Trượt đại học: Người đau nhất là con!
Trượt đại học với các em như một cú sốc đầu đời. Sự chăm lo của cha mẹ vô tình trở thành gánh nặng với các em lúc này. Sẽ còn đó sự dằn vặt, oán trách bản thân.
Đốt tiền để đổi lại con số 0!?!
“Trong mắt bố mẹ em là thằng con trai chăm chỉ, học được nhất nhà và bố mẹ cũng không tiếc tiền của đầu tư cho em, mặc dù nhà em còn khó khăn…”. Nguyễn Văn An, cậu học trò có dáng người nhỏ nhắn, thư sinh, gương mặt thanh tú đã bắt đầu dòng tâm sự với chúng tôi như vậy. An sinh ra và lớn lên ở vùng quê đã nhiều đời nay người dân chỉ quen với nương chè, đồng ruộng (xã Phúc Thuận, huyện Phổ Yên, Thái Nguyên). Cha mẹ em cũng tiếp nối ông bà làm nghề nông, vất vả thì nhiều mà kinh tế gia đình cũng không khá giả gì.
Thế nhưng cha mẹ của em luôn cố gắng tạo điều kiện cho con, mong con học hành đỗ đạt. Trước khi thi đại học, mẹ của An đã bán đi mấy tạ chè và vay mượn thêm bà con hàng xóm được hơn hai triệu cho An có tiền đi ôn thi trên thành phố. An dự thi hai trường: Đại học Kỹ thuật công nghiệp và Đại học Y Thái Nguyên. Nhưng kết quả là em đã trượt cả hai trường với số điểm mà không ai ngờ tới là 13 và 13.5 điểm. “Lúc tra điểm thi, em không tin vào mắt mình, cứ tra đi tra lại mãi. Em ngồi ở quán cả buổi chẳng dám về nhà. Trong đầu em lúc đó nghĩ ngay đến việc đi làm kiếm tiền để trả nợ… Mọi người nói em đã đốt một đống tiền của bố mẹ mà chả được gì. Dạo này em không ăn uống được gì cả, em bị sút mất mấy cân rồi…”.
Khác với An, Nguyễn Mai Hoa (quê ở Nho Quan, Ninh Bình) , bố mẹ em làm nghề buôn bán nên cũng có điều kiện kinh tế. Mai Hoa lại được chị gái định hướng cho từ nhỏ về việc học hành. Em không lên trên thành phố để ôn thi nhưng có gia sư kèm tại nhà. Để thuê được ba thầy cô dạy gia sư cho Hoa từ năm lớp 10 cho đến lúc thi, bố mẹ em cũng tốn không ít tiền. Hoa dự thi trường Học viện Tài chính nhưng kết quả không như kỳ vọng của bố mẹ. Em chỉ đạt 14.5 điềm. Mai Hoa tâm sự: “Em không nghĩ là mình trượt…Em đã học ôn rất nhiều. Bố mẹ cũng không để em phải làm gì cả chỉ có học thôi. Vậy mà…”. Cô học trò nhỏ bé trực khóc, không nói thêm được lời nào.
Từ hôm biết con thi trượt anh Long, chị Vân (bố mẹ Mai Hoa) trở nên kiệm lời với con hơn. Nhưng nhiều khi bức bối, chị Vân cũng buông ra vài câu. Mai Hoa kể: “Mẹ em hay so sánh em với mấy đứa bạn học cùng em. Chúng nó phải làm suốt ngày mà thi đỗ trường này trường kia, còn em chỉ ăn với học thôi mà không nên chuyện. Em cũng biết thế nên không dám cãi, nhưng thấy tủi thân lắm”.
Trường hợp như của Mai Hoa không phải là ít. Bố mẹ dồn hết tâm huyết vào con cái họ nên khi không đạt được ước nguyện, đương nhiên họ sẽ thấy buồn và thất vọng. Nhưng trường hợp dưới đây lại khác…
Thấu hiểu nỗi vất vả của cha mẹ, các em càng buồn và thất vọng về bản thân hơn (Hình minh họa)
Khi bố mẹ cố tỏ ra vô tư…
Video đang HOT
Trên nhiều trang báo đã viết về những câu chuyện vì thất vọng con không đỗ đại học mà bố mẹ mắng mỏ, trì triết con khiến chúng bị tổn thương, uất ức, dẫn đến những hành động dại dột. Nhưng trong nhiều trường hợp ngay cả khi bố mẹ cố tỏ ra vô tư, không quan tâm đến việc đỗ hay trượt của con cũng khiến các em thấy khó xử và dằn vặt bản thân. Em Anh Văn Chung (xã Lý Bôn, Bảo Lâm, Cao Bằng) chia sẻ: “Khi biết kết quả thi của em, bố mẹ chẳng ai nói gì cả. Mấy hôm nay bố mẹ cũng chẳng nhắc đến chuyện đó với em. Nhưng em biết là bố mẹ buồn vì em lắm”. Văn Chung cũng cho biết thêm: “Bà con hàng xóm hỏi thăm nhà em nhiều, mỗi lần như thế mẹ em toàn cười gượng rồi cố lảng đi chuyện khác. Mẹ bảo sẽ cho em đi học một trường dân lập dưới Thái Nguyên nên không phải lo nghĩ gì cả. Nhưng thực sự thì em muốn năm sau thi lại”.
