Trưởng ban Trọng tài VFF Dương Văn Hiền: ‘Trọng tài phải trau dồi chuyên môn’
Hơn 10 ngày nữa, mùa giải mới của bóng đá nước nhà sẽ khởi tranh, bắt đầu từ LS V-League 2021.
Ngoài khía cạnh chuyên môn, công tác trọng tài cũng đang nhận được rất nhiều quan tâm từ giới chuyên môn cũng như người hâm mộ. Sự chuẩn bị, phương thức đổi mới, nâng cao nghiệp vụ ra sao cùng những điều chỉnh để áp dụng cho mùa giải mới thế nào? Tất cả vấn đề này đã được ông Dương Văn Hiền, Trưởng ban Trọng tài VFF, chia sẻ trong chuyên mục Đối thoại cùng Thể thao & Văn hóa hôm nay.
* Thể thao & Văn hóa: Mùa giải mới của bóng đá nước nhà đã cận kề, công tác trọng tài luôn nhận được sự quan tâm từ nhiều phía. Xin ông cho biết, những chuẩn bị của Ban Trọng tài cho vấn đề này đã được triển khai ra sao?
- Trưởng ban Trọng tài VFF Dương Văn Hiền: Ban Trọng tài chúng tôi cũng như các bên luôn nhận thức được tầm quan trọng của công tác trọng tài đối với sự thành công của mỗi giải đấu. Trong quãng nghỉ của các giải đấu chuyên nghiệp vừa rồi, đội ngũ trọng tài dày dạn kinh nghiệm cũng như các bạn trẻ đều được phân công làm nhiệm vụ ở các giải đấu cấp độ trẻ quốc gia.
Điển hình như giải U21 đều được những anh em làm việc tại V-League điều hành. Qua những giải như thế vừa để trọng tài có thêm kinh nghiệm, trau dồi năng lực và giữ được thể trạng, sức khỏe trong quá trình chuẩn bị cho mùa giải mới cả về sát hạch lý thuyết cũng như kiểm tra thể lực.
Thời gian vừa qua, lớp tập huấn dành các giải đấu ngoài chuyên nghiệp cũng đã hoàn thành. Vào ngày 10/1 sắp tới, lớp tập huấn trọng tài cho các giải đấu chuyên nghiệp (trọng tâm dành cho LS V-League 2021) sẽ được tổ chức nhằm hoàn tất mọi yêu cầu đề ra cho đội ngũ trọng tài bước vào thực hiện nhiệm vụ cho mùa bóng mới.
Vẫn như mọi năm, lớp tập huấn sẽ đầy đủ các bài kiểm tra lý thuyết, tình huống đặt ra cũng như sát hạch thể lực đối với anh em trọng tài. Cũng từ những nội dung như thế, Ban Trọng tài sẽ đưa ra các giải pháp để khắc phục hạn chế, giảm thiểu sai sót trong thời gian đến.
Mục đích lớn nhất nhằm nâng cao bản lĩnh nghề nghiệp cho đội ngũ trọng tài trên cơ sở tiếp tục củng cố việc vận dụng luật mới để tránh nhầm lẫn. Ngoài ra còn đề cao tinh thần trách nhiệm khi làm nhiệm vụ. Công tác phân công trọng tài trong thời gian tới sẽ đảm bảo sự khách quan, công bằng. Chúng tôi ưu tiên sử dụng các trọng tài đã hoàn thành tốt nhiệm vụ cũng như các bạn trọng tài trẻ có sự tiến bộ rõ rệt vừa qua.
* Trong nhiều lần trao đổi trước đây, ông luôn chia sẻ rằng năng lực của đội ngũ trọng tài chúng ta không yếu nhưng hạn chế lớn nhất nằm vào bản lĩnh khi làm việc vẫn còn non cùng tâm lý chưa thật sự vững vàng. Vậy đâu là giải pháp để dần khắc phục được hạn chế này, thưa ông?
- Khách quan, công tâm để nhận xét có thể nói rằng trình độ, năng lực của đội ngũ trọng tài trong nước không hề thua kém so với trọng tài ngoài nước. Bỏ qua những sai sót mà một vài trọng tài mắc phải thì mùa giải vừa qua, các trọng tài đã làm tốt công việc của mình, nhất là các trọng tài trẻ được đôn lên làm nhiệm vụ cũng hoàn thành tốt trọng trách được giao.
