Trường trung cấp nghề miền núi Thanh Hoá: Nâng cao chất lượng đào tạo nghề
Với chức năng được giao đào tạo nghề và chuyển giao khoa học – kỹ thuật cho người dân khu vực miền núi và các vùng phụ cận, những năm qua, Trường Trung cấp nghề miền núi Thanh Hóa đã có nhiều giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nghề, quan tâm đổi mới phương pháp đào tạo và đặc biệt chú trọng đến kết quả đào tạo nghề gắn với giới thiệu việc làm cho học sinh.
Nâng cao chất lượng đào tạo nghề
Trường Trung cấp nghề miền núi Thanh Hóa được thành lập từ năm 2001 trên cơ sở tiền thân là Trường Kỹ thuật Ngọc Lặc. Hiện nay, nhà trường có 10 ngành nghề đào tạo, gồm: Điện công nghiệp, sửa chữa lắp ráp máy tính, cắt gọt kim loại, hàn, may thời trang, thú y, tin học văn phòng, trồng nấm mộc nhĩ, may công nghiệp, chăn nuôi thú y.
Lễ khai giảng năm học 2020-2021 của Trường Trun g cấp nghề miền núi Thanh Hoá tại huyện Ngọc Lặc
Xác định việc nâng cao chất lượng đào tạo nghề gắn với nhu cầu thị trường là nhiệm vụ hàng đầu, những năm gần đây, Trường Trung cấp nghề miền núi Thanh Hóa chú trọng đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy và học hiện đại đáp ứng nhu cầu giảng dạy cho HS.
Năm học 2020-2021, nhà trường có 1.132 học sinh vừa học trung cấp vừa học hệ Giáo dục thường xuyên bậc THPT, trong đó tuyển mới năm học 2020-2021 là 535/530 học sinh được giao (vượt chỉ tiêu được giao là 0,94%).
Trong năm qua, nề nếp, kỷ cương trường học được giữ vững; chất lượng đào tạo nghề và giáo dục văn hóa được nâng lên. Năm học vừa qua, có 597 học sinh trung cấp. Qua xếp loại học lực: Loại khá 120 học sinh (chiếm 20,10%); loại trung bình khá 367 học sinh (chiếm 61,47%); loại trung bình 110 học sinh (chiếm 18,42%); không có học sinh yếu kém. Có 03 học sinh tham gia hội thi tay nghề cấp tỉnh, kết quả 01 em đạt giải nhì, 02 em đạt giải ba.
Đối với học sinh khối THPT hệ Giáo dục thường xuyên có 653 học sinh. Tham gia kỳ thi tốt nghiệp THPT Quốc gia năm 2020 nhà trường có 56 học sinh, trong đó đậu tốt nghiệp là 51 học sinh (đạt 91,7%, Năm 2019 đạt 81%).
Video đang HOT
Đại diện học sinh phát biểu tại Lễ khai giảng
Cơ sở vật chất, thiết bị đào tạo của nhà trường được bổ sung, hoàn thiện theo hướng đầu tư trọng điểm các nghề ở cấp độ quốc gia, đáp ứng nhu cầu tối thiểu cho hoạt động đào tạo của Trường.
Năm 2020, Trường được đầu tư xây dựng hạng mục mở rộng khu nội trú cho học sinh, đến nay đã hoàn thành và được đưa vào sử dụng, góp phần đáp ứng cho khoảng 1.000 học sinh ở nội trú.
Chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên nhà trường cũng luôn được duy trì và phát triển. Các thầy giáo, cô giáo luôn cố gắng trong công tác giáo dục, đào tạo học sinh; nhiệt tình, tâm huyết với nghề và tận tâm vì học sinh.
Trao học bổng cho Học sinh nghèo vượt khó và có thành tích học tập tốt
Hiệu trưởng Phạm Yên Trường cho biết: “Để đạt được những thành tích trên, nhà trường luôn được sự quan tâm chỉ đạo sâu sát, kịp thời của Bộ Lao động-TBXH, UBND tỉnh Thanh Hoá, Sở Lao động-TBXH, Sở GDĐT; sự giúp đỡ, tạo điều kiện của chính quyền đại phương, sự phối hợp chặt chẽ của Hội phụ huynh học sinh, đặc biệt là sự nỗ lực cố gắng hết mình của tập thể cán bộ, giáo viên và học sinh nhà trường”.