Là con trai nên Văn Chung biết cách che giấu cảm xúc của mình, nhưng điều khó khăn nhất với Chung lúc này là em ngại bày tỏ mong muốn của mình với bố mẹ, vì em nghĩ bản thân em đã thi không tốt thì không có quyền đòi hỏi thêm nữa. Chung chia sẻ, trước khi thi đại học bố mẹ em cũng tốn nhiều tiền cho em đi ôn thi ở trường chuyên trên thị xã, giờ lại lục đục chuẩn bị tiền, đồ đạc để vài tháng nữa cho em đi học trường dân lập, em lại thấy buồn hơn…
Cũng giống với suy nghĩ của Văn Chung, Mai Hoa cũng chia sẻ rằng em không dám xin bố mẹ thêm bất kỳ điều gì, ngay cả mua những đồ lặt vặt em cũng ngại xin. Mai Hoa nói: “Bây giờ em ngại đi ra ngoài lắm. Mỗi lần xuống nhà gặp bố mẹ và mọi người, em lại thấy ngượng. Chẳng ai nói gì em cả nhưng em biết là họ nói em được học nhiều mà không đỗ”. Gương mặt ngây thơ, hồn nhiên của Mai Hoa bỗng chùng xuống, chất chứa nỗi buồn.
Chuyên gia tư vấn Bùi Thị Thanh Hòa: “Người chịu nhiều áp lực nhất chính là các em”.
Chuyên gia tâm lý nói gì!?!
Theo chuyên gia tư vấn Bùi Thị Thanh Hòa, việc cha mẹ dù trong lòng rất buồn, thất vọng nhưng lại cố tỏ ra bình thường với con cái, điều đó chưa hẳn đã tốt. Các em sẽ cảm nhận được sự gượng gạo đó và sẽ dằn vặt mình nhiều hơn. Và trong nhiều trường hợp, các em sẽ làm theo ý của cha mẹ mà không dám nói lên suy nghĩ hay mong muốn của mình. Bản thân các em cảm thấy có lỗi, thấy mặc cảm và làm theo thì sẽ dẫn đến những hậu quả sau này. Có thể là các em học một trường không theo sở thích của mình, việc học sẽ trở lên khó khăn và khiến các em cảm thấy chán nản. Vì vậy, trong trường hợp này, bố mẹ nên nói chuyện với con cái mình, giúp các em thấy tự tin hơn để đưa ra lựa chọn phù hợp.
Chị Hòa cũng chia sẻ thêm: “Bản thân các em là người vừa phải trải qua cú sốc trượt đại học, lại làm theo những điều mình không mong muốn thì người chịu nhiều áp lực nhất chính là các em. Bố mẹ cần động viên, hỗ trợ các em nhiều hơn và bản thân các em cũng nên chủ động tìm những sự hỗ trợ về tâm lý cho mình. Không đỗ đại học không phải là yếu tố để đo giá trị hay đánh giá con hư hay con ngoan. Các em nên tự tin và nói lên suy nghĩ của mình với bố mẹ, mọi việc sẽ dễ giải quyết hơn”.
Theo khám phá
Trượt ĐH: Xin đừng gây sức ép cho con!
Sau mỗi kỳ thi đại học, có không ít những câu chuyện đau lòng xảy ra. Luôn có những tờ giấy báo điểm "vô tình" biến thành giấy tử, thí sinh tìm đến cái chết để giải thoát trước sức ép trượt đại học.