Chúng ta thấy mùa giải vừa rồi, đã có ý kiến hay đề xuất về việc mời trọng tài nước ngoài cho những trận đấu then chốt nhưng thực tế qua những trận đấu như thế, những trọng tài trong nước được tin tưởng giao nhiệm vụ đều đảm nhận và hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Từ đó có thể thấy rằng không phải năng lực của đội ngũ trọng tài chúng ta yếu mà đôi khi bản lĩnh nghề nghiệp chưa được trui rèn nhiều, tâm lý khi làm nhiệm vụ chưa vững chắc nên dẫn đến những nhận định, quyết định có phần sai sót như thế. Với hạn chế này thì ngay từ buổi sơ kết công tác giữa mùa giải năm ngoái chúng tôi đã mời các chuyên gia tâm lý đứng lớp, hướng dẫn thêm cho anh em trọng tài.
Năm nay, công việc này sẽ được thực hiện ngay từ lớp tập huấn đầu mùa trong vài ngày tới. Theo đó, Ban Trọng tài VFF sẽ đưa vào chương trình tập huấn những bài giảng với nội dung cởi bỏ và vượt qua áp lực để từ đó hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình trong các trận đấu.
Công tác trọng tài luôn là điểm nóng của V-League từ nhiều năm nay. Ảnh: Hoàng Linh
Ở đợt tập huấn tới đây, chúng tôi sẽ mời anh Phạm Ngọc Viễn, người có giáo trình tâm lý, trực tiếp đứng lớp giảng dạy cho các trọng tài cách vượt qua áp lực, giải tỏa tâm lý thường hay mắc phải và có được bản lĩnh tốt khi làm nhiệm vụ.
Tóm lại, Ban Trọng tài cùng các bộ phận chuyên môn sẽ tìm hiểu, nghiên cứu và đánh giá toàn bộ những tác động, ảnh hưởng, khởi nguồn, căn nguyên của những hạn chế như thế để xác định được phương thức xử lý căn cơ nhất.
Nói cách khác, ngoài năng lực, phẩm chất chuyên môn ra thì nhất định đội ngũ trọng tài phải có được bài học từ thực tiễn hay kinh nghiệm với những sự việc đã có. Có nghĩa là phải kết hợp hài hòa hòa được yếu tố bản lĩnh và chuyên môn để ngày càng hoàn thiện bản thân và làm tốt nhiệm vụ.
* Được biết ở mùa giải 2021 sẽ có một số trọng tài hết tuổi làm nhiệm vụ, trong khi đó việc bổ sung cũng như tạo ra tính kế thừa cho đội ngũ trọng tài cũng vô cùng cần thiết. Vậy đâu là những bước đi cho công việc này cũng như tạo điều kiện để sử dụng những trọng tài trẻ, thưa ông?
- Bước vào mùa giải 2021 sẽ có 5 trợ lý trọng tài ( Nguyễn Long Hải, Nguyễn Văn Hậu, Lê Ngọc Ân, Nguyễn Thanh Sơn và K’Đức Tuấn) hết tuổi làm nhiệm vụ. Do vậy, ngoài công việc thường xuyên là cài cắm, bổ sung thay thế lực lượng hàng năm thì Ban Trọng tài cũng đã có những phương án để bù vào số lượng các trọng tài đến tuổi nghỉ như thế.
Ngay từ mùa giải 2020, công việc bổ sung, thay thế đã được dần triển khai với nhiều bạn trọng tài trẻ được đôn lên lên làm nhiệm vụ tại V-League, hạng Nhất để dần được làm quen, nâng cao năng lực, học hỏi, có thêm kinh nghiệm.
Đối với các giải đấu trong nước, Ban Trọng tài vẫn áp dụng cơ chế lên và xuống thường xuyên cho các trọng tài. Ai làm tốt được đôn lên, ai không làm được thì đưa xuống, ai sai sẽ có hình thức kỷ luật.