“Trong những năm tới, nhà trường không ngừng đổi mới nâng cao chất lượng dạy và học, đảm bảo sản phẩm đầu ra đáp ứng được yêu cầu của thị trường lao động, phù hợp với nhu cầu xã hội hiện tại. Chúng ta nhận thấy tuy kết quả học tập của học sinh đã được nâng lên nhưng chất lượng chưa cao. Chúng ta phải quyết liệt, thường xuyên phấn đấu để nâng cao chất lượng đào tạo. Phải có học sinh xếp loại học lực giỏi, tỷ lệ học sinh xếp loại học lực khá tăng lên, không có học sinh yếu kém” – ông Trường nhấn mạnh.
“Nhà trường đặc biệt quan tâm đến đa dạng hóa các loại hình, ngành nghề, hình thức đào tạo nhằm đáp ứng nhu cầu của người học và yêu cầu của thị trường lao động; đáp ứng yêu cầu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0; đáp ứng yêu cầu chuyển dịch lao động chất lượng cao trong bối cảnh hội nhập khu vực và toàn cầu; nâng cao cơ hội và khả năng tìm kiếm việc làm, tăng năng suất lao động và thu nhập cho học sinh sau đào tạo” – ông Trường cho biết thêm.
Đào tạo theo nhu cầu thị trường lao động
Được biết, trong thời gian qua, trường TC nghề miền núi Thanh Hoá đã đẩy mạnh liên kết, hợp tác với doanh nghiệp trong đào tạo và sử dụng lao động qua học nghề: Việc giải quyết tốt đầu ra sau đào tạo chính là động lực thúc đẩy công tác tuyển sinh và đào tạo, vì vậy nhà trường phải luôn coi trọng việc hợp tác bền vững với doanh nghiệp.
Học sinh đăng ký tuyển dụng việc làm tại các Công ty
Bên cạnh đó, nhà trường tăng cường liên kết, mở rộng hợp tác, đào tạo nghề sát với nhu cầu địa phương nhằm nâng cao chất lượng đào tạo; không ngừng nâng cao chất lượng tuyển dụng và đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ cho đội ngũ giáo viên; thường xuyên cập nhật, bổ sung kỹ thuật công nghệ mới vào chương trình, giáo trình đào tạo với mục tiêu khi HS tốt nghiệp ra trường sẽ đáp ứng được thị trường lao động. Ngoài ra, nhà trường đẩy mạnh hợp tác với các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh đào tạo, sử dụng lao động qua học nghề.
Hiện nay, trường đã và đang hợp tác hiệu quả với các công ty, cụ thể: nghề Hàn: Công ty TNHH Hồng Phát ở khu công nghiệp Tây bắc Ga; nghề Thú y: Công ty TNHH dịch vụ và chăn nuôi NEWHOPE Thanh Hóa ở xã Thạch Tượng, huyện Thạch Thành; nghề May thời trang: Công ty cổ phần Phú Khang tại TP Hưng Yên và Công ty may Tinh Lợi ở TP Hải Dương .v.v… Hiện nay có gần 200 học sinh trung cấp năm cuối đang thực tập tại các công ty này, điều kiện thực tập sản xuất tại các công ty rất tốt, phù hợp và đúng nghề các em được đào tạo, học sinh thực tập được các công ty hỗ trợ nơi ăn ở, hỗ trợ tiền sinh hoạt từ 4-6 triệu/1 tháng; ra trường các em được công ty ưu tiên tuyển dụng vào làm việc.
Trong những năm qua, trường thường xuyên gắn kết với Trung tâm dịch vụ việc làm Thanh Hóa, các công ty, doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh tổ chức các phiên giao dịch việc làm, các buổi tư vấn, giới thiệu việc việc làm trực tiếp cho học sinh, giúp các em có cơ hội tìm kiếm việc làm sau đào tạo.
