TRUNG QUỐC XUẤT KHẨU VŨ KHÍ GIÁ RẺ (*): Nghi án Libya
Trong khi Liên Hiệp Quốc cấm vận Libya, Trung Quốc bí mật đàm phán với chính quyền Gaddafi bán một gói vũ khí hiện đại trị giá 200 triệu USD
Gọi là nghi án bởi vì sau khi đàm phán, Trung Quốc đã giao hàng hoặc đã nhận được t.iền hay chưa thì chính quyền lâm thời Libya đang tìm hiểu. Người biết rõ chuyện này là Muammar Gaddafi, nhà lãnh đạo chế độ cũ, bị quân nổi dậy g.iết c.hết vào ngày 20-10-2011, mang theo xuống mồ bí mật kinh tế Trung Quốc – Libya. Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc khẳng định không hề bán vũ khí cho chế độ Gaddafi vì không biết gì về cuộc đàm phán nói trên.
Chính phủ lâm thời Libya căm phẫn
Vụ việc bị xới tung lên hồi tháng 9 năm ngoái khi nhật báo Canada The Globe and Mailtuyên bố có trong tay một bản ghi nhớ cho thấy 3 công ty quốc doanh Trung Quốc chuẩn bị giao vũ khí và đạn dược đến chiến trường Libya hồi tháng 7 năm ngoái, thời điểm không quân NATO n.ém b.om tơi tả Libya và lực lượng nổi dậy được phương Tây hậu thuẫn đ.ánh n.hau ác liệt với quân đội Libya.
Hành động này, theo tờ báo, rõ ràng vi phạm Nghị quyết 1970 của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc cấm hỗ trợ quân sự cho chế độ Gaddafi mà Trung Quốc là một trong 5 ủy viên thường trực có quyền phủ quyết mọi dự thảo nghị quyết của các thành viên khác trong hội đồng.
Tài liệu cũng cho thấy Trung Quốc đã chơi trò hai mặt trong cuộc chiến ở Libya. Một mặt, họ tuyên bố ủng hộ lệnh cấm vận của Liên Hiệp Quốc, mặt khác, lén lút bán vũ khí và đạn dược cho chính quyền Gaddafi.
S.úng b.ắn tên lửa vác vai và đạn QW-18. Ảnh: MIL.EASTADAY
Ông Omar Hariri, Chủ nhiệm Ủy ban Quân sự của Hội đồng Dân tộc quá độ (NTC), lúc bấy giờtỏ ra hết sức căm phẫn khi biết được Trung Quốc lén lút đàm phán bán vũ khí cho quân đội Libya, trong khi người của ông bị thiệt hại nặng nề khi tiến về Tripoli. “Chúng tôi không còn nghi ngờ gì nữa, s.úng đạn Trung Quốc đã được tuồn vào đây và được dùng để chống lại chúng tôi”- ông Hariri nhấn mạnh.
Các quan chức cao cấp của lực lượng nổi dậy xác nhận rằng bản ghi nhớ dày 4 trang ghi lại nội dung cuộc đàm phán nói trên là của Cục Quân nhu vì đầu trang giấy có in tiêu đề và huy hiệu Đại bàng xanh của cục này.
Video đang HOT
Theo The Globe and Mail, phóng viên của báo tình cờ tìm thấy bản ghi nhớ nằm lẫn lộn trong một xấp giấy bỏ trong sọt rác bên lề đường khu nhà ở cao cấp Bab Akkarah, nơi có nhiều biệt thự sang trọng của những người từng “thề sống c.hết” với ông Gaddafi, ở ngoại ô thủ đô Tripoli.
Bán tên lửa vác vai nhái hàng Mỹ
Bản ghi nhớ trình bày chi tiết chuyến đi của các quan chức an ninh chế độ Gaddafi từ Tripoli đến Bắc Kinh ngày 16-7-2011 và tiến hành đàm phán với đại diện của 3 doanh nghiệp quốc doanh Trung Quốc là Công ty Công nghiệp Phương Bắc (Norinco) chuyên sản xuất vũ khí và đạn dược, Công ty Quốc doanh Xuất nhập khẩu thiết bị chính xác Trung Quốc (CPMIC) và Công ty Xuất nhập khẩu Tân Hưng.
Bản ghi nhớ nói rõ phía chủ nhà nhấn mạnh rằng cuộc đàm phán này cần được giữ bí mật và đểbảo đảm chuyện này, phía chủ nhà đề nghị giao hàng qua một nước thứ ba là Algeria hoặc Nam Phi.
Phía Trung Quốc cũng nói rõ nhiều mặt hàng mà Libya cần mua đã có sẵn trong kho vũ khí Algeria, có thể giao ngay cho Libya qua biên giới. Trung Quốc sẽ bù đắp sau cho Algeria. Tuy nhiên, phía chủ nhà thừa nhận Algeria chưa đồng ý với phương án này nhưng hy vọngmọi chuyện sẽ ổn thỏa sau khi chi nhánh các công ty Trung Quốc ở Algeria thương lượng với Algiers.
