“Trường hợp đặc biệt”: Đất nước cần những người lãnh đạo bản lĩnh, tài năng, uy tín
“Trường hợp đặc biệt” theo tôi hiểu thì Trung ương rất coi trọng tầm nhìn chiến lược, bản lĩnh vững vàng và chắc chắn phải thật sự là tấm gương đạo đức.
Chưa đầy một tháng nữa, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng sẽ chính thức bắt đầu. Đây là một sự kiện chính trị trọng đại của đất nước. Trước thềm Đại hội, công tác chuẩn bị nhân sự được đánh giá là bài bản, chặt chẽ và tốt hơn so với nhiều Đại hội trước, nhất là Đại hội XII. Trả lời phỏng vấn VOV, PGS-TS Đào Duy Quát – nguyên Phó Trưởng Ban Tuyên giáo T.Ư quan tâm tới tới việc lựa chọn “trường hợp đặc biệt” để giới thiệu vào Trung ương và Bộ Chính trị khóa tới, đồng thời ủng hộ việc công khai, minh bạch danh sách quy hoạch vào Ban chấp hành Trung ương để Mặt trận giám sát.
PGS-TS Đào Duy Quát – nguyên Phó Trưởng Ban Tuyên giáo T.Ư. Ảnh: Thanh Hà
“Trường hợp đặc biệt”: Đủ bản lĩnh, tài năng, uy tín
“Theo tôi được biết, từ hội nghị 13 đến hội nghị 14, Trung ương đã bỏ phiếu biểu quyết giới thiệu nhân sự tham gia Ủy viên Trung ương chính thức, Ủy viên Trung ương dự khuyết và Ủy viên Ủy ban Kiểm tra Trung ương khóa XIII. Căn cứ vào kế hoạch xây dựng phương án nhân sự Bộ chính trị, Ban Bí thư khóa XIII, căn cứ vào các ý kiến phát hiện, giới thiệu của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị đã xem xét, thảo luận và bỏ phiếu quyết định phê duyệt quy hoạch Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XIII. Quy hoạch này là kết quả của việc nghiên cứu, tổng kết công tác chuẩn bị nhân sự Bộ Chính trị, Ban Bí thư một số khoá gần đây, tập trung nghiên cứu tổng kết một số vấn đề về tiêu chuẩn, điều kiện, độ tuổi, số lượng, cách làm và rút ra các bài học kinh nghiệm làm cơ sở xây dựng qui hoạch, phương án nhân sự Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XIII. Tại Hội nghị Trung ương 14, Ban Chấp hành Trung ương đã thảo luận dân chủ, kỹ lưỡng, bỏ phiếu biểu quyết với sự nhất trí rất cao nhân sự tham gia Bộ chính trị, Ban Bí thư khóa XIII, bao gồm cả nhân sự tái cử và nhân sự lần đầu”.
Nguyên Phó Trưởng Ban Tuyên giáo T.Ư Đào Duy Quát cho biết như vậy, đồng thời nhấn mạnh: Ban Chấp hành Trung ương giao cho Bộ chính trị và Tiểu ban nhân sự tiếp tục xem xét, bổ sung, hoàn thiện các phương án nhân sự đã đề ra để báo cáo Ban Chấp hành Trung ương xem xét, quyết định tại Hội nghị Trung ương 15 sắp tới. Theo đó, Trung ương sẽ xem xét, giới thiệu các “trường hợp đặc biệt” là các đồng chí Ủy viên Trung ương (trên 60 tuổi) tái cử vào Ban chấp hành Trung ương khóa XIII và các đồng chí Ủy viên Bộ chính trị khóa XII (trên 65 tuổi) tham gia vào một số vị trí lãnh đạo chủ chốt khóa XIII.
Hội nghị Trung ương 14, khóa XII
Theo PGS-TS Đào Duy Quát, trong nhiệm kỳ tới, các đồng chí lãnh đạo chủ chốt có vai trò cực kỳ quan trọng cùng tập thể Ban Chấp hành Trung ương nắm bắt thời cơ, vận hội, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, tăng cường lãnh đạo, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện, nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng, củng cố được niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, chế độ XHCN; Phát huy sức sáng tạo, ý chí và khát vọng phát triển, sức mạnh toàn dân tộc, dân chủ XHCN, kết hợp sức mạnh thời đại, đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, CNH-HĐH đất nước; chú trọng đổi mới, sáng tạo, phát triển nhanh và bền vững đất nước, bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, phấn đấu để đến giữa thế kỷ 21, nước ta trở thành nước phát triển theo định hướng XHCN.