Cho đến nay đã có khoảng 200 trường đại học công bố điểm thi. Dù chưa có điểm chuẩn chính thức nhưng nhiều trường dự đoán điểm sẽ cao hơn năm trước. Bức tranh đối nghịch giữa người đỗ- kẻ trượt đẩy nhiều thí sinh vào tâm trạng chán nản, tuyệt vọng. Gia đình không kịp thời quan tâm và động viên các em, rất có thể nhiều câu chuyện đau lòng như các năm trước lại tái diễn.
Tuyệt vọng vì... quá kì vọng
Bạn Đồng Thu Hà (Thái Nguyên) đã chia sẻ trên facebook của mình: "Có phải con không muốn đỗ đâu, chỉ là con thiếu một chút may mắn thôi, nhưng tại sao bố mẹ không hiểu cho con? Đôi lúc con rất ganh tị với những đứa bạn mình được bố mẹ động viên, chăm sóc. Con cũng trách móc bản thân mình nhiều lắm rồi, xin bố mẹ đừng gây sức ép cho con nữa".
Kết quả thi đại học của Hà là niềm mơ ước của nhiều thí sinh khác. Hà đạt số điểm chắc chắn đỗ ở khối A vào trường ĐH Thái Nguyên. Trong khi đó, khối C, Hà được 20 điểm. Năm nay, Hà dự thi vào Khoa Truyền hình của HV Báo chí và Truyên truyền. Nhưng các năm trước, khoa này đều lấy từ 21 điểm trở lên và năm nay dự kiến còn cao hơn. Với 20 điểm, Hà thừa khả năng để đăng ký nguyện vọng 2 vào các chuyên ngành khác của trường.
Không hài lòng với kết quả của con mình, bố mẹ Hà luôn so sánh con với bạn bè khác có kết quả cao hơn. Thậm chí có những câu nói làm Hà cảm thấy tổn thương. Hà tâm sự: "Bố mẹ em không bao giờ nghĩ em sẽ trượt đại học nguyện vọng 1, bản thân em cũng tự tin vì biết lực học của mình. Nhưng có lẽ vì thế bố mẹ không muốn chấp nhận kết quả này. Em cảm thấy khổ tâm và có lỗi với bố mẹ."
Những ánh mắt hi vọng trong ngày đầu thi đại học
Nhiều thí sinh bị ám ảnh bởi cụm từ đỗ- trượt, dù không cần biết điểm số ra sao. Nguyễn Phương Mai (Quận Đống Đa, Hà Nội) đăng ký dự thi vào ĐH Ngoại Thương. Với điểm số 21 của khối D không phải là thấp, nhưng để vào ĐH Ngoại thương lại là điều xa vời.
Mai chán nản kể nỗi khổ tâm của mình:"Từ khi biết kết quả em gần như không dám ra khỏi nhà. Em sợ nhất đi đâu hàng xóm, người quen cũng hỏi đỗ đại học không? Từ trước tới nay kết quả học tập của em luôn cao nên bố mẹ rất tự hào. Giờ thì chấm hết!"
Không quát tháo con nhưng bố mẹ Mai tỏ rõ nỗi phiền muộn. Cả ngày không ai nói với ai câu nào, không khí ảm đạm bao trùm lên ngôi nhà và những vẻ mặt ủ rũ. Chỉ tội cho Mai đã chịu nỗi buồn trượt đại học lại thêm không khí nặng nề trong nhà khiến có lúc Mai thấy mình tuyệt vọng: "Em không biết làm thế nào để giải thoát. Nhiều lúc chỉ muốn trốn chạy đi thật xa đâu đó".
Quanh đi quẩn lại với 4 bức tường nhà, hạn chế cả điện thoại hỏi thăm của bạn bè, người thân, Mai có lúc rơi vào trầm cảm: "Chỉ có mấy ngày mà em cảm thấy mình như mắc bệnh sợ gặp người, dù bất kể ai. Lúc nào em cũng thấy tâm trạng bất an".
Các em đang tự tạo sức ép cho bản thân
Theo nhà tâm lý Trương Quang Lâm, việc con cái thi trượt ĐH, cha mẹ buồn là điều tất yếu, vì ai cũng muốn con mình cái đỗ đạt, điều này xuất phát từ tình yêu thương của đấng sinh thành. Tuy nhiên ông Lâm cũng cho rằng, thể hiện không đúng cách có thể gây tổn thương con cái: "Khi đón nhận kết quả con mình trượt đại học một số phụ huynh mắng mỏ con hoặc cha mẹ đổ lỗi cho nhau. Thực ra tâm lý đó cũng xuất phát từ tình thương con chỉ có điều cách thể hiện không đúng. Trong trường hợp cha mẹ quá lời, trách móc thậm tệ sẽ làm tổn thương con cái, tạo cho con cảm giác vô giá trị, như mình là "đồ bỏ đi".
