Tòa Hình sự quốc tế phản pháo lệnh cấm vận của ông Trump

Văn Khoa21:40 09/02/2025

Tòa án Hình sự quốc tế (ICC) hôm 7.2 đã ra tuyên bố sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt lệnh cấm vận đối với cơ quan này.

“ICC lên án việc Mỹ ban hành sắc lệnh hành pháp nhằm áp đặt lệnh cấm vận đối với các quan chức của tòa án và gây tổn hại đến công tác tư pháp độc lập và công bằng của tổ chức này”, ICC nhấn mạnh trong một tuyên bố nhằm đáp lại lệnh cấm vận của ông Trump, theo AFP.

“Tòa án kiên quyết bảo vệ nhân sự của mình và cam kết tiếp tục mang lại công lý và hy vọng cho hàng triệu nạn nhân vô tội của các hành động tàn bạo trên toàn thế giới”, ICC, có trụ sở tại The Hague (Hà Lan), tuyên bố.

Tổng thống Trump cấm vận Tòa Hình sự quốc tế

“Chúng tôi kêu gọi 125 quốc gia thành viên, tổ chức dân sự và tất cả các quốc gia trên thế giới đoàn kết đấu tranh cho công lý và các quyền cơ bản của con người”, ICC nhấn mạnh trong phần cuối của tuyên bố.

ICC gồm 125 thành viên (không có Mỹ), có thể truy tố các cá nhân vì tội ác chiến tranh, tội ác chống lại loài người, diệt chủng và tội xâm phạm lãnh thổ của các nước thành viên.

Tổng thống Mỹ Donald Trump ký một văn bản tại Nhà Trắng ngày 4.2. ẢNH: REUTERS

Tổng thống Trump ký sắc lệnh hành pháp áp đặt lệnh cấm vận đối với ICC hôm 6.2 vì cho rằng ICC tiến hành những cuộc điều tra “bất hợp pháp và vô căn cứ” nhắm vào Mỹ và đồng minh Israel. Ông đã ra lệnh đóng băng tài sản và cấm đến Mỹ đối với các quan chức, nhân viên của ICC và các thành viên gia đình của họ, cùng với bất kỳ ai bị xem là đã giúp ích cho các cuộc điều tra của ICC.

Tên của những cá nhân bị cấm vận không bị công bố ngay lập tức, nhưng các lệnh cấm vận trước đây của Mỹ lúc ông Trump làm tổng thống từ năm 2017-2021 đã nhắm vào công tố viên của ICC.

ICC đã có biện pháp bảo vệ nhân viên trước lệnh trừng phạt tài chính của Mỹ khi trả trước 3 tháng lương, theo Reuters. Tuy nhiên, Chủ tịch ICC Tomoko Akane cuối năm ngoái cảnh báo rằng lệnh cấm vận có thể nhanh chóng gây tổn hại hoạt động của tòa án trong mọi tình huống và mọi vụ án.

Lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Netanyahu và hệ quả pháp lý

ICC đã phát lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu với cáo buộc phạm tội ác chiến tranh tại các vùng lãnh thổ Palestine, bao gồm cả Gaza.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu (phải) và ông Yoav Gallant (trái, phía trước) dự một lễ kỷ niệm tại Mitzpe Ramon, ngày 31/10/2024. Ảnh: THX/TTXVN

Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) ngày 21/11 đã phát lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và cựu Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant với cáo buộc phạm tội ác chiến tranh tại các vùng lãnh thổ Palestine, bao gồm cả Gaza.

Lệnh bắt giữ này đánh dấu bước phát triển quan trọng trong nỗ lực buộc Israel phải chịu trách nhiệm về hành vi diệt chủng ở Gaza, hiện đã bước sang năm thứ hai, và sự leo thang bạo lực ở Bờ Tây bị chiếm đóng.

ICC cho biết, lệnh bắt giữ này liên quan đến "tội ác chống lại loài người và tội ác chiến tranh được thực hiện ít nhất từ ngày 8/10/2023 đến ngày 20/5/2024, thời điểm Văn phòng Công tố nộp đơn xin lệnh bắt giữ".

ICC cũng nhất trí bác bỏ các thách thức của Israel đối với thẩm quyền của tòa án theo Điều 18 và 19 của Quy chế Rome - hiệp ước thành lập ICC.

