năm học 2022-2023

Trường Đại học Kinh tế Quốc dân công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023

07:58:36 21/12/2022

Chiều ngày 20.12, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023. Theo đó, nhà trường tuyển sinh 60 mã ngành/chương trình với 6200 chỉ tiêu đại học chính quy

Tuyển sinh 2023: Đại học Kinh tế Quốc dân công bố đề án tuyển sinh

07:57:38 21/12/2022

Năm 2023, Trường đại học Kinh tế Quốc dân giữ nguyên 4 phương thức tuyển sinh và có sự thay đổi về chỉ tiêu mỗi phương thức để phù hợp tình hình thực tế

Cần cẩn trọng lựa chọn nhân sự, ra đề thi

07:56:12 21/12/2022

Một kỳ thi học sinh giỏi được tổ chức tốn rất nhiều công sức, tâm huyết của nhiều nhà giáo, học sinh và tốn kém tiền bạc nhưng cũng là một hoạt động khuyến tài quan trọng của giáo dục địa phương. Vậy nên cấp tổ chức cần cẩn trọng trong ...