Trong nhiệm kỳ XII, ông Đào Quy Quát khẳng định, Bộ chính trị, các đồng chí lãnh đạo chủ chốt, đứng đầu là đồng chí Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã có những cống hiến to lớn trong lãnh đạo toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đoàn kết một lòng, nỗ lực phấn đấu vượt qua rất nhiều khó khăn, thách thức gay gắt, thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm, đạt được nhiều thành tựu rất quan trọng. Đất nước tiếp tục phát triển nhanh và toàn diện. Tiềm lực, vị thế và uy tín của đất nước được nâng cao rõ rệt, cơ đồ, tương lai của đất nước tươi sáng.
“Bởi vậy, bản lĩnh, tài năng, uy tín và sự dầy dặn kinh nghiệm, lãnh đạo, chỉ đạo của một số đồng chí chủ chốt khóa XII rất cần cho ban lãnh đạo khóa XIII”- ông Đào Duy Quát khẳng định, đồng thời cho biết: Hội nghị Trung ương 15 sắp tới, Trung ương sẽ xem xét rất kỹ lưỡng các phương án nhân sự “trường hợp đặc biệt” với ý thức vì lợi ích của Đảng, của quốc gia, dân tộc, quyết định bỏ phiếu số lượng và nhân sự các “trương hợp đặc biệt”.
Ông Quát dẫn chứng: Ở các thể chế chính trị khác nhau trên thế giới, việc có các nhà lãnh đạo cao tuổi cũng là chuyện hết sức bình thường. Họ cũng rất cần những con người có khả năng đặc biệt trong việc xử lý những vấn đề chiến lược.
“Về quy trình thì cũng không khác các nhiệm kỳ trước nhưng lần này, “trường hợp đặc biệt” theo tôi hiểu thì Trung ương rất coi trọng tầm nhìn chiến lược, bản lĩnh vững vàng và chắc chắn phải thật sự là tấm gương đạo đức. Điều này được rút ra qua thực tiễn của cuộc đấu tranh xây dựng, chỉnh đốn Đảng vừa qua. Khóa XII, chúng ta đã phải kỷ luật đến 3 Ủy viên Bộ Chính trị. Đó là điều không đơn giản chút nào. Đấy hoàn toàn là do khuyết điểm từ những khóa trước. Cái mà nhân dân nói chung và cán bộ, đảng viên nói riêng quan tâm chính là vì sao lại xảy ra những sự việc như vậy. Giá như không để “lọt” những cán bộ mắc khuyết điểm vào bộ máy thì vẫn hơn”.
Công khai danh sách quy hoạch vào TƯ: Mặt trận đại diện cho dân để giám sát
Hiện nay, quy trình lựa chọn cán bộ khá chặt chẽ nhưng theo ông Đào Duy Quát, muốn không để “lọt” cán bộ thì cách tốt nhất là công khai, minh bạch dân chủ và dựa vào dân để xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước. Công khai tiêu chuẩn, quy trình và công khai danh sách quy hoạch vào Trung ương. Nếu được công khai thì MTTQ các cấp có thể góp ý, giám sát và phản biện, giúp cho cơ quan lãnh đạo có sự đánh giá toàn diện và chuẩn xác hơn. Qua xử lý các sai phạm của hơn 110 cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý trong nhiệm kỳ khóa XII cho thấy, phần lớn những sai phạm này đều xảy ra ở khóa X, XI. Thực tiễn này cho chúng ta nhận thức một vấn đề: quy trình, các bước lựa chọn nhân sự cho đại hội Đảng các cấp, đi tới đại hội XII vẫn còn những sơ hở để cho không ít cán bộ, đảng viên có sai phạm nghiêm trọng “lọt lưới”.
Video đang HOT
“Công khai, minh bạch là giải pháp toàn diện nhất, triệt để nhất để xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước, làm cho đường lối của Đảng hoàn thiện hơn, đúng đắn hơn. Trong công tác cán bộ cũng vậy, càng cần phải công khai bởi đây là khâu then chốt của then chốt. Mặt trận là tổ chức thay mặt cho nhân dân, đại diện cho quyền làm chủ của nhân dân. Nếu được bổ sung thêm quy chế phản biện, giám sát công tác cán bộ thì quá tốt. Giám sát khâu nào? Có thể chỉ là khâu giới thiệu thôi thì tôi nghĩ rằng, cơ quan cao nhất của Đảng sẽ có sự chuẩn bị nhân sự tốt nhất trước khi trình ra Trung ương”- nguyên Phó Trưởng Ban Tuyên giáo TƯ cho biết.
