Vì sao kiểm phiếu ở Mỹ kéo dài?

Đông đảo cử tri bỏ phiếu qua thư vì Covid-19, quá trình xử lý phức tạp và nhiều trục trặc khiến cuộc đua vào Nhà Trắng chưa thể ngã ngũ.

Cuộc bầu cử tổng thống năm nay là lần đầu tiên nhiều người dân Mỹ chấp nhận chọn hình thức bỏ phiếu qua thư, xuất phát từ lo ngại về Covid-19, trong bối cảnh Mỹ là vùng dịch lớn nhất thế giới với hơn 9,9 triệu ca nhiễm và gần 241.000 người chết.

Một số bang đã bị quá tải trước số lượng lớn phiếu bầu qua thư, ước tính đạt 70 triệu trong tổng số hơn 150 triệu phiếu bầu. Các quan chức và nhân viên bầu cử dường như gặp vô vàn khó khăn khi phải thích nghi với tình huống mới và xử lý số phiếu khổng lồ chỉ trong khoảng thời gian ngắn. Họ cần máy móc mới, hoặc đơn giản là thêm không gian, bàn ghế và nhân lực.

Việc dịch vụ bưu chính vốn đang xuống cấp của Mỹ bị cắt giảm nhân lực và máy móc cũng được cho là một yếu tố dẫn đến tình trạng tắc nghẽn. Một số bang còn kéo dài thời gian nhận phiếu bầu qua thư đến nơi sau ngày bầu cử, miễn là chúng được đóng dấu bưu điện muộn nhất vào ngày 3/11.

Một nhân viên bầu cử làm việc tại thành phố Renton, bang Washington, Mỹ, hôm 3/11. Ảnh: AFP.

Thêm vào đó, có những bang đến sát ngày bầu cử, hoặc bước sang ngày bầu cử, mới bắt đầu kiểm đếm phiếu bầu qua thư, mà không tiến hành từ trước. Tại Michigan, các nhân viên bầu cử chỉ có thể bắt đầu mở phong bì vào ngày 2/11. Còn tại Pennsylvania, bang chiến trường được đánh giá định đoạt kết quả cuối cùng, quá trình kiểm phiếu qua thư bắt đầu vào đúng ngày bầu cử.

Quá trình phân loại phiếu bầu qua thư cũng vô cùng mệt mỏi. Tại nhiều bang, lá phiếu phải được xác minh bằng cách khớp chữ ký của cử tri trên phong bì bên ngoài với chữ ký được lưu trong cơ sở dữ liệu. Nhiều nơi có máy móc để thực hiện công đoạn này, nhưng không phải lúc nào cũng nhận diện được, khiến đội ngũ nhân viên bầu cử phải so chữ ký một cách thủ công.

Với những lá phiếu đến nơi sau ngày bầu cử, các nhân viên còn phải xem lại dấu bưu điện để đảm bảo chúng không bị gửi quá thời hạn. Trước đây, bưu điện thường đóng mộc ngày gửi lên bì thư, nhưng hình thức này đã bị hạn chế. Thay vào đó, họ cung cấp mã vạch trên phong bì giúp việc kiểm tra dễ dàng hơn nhiều thông qua máy quét. Dù vậy, theo luật của một số bang, hệ thống máy quét không được chấp nhận, nên buộc phải kiểm tra thủ công.

Sau khi được lấy ra khỏi phong bì, các phiếu bầu được xếp thành từng chồng để chuẩn bị đếm. Nếu máy kiểm phiếu không thể đọc được phiếu bầu, chúng sẽ được kiểm tra và ghi lại bằng tay, với trên một quan sát viên chứng kiến để đảm bảo độ chính xác.

Người Mỹ bỏ phiếu và kiểm đếm phiếu bầu như thế nào. Video: Vox.

Những trục trặc kỹ thuật và vấn đề pháp lý cũng làm giảm tốc độ kiểm phiếu. Tại bang Nam Carolina, một hạt phải đếm 14.600 phiếu bằng phương pháp thủ công do lỗi in ấn khiến máy kiểm phiếu không thể nhận diện được.

Điểm đáng lưu ý nữa là mỗi lá phiếu không chỉ gồm các ứng viên tổng thống, mà còn có các ứng viên nghị sĩ quốc hội, quan chức chính quyền địa phương, cảnh sát trưởng, thẩm phán, thậm chí cả nhân viên điều tra.

Một cơ sở dữ liệu giúp xác minh chữ ký cử tri tại thành phố Gainesville, bang Georgia, gần đây còn bị tin tặc khóa bằng mã độc, buộc đội ngũ nhân viên tại điểm bầu cử phải so các chữ ký bằng mắt.

Hạt Allegany, nơi có Pittsburgh, thành phố lớn thứ hai ở bang Pennsylvania, đã tạm dừng kiểm phiếu tới sáng 6/11 (tối 6/11 giờ Hà Nội) do vấn đề pháp lý với hơn 29.000 phiếu bầu.

Các động thái từ chiến dịch tranh cử của Tổng thống Donald Trump và đảng Cộng hòa cũng khiến quá trình kiểm phiếu bị “đóng băng” tại một số thời điểm, với việc đề nghị đếm lại hay tiến hành những vụ kiện gian lận.

Bất chấp thời gian chờ đợi kéo dài, nhiều quan chức kêu gọi tất cả hãy kiên nhẫn. “Tốc độ nhanh chóng là một điều tuyệt vời, chúng tôi cũng đánh giá cao yếu tố đó. Tuy nhiên, mức độ chính xác được ưu tiên hơn”, Gabriel Sterling, một quan chức bầu cử ở Georgia, cho hay.