Vết xước vùng kín có thể dẫn đến chế.t người

Đã có nhiều cái chế.t đáng tiếc chỉ vì người bệnh co.i thườn.g việc điều trị sớm những vết trầy xước ở vùng kín.

Nhóm người được xác định dễ gặp tai hoạ này là bệnh nhân tiêu đường, nghiên rượu, béo phì, xơ gan, suy giảm miên dịch…

Thủ phạm gây hoại tử tầng sinh môn

Tâng sinh môn là từ dùng mô tả vùng da giữa bìu và hâu môn ở phái nam, vùng da giữa âm môn và hâu môn ở phái nữ. Hoại tử tâng sinh môn là bênh đã được tác giả Fournier mô tả năm 1883 (Fournier’s gangrene). Lúc đâu bênh Fournier’s gangrene mô tả nguyên nhân xuât phát từ đường tiêt niêu và cơ quan sin.h dụ.c ngoài của phái nam nhưng vê sau người ta phát hiên thêm các nguyên nhân khác xuât phát từ cơ quan sin.h dụ.c nữ và vùng hâu môn.

Hoại tử tâng sinh môn gây ra do vêt thương hay vêt trây xước da ở vùng tâng sinh môn, sau đó các vi trùng sẽ xâm nhâp qua vêt thương hay vêt trây gây ra tình trạng phá huỷ da, mô dưới da, căn cơ và cơ vùng tâng sinh môn. Do nằm ở vùng được che kín qua nhiêu lớp vải ít thông thoáng và âm ướt, nếu không chú ý vê sinh (vì lý do nghê nghiêp hay thiêu hiêu biêt) thì đây là môi trường sinh sông của nhiêu vi khuân, khi có vêt thương hay vêt trây xước dê bị nhiêm trùng. Vi khuân gây tình trạng hoại tử tâng sinh môn thường là loại vi khuân yêm khí, vi khuân sinh mủ như streptocoque, staphylocoque, pseudomonas, staphylocoque aureus kháng methicillin, nâm… Đặc điêm của hoại tử tâng sinh môn là gây tình trạng hoại tử dải cân nông ở vùng tâng sinh môn, tôc đô hoại tử này rât nhanh, từ 2 – 3cm/giờ và từ đó lan nhanh đên bìu dái và dương vât. Tôc đô hoại tử này nêu không ngăn chặn sẽ ăn lan lên vùng bẹn, làm hoại tử cả vùng hạ vị.

Nguyên nhân gây tình trạng nhiêm trùng thường xuât phát từ: cơ quan sin.h dụ.c nam (do làm thủ thuât ở niêu đạo như đặt thông tiêu, nong niêu đạo, chân thương giâp niêu đạo, sau phâu thuât tiêt niêu, chích ma tuý vào tĩnh mạch trên dương vât…); cơ quan sin.h dụ.c nữ (ápxe tuyên Bartholin, nhiêm trùng sau sây thai, phá thai, phâu thuât vùng â.m đạ.o…); hâu môn (sau phâu thuât ở vùng hâu môn, hiên nay gặp nhiêu nhât ở bênh nhân điêu trị trĩ rò theo kinh nghiêm dân gian như bôi thuôc, đắp lá thuôc…)

Khởi phát từ những cơn ngứa vùng kín

Triêu chứng đê phát hiên hoại tử tâng sinh môn thường bắt đâu với các triêu chứng âm thâm như ngứa và khó chịu ở cơ quan sin.h dụ.c ngoài, sau đó dân đên cơn đau dữ dôi vùng cơ quan sin.h dụ.c ngoài, tiên triên các triêu chứng theo các thời kỳ như sau: triêu chứng báo trước (sôt và lờ đờ xảy ra trong vòng hai đên bảy ngày); đau dữ dôi ở vùng cơ quan sin.h dụ.c ngoài kèm theo phù nê da vùng da tâng sinh môn; đau tăng dân ở vùng cơ quan sin.h dụ.c ngoài kèm theo những nôt mân đỏ da vùng da tâng sinh môn; xuât hiên các vêt sạm đen da và tiêng lép bép dưới da vùng da tâng sinh môn; vêt hoại tử xuât hiên ở vùng da tâng sinh môn và mủ chảy ra từ các vêt thương; nêu không điêu trị kịp thời sẽ dân đên choáng nhiêm trùng, nhiêm trùng huyêt và hoại tử lan rông ra khỏi vùng tâng sinh môn đên vùng bụng dưới.

Tình trạng hoại tử tâng sinh môn rât dê phát triên ở nhóm bênh nhân có nguy cơ cao như tiêu đường (hơn 60%), nghiên rượu, lớn tuôi, suy dinh dưỡng, suy giảm miễn dịch (HIV), béo phì, uông thuôc corticoid kéo dài, xơ gan, bênh ung thư bạch câu… Bênh thường xảy ra ở tuôi từ 30 đên 70, nhât là người trên 70 tuôi, ở tr.ẻ e.m có ít hơn nhưng nêu xảy ra thì thường gặp ở trẻ nhũ nhi dưới ba tháng tuôi. Tỷ lê bênh xảy ra ở phái nam gâp mười lân phái nữ.

Cần phát hiện sớm và phòng ngừa

Hoại tử tâng sinh môn là loại bênh nặng, có tỷ lê t.ử von.g rất cao (4 – 75%) nêu phát hiên muôn và không điêu trị kịp thời. Ngay cả khi được chữa lành thì cũng đê lại di chứng nặng nề. Ở Viêt Nam, do thiêu hiêu biêt nên nhiều người điêu trị các bênh vùng hâu môn như trĩ, mạch lươn bằng đắp lá thuôc, bôi thuôc không có nguôn gôc rõ ràng, chích thuôc làm rụng trĩ… gây nhiêm trùng vùng tâng sinh môn, dân đên hoại tử, nhiêm trùng huyêt, rât dê t.ử von.g hay đê lại di chứng nặng nê không hôi phục.

Điêu trị loại bệnh này thường rât khó khăn do phải dùng các kháng sinh thê hê mới và liều cao trên bênh nhân có sức đê kháng kém do bị bênh mạn tính (tiêu đường, béo phì, xơ gan, nghiên rượu, suy giảm miên dịch…) Nếu phát hiên sớm tình trạng nhiêm trùng, sẽ phâu thuât rạch tháo mủ và dân lưu mủ tránh lan rông vêt hoại tử. Chính vì vậy phòng ngừa và phát hiên sớm bênh là rất quan trọng. Không nên co.i thườn.g các vêt thương hay các vêt trây xước vùng tâng sinh môn ở nhóm người có nguy cơ cao vì hoại tử tâng sinh môn nằm ở vùng kín đáo, nêu không chú ý thăm khám kỹ sẽ dê bỏ sót thương tôn, đên khi phát hiên thì đã muôn.

Theo Sài Gòn tiếp thị