Trường học lãng phí thời gian và tiền bạc

‘Tôi nghi ngờ sâu sắc về giá trị trí tuệ và xã hội của việc đi học’, giáo sư Kinh tế học Bryan Caplan của Đại học George Mason bày tỏ trên New York Times.

Với tình hình hiện tại, GS Caplan nghi ngờ về giá trị trường học mang lại cho thế hệ trẻ. Ảnh: Unsplash.

Theo GS Caplan, trường học lãng phí thời gian và tiền bạc do 3 yếu tố. Thứ nhất, mọi người rồi sẽ rời trường học; thứ hai, hầu hết kiến thức con người được học ở trường đều không quan trọng sau khi tốt nghiệp. Và cuối cùng, con người sẽ sớm quên đi những kiến thức mà họ hiếm khi dùng đến.

Một số nghiên cứu chỉ ra rằng việc học trực tuyến cũng tương đương như việc nghỉ học. Một số khác lại cho thấy bảng điểm khi học trực tuyến tăng ít hơn nhiều so với khi học trực tiếp ở trường. Tuy nhiên, theo ông Caplan, những kiến thức học sinh mất đi khi học trực tuyến sớm muộn gì cũng sẽ mất đi khi họ trưởng thành, kể cả những kiến thức đó họ được học trực tiếp ở trường.

“Về lâu dài, không phải học từ xa tốt gần bằng học trực tiếp mà là học trực tiếp cũng chẳng kém gì học từ xa”, GS Caplan khẳng định.

Công việc của GS Caplan tập trung vào các bài kiểm tra kiến thức cho người lớn, cụ thể là những gì còn đọng lại trong đầu họ sau khi tốt nghiệp. Nhìn chung, người trưởng thành có ít kiến thức học thuật một cách đáng kinh ngạc.

Điều này rõ ràng đối với các môn học ngoài 3 môn đọc hiểu, viết và số học. Người trưởng thành thường xuyên đọc hiểu, viết và làm toán cơ bản nên họ có thể giữ lại phần lớn kiến thức họ được dạy ở trường học.

Tuy nhiên, it hơn 1% người Mỹ trưởng thành dám khẳng định mình đã học nói một ngoại ngữ rất tốt ở trường. Kiến thức lịch sử, công dân của người trưởng thành cũng không nhiều. Kiến thức khoa học cơ bản cũng gặp tình trạng tương tự.

Tình trạng này tệ đến mức nào? Rất tệ.

Nếu biết một nửa chữ cái, đó không phải là “biết chữ một nửa”, đó chính xác là mù chữ.

“Điều này cũng tương tự với việc thiếu kiến thức sơ đẳng về lịch sử, công dân và khoa học. Nếu một người không biết một nửa những điều cơ bản của lịch sử, công dân và khoa học, người đó thực sự không hiểu lịch sử, công dân hay khoa học chút nào”, ông Caplan so sánh.

Ông thừa nhận quan điểm về giáo dục của mình thuộc hàng thiểu số trong số các nhà kinh tế học cũng là đồng nghiệp của ông. Họ đã đưa ra rất nhiều bằng chứng cho thấy giáo dục có ảnh hưởng đến những gì người trưởng thành kiếm ra. Tuy nhiên, cũng không có lý do gì để bỏ qua không ít bằng chứng cho thấy giáo dục chẳng ảnh hưởng gì nhiều đến những gì người trưởng thành biết.

Trường học không dạy làm nghề. Trường học chỉ cung cấp kỹ năng để làm nghề. Việc trao nhiều bằng tốt nghiệp trung học, đại học không thể làm giàu cho xã hội nói chung trừ khi học sinh học tốt các kỹ năng có giá trị bền vững và lâu dài.

Nếu vậy, việc đóng cửa trường học không có khả năng khiến lũ trẻ trở nên kém cỏi hơn thời chưa có Covid-19, tại sao việc đóng cửa trường học vẫn là một thảm họa?

Việc đóng cửa trường học là một thảm họa vì thiếu thuận tiện. Đóng cửa trường học đồng nghĩa với việc ngừng cung cấp dịch vụ chăm trẻ ban ngày. Theo GS Caplan, đây là giá trị duy nhất và không thể phủ định của trường học.

Trẻ phải học online ở nhà trong thời kỳ trường học đóng cửa vì Covid-19. Ảnh: Shutterstock.

Việc trẻ con đi học trực tiếp cho phép cha mẹ chúng làm việc toàn thời gian mà không bị quấy rầy; chăm sóc trẻ sơ sinh và người già cũng như hoàn thành việc nhà. Và việc trẻ con học trực tiếp cũng cho phép cha mẹ chúng thư giãn.

Nhận thức được điều đó, tháng 2/2021, khi đại dịch vẫn chưa thực sự ổn ở Mỹ, khoảng 90% các trường tiểu học và cấp 2 tư thục đã cung cấp chương trình giảng dạy trực tiếp trong khi chưa đến một nửa trường công lập mở cửa hoàn toàn. Nhiều bang lớn vẫn đóng cửa trường công hoặc xen lẫn các hình thức học trong hơn một năm.

Nếu nghiêm túc xem xét những gì đã xảy ra với nền giáo dục thời Covid-19, con người sẽ nhận ra được 2 bài học quý giá.

Thứ nhất, các trường công trước đại dịch đã cho công dân, cũng là những người đóng thuế, một thỏa thuận tồi, khi lấy rất nhiều tiền thuế nhưng truyền đạt không nhiều kiến thức dài hạn. Thứ hai, các trường công dưới thời đại dịch đã cho người đóng thuế một thỏa thuận thậm chí còn tệ hơn khi được hưởng khoản thuế khổng lồ nhưng từ chối cung cấp dịch vụ giữ trẻ ban ngày.

Trường tư thục ngược lại. Họ có thể có hoặc không làm tăng điểm kiểm tra, nhưng họ cung cấp dịch vụ trông trẻ ban ngày thời buổi đại dịch.

“Như vậy, mặc dù trường học không phải là ‘thuốc trị bách bệnh’, nhưng cứ tiếp tục gắn mình với trường học như tình trạng hiện tại, có vẻ chúng ta cũng không thực sự khôn ngoan”, GS Bryan Caplan kết luận.