Từ cậu bé trường làng đến tác giả của những nghiên cứu quan trọng
Kể về quá trình từ cậu bé trường làng (xã Vĩnh Hưng, H.Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên-Huế) vươn ra thế giới, anh Nhật cho biết từ nhỏ chỉ sống với ông bà, không ở chung với ba mẹ, anh phải hoàn toàn tự học.
Tiến sĩ Phạm Tấn Nhật mong muốn có thể kết nối và hỗ trợ để các tạp chí chất lượng cao trong lĩnh vực khoa học xã hội có tên của người Việt Nam – NỮ VƯƠNG
Là học sinh trường làng, chưa bao giờ biết học thêm là gì, nhưng lớn lên với mong muốn được đi du học, nên 27 t.uổi, chàng trai ấy mới tập tành rèn luyện tiếng Anh. Chỉ vài năm sau đó, anh đã trở thành tác giả của những nghiên cứu được đăng trên các tạp chí quốc tế hàng đầu trong ngành.
Đó là câu chuyện của tiến sĩ trẻ Phạm Tấn Nhật, giảng viên Trường ĐH Quốc tế TP.HCM.
Hướng đến công trình nghiên cứu chất lượng cao
Kể về quá trình từ cậu bé trường làng (xã Vĩnh Hưng, H.Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên-Huế) vươn ra thế giới, anh Nhật cho biết từ nhỏ chỉ sống với ông bà, không ở chung với ba mẹ, anh phải hoàn toàn tự học. Năm lớp 1 do học quá yếu không thể lên lớp mà anh phải học lại thêm một năm lớp 1 nữa. Lớn lên, khả năng học của anh dần được cải thiện và anh thi đậu vào Trường ĐH Kinh tế TP.HCM. Ra trường đi làm, với vốn tiếng Anh ít ỏi, anh không ngại ngần tìm cách cải thiện để xin được học bổng đi du học.
Phạm Tấn Nhật trong lần công tác ở nước ngoài
“Mình muốn thay đổi môi trường, muốn xem môi trường phương Tây như thế nào. Thế là mình đến Cộng hòa Czech với vốn tiếng Anh ít ỏi. Để cải thiện tiếng Anh, hằng ngày mình đọc các bài báo, các công trình nghiên cứu quốc tế. Ngày nào cũng đọc và đọc rất nhiều, nhờ đó khả năng tiếng Anh của mình cải thiện vượt bậc, đồng thời có thêm lượng kiến thức chuyên ngành. Đó cũng là xuất phát điểm cho những công trình nghiên cứu chất lượng của mình ra đời”, anh Nhật nhớ lại.
Đầu năm thứ 2 trong chương trình học tiến sĩ, anh đã có công trình nghiên cứu được đăng trên tạp chí trong ngành quản trị kinh doanh và du lịch. “Khi bài báo được đăng thì cảm xúc lúc đó hạnh phúc không thể diễn tả được. Với vốn tiếng Anh không đâu vào đâu trước đó, có bao giờ mình dám mơ đến một bài báo đăng trên tạp chí quốc tế số một trong ngành đâu, thật sự chưa bao giờ. Nên sau khi có bài đăng, mình bắt đầu hướng đến những công trình nghiên cứu chất lượng cao”, anh Nhật hạnh phúc chia sẻ.
Mong muốn được chia sẻ tri thức
Video đang HOT
Anh Nhật cho hay, cũng nhờ giáo sư của anh rất thoải mái, nên anh không bị gò bó với bất cứ điều gì trong quá trình làm nghiên cứu. Vì thế, anh tự do mở rộng kết nối với các nhóm nghiên cứu trên thế giới như ở Anh, Pháp, Pakistan…
Điều mà mình muốn chính là các tạp chí chất lượng cao trong lĩnh vực khoa học xã hội phải có tên của người Việt Nam trên đó
Phạm Tấn Nhật (Giảng viên Trường ĐH Quốc tế TP.HCM)
“Khi mình làm việc với các nhóm nghiên cứu từ khắp nơi thì mình có thêm nhiều kiến thức mới, ý tưởng mới. Điều đó giúp mình rất nhiều để phát triển những nghiên cứu chất lượng cao. Đây cũng là kinh nghiệm mà mình muốn truyền đạt cho những bạn trẻ để có thể phát triển khả năng nghiên cứu của mình tốt hơn”, anh Nhật nói.