Cũng trong đợt tập huấn trước mùa giải năm ngoái, VFF đã đôn 10 trọng tài, trợ lý trọng tài lên đảm nhận nhiệm vụ. Năm nay, trong đợt tập huấn từ ngày 10 đến 14/1 tới đây, sẽ có 7 trọng tài được đôn từ hạng Nhất lên tham gia đợt tập huấn, sát hạch để từ đó có cơ sở được tham gia điều khiển các trận đấu V-League.
Việc sử dụng trọng trẻ cũng giống như việc cho cầu thủ trẻ ra sân thi đấu vậy thôi. Có nghĩa chúng ta phải tạo điều kiện cho những bạn trọng tài trẻ, có năng lực được có cơ hội làm nhiệm vụ thì mới trải qua được thực tiễn để trau dồi phẩm chất của mình được.
Trước mùa giải mới, tôi cũng nhắn gửi đến đội ngũ trọng tài là phải phát huy năng lực của mình, trau dồi phẩm chất, nâng cao bản lĩnh, vững vàng tâm lý để hoàn thành tốt công việc được giao. Ban Trọng tài cũng sẽ hết sức nỗ lực trong công tác quản lý, điều hành của mình với trách nhiệm cao nhất.
Những sai sót của trọng tài sẽ được xử lý nghiêm túc nhất. Đồng thời cũng mong muốn các đội bóng chúng ta cố gắng tôn trọng những quy định, quy chế đề ra, ứng xử một cách chuyên nghiệp nhất để mang về thành công cho các giải đấu của bóng đá nước nhà.
* Xin được cảm ơn ông về cuộc trao đổi và chúc đội ngũ trọng tài hoàn thành tốt nhiệm vụ trong mùa giải 2021!
Đừng để các đội phải 'khóc' vì trọng tài!
Với thể thức thi đấu khắc nghiệt chia thành hai giai đoạn, V-League 2021 càng đòi hỏi chất lượng trọng tài phải được nâng lên một cấp độ mới để tránh xảy ra những sự cố gây bão, ảnh hưởng một phần đến hình ảnh giải đấu như mùa năm ngoái.
Trọng tài Trần Văn Trọng mắc nhiều sai sót trong trận CLB TP.HCM - Hà Nội ở V-League 2020
Trọng tài V-League thường mắc lỗi gì ?
Mùa giải 2020, cả giai đoạn 1 và 2, khá nhiều trận đấu chất lượng chuyên môn bị lu mờ bởi sự non kém của trọng tài (TT) hoặc trợ lý TT hay thậm chí cả hai. Không ít các đội bóng trở thành "nạn nhân" trực tiếp của TT và có đội nếu không bị mất điểm một cách oan ức có lẽ đã không bị rơi xuống cuối bảng xếp hạng và phải vật lộn với cuộc chiến trụ hạng.
Ông Dương Văn Hiền, Trưởng ban TT Liên đoàn Bóng đá VN (VFF), đã liệt kê một loạt tồn tại của TT và trợ lý TT tại sân chơi lớn nhất Việt Nam: "Không theo kịp các tình huống phản công nhanh, các diễn biến với tốc độ cao nên bỏ sót lỗi hoặc xử lý chưa đúng mức độ vi phạm, xử phạt thiếu thuyết phục. Một số TT hoặc vì thể lực không tốt nên nhận định chưa chuẩn xác hoặc chưa kiên quyết xử lý thẻ phạt đối với những lỗi thô bạo, nghiêm trọng. Sự phối hợp giữa TT chính với trợ lý TT có một số tình huống không tốt, ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả trận đấu. Việc nhận định, xử lý lỗi dùng tay chơi bóng chưa có sự đồng nhất. Có một vài tình huống TT chưa xử lý đúng tinh thần luật hoặc bỏ sót lỗi trong vòng 16 m 50".
