Vì sao Trung Quốc lo nếu Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran?
Trung Quốc đang kêu gọi Mỹ tiếp tục tiếp tục tham gia thỏa thuận hạt nhân với Iran trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump dọa sẽ hủy thỏa thuận này bất cứ lúc nào.
Tàu chở hàng Trung Quốc tới Iran vào tháng 2/2016 (Ảnh: EPA)
Trong bài phát biểu ngày 13/10, Tổng thống Donald Trump đã từ chối xác nhận Iran đã tuân thủ thỏa thuận hạt nhân ký năm 2015 giữa Iran và Nhóm P5 1 (gồm Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc, Mỹ và Đức), còn gọi là Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA). Ông Trump đã cáo buộc Tehran vi phạm nhiều điều khoản của thỏa thuận, mặc dù các cơ quan giám sát quốc tế xác nhận điều ngược lại.
Động thái của ông Trump có thể dẫn tới nguy cơ sụp đổ thỏa thuận hạt nhân Iran, điều khiến Trung Quốc lo ngại.
Trung Quốc và Iran có mối quan hệ ở các lĩnh vực kinh tế, thương mại và năng lượng. Trong khi Trung Quốc nhập khẩu dầu thô từ Iran thì Tehran được cho là đang hưởng lợi từ chương trình đầu tư cơ sở hạ tầng từ phía Trung Quốc trong dự án “Vành đai và con đường” đầy tham vọng của Bắc Kinh. Vì vậy, việc Mỹ hủy bỏ thỏa thuận hạt nhân và áp lệnh trừng phạt với Iran có thể sẽ tác động lớn tới Trung Quốc.
Video đang HOT
Trung Quốc hiện là một trong những đối tác thương mại hàng đầu của Iran nhờ nhập khẩu lượng lớn dầu thô và khí đốt ở quốc gia Trung Đông. Trong tháng 8, Trung Quốc đã mua 3,34 triệu tấn dầu từ Tehran, mức nhập khẩu cao nhất trong 1 tháng kể từ năm 2006.
Trong chuyến công du tới Iran sau thỏa thuận JCPOA năm 2015, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã thông qua kế hoạch hợp tác song phương kéo dài 25 năm với tham vọng tăng cường quy mô thương mại lên gấp 10 lần, đạt mức 600 triệu USD trong vòng 10 năm tới. Trong khi Iran vừa là đối tác nhập khẩu thực phẩm hàng đầu từ Trung Quốc, họ cũng một trong những nước xuất khẩu dầu lớn nhất sang thị trường Bắc Kinh.
Ngoài ra, các công ty Trung Quốc được cho là đã tài trợ cho các dự án năng lượng ở Iran, bao gồm dự án khai thác mỏ dầu khổng lồ Yadavaran và bắc Azadegan. Vào tháng 7, Tập đoàn Dầu khí quốc gia Trung Quốc đã nắm giữ 30% cổ phần trong dự án khai thác mỏ khí đốt tự nhiên lớn nhất trên thế giới tại Iran. Bắc Kinh cũng đã đặt bút kí hợp đồng trị giá tới 3 tỷ USD nâng cấp các nhà máy lọc dầu của Iran vào tháng 1 năm nay.
Ngoài là đối tác kinh tế chiến lược, Iran cũng đóng vai trò thiết yếu trong tham vọng xây dựng dự án “Vành đai và con đường” của Bắc Kinh. Một trong những công trình trọng điểm trong dự án là tuyến đường sắt cao tốc trị giá 2,56 tỷ USD nối Tehran và thành phố Mashhad. Trung Quốc đã cho cung cấp khoản vay trị giá 1,6 tỷ USD cho dự án xây dựng con đường dài 926km này.