Từ năm 2005 trở lại đây, năm nào cũng có những cái chết thương tâm do trượt đại học. Bức tranh đối nghịch giữa một bên điểm số rất cao, được dư luận ca ngợi, một bên điểm số thấp, bị đánh giá thua kém kèm theo nhiều nhận xét không hay càng đẩy các thí sinh thi trượt vào đường cùng.
Nguyễn Hoài Lâm (Cầu Giấy, Hà Nội) tâm sự, từ hôm biết điểm thi đã không gặp gỡ bạn bè: "Em thấy xấu hổ lắm, lớp em đứa nào cũng điểm cao, trong khi điểm mình thấp. Bạn em đã có một số đứa còn được thủ khoa, á khoa đại học nữa. Bố mẹ lúc nào cũng nói học hành kiểu gì, cùng học với nhau mà bạn ấy được như thế trong khi kết quả của mình lại tồi tệ."
Mặc cảm, tự ti trước bạn bè và hàng xóm, Lâm luôn tìm cách lẩn tránh người quen mỗi khi có việc phải ra ngoài: "Em thấy mình như đứa vô dụng. Đâu ai cần biết quá trình học ra sao, chỉ nhìn vào kết quả. Trước học nhiều thì thèm ngủ thế, giờ đêm nào em cũng mất ngủ. Em lao vào game để giết thời gian".
Ông Lâm phân tích, chính bởi các em đã lớn và đều có mong muốn đỗ đạt nên khi gặp thất bại đã tự tạo sức ép cho bản thân. Sau đó là cảm giác chán nản và thấy mình không có giá trị. Nếu đi xa hơn có thể dẫn đến những hành động làm liều hoặc thay đổi về tâm lý, ứng xử.
Cách tốt nhất để đưa các em vượt qua giai đoạn này, không ai khác chính là các vị phụ huynh: "Cha mẹ cần biết lực học của con mình. Việc thi trượt hay đỗ đôi khi còn do nhiều yếu tố như may mắn, tâm lý khi làm bài thi hoặc do chọn trường cao quá. Trong hoàn cảnh này, học sinh rất cần có sự cảm thông và động viên từ cha mẹ. Bởi chính các em đã cố gắng hết sức rồi. Phụ huynh tạo được cho con mình sự tin tưởng mới có thể giúp các em cân bằng tâm lý và có những sự lựa chọn đúng đắn sau đó"- Nhà tâm lý học Trương Quang Lâm cho biết.
Câu chuyện tự tử vì trượt ĐH dù được cảnh báo nhưng vẫn tái diễn nhiều năm liên tiếp. Ngày 10/7/2011, một thí sinh thi vào ĐHQG Hà Nội bị phát hiện mang tài liệu đình chỉ thi. Sau đó, thí sinh này đã chạy ra khỏi phòng thi với tâm trạng hoảng loạn, định nhảy qua lan can tự tử. Ngày 12/7/2010, Trịnh Công S. (HS lớp 12 chuyên Toán Trường THPT chuyên Lê Khiết, trú huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi) uống thuốc rầy tự tử khi đối chiếu thấy kết quả bài làm của mình không đúng với đáp án. Trước đó, ngày 20/8/2009, em Nguyễn Thị V. (SN 1991, ở xã Yên Khê, huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An) đã tự tử bằng lá ngón do thất vọng trước kết quả dự thi ĐH. Ngày 14/8/2006, em Nguyễn Thị Diệu T. (SN 1988, ở Nam Định) đã treo cổ tự tử trong phòng riêng sau khi biết tin mình thi trượt ĐH. Cũng tại Nam Định, chiều 2/8/2005, em Trần Duy H. (SN 1987) đã thắt cổ tự tử sau khi biết tin mình không đỗ vào ĐH. Ngày 2/7/2005, em Lê Thu T. (sinh năm 1984, ở Hà Tĩnh) đã ra cầu Bến Thủy nhảy xuống sông tự tử. Thủy thi rớt ĐH đã 2 năm liền.
Theo khám phá
Trào lưu du học để "trốn" thi đại học Trong khi phần đông học sinh THPT đang lo lắng chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp và đại học sắp tới thì có không ít bạn khá rảnh rang, thoải mái bởi "thoát" được mùa tuyển sinh đại học bằng con đường du học tự túc. Con "trốn" thi đại học, bố mẹ được "oai" Những năm trở lại đây, số lượng...