Ông Đào Duy Quát cho rằng, việc giao cho Mặt trận Tổ quốc giám sát công tác nhân sự cấp ủy các cấp là có cơ sở.
Điều lệ Đảng, trong phần “Đảng và những vấn đề cơ bản về xây dựng Đảng” có ghi: “Đảng Cộng Sản Việt Nam là Đảng cầm quyền, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, chịu sự giám sát của nhân dân, dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng. Đoàn kết và lãnh đạo nhân dân tiến hành sự nghiệp cách mạng. Đảng lãnh đạo hệ thống chính trị đồng thời là một bộ phận của hệ thống ấy. Đảng lãnh đạo, tôn trọng và phát huy vai trò của Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị xã hội.” Trong cương lĩnh “Bổ sung, phát triển năm 2011″, từ thực tiễn phong phú của cách mạng, Đảng ta đã rút ra 5 bài học kinh nghiệm lớn, trong đó có bài học: sự nghiệp cách mạng là của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Chính nhân dân là người làm nên những thắng lợi lịch sử. Toàn bộ hoạt động của Đảng phải xuất phát từ lợi ích và nguyện vọng chính đáng của nhân dân.
Sức mạnh của Đảng là sự gắn bó mật thiết với nhân dân. Quan liêu, tham nhũng, xa dời nhân dân sẽ dẫn đến những tổn thất khôn lường đối với vận mệnh của đất nước, của chế độ XHCN và của Đảng.
Thấu triệt những quan điểm tư tưởng trên, trong sự nghiệp đổi mới, Đảng ta vừa đổi mới phương thức lãnh đạo của mình, vừa đổi mới Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân, vừa tăng cường phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc trong thực hiện nhiệm vụ then chốt xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức. Trong nghị quyết TW 4 khóa XII về tăng cường xây dựng chỉnh đốn Đảng cũng đề cao việc phát huy vai trò của nhân dân và Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị xã hội. Trong giải pháp này, nghị quyết TW 4 chỉ rõ: các cấp ủy, chính quyền phải quán triệt và thực hiện nghiêm chỉnh quyết định số 217 – QĐ/TW và quy chế giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị xã hội và nhân dân tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền. Thực hiện nghiêm túc có hiệu quả phương châm: dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra trong tham gia xây dựng, chỉnh đốn Đảng.
Nhìn nhận công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong khóa XII, PGS-TS Đào Duy Quát cho rằng: Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII là bước tiến rất lớn, là ngọn đèn pha để thực hiện đồng bộ 4 giải pháp làm cho Đảng có bước trưởng thành, vững mạnh hơn. Càng đẩy mạnh cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng, quan liêu, lãng phí thì càng làm cho đất nước phát triển. Chúng ta đấu tranh để loại trừ những nhân tố tiêu cực, làm cho cơ thể Đảng, cơ thể đất nước khỏe mạnh hơn, được nhân dân tin yêu và ủng hộ. Như cuộc chiến chống Covid vừa qua là một minh chứng hùng hồn cho thấy sức mạnh của lòng dân. Chúng ta đoàn kết chống dịch, rồi lại đoàn kết để thực hiện mục tiêu tăng trưởng, trở thành điểm sáng trên thế giới.
Đổi mới và hoàn thiện hệ thống chính trị cơ sở tại Trà Vinh đáp ứng yêu cầu phát triển trong tình hình mới
Việc đổi mới hệ thống chính trị cấp cơ sở tại tỉnh Trà Vinh nhằm đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế là nhiệm vụ quan trọng.
Mục tiêu của đổi mới hệ thống chính trị là xây dựng Đảng thật sự trong sạch, vững mạnh; nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước; củng cố tổ chức, đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội.
Xây dựng Đảng, hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh
Từ quan điểm về đổi mới và hoàn thiện hệ thống chính trị của Đảng trong giai đoạn hiện nay...