Ban TT phân tích rõ: "Một số trợ lý áp dụng luật việt vị thiếu chính xác, đặc biệt thường mắc sai lầm, không có cái nhìn bao quát ở các tình huống chuyền bóng ở cự ly dài. Một số trường hợp sai sót của TT lại rơi vào một đội bóng gây dư luận không tốt. Có trường hợp đáng tiếc nhất là TT đẳng cấp FIFA mắc sai lầm trong một trận đấu không khó (do tâm lý chủ quan) làm ảnh hưởng đến kết quả trận đấu. Một số giám sát TT còn nhận xét chung chung, chưa đi sâu vào đánh giá chuyên môn, còn mang tính hình thức. Chưa có sự thống nhất cao trong việc đánh giá mức độ hoàn thành trận đấu. Việc chấm điểm đôi lúc còn theo cảm tính và chưa có sự đồng nhất trong đội ngũ giám sát".
Trưởng ban Trọng tài VFF Dương Văn Hiền
Ban trọng tài chưa "nội soi" chính mình
Có thể nhận thấy, Ban TT đã "mổ băng" tương đối kỹ để phân tích rõ nhiều điểm yếu của một trong những vấn đề gây bức xúc ở mùa giải 2020. Thế nhưng, Ban TT dường như lại chưa dũng cảm để "nội soi" chính công tác điều hành của mình. Chất lượng TT tốt hay dở, phân công TT phù hợp hay không với tính chất từng trận đấu, phụ thuộc hoàn toàn với tài "cầm cương" của Ban TT. Một thành viên của VFF tiết lộ không ít lần cả VFF và VPF không đồng ý với danh sách phân công TT ở một số trận đấu và đề nghị phải thay. Vị quan chức này cũng đặt vấn đề: "Liệu vào giải, Ban TT có dám mạnh dạn đưa hết các tình huống sai sót của TT mà VPF đã cung cấp tư liệu nhằm rút kinh nghiệm kịp thời cho tất cả đội ngũ TT hay lại nhắc nhở qua loa đại khái hoặc nhất bên trọng nhất bên khinh? V-League 2020, có một số TT mắc lỗi như nhau nhưng Ban TT lại không công bằng trong cách xử lý. Người bị phạt rất nặng, người thậm chí không bị kỷ luật mà vẫn tiếp tục được phân công ở lượt trận kế tiếp. Sự bất cập đó cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến các lỗi sai sót nổi cộm của TT. Thể thức thi đấu chia thành hai giai đoạn, nếu bị mất oan điểm mà phải rơi vào nhóm 8 đội tranh trụ hạng ở giai đoạn 2 thì đội nào bị oan, họ không "khóc" mới lạ".
Ông Nguyễn Trọng Hoài, Trưởng ban Điều hành Công ty cổ phần bóng đá Việt Nam (VPF), cho hay công tác phối hợp giữa Ban TT và Ban điều hành giải trong việc xem xét, phân công TT làm nhiệm vụ còn thiếu đồng nhất về quan điểm, đánh giá chất lượng, năng lực TT. Mùa giải 2021, chúng tôi cần sự hợp tác chặt chẽ hơn nữa của Ban TT trong tổ chức tập huấn, đánh giá, phân loại TT đảm bảo chất lượng, khách quan. Chỉ phân công làm nhiệm vụ những TT nắm vững về luật, có chuyên môn, bản lĩnh, đạo đức tốt. Ban điều hành cương quyết không mời những giám sát, TT, trợ lý TT chuyên môn yếu kém, không nêu cao tinh thần trách nhiệm trong khi làm nhiệm vụ, những TT vi phạm có hệ thống, mắc lỗi nghiêm trọng".
Trọng tài Mai Xuân Hùng phạm nhiều lỗi trong trận thua của Nam Định mùa rồi
"Không nói trọng tài không công tâm"
Theo nguồn tin của Báo Thanh Niên , từ ngày 10 - 14.1, sẽ có 58 TT và trợ lý TT tham gia khóa tập huấn do VFF và VPF tổ chức tại Trung tâm huấn luyện thể thao quốc gia Hà Nội (viết tắt là Nhổn) thay vì tại Trung tâm đào tạo bóng đá trẻ Việt Nam. Vì có một số TT hết tuổi cầm còi và cầm cờ nên Ban TT sẽ đôn 7 TT từ giải hạng nhất, trong đó có 3 TT chính. Tất nhiên các tân binh này phải vượt qua được bài sát hạch về chuyên môn và thể lực mới được phép làm nhiệm vụ tại V-League.