Vào ngày 24/9, trong ngày khai giảng, Hội khuyến học tỉnh Thanh Hoá, Công ty TNHH xây dựng, thương mại Nhân Sinh đã quan tâm, xét cấp học bổng cho học sinh có kết quả học tập tốt và học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Đây là nguồn động viên vô cùng to lớn, kịp thời đối với các em học sinh và trường TC nghề miền núi Thanh Hoá.
Người dân có trình độ chuyên môn kỹ thuật còn thấp
Vì sao với hệ thống giáo dục - đào tạo lớn mạnh như Việt Nam mà chỉ có 20% dân số (từ 15 tuổi trở lên) được đào tạo chuyên môn kỹ thuật?
Sinh viên một trường cao đẳng nghề trong giờ thực hành - ẢNH: MỸ QUYÊN
Theo thống kê, cứ 100 học sinh (HS) tốt nghiệp THCS, sau 3 năm có từ 60 - 65 HS tốt nghiệp THPT, trong số đó có 20 - 25 HS đỗ ĐH. Đào tạo nghề tác động đến 75 - 80% HS sau THCS, cho thấy tầm quan trọng của nó đối với nhân lực quốc gia.
Cơ cấu bất hợp lý
Những năm gần đây, nhiều chủ trương, giải pháp của Đảng, Nhà nước về hướng nghiệp, phân luồng và đào tạo nghề được triển khai như: chuyển giáo dục nghề nghiệp (GDNN) về Bộ LĐ-TB-XH quản lý, trừ trung cấp và cao đẳng (CĐ) sư phạm; HS sau THCS học nghề được miễn học phí và có thể liên thông lên CĐ, ĐH; Chính phủ ban hành khung cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân, quy định các luồng sau THCS và THPT... nhờ đó tỷ lệ người dân có trình độ chuyên môn kỹ thuật được tăng lên.
Nâng cao thu nhập cho người có chuyên môn kỹ thuật
Để đáp ứng yêu cầu nhân lực cho phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế, cần triển khai đồng bộ các giải pháp sau: Tuyên truyền tầm quan trọng của hướng nghiệp, phân luồng và đào tạo nghề đối với cá nhân cũng như toàn xã hội. Nâng cao chất lượng đào tạo nghề, đào tạo gắn với nhu cầu doanh nghiệp, xã hội. Một số trường đặc thù có thể tổ chức thi tuyển đối với HS tốt nghiệp THCS, những HS thi đỗ được cấp học bổng cao. Nhà nước, doanh nghiệp tuyển dụng, nâng cao thu nhập cho người có chuyên môn kỹ thuật...
Theo điều tra dân số thời điểm 1.4.2014, tỷ lệ người dân từ 15 tuổi trở lên có trình độ chuyên môn kỹ thuật là 17,2%, trong đó trình độ sơ cấp: 1,9%, trung cấp: 5,8%, CĐ: 2,6%, ĐH trở lên: 6,9%. Đến thời điểm 1.4.2019, tỷ lệ người dân có trình độ chuyên môn kỹ thuật là 19,2%, trong đó sơ cấp: 3,1%, trung cấp: 3,5%, CĐ: 3,3% và ĐH trở lên: 9,3%. Sau 5 năm, tỷ lệ người dân có chuyên môn kỹ thuật tăng thêm 2% là tín hiệu đáng mừng, nhưng về cơ cấu lại bất hợp lý hơn.
Nếu như năm 2014, 1 người trình độ ĐH trở lên có 1,5 người trình độ dưới ĐH, thì đến năm 2019, 1 người ĐH có 1,1 người dưới ĐH. Sau gần 5 năm giao GDNN về Bộ LĐ-TB-XH quản lý, tỷ lệ người có trình độ ĐH trở lên tăng 2,4%, trong khi người có trình độ dưới ĐH giảm 0,4%, điều này trái ngược với dự báo của Tổng cục Dạy nghề - Bộ LĐ-TB-XH đưa ra năm 2017. Điều đáng lo ngại là nước ta vẫn còn trên 80% người dân (15 tuổi trở lên) không có chuyên môn kỹ thuật, trong khi các nước như Nhật Bản, Mỹ, tỷ lệ này dưới 20%.