Đổi mới, xây dựng hệ thống chính trị là một trong những nhiệm vụ cấp bách hiện nay, Đại hội XII của Đảng đã rút ra bài học thứ nhất đó là: "Trước những khó khăn thách thức trên con đường đổi mới, phải hết sức chú trọng công tác xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh" (1). Như vậy, theo quan điểm Đại hội XII của Đảng, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh là xây dựng ba thành tố trụ cột của hệ thống chính trị đó là Đảng, Nhà nước, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội. Đổi mới hệ thống chính trị cấp cơ sở tại tỉnh Trà Vinh phải vừa tuân theo chủ trương Đại hội XII của Đảng, vừa phải phù hợp với tình hình thực tế của địa phương nhằm phát huy vai trò lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước và quyền làm chủ của nhân dân. Quá trình đổi mới hệ thống chính trị phải tuân theo quan điểm của Đảng đó là:
Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh đủ sức lãnh đạo hệ thống chính trị trong thời kỳ hội nhập quốc tế
Cương lĩnh (bổ sung, phát triển năm 2011) xác định: "Đảng lãnh đạo hệ thống chính trị, đồng thời là bộ phận của hệ thống ấy. Đảng gắn bó mật thiết với nhân dân, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng, chịu sự giám sát của nhân dân, hoạt động trong khuôn khổ của Hiến pháp và pháp luật" (2). Với vị trí, vai trò trên, Đại hội XII đã xác định nhiệm vụ trung tâm đầu tiên là "Tăng cường xây dựng chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ. Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, đủ năng lực, phẩm chất và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ" (3).
Để thực hiện nhiệm vụ trung tâm trên, công tác xây dựng Đảng ở tỉnh Trà Vinh hiện nay cần quyết tâm thực hiện: Kiện toàn lại bộ máy của Đảng theo hướng tinh gọn, nâng cao hiệu quả lãnh đạo của Đảng, xác định rõ quan hệ tập thể lãnh đạo với cá nhân phụ trách, đề cao quyền hạn cũng như trách nhiệm của người đứng đầu. Đảng phải tuyển chọn được đội ngũ cán bộ "vừa hồng, vừa chuyên", muốn vậy phải đổi mới bầu cử trong Đảng, phương thức tuyển chọn, bổ nhiệm cán bộ để lựa chọn ra được những người đủ đức, đủ tài thực sự. Đồng thời, trong điều kiện một đảng lãnh đạo, cần phải thực hiện tốt cơ chế kiểm soát quyền lực, ngăn ngừa sự lạm quyền, vi phạm kỷ luật, kỷ cương, tham nhũng, lãng phí. Muốn vậy phải phát huy quyền làm chủ của nhân dân theo đúng phương châm "Dân biết, dân bàn, dân kiểm tra, giám sát".
Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước
Để nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước, Đảng xác định: "Tiếp tục xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN do Đảng lãnh đạo là nhiệm vụ trọng tâm của đổi mới hệ thống chính trị" (4). Trong tổ chức và hoạt động của Nhà nước phải bảo đảm thực hiện dân chủ, việc xây dựng Nhà nước pháp quyền là tiến hành xây dựng cả ba nhánh quyền lực lập pháp, hành pháp và tư pháp, đổi mới xây dựng Nhà nước phải kết hợp đồng bộ với đổi mới về kinh tế. Trên cơ sở khẳng định quyền lực Nhà nước là thống nhất có sự phân công, phối hợp giữa các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp cần thiết phải xây dựng cơ chế kiểm soát quyền lực giữa các cơ quan nhà nước. Ngoài ra cần chú trọng công tác tuyển chọn, xây dựng đội ngũ cán bộ, thực hiện thí điểm bầu cử trực tiếp một số chức danh ở cấp cơ sở (xã, phường, thị trấn), thi tuyển chức danh cán bộ quản lý, đổi mới việc đánh giá cán bộ gắn liền với vị trí việc làm, xác định rõ quyền hạn, trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan hành chính. Đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, thực hành tiết kiệm trong cơ quan nhà nước.
Đổi mới nội dung và phương thức hoạt động của MTTQ Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội
MTTQ Việt Nam và các đoàn thể nhân dân là cơ sở chính trị của Đảng. Vì vậy phải phát huy vai trò của của MTTQ trong việc tập hợp, xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc, thực hiện dân chủ, tạo sự đồng thuận xã hội; Đặc biệt là phát huy chức năng giám sát và phản biện xã hội của MTTQ. Trong giai đoạn hiện nay, tổ chức mặt trận cấp cơ sở phải tham gia vào xây dựng Đảng và xây dựng Nhà nước, phát huy quyền làm chủ của nhân dân gắn liền với vận động nhân dân tham gia xây dựng nông thôn mới.