Ngân hàng Xuất nhập khẩu Trung Quốc cho biết họ đã đầu tư cho 26 dự án ở Iran, cung cấp các khoản vay khoảng vào khoảng 8,5 tỷ USD. Cùng với đó, các công ty Trung Quốc đã tham gia dự án xây dựng đường cao tốc, khai mỏ và sản xuất thép tại Tehran.
Đức Hoàng
Theo SCMP
Mỹ nói vẫn đang duy trì thỏa thuận hạt nhân với Iran
Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Nikki Haley cho hay chính quyền Mỹ đang duy trì thỏa thuận hạt nhân với Iran với hy vọng có thể cải thiện tình hình và hy vọng động thái này sẽ gửi thông điệp tới Triều Tiên về quan điểm cứng rắn của Mỹ với vấn đề hạt nhân.
Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Nikki Haley (Ảnh: AFP)
Trong bài phỏng vấn trên chương trình "Meet the Press" của đài NBC ngày 15/10, bà Haley cho biết: "Tôi nghĩ hiện tại Mỹ sẽ duy trì thỏa thuận hạt nhân với Iran. Những gì chúng tôi hy vọng là có thể cải thiện được tình hình. Và đó là mục tiêu của chính phủ".
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 13/10 tuyên bố ông sẽ không hủy bỏ thỏa thuận hạt nhân ký năm 2015 giữa Iran và Nhóm P5 1 (gồm Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc, Mỹ và Đức), còn gọi là Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA). Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo sẽ không tái ký thỏa thuận bất cứ lúc nào nếu không đạt được giải pháp tốt hơn khi thương thảo với quốc hội và các đồng minh.
Trả lời ABC News, bà Haley cho biết: "Hành động này gửi một thông điệp hoàn hảo tới Triều Tiên rằng Mỹ sẽ không chấp nhận một thỏa thuận tệ. Khi chúng ta cùng ký vào một thỏa thuận, chúng tôi sẽ đảm bảo bạn phải có trách nhiệm với thỏa thuận đó".
Quyết định của ông Trump được bà Haley cho là xuất phát từ bài học Triều Tiên. "Điều bạn có thể thấy là Tổng thống Trump đang tránh không biến Iran thành một Triều Tiên thứ 2", bà nhận định.
Bà Haley từ lâu đã thể hiện quan điểm chỉ trích gay gắt với thỏa thuận hạt nhân với Iran và là một trong số ít người ủng hộ Tổng thống Trump tuyên bố Tehran đã vi phạm các điều khoản.
Cũng trong ngày 15/10, Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson chia sẻ với CNN rằng Mỹ vẫn chưa từ bỏ thỏa thuận , và cho rằng điểm yếu của thỏa thuận hiện tại là trì hoãn việc đạt được mục tiêu phi hạt nhân hóa Iran. Mỹ sẽ cùng hợp tác với các đồng minh và đối tác châu Âu để cải thiện các điều khoản theo hướng tốt hơn.
Nói về vấn đề Triều Tiên, bà Haley cho biêt: "Chúng tôi sẽ làm những nhiệm vụ kéo dài suốt 25 năm qua. Chúng tôi sẽ không năn nỉ Bình Nhưỡng tới bàn đàm phán. Chúng tôi sẽ không dùng những ưu đãi để thuyết phục họ. Đến khi nào Triều Tiên vẫn còn tiếp tục thử hạt nhân, sẽ không có cuộc thương lượng nào".
Đức Hoàng
Tổng hợp
Theo Dantri
Tổng thống Trump dọa hủy thỏa thuận hạt nhân Iran bất cứ lúc nào Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 13/10 từ chối xác nhận Iran đã tuân thủ thỏa thuận hạt nhân 2015, do đó Washington có thể sẽ phải hủy thỏa thuận với Tehran. Tổng thống Mỹ Donald Trump (Ảnh: Reuters) Theo Reuters, trong bài phát biểu hôm qua, Tổng thống Trump cáo buộc Iran bảo trợ cho chủ nghĩa k.hủng b.ố. Ông kêu gọi...