Những hạn chế về phân luồng và đào tạo nghề
Hướng nghiệp - phân luồng - đào tạo nghề nước ta vẫn là những khâu yếu, mục tiêu 30% HS sau THCS tham gia GDNN đặt ra cho năm 2010, nhưng đến 2020 vẫn còn xa vời. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này:
Xã hội vẫn còn nặng bằng cấp. Nhiều người dân mong muốn con em có được tấm bằng ĐH, thậm chí cao hơn, bất chấp khả năng, điều kiện và nguyện vọng của con em. HS sau THCS chủ yếu lên THPT, dẫn đến có trường THPT hạ điểm chuẩn trúng tuyển trung bình chưa tới 1 điểm, như trường hợp một trường vùng cao Thanh Hóa. Nhiều địa phương tỷ lệ này chiếm trên 80%. TP.HCM là địa phương làm tốt công tác hướng nghiệp, nhưng số liệu hằng năm cho thấy có 70% HS THCS vào THPT công lập, số còn lại học THPT tư thục hay trung tâm GDTX, ra thị trường lao động và một tỷ lệ (dưới 30%) theo GDNN.
Rất ít HS khá giỏi học nghề đã ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo. Hầu hết những HS không đỗ THPT công lập ở tất cả các nguyện vọng, học lực trung bình và yếu mới vào trường nghề, vừa học nghề vừa học văn hóa nên nhiều em không theo kịp, dẫn đến chán nản, bỏ học. Các ngành kỹ thuật cao, đòi hỏi người học phải có năng lực tư duy, tính toán nhưng khó tuyển được HS đáp ứng yêu cầu.
Theo phân loại giáo dục quốc tế, bậc 4 (sau trung học) rất đa dạng, phong phú về hình thức, chương trình và trình độ đào tạo. Theo đó, mô hình trường trung học nghề, trung học kỹ thuật phù hợp với bậc 4, vừa học nghề, vừa học văn hóa phổ thông đã thành công ở nhiều nước, nhưng ở Việt Nam quy định bậc 4 là trung cấp. Còn mô hình trường trung học kỹ thuật thí điểm nhiều lần nhưng vẫn không triển khai được, do vướng mắc cơ chế quản lý và nguồn lực đầu tư.
Chính phủ quy định chi tiết về liên thông giữa các cấp học, trình độ đào tạo trong hệ thống giáo dục quốc dân nhưng đến nay chưa ban hành đầy đủ văn bản pháp quy về liên thông này.
Công tác hướng nghiệp cho HS vẫn là một khâu yếu ở trường THCS, THPT. Các trường chú trọng hướng HS vào ĐH, dẫn đến dạy thêm, học thêm ngay từ cấp THCS. Sự gia tăng chỉ tiêu ĐH và mở rộng xét tuyển bằng học bạ... dẫn đến việc vào ĐH quá dễ dàng, nhiều HS thi THPT đạt thấp nhưng vẫn đỗ ĐH. Người dân có trình độ ĐH tăng lên, nhưng tỷ lệ người có bằng ĐH, thạc sĩ thất nghiệp cũng tăng lên.
Nhận thức của một bộ phận cán bộ quản lý giáo dục chưa đầy đủ về phân luồng, khi cho rằng chỉ tiêu 30%, 35% HS sau THCS theo GDNN chỉ phù hợp với vùng khó khăn, còn tỉnh/thành phố có chất lượng giáo dục cao, phụ huynh có điều kiện cho con học ĐH thì chỉ tiêu này thấp hơn. Quan niệm việc dạy nghề là của trường nghề, không đặt ra ở trường phổ thông, dẫn đến HS phổ thông tham gia thị trường lao động không có chuyên môn kỹ thuật.
Thanh Hóa điểm chuẩn vào lớp 10 nhiều trường công dưới trung bình do đâu? Cho dù Thanh Hóa đã thực hiện chủ trương giải thể, sáp nhập các trường trung học phổ thông gần nhau nhưng thực tế thì số lượng trường của cấp học này vẫn lớn. Sau kỳ thi tuyển sinh 10 năm nay, Thanh Hóa là địa phương được nhắc đến nhiều nhất bởi có rất nhiều trường lấy điểm đầu vào thấp đến...