...Đến định hướng đổi mới và hoàn thiện hệ thống chính trị ở cơ sở
Nâng cao chất lượng hoạt động của TCCSĐ ở cấp cơ sở
TCCSĐ là nền tảng của Đảng, là hạt nhân chính trị ở cơ sở, bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng đối với toàn bộ các thành viên của hệ thống chính trị và toàn xã hội. Trà Vinh là một tỉnh đa dân tộc, đa tôn giáo, các dân tộc phân bổ đều trong toàn tỉnh. Vì vậy, chất lượng hoạt động của TCCSĐ quyết định đến sự phát triển kinh tế - xã hội, tập trung được khối đại đoàn kết toàn dân. Nghị quyết số 22-NQ/TW ngày 30-1-2008 "về nâng cao năng lực, lãnh đạo, sức chiến đấu của TCCSĐ và đội ngũ cán bộ, đảng viên" khẳng định: "Tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, có trí tuệ, phẩm chất đạo đức cách mạng, có ý thức tổ chức kỷ luật, thực sự tiền phong, gương mẫu, đủ năng lực hoàn thành nhiệm vụ được giao" (5). Tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 22-NQ/TW, Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Trà Vinh lần thứ X, nhiệm kỳ 2015-2020 đã đề ra chỉ tiêu xây dựng Đảng và hệ thống chính trị: "Hằng năm có 90% trở lên TCCSĐ hoàn thành tốt nhiệm vụ, trong đó có 50% trong sạch, vững mạnh. Có trên 80% đảng viên hoàn thành tốt nhiệm vụ. Trong nhiệm kỳ kết nạp 7.500 đến 8.000 đảng viên" (6).Để hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, công tác xây dựng Đảng ở cơ sở cần chú ý một số nội dung sau:
Hiện nay Trà Vinh có tổng số 66 xã, 17 phường, 8 thị trấn với các dân tộc Kinh, Khơ-me, Hoa, Chăm cùng chung sống, phân bố đều trong toàn tỉnh. Vì vậy, cần phải xây dựng TCCSĐ xuống đến phường, khóm. Bên cạnh đó, cần chú ý phát triển đội ngũ đảng viên là đồng bào dân tộc thiểu số có cơ cấu về độ tuổi, giới tính hợp lý để phát huy vai trò lãnh đạo của cơ sở đảng. Việc xây dựng đội ngũ đảng viên có chất lượng sẽ phát huy được tính đại diện, tính dân chủ từ đó phát huy được sức mạnh đại đoàn kết dân tộc trong việc phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế.
Phải tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên về Chủ nghĩa Mác-Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, học tập nghiêm túc các nghị quyết của Đảng. Nâng cao chất lượng sinh hoạt ở các cơ sở đảng thông qua việc tăng cường các ủy viên cấp trên cùng tham gia sinh hoạt ở các TCCSĐ.
Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng: Phương thức lãnh đạo của Đảng thống nhất từ Trung ương đến cấp cơ sở, phải tiến hành toàn diện ở các nội dung: phải nâng cao chất lượng văn kiện của Đảng; xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên cơ sở vừa hồng, vừa chuyên để đáp ứng yêu cầu hội nhập thế giới; cuối cùng là phát huy vai trò MTTQ, các đoàn thể xã hội và nhân dân trong việc kiểm tra, giám sát việc thực hiện đường lối.
Kiện toàn bộ máy Đảng theo hướng tinh gọn, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả. Để thực hiện công việc này yêu cầu đặt ra là phải tiến hành "hợp nhất" một số chức danh lãnh đạo và quản lý trong toàn bộ hệ thống chính trị, ứng dụng thành tựu khoa học - công nghệ trong quản lý để nâng cao hiệu quả lãnh đạo của Đảng.
Hoàn thiện chính quyền cấp cơ sở thực sự là của dân, do dân và vì dân, nhằm phát triển kinh tế - xã hội bền vững.