Bản ghi nhớ đính kèm phụ lục mô tả các loại vũ khí lợi hại mà hai bên tiếp tục đàm phán như xe chở dàn phóng tên lửa, tên lửa chống tăng. Trung Quốc còn đề nghị bán tên lửa vác vai b.ắn máy bay QW-18, giống hệt tên lửa Stinger của Mỹ.
Một thương vụ bất lợi
Sau khi tờ báo Canada phanh phui vụ việc ngày 2-9-2011, 3 ngày sau, bà Khương Du, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, xác nhận rằng chuyện đàm phán là có thật nhưng không hề có chuyện chuyển giao vũ khí cho chính quyền ông Gaddafi trực tiếp hoặc gián tiếp qua một nước thứ ba.
Chính phủ cũng khôngđược báo cáo về chuyện này. Bà Du khẳng định: “Các công ty Trung Quốc chưa ký bản hợp đồng quân sự nào với Libya và xuất khẩu vũ khícho nước này. Chúng tôi quản lý rất chặt các hoạt động xuất khẩu vũ khí. Mọi hợp đồng buôn bán vũ khí đều phải được chính phủ chấp thuận trước khi xuất ra nước ngoài”.
Theo nhận định của The Globe and Mail, Liên Hiệp Quốc rất khó trừng phạt Trung Quốc trong vụ mua bán vũ khí nói trên vì không đủ bằng chứng. Tuy nhiên, có thể nói Trung Quốc đã tự trừng phạt vìchính phủ Libya mới, thông qua chuyện kể trên, không có thiện cảm vớiBắc Kinh. Ông Gaddafikhông còn, Trung Quốc có thể đ.ánh mất quyền lợi liên quan đến các giếng dầu của Libya.
Bình luận về thương vụ gây tranh cãi nói trên, Công ty Truyền thông Tân Tài của Trung Quốc viết: “Dầu lửa là cái gốc của chiến tranh Libya. Dầu lửa cũng là quyền lợi cơ bản sau cuộc chiến”.Tờ báo Canada dẫn lời một quan chức cao cấp của Công ty Dầu lửa Vịnh Ả Rập cho biết ông rất ngại làm ăn với các công ty Trung Quốc vì nước này chống lại cuộc nổi dậy ở Libya.
Theo NLD
Trung Quốc xuất khẩu vũ khí giá rẻ
Năm năm qua, Trung Quốc đã công khai thách thức và bất hợp tác với Liên Hiệp Quốc, bán lậu vũ khí cho ít nhất 16 nước ở châu Phi, gây bất ổn triền miên trong khu vực
Theo ông Pieter Wezeman, tác giả bản báo cáo mới nhất của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), Trung Quốc đã trở thành nhà cung cấp vũ khí và đạn dược giá rẻ lớn nhất cho các nước ở vùng Hạ Sahara châu Phi, trong đó có những khu vực chiến sự tàn khốc như Darfur ở Sudan, nơi Liên Hiệp Quốc (LHQ) cấm bán vũ khí.
Thách thức Liên Hiệp Quốc
Bản thân Sudan không nằm trong danh sách các nước bị LHQ cấm vận vũ khí quy ước, tuy nhiên, Trung Quốc cung cấp vũ khí và đạn dược cho chính quyền Khartoum và từ đây vũ khí được tuồn vào Darfur, một vùng đất rộng lớn của miền Tây Sudan, nơi diễn ra nội chiến đẫm m.áu kéo dài từ năm 2003 đến 2011, g.iết c.hết hàng trăm ngàn thường dân. Darfur từng bị LHQ tuyên bố là thảm họa nhân đạo làm rúng động cả thế giới.
Ông Wezeman cho biết Trung Quốc không phải là nước duy nhất tuồn vũ khí vào Darfur bởi còn có Nga và Ukraine. Thế nhưng, mặc dù nổi tiếng kém chất lượng hơn Nga, châu Âu và Mỹ, s.úng đạn Trung Quốc vẫn bán chạy nhất nhờ giá rẻ, hợp thị hiếu các nước châu Phi.
Điều đáng nói là, theo nhận định của SIPRI, không giống các nước xuất khẩu vũ khí lớn khác, Trung Quốc công khai thách thức LHQ và thường xuyên từ chối hợp tác với các chuyên gia vũ khí LHQ trong những cuộc điều tra buôn bán vũ khí trái phép ở những nước và khu vực bị cấm vận.
Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA) dẫn lời ông Wezeman cho biết Trung Quốc rất nhạy cảm trước những cáo buộc của LHQ liên quan đến vũ khí lậu ào ạt tuồn vào vùng Hạ Sahara ngay cả trong những trường hợp Trung Quốc không bị "vạch mặt, chỉ tên". Wezeman nói Trung Quốc liên tục cản trở những cuộc điều tra của LHQ có khả năng dẫn tới địa chỉ sản xuất vũ khí bí mật của Trung Quốc, ngăn cản việc phát hành các báo cáo về buôn bán vũ khí trái phép hoặc tìm cách vô hiệu hóa nó.