Là một tiến sĩ trẻ có nhiều thành tích nổi bật trong ngành quản trị kinh doanh, anh Nhật hy vọng sẽ hỗ trợ nhiều hơn dành cho các nghiên cứu trong lĩnh vực khoa học xã hội
Điều đặc biệt, mặc dù mở rộng kết nối với nhiều nhóm nghiên cứu trên thế giới nhưng chàng tiến sĩ trẻ vẫn rất chú trọng để kết nối và thành lập các nhóm nghiên cứu tại Việt Nam. “Điều mà mình muốn chính là các tạp chí chất lượng cao trong lĩnh vực khoa học xã hội phải có tên của người Việt Nam trên đó”, anh Nhật tâm huyết.
Anh Nhật cho biết lúc đầu mục đích đi du học là để đáp ứng yêu cầu của các trường đại học hiện tại là có bằng tiến sĩ, nhưng sau khi học xong thì anh thấy rằng bằng tiến sĩ không phải là mục đích cuối cùng của làm nghiên cứu.
“Không phải ngẫu nhiên mà mình đi xây dựng các nhóm nghiên cứu tại Việt Nam, vì mình nhận thấy trong nước có nhiều người trẻ rất tiềm năng. Mình muốn khơi dậy điều đó, muốn để các bạn trong nước làm các công trình nghiên cứu có thể đăng được trên các tạp chí chất lượng cao trên thế giới, muốn cho người ta biết rằng ở Việt Nam vẫn làm nghiên cứu được”, anh Nhật chia sẻ.
Là một tiến sĩ trẻ có nhiều thành tích nổi bật trong ngành quản trị kinh doanh, anh Nhật hy vọng sẽ hỗ trợ nhiều hơn dành cho các nghiên cứu trong lĩnh vực khoa học xã hội. Vì theo anh, hiện nay những nghiên cứu trong lĩnh vực này ít được quan tâm. Chính vì thế các dự án của lĩnh vực này cũng ít đi.
“Có thể do mức độ tác động xã hội trong lĩnh vực này không rõ ràng bằng khoa học tự nhiên. Về mặt ngắn hạn mình sẽ không thấy rõ, nhưng về vấn đề dài hạn sẽ thấy rõ hơn những tác động. Đó là lý do vì sao các nước phương Tây rất quan trọng các vấn đề khoa học xã hội, các nước càng giàu thì khoa học xã hội lại càng phát triển là bởi vì họ quan tâm vào từng khía cạnh nhỏ, ngay cả hành vi của những em bé, của những người đi ngoài đường… Và chính những điều đó, quyết định rất quan trọng cho sự phát triển của xã hội”, anh Nhật chia sẻ.
Từ năm 2019 – 2020, khi đang hoàn thành chương trình tiến sĩ tại Cộng hòa Czech, anh đã có 9 bài báo đăng trên những tạp chí uy tín được xếp vào danh mục SSCI/SCIE với tổng IF (2019)> 40. Trong đó có 4 bài xếp hạng A* (tất cả là tác giả chính) và 3 bài xếp hạng A (2/3 bài là tác giả chính) (theo ABDC – là bảng xếp hạng uy tín hàng đầu thế giới trong ngành kinh tế, tài chính và quản trị kinh doanh). Ngoài ra, anh còn có 7 bài báo đăng trên các hội thảo quốc tế tại châu Âu và Việt Nam.
Anh còn có 2 công trình tiêu biểu: Nghiên cứu thứ nhất công bố trên tạp chí Tourism Management (tác giả số 1, IF = 7.431, A* – ABDC, xếp hạng số 1 trong ngành quản trị khách sạn và du lịch – theo WoS và Scopus). Dựa theo số lượng trích dẫn, là bài báo có ảnh hưởng nhất trong năm 2019 và 2020 trên tạp chí Tourism Management; Nghiên cứu thứ hai công bố trên tạp chí International Journal of Hospitality Management (tác giả số 1, IF = 6.701, A* – ABDC, xếp hạng số 3 trong ngành quản trị khách sạn và du lịch – theo WoS).
Dựa theo số lượng trích dẫn, là bài báo có ảnh hưởng nhất trong năm 2020 trên tạp chí International Journal of Hospitality Management. Đặc biệt, bài báo này được nhà xuất bản Elsevier ghi nhận là bài báo có sức ảnh hưởng nhất trên mạng xã hội trong số những bài báo trên tạp chí này trong năm 2019 – 2020.