Chính quyền cấp cơ sở là nơi "gần dân" nhất, là đầu mối triển khai đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến nhân dân, giải quyết quyền, lợi ích hợp pháp cho nhân dân. Vì vậy, để phát huy tốt chức năng quản lý của chính quyền cơ sở nhằm phát triển kinh tế - xã hội thì việc đổi mới, hoàn thiện chính quyền cơ sở là cần thiết và cấp bách. Việc đổi mới chính quyền cấp cơ sở tại tỉnh Trà Vinh cần tập trung nghiên cứu, thực hiện theo hướng sau:
Hoàn thiện quy hoạch đơn vị hành chính các cấp từ thành phố, thị xã, huyện, thị trấn, xã, phường, bảo đảm phù hợp với điều kiện của địa phương. Trên cơ sở đó tăng cường phân cấp, phân quyền giữa cấp tỉnh với huyện và cấp xã theo hướng tăng quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm của chính quyền cơ sở trong việc quyết định và tổ chức thực hiện chính sách trong phạm vi được phân cấp. Mỗi cơ quan hoặc một cấp chính quyền địa phương thực hiện một nhiệm vụ, kèm theo ngân sách để thực thi nhiệm vụ đó.
Phát huy dân chủ trực tiếp của người dân ở cơ sở như: cải tiến công tác bầu cử, hoàn thiện cơ chế dân chủ trong bầu cử. Đối với chủ tịch UBND xã, phường, thị trấn nên do người dân bầu trực tiếp. Khuyến khích những người có đức, có tài ra ứng cử, thay đổi từ bầu cử sang tranh cử để nhân dân chọn được những người đứng đầu tài giỏi thực sự thông qua chương trình hành động, những cam kết của người tranh cử để phục vụ nhân dân. Bảo đảm tính công khai minh bạch trong tổ chức và hoạt động của HĐND, UBND, có cơ chế bảo đảm tính độc lập của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội trong việc giám sát chính quyền cơ sở. Nâng cao vai trò của nhân dân trong việc giám sát và quản lý hoạt động của chính quyền cơ sở.
Đẩy nhanh quá trình cải cách hành chính, cải cách chế độ công chức, công vụ gắn liền với tinh giản biên chế. Thực hiện nghiêm túc đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về các mục tiêu cải cách hành chính đối với chính quyền cấp cơ sở, hướng tới xây dựng một nền hành chính hiện đại, phục vụ nhân dân. Nâng cao năng lực, phẩm chất của đội ngũ cán bộ, công chức chính quyền cơ sở. Để thực hiện được mục tiêu này đòi hỏi mỗi cán bộ, công chức cần phải thường xuyên nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ; rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống, phong cách phục vụ nhân dân. Vì đây là đội ngũ trực tiếp tiếp xúc với nhân dân, lắng nghe và giải quyết nguyện vọng của nhân dân. Ngoài ra để nâng cao năng lực, phẩm chất của người cán bộ, công chức thì phải đổi mới quy trình đánh giá viên chức gắn liền với vị trí việc làm, lấy ý kiến tín nhiệm của nhân dân, tiến hành thi tuyển các vị trí lãnh đạo, kịp thời loại bỏ các cán bộ, công chức không hoàn thành nhiệm vụ, thoái hóa, biến chất.
Hiện nay nguồn thu nhập của cán bộ cấp cơ sở thấp, trong khi đây là cấp quan trọng và giải quyết công việc trực tiếp với dân nhiều nhất. Vì vậy phải tiến hành cải cách tiền lương, chế độ thu nhập để bảo đảm đời sống cho cán bộ, công chức cấp cơ sở. Như vậy, cán bộ, công chức mới yên tâm, toàn tâm, toàn ý công tác, làm việc, phục vụ nhân dân tốt hơn.
Đổi mới nội dung và phương thức hoạt động của của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội
Đổi mới MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội trong hệ thống chính trị tại Trà Vinh là góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân, thực hiện tốt vai trò giám sát và phản biện xã hội. MTTQ Việt Nam ở các cấp, đặc biệt là cấp cơ sở là cầu nối giữa Đảng với Nhân dân; Mặt trận vừa góp phần đưa đường lối, chính sách, các nghị quyết của Đảng vào cuộc sống, vừa là nơi tổ chức tiếp nhận ý kiến của nhân dân. Thông qua MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội, đề xuất, ý kiến của quần chúng nhân dân về những hạn chế trong đường lối, chính sách của Đảng được chuyển đến Đảng... Việc đổi mới tổ chức và hoạt động của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội ở cấp cơ sở trong hệ thống chính trị tại tỉnh Trà Vinh cần hướng tới các nội dung sau:
Tùy theo thực tiễn của các địa phương, những vấn đề nhân dân quan tâm, ủy ban MTTQ xã, phường, thị trấn cần lựa chọn nội dung tham gia xây dựng Đảng, chính quyền một cách phù hợp chẳng hạn như: Kết hợp với các tổ chức chính trị - xã hội tổ chức hội nghị lấy ý kiến nhân dân, tổ chức hội nghị đối thoại trực tiếp, thực hiện giám sát và phản biện xã hội.
