Vì sao ngân hàng ‘thừa tiền’ nhưng vẫn ồ ạt phát hành trái phiếu?

BIDV, VPBank, HDBank, VIB, OCB… thông báo huy động thành công hàng nghìn tỉ đồng trái phiếu trong quí II. Trong bối cảnh thanh khoản đang ở trạng thái ‘dư thừa’, nhiều ngân hàng vẫn phải tăng cường nguồn vốn dài hạn khi tỉ lệ vốn ngắn hạn ngắn hạn cho vay trung dài hạn sẽ giảm về 37% từ ngày 1/10.

Ngân hàng ồ ạt phát hành trái phiếu

Sau ba tháng đầu năm “yên ắng”, các ngân hàng bắt đẩu đẩy mạnh phát hành trái phiếu huy động vốn trong quí II.

Kể từ tháng 4 đến nay, ông lớn BIDV đã phát hành thành công hàng chục đợt trái phiếu riêng lẻ với tổng giá trị phát hành đạt hơn 12.000 tỉ đồng. Loại trái phiếu BIDV phát hành đều là trái phiếu trung và dài hạn và thỏa mãn điều kiện tính vào vốn cấp 2 của ngân hàng.

HDBank cũng thông báo phát hành riêng lẻ thành công 4.000 tỉ đồng trái phiếu 3 năm vào ngày 10/6, 17/6 và 22/6. Trước đó, trong tháng 5, ngân hàng này đã phát hành thành công 2.300 tỉ đồng trái phiếu tương tự với lãi suất dao động 5,6%/năm – 6%/năm.

Trong tháng 4 và tháng 5, VPBank huy động thành công 6.500 tỉ đồng trái phiếu kì hạn 3 năm với lãi suất phát hành 6 – 6,4%/năm.

VIB, OCB và SHB cũng phát hành lần lượt 2.000 tỉ đồng, 1.200 tỉ đồng và 1.000 tỉ đồng trái phiếu trong tháng 4 với lãi suất dao động 6,3 – 6,7%/năm. TPBank cũng huy động thành công hơn 2.400 tỉ đồng trái phiếu trung và dài hạn trong 6 tháng đầu năm.

Quy mô phát hành trái phiếu doanh nghiệp theo ngành trong 5 tháng đầu năm. (Nguồn: BVSC)

Bên cạnh những đợt phát hành thành công, một số ngân hàng cũng lên kế hoạch huy động một lượng vốn lớn thông qua trái phiếu trong thời gian tới.

Mới nhất, Hội đồng Quản trị VietinBank đã thông qua phương án phát hành 11.000 tỉ đồng trái phiếu dài hạn trong năm 2020 nhằm tăng qui mô vốn cấp 2. Lượng trái phiếu này dự kiến sẽ được chào bán trong quí III và quí IV năm nay.

Hồi tháng 3, ban lãnh đạo HDBank cũng thông qua phương án phát hành trái phiếu huy động vốn năm 2020 với tổng mệnh giá phát hành tối đa 10.000 tỉ đồng. Ngoài ra, ngân hàng này cũng có kế hoạch phát hành 1 tỉ USD trái phiếu tại nước ngoài theo chương trình Euro Medium Term Note bằng USD, thời gian dự kiến phát hành là 2020-2024.

Tại đại hội cổ đông thường niên 2020 diễn ra vào ngày 26/6, các cổ đông NCB cũng thông qua phương án phát hành 3.000 tỉ đồng trái phiếu chuyển đổi để tăng vốn cấp 2. Trái phiếu có kì hạn 6 năm, dự kiến phát hành trong trong giai đoạn 2020 – 2021.

Ngân hàng vẫn thiếu vốn trung và dài hạn

Xu hướng đẩy mạnh phát hành trái phiếu huy động vốn diễn ra trong bối cảnh các ngân hàng đang ở trạng thái “dư thừa tiền” khi hoạt động cho vay gặp nhiều khó khăn và NHNN liên tục bơm ròng thanh khoản trên thị trường mở.

Tính đến ngày 19/6, tổng huy động vốn của các ngân hàng tăng 4,35% so với cuối năm 2019 trong khi dư nợ tín dụng chỉ tăng tăng 2,45%, mức thấp nhất trong vòng 5 năm qua, theo số liệu của Tổng cục Thống kê.

Lý giải nguyên nhân các ngân hàng vẫn tích cực phát hành trái phiếu huy động vốn bất chấp hoạt động cho vay trì trệ và thanh khoản dư thừa, TS. Nguyễn Trí Hiếu, Chuyên gia Tài chính – Ngân hàng cho rằng xu hướng này là nhằm gia tăng lượng vốn cấp 2 và cải thiện tỉ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn theo qui định của NHNN.

“Theo Thông tư số 22/2019/TT-NHNN (có hiệu lực từ 1/1/2020), tỉ lệ vốn ngắn hạn ngắn hạn cho vay trung dài hạn sẽ giảm về 37% kể từ ngày 1/10/2020. Điều này có nghĩa cứ 100 đồng tiền gửi ngắn hạn, các ngân hàng chỉ được cho vay trung và dài hạn tối đa 37 đồng”, ông Hiếu cho biết.

Bên cạnh đó, theo vị chuyên gia này, việc huy động vốn mà chỉ trông chờ vào tiền gửi của khách hàng (chủ yếu là vốn ngắn hạn) dễ dẫn tới tình trạng ngân hàng mất thanh khoản, nên việc ngân hàng phát hành trái phiếu trung, dài hạn cũng là nhằm đảm bảo an toàn cho hoạt động của nhà băng trong thời gian tới.

Dưới góc độ quản trị, lãnh đạo các ngân hàng cũng cho rằng việc phát hành trái phiếu là một biện pháp cần thiết nhằm củng cố tấm đệm vốn và phục vụ cho nhu cầu hoạt động kinh doanh.

Nói về lí do phát hành một lượng lớn trái phiếu trung và dài hạn trong năm nay, ban lãnh đạo VietinBank cho biết là nhằm tăng cường nguồn vốn huy động tương ứng với tăng trưởng tín dụng, tạo nguồn vốn có kì hạn dài để đáp ứng nhu cầu vốn trung và dài hạn của khách hàng. Đồng thời, việc phát hành cũng giúp ngân hàng gia tăng vốn cấp 2 nhằm nâng cao năng lực vốn tự có theo qui định của NHNN

Tại đại hội cổ đông thường niên 2020, ban lãnh đạo NCB cũng nhận định việc phát hành trái phiếu chuyển đổi của ngân hàng này là rất cần thiết nhằm đảm bảo việc tuân thủ các chỉ tiêu an toàn trong hoạt động.

Theo đó, lượng tiền thu về sẽ giúp NCB gia tăng nguồn vốn cấp 2 đáp ứng Thông tư 41 và Basel II. Đồng thời đáp ứng nhu cầu về nguồn vốn tín dụng nhằm hỗ trợ các khách hàng duy trì và phát triển kinh doanh, đặc biệt là các đối tác bị ảnh hưởng bởi COVID-19 nhằm đảm bảo lợi ích lâu dài cho cả ngân hàng và khách hàng.

Ngoài ra việc phát hành trái phiếu còn giúp ngân hàng đa dạng hóa phương án phát hành để gia tăng tỉ lệ thành công của phương án huy động vốn năm nay.