Tự chủ Đại học: Nỗi lo học phí tăng
Một trong những nội dung khiến người học lo lắng nhất khi các trường đại học (ĐH) được tự chủ là tăng học phí.
Dự thảo Nghị định thu chi đối với các cơ sở giáo dục vừa được đưa ra lấy ý kiến cho thấy rất rõ lộ trình tăng học phí đối với các trường ĐH nói chung và các trường được tự chủ nói riêng.
Tự chủ đại học kèm theo nỗi lo học phí tăng đối với sinh viên Ảnh: Diệp An
Hơn 80% nguồn thu từ học phí
Tại hội thảo "Tự chủ ĐH - Từ chính sách đến thực tiễn" vừa được tổ chức, PGS.TS Vũ Thị Lan Anh, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Luật Hà Nội, cho rằng, tác động tiêu cực rõ nét nhất của tự chủ ĐH là dễ dẫn đến tình trạng các cơ sở giáo dục ĐH chỉ chú trọng vấn đề tự chủ tài chính.
Từ đó, bằng mọi giá tăng nguồn thu qua học phí khi Nhà nước thay đổi cách thức sử dụng ngân sách và các nguồn lực đầu tư cho các cơ sở giáo dục ĐH, không bao cấp dàn trải như trước. Điều này có khả năng dẫn đến việc các trường bỏ qua trách nhiệm xã hội, đồng thời, có thể khiến người nghèo mất đi cơ hội sử dụng dịch vụ giáo dục ĐH.
GS.TS Phan Thanh Bình, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng (UBVHGDTNTN&NĐ) của Quốc hội, nói rằng, vấn đề quan tâm nhất là cách tính học phí của các trường ĐH hiện nay. Theo ông Bình, để tính học phí, cần dựa vào chi phí đào tạo ra một sinh viên. Đây là cách thế giới đang làm, nhưng ở Việt Nam, không có cơ quan nào hướng dẫn các cơ sở giáo dục ĐH về cách tính.
Về định mức kinh tế - kỹ thuật (là quy định được Bộ GD&ĐT hướng dẫn các trường từ năm 2014), rất khó để áp dụng cho giáo dục vì đây là một lĩnh vực đặc thù. Báo cáo giám sát của UBVHGDTNTN&NĐ của Quốc hội cho thấy, về chính sách học phí, hầu hết các trường mới được tự chủ chưa xác định phương thức tính chi phí đào tạo; trong khi khung học phí của Nhà nước hướng dẫn chưa tính đúng, tính đủ mức chi phí thực tiễn cần thiết để bảo đảm chất lượng đào tạo.
Các hướng dẫn, cũng như căn cứ để xây dựng khung học phí, bao gồm định mức kinh tế - kỹ thuật phù hợp với từng nhóm ngành, chuyên ngành đào tạo còn chưa được tính toán một cách đầy đủ, khoa học, phù hợp thực tiễn.
Ông Hoàng Đức Long, ĐH Tài chính - Marketing, cho rằng, việc đa dạng hóa nguồn thu của các trường còn hạn chế vì chủ yếu thu từ học phí, lệ phí và thường phụ thuộc kết quả tuyển sinh hằng năm. Do đó, học phí có tăng đạt mức trần quy định của Nghị định 86 (18,5 triệu đồng đối với chương trình đại trà) cũng chỉ đủ bù khoản chỉ tiêu tuyển sinh không đạt hoặc giảm so với năm trước.
Riêng khoản thu từ hoạt động dịch vụ chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng thu và lại chia sẻ cho người học (phải lập các quỹ hỗ trợ sinh viên), vì vậy, tổng thu được sử dụng cho hoạt động chuyên môn của trường bị thu hẹp. Khi phải tự chủ cả chi đầu tư, kinh phí hoạt động còn lại sẽ eo hẹp hơn.
GS.TS Nguyễn Trọng Hoài và TS. Trần Bá Linh, ĐH Kinh tế TPHCM, mới đây thực hiện một báo cáo gửi UBVHGDTNTN&NĐ về chuyên đề học phí. Theo nhóm nghiên cứu, trong vấn đề tự chủ tài chính đối với các trường ĐH tại Việt Nam hiện nay, học phí là một nội dung quan trọng, chiếm hơn 80% nguồn thu của hệ thống.
Tính thế nào cho đủ?
Trong nghiên cứu, hai tác giả đặt ra 3 nguyên tắc để xây dựng học phí cho các trường ĐH khi thực hiện tự chủ là chất lượng đào tạo, tính cạnh tranh và sự công bằng xã hội. Hiện nay, cách tính, thu học phí còn nhiều bất cập, chủ yếu do thiếu sót hoặc thiếu nhất quán về một triết lý cho mục đích thu. "Việc thu học phí hiện chủ yếu hướng đến tồn tại (dựa vào tính đúng, tính đủ định mức kinh tế - kỹ thuật), chứ chưa có yếu tố phát triển", GS. Hoài nhận định.
Theo ông, cần có triết lý về mục đích thu học phí để tránh tình trạng các cơ sở giáo dục chạy theo đồng t.iền, tận thu của sinh viên và dồn ngân sách vào tuyển sinh để có thể thu học phí nhiều hơn. Triết lý về mục đích cũng giúp từng trường định hướng việc sử dụng học phí, tránh đầu tư dàn trải và sự tùy tiện trong quyết định dẫn đến rủi ro về cân đối thu chi hoặc ảnh hưởng tiêu cực cho người học.
Nhóm nghiên cứu đ.ánh giá chất lượng đào tạo để có cơ sở quan trọng xác định mức học phí gồm đ.ánh giá quá trình (thông qua kiểm định) và kết quả. Việt Nam đã triển khai kiểm định từ nhiều năm nay, nhưng lại đang khuyết việc đ.ánh giá kết quả.
Nhóm của GS. Hoài cho rằng, về nguyên tắc cạnh tranh, vấn đề không đơn giản là giảm học phí mà phải nằm ở tương quan chất lượng đào tạo với học phí, để người học nhận được giá trị nhiều nhất cho số t.iền họ chi ra. Tính cạnh tranh giúp nhà trường năng động, chú ý đến nhu cầu của thị trường hơn, tránh tình trạng đào tạo trong tháp ngà. Điều này cũng giúp các trường không đầu tư dàn trải mà tập trung vào thế mạnh của mình.
Tuy nhiên, cạnh tranh chắc chắn sẽ có mặt tối. Các hình thức cạnh tranh không lành mạnh, như quảng cáo dối, dùng tài nguyên vào các giá trị không thực chất, dùng truyền thông tấn công đối thủ... đều gây hậu quả lớn cho xã hội và làm mất uy tín Nhà nước. Vì vậy, Nhà nước cần có chính sách, cơ chế giám sát cạnh tranh.
Một nhược điểm khác của cạnh tranh là sẽ có những ngành chi phí đào tạo quá cao, khiến học phí quá khả năng thị trường (ví dụ ngành y), hoặc chỉ có số ít người học sẵn sàng chi trả (các ngành khoa học tự nhiên, khoa học cơ bản). Đây lại là những ngành không thể thiếu cho sự phát triển đất nước, nếu cứ để các trường tuân theo quy luật cạnh tranh thì có thể dẫn tới một nền giáo dục ĐH khiếm khuyết.
GS.TS Nguyễn Trọng Hoài và TS. Trần Bá Linh nhận định, Việt Nam chưa có quy trình đ.ánh giá và thông tin chất lượng đào tạo, đặc biệt là đ.ánh giá kết quả cho thị trường. Cộng với việc mới áp dụng tự chủ học phí, việc tùy tiện đưa ra mức học phí là khó tránh khỏi. Các cơ quan quản lý nên theo dõi sát sao và yêu cầu giải trình nếu có dấu hiệu tiêu cực, và xử lý nếu cần thiết.
Dịch Covid-19: Hàng loạt trường ĐH hoãn thi, chuyển sang học trực tuyến Trước sự xuất hiện của F1 trong trường ĐH, hơn 100.000 sinh viên (SV) tại TP.HCM đã dừng việc học tập trung tại trường để phòng, chống dịch Covid-19. Trường ĐH Sư phạm TP.HCM cho dừng tất cả các lớp học trực tiếp - ẢNH: ĐÀO NGỌC THẠCH Trong thời điểm tạm nghỉ này, hàng loạt trường ĐH đã khởi động lại hoạt...