Đa dạng hóa các hình thức giám sát và phản biện xã hội phù hợp với nội dung tham gia xây dựng Đảng và chính quyền các cấp như MTTQ tham gia giám sát xã hội trong công tác bầu cử, giám sát trong thực hiện Quy chế dân chủ cơ sở, trong phòng, chống tham nhũng, lãng phí, trong việc thi hành pháp luật về khiếu nại, tố cáo của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, thực hiện phản biện xã hội trong tham gia xây dựng chính sách, nghị quyết... Để việc giám sát, phản biện đạt hiệu quả, ngoài chương trình, kế hoạch giám sát báo cáo cấp ủy và chính quyền cùng cấp trước khi triển khai, mặt trận có thể tổ chức giám sát ngoài kế hoạch.
Đổi mới công tác phối hợp thống nhất hành động của các tổ thức thành viên của MTTQ. Các thành viên của mặt trận phải phối hợp chặt chẽ với nhau trên cơ sở dân chủ, bình đẳng, tôn trọng tính độc lập giữa các tổ chức thành viên, hợp tác, thống nhất hành động để thực hiện tốt nhiệm vụ của mặt trận. Trong mối quan hệ giữa các thành viên của mặt trận, Đảng vừa là thành viên của mặt trận, vừa là người lãnh đạo mặt trận.
Xây dựng đội ngũ cán bộ mặt trận cơ sở đủ đức, đủ tài. Đội ngũ cán bộ có vai trò quyết định đối với hiệu quả của hoạt động mặt trận. Để MTTQ Việt Nam phát huy tốt vai trò của mình, công tác cán bộ cần được chú trọng trên các phương diện: phát hiện, tuyển chọn, đào tạo và sử dụng cán bộ. Vì cán bộ mặt trận là người hoạt động chính trị - xã hội nhằm thực hiện đoàn kết toàn dân tộc trên cơ sở tự nguyện, bình đẳng, cùng có lợi. Cán bộ mặt trận phải có trình độ chuyên môn, am hiểu đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, có năng lực phân tích vấn đề, hiểu được tâm tư, nguyện vọng chính đáng của nhân dân. Về mặt đạo đức phải là người có phẩm chất đạo đức trong sáng, lập trường chính trị vững vàng, có phong cách, tác phong mẫu mực như vậy mới thuyết phục, động viên, lôi cuốn và khơi dậy tính tích cực của quần chúng. Muốn vậy phải đổi mới công tác cán bộ làm công tác mặt trận theo hướng: các cấp ủy đảng giới thiệu cán bộ để mặt trận các cấp tự quyết định theo nguyên tắc dân chủ và đồng thuận, Đảng cử những cán bộ có đủ trình độ, năng lực, kinh nghiệm thực tiễn nhạy bén, hết lòng vì dân, không ngại va chạm vào công tác trong mặt trận và các tổ chức thành viên.
Cần bảo đảm các điều kiện cần thiết về kinh phí hoạt động giám sát và phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội. Nguồn kinh phí hoạt động của của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội ở các cấp hiện nay chủ yếu là từ ngân sách nhà nước, do UBND các cấp phân bổ. Đây là cơ chế "xin - cho", vì vậy khó bảo đảm được tính độc lập của của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội khi thực hiện chức năng giám sát và phản biện xã hội đối với dự thảo các chủ trương, quyết định, chính sách của UBND các cấp. Để khắc phục hạn chế trên, kinh phí hoạt động nên được phân bổ trực tiếp từ Quốc hội cho MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội từ Trung ương đến cơ sở.