Vũ khí Trung Quốc ở Darfur _Ảnh: REUTERS
Hơn 2,8 triệu người Sudan mất nhà cửa, tìm nơi lánh nạn, theo số liệu của Liên Hiệp Quốc _Ảnh: AP
Hành động kể trên của Trung Quốc - hiện nay trở thành nước xuất khẩu vũ khí đứng hàng thứ 6 thế giới - theo nhật báo The Washington Post (WP), phản ánh mâu thuẫn giữa trách nhiệm của một cường quốc toàn cầu và lợi ích khai thác thị trường mới của Trung Quốc. Trước những phát hiện bất lợi, thay vì siết chặt việc kiểm soát sản xuất vũ khí trong nước (tăng 95% từ năm 2002 đến 2006), Trung Quốc lại lợi dụng ưu thế của thành viên Hội đồng Bảo an LHQ để kiềm chế các nhà điều tra vũ khí của LHQ.
WP cũng cho biết Trung Quốc từng ngăn chặn việc thông báo những phát hiện của LHQ về chuyển giao vũ khí bất hợp pháp, tìm cách hạn chế ngân sách điều tra vũ khí và liên tục từ chối cho phép các nhà điều tra truy tìm nguồn gốc vũ khí Trung Quốc tìm thấy trong những khu vực bị LHQ cấm vận vũ khí.
Bảo vệ lợi ích đến cùng
Trong Hội đồng Bảo an LHQ không ai không biết những trường hợp cụ thể sau đây cho thấy Trung Quốc kiên quyết bảo vệ lợi ích kinh tế của mình ở châu Phi, bất chấp tất cả.
Tháng 5-2011, một nhóm chuyên gia vũ khí LHQ thu thập được nhiều vỏ đạn cháy sém ở thị trấn Tukumare vùng Darfur, nơi quân đội Chính phủ Sudan vừa đ.ánh n.hau với phiến quân. Các vỏ đạn này sản xuất tại Trung Quốc năm 2010, chứng tỏ chúng được tuồn vào Darfur hơn 5 năm sau khi vùng đất này bị LHQ cấm vận vũ khí. Chúng hoàn toàn phù hợp với hệ thống vũ khí mà không quân Sudan dùng để tấn công phiến quân. Tuy nhiên, Trung Quốc bác bỏ yêu cầu của các nhà điều tra tìm hiểu nguồn gốc nhà sản xuất.
Cũng trong năm 2011, Trung Quốc phủ quyết việc công bố báo cáo của chuyên gia vũ khí người Đức Holger Anders, theo đó, nhiều thùng đạn Trung Quốc đã được phát hiện ở Darfur. Trung Quốc cho rằng phát hiện của ông Anders là "không chuyên nghiệp". Nguyên văn: "Ngay một sinh viên cũng làm tốt hơn (chuyên gia Anders). Không có gì được kiểm chứng, chỉ toàn nghe đồn mà thôi".
Ông Anders đáp lại bằng cách trao cho đại diện Trung Quốc một bì thư chứa vỏ đạn mà ông tìm thấy để người Trung Quốc tự kiểm chứng. Ông này nhận bì thư nhưng sau đó không chịu trả lời.
Thật ra, Trung Quốc cũng có câu trả lời nhưng được thể hiện ở chỗ khác. Tháng 1-2011, Trung Quốc bác bỏ quyết định tái ký hợp đồng với chuyên gia Anders, đồng nghĩa với trục xuất ông này ra khỏi Ban Chuyên viên của Hội đồng Bảo an. Sau đó, ông Anders chuyển công tác qua bộ phận gìn giữ hòa bình của LHQ ở Bờ Biển Ngà.
WP dẫn lời một số nhà ngoại giao trong Hội đồng Bảo an cho biết các nhà ngoại giao Trung Quốc ở New York thừa nhận rằng cách ứng xử của họ là phù phiếm. Thế nhưng, thế lực của phe cứng rắn ở Bắc Kinh quá mạnh, nhất là cánh quân đội kiểm soát xuất khẩu vũ khí.
Theo NLD
Chính phủ lâm thời Libya chuyển giao quyền lực Nhiều khả năng ông Mahmoud Jibril sẽ được chỉ định đứng ra thành lập Chính phủ mới. Ngày 8/8, chính phủ lâm thời Libya sẽ chuyển giao quyền lực cho một Quốc hội mới được bầu trong cuộc bỏ phiếu tự do lần đầu tiên kể từ khi Tổng thống Muammar Gaddafi bị lật đổ. Quốc hội mới tại Libya sẽ có nhiệm...