Một vấn đề khiến các đội âu lo là chất lượng tập huấn sẽ như thế nào và vấn đề phân công TT có được cải tổ mạnh mẽ. Ông Trần Thái Toán, Giám đốc điều hành CLB Dược Nam Hà Nam Định, cho biết: "Mùa 2020, chúng tôi đã rất khổ sở vì nhiều trận bị ảnh hưởng kết quả từ TT. Chúng tôi không nói TT không công tâm mà chỉ muốn đề cập đến năng lực điều hành của họ. Cuối tháng 11.2020, tại hội nghị tổng kết các giải bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam, tôi đề nghị thẳng thắn với anh Dương Văn Hiền là các anh phải làm thế nào chứ nếu TT mà cứ thế này thì gay quá. Ban TT đừng để các đội như Nam Định phải "khóc" nữa. Anh Hiền có trả lời sẽ cố gắng có những biện pháp để bồi dưỡng nghiệp vụ cho anh em TT để tránh tối đa những sự cố đáng tiếc".
Trọng tài Ngô Duy Lân vì nghe theo nhận định sai của trợ lý trọng tài bị mất điểm làm mất danh hiệu còi vàng
Được biết, Ban TT đã báo cáo với VFF một số giải pháp khắc phục những tồn tại yếu kém của TT. Theo đó, việc phân công TT sẽ được thực hiện dựa trên nguyên tắc: Năng lực chuyên môn (có 3 cấp độ: TT cấp FIFA, TT đã nhiều năm kinh nghiệm và có thành tích, TT mới tham gia từ 1 - 2 mùa giải hoặc mới hoàn toàn), tính trung gian và tính chất trận đấu. Tuy nhiên, thực tế qua từng vòng đấu, Ban TT sẽ điều chỉnh hợp lý trong việc phân công. Quán triệt tinh thần chỉ phân công những TT đáp ứng yêu cầu về chuyên môn, thể lực, tư tưởng và bản lĩnh tốt. Ưu tiên sử dụng những TT hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, những TT trẻ nỗ lực phấn đấu, tiến bộ rõ rệt.
Cầu thủ tố trọng tài trên mạng xã hội ?
Mới đây, trong trận giao hữu ngày 2.1 gặp CLB Hà Nội ở Cúp tứ hùng, trung vệ Diakite của đội TP.HCM đã không hài lòng với TT Vũ Nguyên Vũ. Điều đáng nói là anh này không phản ứng trên sân mà sau trận đăng dòng trạng thái trên Facebook, tố cả TT lẫn cầu thủ Ngân Văn Đại của Hà Nội FC: "Răng của tôi như muốn gãy sau cú đánh nguội nhưng anh ta thậm chí còn không bị TT phạt thẻ vàng. Thật tồi tệ. TT Việt Nam: Nếu cầu thủ nước ngoài chạm vào cầu thủ nội sẽ bị phạt thẻ vàng hoặc thẻ đỏ còn ngược lại thì không bao giờ có lỗi". Diakite chắc biết rõ luật, nếu thể hiện bức xúc trên sân thì có thể bị thẻ nên đã dùng chiêu mới là sử dụng mạng xã hội.
Tuy nhiên, theo một quan chức của Ban TT: "Chúng tôi đề nghị lãnh đạo, ban huấn luyện, các cầu thủ không phát ngôn công kích, xúc phạm danh dự, uy tín của các TT trên các phương tiện thông tin đại chúng. Nếu TT sai sẽ bị xử lý nhưng các thành viên đội bóng không được phép phản ứng quá gay gắt với TT". Mùa giải 2021, có thể Ban TT sẽ đề nghị Ban Kỷ luật VFF có hình thức xử lý với những thành viên đội bóng có lời lẽ xúc phạm TT dưới bất kỳ hình thức nào.
CLB Nam Định thua do trọng tài, nhưng không thể rớt hạng! Sai lầm của trọng tài đã khiến Nam Định không thể sớm trụ hạng như toan tính mà phải còn dốc hết sức cho những trận đấu cuối để chạy về đích an toàn, trong khi Quảng Nam nhiều khả năng về hạng Nhất. Ở mùa giải này, không có đội nào chịu nhiều oan khuất như bóng đá thành Nam. Ngay cả...