Về các cáo buộc, tòa án cho biết có "cơ sở hợp lý" để tin rằng ông Netanyahu và ông Gallant chịu trách nhiệm hình sự với tư cách đồng phạm trong các hành vi sau: tội ác chiến tranh sử dụng nạn đói như một phương thức chiến tranh; tội ác chống lại loài người bao gồm giết người, đàn áp và các hành vi vô nhân đạo khác.

Ngoài ra, ICC cũng phát lệnh bắt giữ thủ lĩnh cấp cao của Hamas, Mohammed Diab Ibrahim Al-Masri, còn được biết đến với tên gọi Deif. Israel tuyên bố Deif đã thiệt mạng trong một cuộc không kích tại Gaza vào tháng 7, nhưng Hamas chưa xác nhận thông tin này.

Hệ lụy pháp lý đối với thủ tướng Netanyahu và ông Gallant

Theo các chuyên gia, lệnh bắt giữ này khiến ông Netanyahu và ông Gallant bị coi là tội phạm chiến tranh, lần đầu tiên nhằm vào các nhà lãnh đạo của một quốc gia đồng minh phương Tây.

Tuyên bố của ICC đặt ra những thách thức lớn đối với cả 2 nhân vật này, vì 124 quốc gia thành viên của ICC hiện có nghĩa vụ bắt giữ và dẫn độ họ ra xét xử nếu họ đặt chân lên lãnh thổ của những quốc gia này.

Danh sách các quốc gia bao gồm một số đồng minh thân cận nhất của Israel ở phương Tây, những nước đã cung cấp vũ khí và bảo vệ ngoại giao để Israel tiến hành các hành vi bạo lực chống lại người Palestine như Anh, Canada, Úc, Đức, Pháp, Bỉ, Ý, Hà Lan và Na Uy.

Các quốc gia châu Âu khác như Tây Ban Nha, Thụy Sĩ, Đan Mạch, Croatia, Séc, Phần Lan, Hungary, Bồ Đào Nha và Ba Lan cũng thuộc diện này.

Một số quốc gia lớn khác ký Quy chế Rome bao gồm Hy Lạp, New Zealand, Hàn Quốc, Nhật Bản, Nam Phi, Nigeria, Mexico, Kenya, Colombia và Brazil.

Ngoại lệ đáng chú ý là Mỹ, quốc gia đã rút khỏi Quy chế Rome năm 2002 và không có nghĩa vụ pháp lý phải hành động chống lại ông Netanyahu và Gallant.

Tuy nhiên, ICC nhấn mạnh rằng dù các quốc gia không phải thành viên không có nghĩa vụ pháp lý, họ vẫn được "khuyến khích" thực thi các lệnh bắt giữ, vì tòa án không có cơ chế thực thi trực tiếp.

Các đồng minh của Israel sẽ chịu áp lực lớn

Giáo sư luật Gerhard Kemp nhận định quyết định của ICC là đáng chú ý trên nhiều khía cạnh và gây áp lực lớn lên các quốc gia đã ủng hộ Israel bất chấp sự chỉ trích quốc tế về hành vi diệt chủng ở Gaza.

Ông Kemp nói "Quyết định này tái khẳng định ICC có thẩm quyền xét xử các tình huống tại Palestine, bác bỏ các thách thức của Israel, đồng thời đưa ra các quan sát quan trọng về bản chất của cuộc xung đột, như việc áp dụng luật nhân đạo quốc tế. Nó cũng nhấn mạnh sức nặng của các bằng chứng".

Quan trọng hơn, ICC khẳng định rằng vị trí chính thức của một cá nhân không phải là rào cản cho việc thực thi lệnh bắt giữ hoặc xét xử tại tòa, kể cả các quan chức cấp cao như Thủ tướng Israel.

Ông Kemp nhấn mạnh, tương tự như trường hợp của ông Omar Al-Bashir (Sudan) và Tổng thống Vladimir Putin (Nga), lệnh bắt giữ này sẽ tạo ra thách thức lớn về ngoại giao và chính trị đối với các quốc gia thành viên ICC, đặc biệt là ở phương Tây như Đức và Anh, ông Kemp nhấn mạnh.

Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng các quốc gia thành viên ICC thường gặp khó khăn chính trị trong việc tuân thủ nghĩa vụ, như từng thấy ở Nam Phi và Jordan (không bắt giữ Al-Bashir) hay gần đây là Mông Cổ (không bắt giữ tổng thống Putin).

Ông dự đoán các quốc gia châu Âu và các đồng minh truyền thống của Israel sẽ sớm chịu áp lực lớn để đưa ra quan điểm liệu họ có thực thi lệnh bắt giữ này nếu có cơ hội hay không.

Trong một diễn biến liên quan, nhiều nước châu Âu lên tiếng sẽ tuân thủ phán quyết của ICC. Ngày 21/11, khi được hỏi về một lệnh bắt giữ của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) đối với các quan chức cấp cao của Israel, Thủ tướng Canada Justin Trudeau tuyên bố nước này sẽ tuân thủ mọi phán quyết của các tòa án quốc tế. Trong khi đó, Ngoại trưởng Na Uy Espen Barth Eide nêu rõ: "Điều quan trọng là ICC phải thực hiện nhiệm vụ của mình một cách thận trọng. Tôi tin tưởng rằng tòa án sẽ tiến hành vụ án dựa trên các tiêu chuẩn xét xử công bằng cao nhất".

Ngoại trưởng Thụy Điển Maria Malmer Stenergard khẳng định Thụy Điển và EU ủng hộ công việc quan trọng của tòa án và bảo vệ sự độc lập và toàn vẹn của tòa án. Bà cho biết thêm, các cơ quan thực thi pháp luật của Thụy Điển quyết định bắt giữ các đối tượng trên lãnh thổ Thụy Điển căn cứ theo phán quyết của ICC.

Còn Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan đánh giá lệnh bắt giữ của ICC là một bước đi "đầy hy vọng" và cực kỳ quan trọng trong việc đưa các nhà chức trách Israel phạm tội diệt chủng đối với người Palestine ra trước công lý.

Ngoài ra, các nước Hà Lan, Thụy Sĩ, Ireland, Italy và Tây Ban Nha đều cam kết sẽ thực hiện các cam kết và nghĩa vụ của mình liên quan đến Quy chế Rome và luật pháp quốc tế.

Tác động từ một lệnh bắt giữ của ICC đối với Thủ tướng Israel sẽ ra sao? Lãnh đạo Israel và Hamas có nguy cơ bị bắt và đưa đến Hague để xét xử nếu họ tới một trong 124 quốc gia thành viên của tòa án, bao gồm hầu hết các nước châu Âu. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu chủ trì một cuộc họp ở Jerusalem. Ảnh: AFP/TTXVN Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) ngày 20/5 thông báo...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Chủ đề: tòa án tổn hại tổng thống mỹ donald trump diệt chủng lệnh cấm vận tội ác chống lại loài người tội ác chiến tranh ông trump

Xem thêm Share

Xem nhiều

Sự cố chấn động điền kinh: VĐV bị đối thủ vụt gậy vào đầu, nghi vỡ hộp sọ02:05

Trung Quốc triển khai gần 60 máy bay sau phát ngôn của lãnh đạo Đài Loan?08:54

Rộ tin Mỹ lên kịch bản rời khỏi ghế chỉ huy NATO06:44

Câu trả lời của Tổng thống Putin với đề xuất ngừng bắn ở Ukraine07:05

Ông Trump muốn đàm phán lại biên giới Mỹ - Canada07:42

Trung Quốc gửi thông điệp cứng rắn đến Đài Loan08:38

Tàu dầu va chạm tàu hàng cháy ngùn ngụt, hàng chục người bị thương01:48

Ukraine tấn công quy mô lớn vào Nga08:40

Hơn 30 nước đồng minh NATO họp kín về Ukraine, Mỹ không được mời?09:41

Hái rau muống ở ven sông, người phụ nữ bị cá sấu kéo xuống ăn thịt00:35

Chiến đấu cơ Trung Quốc rơi trên đảo Hải Nam03:13

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Trước thềm đối thoại Mỹ-Israel, Nga bảo vệ quyền phát triển hạt nhân của Iran

22:17:55 21/03/2025

Hôm nay (21.3), Điện Kremlin khẳng định Iran có quyền phát triển năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình và phù hợp với luật quốc tế, trong bối cảnh Mỹ và Israel tuần tới sẽ đối thoại cấp cao về chương trình hạt nhân của Tehran.

5 đảng đối lập kiến nghị luận tội quyền Tổng thống Hàn Quốc Choi Sang-mok

22:15:42 21/03/2025

Yonhap hôm nay 21.3 đưa tin 5 đảng đối lập đã đệ trình kiến nghị luận tội quyền Tổng thống Hàn Quốc Choi Sang-mok.

Quân đội Sudan tuyên bố kiểm soát dinh tổng thống và các bộ

22:13:06 21/03/2025

Quân đội Sudan hôm nay 21.3 tuyên bố đã giành quyền kiểm soát các bộ và dinh tổng thống ở thủ đô Khartoum, theo Reuters.

Sân bay bận rộn bậc nhất châu Âu đóng cửa sau sự cố hỏa hoạn lớn

22:08:11 21/03/2025

Sân bay Heathrow của Anh đã phải đóng cửa trong 24 giờ sau khi vụ hỏa hoạn lớn tại một trạm biến áp điện đã gây ra tình trạng mất điện cho sân bay.

Giải cứu các sông băng đang biến mất là vấn đề sống còn của nhân loại

22:01:26 21/03/2025

Toàn bộ 19 vùng sông băng trên thế giới vào năm 2024 đã trải qua đợt hao hụt năm thứ ba liên tiếp, buộc Liên Hiệp Quốc phải cảnh báo rằng nỗ lực giải cứu sông băng hiện trở thành vấn đề sống còn.

Thực hư việc ông Elon Musk được nắm kế hoạch chiến tranh mật của Lầu Năm Góc

21:57:26 21/03/2025

Báo The New York Times ngày 20.3 loan tin tỉ phú Elon Musk sẽ được tham gia cuộc họp của Bộ Quốc phòng Mỹ, bàn về kế hoạch lên kịch bản trường hợp xảy ra xung đột với Trung Quốc nhưng Lầu Năm Góc bác bỏ.

Tesla tiến hành đợt thu hồi lớn nhất đối với xe Cybertruck

21:46:17 21/03/2025

Hàng chục ngàn xe Cybertruck của Hãng Tesla nằm trong diện thu hồi khẩn cấp ở Mỹ do lỗi tấm ốp bên ngoài bánh xe có thể rơi ra ngoài trong lúc lưu thông trên đường.

Châu Âu lên kế hoạch cho kịch bản 'NATO không Mỹ'

21:23:02 21/03/2025

Các cường quốc quân sự hàng đầu châu Âu đang vạch kế hoạch để gánh vác nhiều trách nhiệm và từng bước thay thế năng lực quân sự của Mỹ trong liên minh NATO.

Dải Gaza lại vào vòng xoáy đẫm máu

21:07:49 21/03/2025

Sau khi thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza rơi vào bế tắc, Israel không chỉ không kích quy mô lớn mà còn mở chiến dịch trên bộ mới nhằm vào dải đất này.

Đức: Hội đồng Liên bang thông qua cải cách Hiến pháp

20:23:37 21/03/2025

Với việc Luật Cơ bản được cải cách, trong tương lai, các khoản chi tiêu cho quốc phòng và một số chính sách an ninh vượt quá 1% Tổng Sản phẩm Quốc nội (GDP) của Đức sẽ không còn theo quy định phanh nợ trong Luật cơ bản nữa

Kế hoạch gửi thêm viện trợ quân sự của EU cho Ukraine trong tình trạng hỗn loạn

20:20:02 21/03/2025

Vấn đề chính là sự thiếu đồng thuận giữa các nước thành viên EU. Một số quốc gia, như Hungary, đã phủ quyết kế hoạch này, trong khi các quốc gia khác, như Pháp, đã ngần ngại không muốn ủng hộ gói viện trợ.

Elon Musk phản ứng sau thông tin rò rỉ từ Lầu Năm Góc về cuộc họp kín liên quan đến Trung Quốc

20:17:30 21/03/2025

Ông Musk sau đó chia sẻ lại phát biểu của Tổng thống trên mạng xã hội X, cho rằng báo chí đã đưa tin thiếu khách quan và khẳng định sẽ truy cứu trách nhiệm những cá nhân bị nghi làm rò rỉ thông tin từ Lầu Năm Góc.