Một số giải pháp
Để hệ thống chính trị cấp cơ sở phát triển bền vững từ nay đến năm 2025 tầm nhìn năm 2035, cần thực hiện một số giải pháp nhằm đổi mới và hoàn thiện hệ thống chính trị cơ sở tại tỉnh Trà Vinh như sau:
Một là , hoàn thiện thể chế bảo đảm tự do, dân chủ, minh bạch trong bầu cử các cấp để bảo đảm sự ủy quyền của nhân dân trong việc nắm giữ và thực thi quyền lực Nhà nước. Trong điều kiện chế độ chính trị ở nước ta là đảng cầm quyền, để bầu cử thực sự tự do, dân chủ, minh bạch cơ chế bầu cử phải đổi mới theo hướng: mọi người tự do đề cử, ứng cử đại biểu HĐND cấp cơ sở; nhân dân bỏ phiếu tín nhiệm danh sách, những người đạt trên 30% số phiếu tín nhiệm sẽ được đưa vào danh sách bầu. Đảng sẽ duyệt danh sách, chọn ra những cá nhân đạt yêu cầu về đạo đức, chính trị, những cá nhân không đạt sẽ được đề nghị thay thế. Danh sách bầu được MTTQ hiệp thương và chính thức giới thiệu với nhân dân. Đối với những người đứng đầu chính quyền cấp cơ sở cần được toàn dân bầu trực tiếp.
Hai là, phải kiểm soát được quyền lực để khắc phục sự lạm quyền, chuyên quyền của cán bộ, công chức. Nếu không kiểm soát được quyền lực thì lực lượng cầm quyền sẽ dùng quyền lực để mưu lợi cho mình, trở thành đối lập với nhân dân. Kiểm soát quyền lực trong nội bộ Đảng thông qua công tác kiểm tra trên các lĩnh vực: thực hiện đường lối và Điều lệ của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, phẩm chất đạo đức của cán bộ, đảng viên, quan trọng nhất là quy trình quy hoạch, đào tạo, đề bạt, sử dụng cán bộ. Kiểm soát quyền lực của chính quyền địa phương thông qua cơ chế tiếp xúc cử tri, đối thoại trực tiếp, bằng lấy phiếu tín nhiệm của nhân dân đối với người đứng đầu. Hằng năm, nhân dân đánh giá hoạt động của bộ máy chính quyền cơ sở. Kiểm soát lẫn nhau giữa Đảng, Nhà nước, MTTQ Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội. Đặc biệt phải tăng cường sự kiểm soát của nhân dân, các cơ quan thông tấn, báo chí. Để nhân dân thực sự tham gia vào kiểm soát quyền lực thì phải thực hiện có hiệu quả Quy chế dân chủ cơ sở, tự do, dân chủ, công khai trong bầu cử; thực hiện tốt phương châm "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra".
Ba là, hướng tới hợp nhất một số chức danh của bộ máy Đảng và Nhà nước, nhân dân bầu cử trực tiếp chủ tịch xã, phường, thị trấn thông qua chương trình tranh cử. Các ứng cử viên ứng cử người đứng đầu cấp cơ sở, khi tranh cử phải có chương trình hành động, các cam kết thực hiện trong nhiệm kỳ nếu trúng cử. Thực hiện được điều này nhân dân sẽ ủng hộ, tin tưởng vào người mà mình bỏ phiếu bầu chọn, nhân dân sẽ tự nguyên thực hiện những chính sách, nghị quyết được ban hành ra.
Bốn là , xây dựng và chuẩn hóa cán bộ lãnh đạo chính trị và cán bộ nghiệp vụ, chuyên môn trong bộ máy Đảng, Nhà nước. Hình thành hai loại hình cán bộ là: cán bộ hoạt động nghiệp vụ, chuyên môn và cán bộ hoạt động chính trị chuyên nghiệp.
Năm là , bảo đảm tính độc lập của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính tri - xã hội đối với Nhà nước, để mặt trận phát huy tốt chức năng của mình là giám sát và phản biện xã hội. Muốn vậy phải xóa bỏ cơ chế "xin - cho", thay vào đó ngân sách hoạt động hằng năm của mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội được Quốc hội phân bổ từ cấp Trung ương đến cấp cơ sở.
Bảo đảm nghiêm ngặt tiến độ các dự án trọng điểm Ngày 23/12, ông Phạm Viết Thanh, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy đã chủ trì Họp Ban chỉ đạo (BCĐ) triển khai Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết (NQ) Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ VII và các khâu đột phá giai đoạn 2020-2025. Ông Phạm Viết Thanh, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy...