Trung Quốc và “vũ khí nước”
Tờ Nikkei Asian Review của Nhật Bản vừa cho đăng tải bài phân tích có tựa đề “Trung Quốc biến nguồn nước thành vũ khí, gây thêm hạn hán ở châu Á” của giáo sư Ấn Độ Brahma Chellaney, tố cáo Trung Quốc lợi dụng vị trí đầu nguồn các con sông chảy qua các nước khác, ồ ạt xây đập để biến nguồn nước thành công cụ gây sức ép, với hệ quả là làm cho nạn hạn hán ở châu Á thêm nghiêm trọng.
Sông Varuna ở Phoolpur (Ấn Độ) cạn trơ đáy
Những con đập khổng lồ
Theo chuyên gia Chellaney, Trung Quốc nằm ở trung tâm bản đồ về nguồn nước của châu Á. Nhờ có được vùng cao nguyên Tây Tạng giàu nguồn nước và vùng Tân Cương rộng lớn, Trung Quốc trở thành thượng nguồn các con sông chảy xuống 18 quốc gia vùng hạ lưu. Không một nước nào trên thế giới là đầu nguồn nước của nhiều quốc gia như thế. Khi xây dựng đập, hay những cấu trúc khác làm thay đổi dòng nước ở vùng biên giới, Trung Quốc thiết lập những cấu trúc lớn ở thượng nguồn, trang bị cho mình khả năng sử dụng nước như vũ khí. Ví dụ rõ nhất được tác giả nêu lên là sông Mê Công. Mùa hè vừa qua, mực nước của dòng sông dài 4.880km, có giá trị sống còn cho vùng Đông Nam Á này đã xuống mức thấp nhất từ hơn 100 năm qua, cho dù mùa mưa kéo dài từ tháng 5 đến tháng cuối tháng 9.
Sau khi hoàn tất 11 con đập khổng lồ, Trung Quốc lại xây thêm một loạt đập nữa ở thượng nguồn dòng sông Mê Công. Ngoài ra, Bắc Kinh cũng xây đập trên những con sông xuyên quốc gia khác. Bắc Kinh luôn bị tham vọng xây đập ngày càng lớn, sâu, dài, cao hơn ám ảnh. Trung Quốc đã hoàn tất đập Tam Hiệp lớn nhất thế giới, công trình được cho là có kiến trúc vĩ đại nhất trong lịch sử, sau Vạn Lý Trường Thành… Trong kế hoạch xây dựng đập mới, có công trình trên con sông cao nhất thế giới Brahmaputra. Đập dự kiến nằm gần biên giới tranh chấp với Ấn Độ được canh phòng cẩn mật. Công suất điện sản xuất gần gấp đôi của đập Tam Hiệp, với hồ chứa dài hơn hồ lớn nhất của Bắc Mỹ là Great Lakes. Một số quốc gia Đông Nam Á cũng có đề án xây đập, do công ty Trung Quốc tài trợ và xây dựng, để xuất khẩu điện sang Trung Quốc.
Quản lý nước vì hòa bình
Từ khi Trung Quốc xây một loạt đập lớn trên sông Mê Công, hạn hán trở nên thường xuyên hơn ở các nước hạ lưu, nhưng Bắc Kinh không chấp nhận nguyên nhân đến từ đập của mình. Trong thực tế, Trung Quốc đã tìm cách đóng vai “cứu tinh”, hứa sẽ xả thêm nước từ các con đập xuống cho các quốc gia bị hạn hán. Nhưng đề nghị này chỉ nêu bật tình trạng phụ thuộc hoàn toàn mới của các nước hạ nguồn vào thiện chí của Trung Quốc – một sự phụ thuộc được đặt ra ngày càng sâu sắc khi Trung Quốc xây dựng thêm những con đập khổng lồ trên sông Mê Công.
Với những tai họa về nước ngày càng tồi tệ trên khắp châu Á, lục địa này phải đối mặt với sự lựa chọn rõ ràng – đi theo con đường hiện tại, điều này chỉ có thể dẫn đến suy thoái môi trường nhiều hơn và thậm chí là chiến tranh nước, hoặc thay đổi cơ bản bằng cách bắt đầu con đường hợp tác dựa trên quy tắc.
Con đường thứ hai không chỉ đòi hỏi sự chia sẻ nước và lưu lượng dữ liệu thủy văn miễn phí mà còn đòi hỏi quản lý hiệu quả hơn việc tiêu thụ nước, tăng sử dụng nước tái chế và khử muối, các nỗ lực bảo tồn và thích ứng. Không thể làm được điều này nếu không có sự hợp tác của Trung Quốc, cho đến nay vẫn từ chối tham gia vào các thỏa thuận chia sẻ nguồn nước với bất kỳ nước láng giềng nào.
Nếu Trung Quốc không từ bỏ cách tiếp cận hiện tại, triển vọng cho một trật tự dựa trên quy tắc ở châu Á có thể bị xóa bỏ vĩnh viễn. Do đó, theo ông Chellaney, việc kéo được Trung Quốc vào cuộc đã trở nên thiết yếu trong việc quản lý nguồn nước vì hòa bình ở châu Á.
Châu Á hiện là trung tâm xây đập của thế giới, tập hợp hơn một nửa trong tổng số 50.000 đập lớn của hành tinh. Hạn hán nghiêm trọng đã xảy ra ở nhiều vùng rộng lớn, từ Australia cho đến bán đảo Ấn Độ. Tình trạng này đã phơi bày các rủi ro trong việc tập trung vào giải pháp đập, làm tăng thêm nguy cơ thiếu hụt nước sử dụng.
ĐỖ CAO tổng hợp
Video đang HOT
Theo gggp.org.vn
Tổng thống Bashar al-Assad ủng hộ thỏa thuận Nga - Thổ về Syria
Điện Kremlin ngày 22/10 cho biết Tổng thống Syria Bashar al-Assad đã ủng hộ bản ghi nhớ (MOU) mà Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đã đạt được liên quan đến vấn đề Syria.
Trong cuộc trao đổi qua điện thoại, ông Putin đã thông báo với ông al-Assad các điều khoản trong MOU trên, khẳng định nhiệm vụ chính là khôi phục sự toàn vẹn lãnh thổ Syria và tiếp tục các nỗ lực chung để tìm ra giải pháp chính trị cho tình hình hiện nay, bao gồm cả các công việc trong khuôn khổ Ủy ban hiến pháp.
Tổng thống Nga Vladimir Putin (trái, phía trước) và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ (phải) trong cuộc gặp tại Sochi (Nga) ngày 22/10/2019. Ảnh: THX/ TTXVN
Tổng thống Syria đã cảm ơn ông Putin và bày tỏ sự ủng hộ hoàn toàn về kết quả trên. Ông al-Assad cho biết lực lượng bảo vệ biên giới của Syria đã sẵn sàng triển khai ở biên giới để phối hợp với lực lượng quân cảnh của Nga.
Trước đó, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã thông qua biên bản ghi nhớ chung và nhất trí triển khai các lực lượng hỗn hợp tới khu vực diễn ra chiến dịch quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ tại Syria. Theo nội dung thỏa thuận, được Điện Kremlin công bố trên trang mạng chính thức của mình, bắt đầu từ 16h00 ngày 23/10, lực lượng quân cảnh Nga và lực lượng biên phòng Syria sẽ triển khai tại khu vực biên giới bên phía Syria, ngoài khu vực diễn ra chiến dịch của Thổ Nhĩ Kỳ, và tạo điều kiện cho các tay súng Các đơn vị bảo vệ nhân dân người Kurd YPG rút đi khỏi bán kính 30km từ biên giới Syria - Thổ Nhĩ Kỳ trong vòng 150 giờ.
Sau đó, các lực lượng tuần tra chung Nga - Thổ sẽ bắt đầu ở phía Tây và Đông của khu vực xảy ra chiến dịch trên, trong bán kính 10km. Hai bên sẽ áp dụng các biện pháp khẩn cấp để ngăn chặn sự thâm nhập của các tay súng khủng bố. Ngoài ra, một cơ chế giám sát và xác minh chung sẽ được thiết lập để đánh giá và phối hợp thực hiện MOU.
Phát biểu với báo giới sau cuộc gặp với ông Erdogan, Tổng thống Putin khẳng định đạt "sự ổn định lâu dài tại Syria và toàn khu vực" có thể là điều kiện duy nhất để đảm bảo chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Syria.
Ông cũng cho biết Nga hiểu những lo lắng của Thổ Nhĩ Kỳ liên quan đến mối đe dọa khủng bố ngày càng tăng trong khu vực. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng Syria cần phải không có sự hiện diện trái phép của quân đội nước ngoài.
Về phần mình, Tổng thống Erdogan hoan nghênh "thỏa thuận lịch sử" với Nga và thông báo chiến dịch quân sự tại miền Bắc Syria đã kết thúc.
Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov nhận định hiện mọi chuyện tùy thuộc vào việc các thỏa thuận được thực thi như thế nào, bao gồm thỏa thuận rút vũ khí và lực lượng cùng các phương tiện của các đơn vị YPG.
Thỏa thuận Nga - Thổ đạt được đúng thời điểm thỏa thuận ngừng bắn giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ 5 ngày hết hiệu lực. Phía Mỹ xác nhận các tay súng người Kurd đã hoàn tất việc rút khỏi "vùng an toàn" gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ theo yêu cầu của chính quyền Ankara. Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence bày tỏ hy vọng một lệnh ngừng bắn vĩnh viễn giữa Thổ Nhĩ Kỳ và lực lượng người Kurd ở Syria có thể sớm đạt được.
Cùng ngày, một quan chức cấp cao giấu tên của Mỹ cho biết Washington sẽ dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt mới được áp đặt chống Thổ Nhĩ Kỳ sau thời hạn chót vào ngày 22/10 nếu Ankara tôn trọng lệnh ngừng bắn. Quan chức trên không nêu cụ thể thời điểm dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt, song cảnh báo Ankara cần tuân thủ lời hứa, chấm dứt chiến dịch quân sự.
Theo quan chức này, bất kỳ chiến dịch quân sự nào của Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục diễn ra sau thời hạn trên sẽ khiến Washington kết luận rằng Ankara vi phạm thỏa thuận, và không tránh khỏi các lệnh trừng phạt.
Trước đó, hôm 14/10, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với 3 bộ trưởng của Thổ Nhĩ Kỳ, đồng thời tăng thuế mặt hàng thép nhằm phản đối chiến dịch quân sự tại Syria. Sau đó, ông đã cử Phó Tổng thống Mike Pence và Ngoại trưởng Mike Pompeo tới Ankara để đàm phán thỏa thuận ngừng bắn trên.
Trong một diễn biến liên quan, đặc phái viên Mỹ về Syria và liên minh chống tổ chức "Nhà nước Hồi giáo" (IS) tự xưng James Jeffrey cho biết Mỹ dựa vào Thổ Nhĩ Kỳ và cả các tay súng người Kurd ở Syria để ngăn chặn sự nổi dậy của IS ở khu vực Tây Bắc Syria.
Phát biểu trước Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ, ông Jerrey cho biết cả Thổ Nhĩ Kỳ và SDF đều đã chiến đấu chống IS, nếu họ không buộc phải đối đầu nhau, "chúng ta có thể dựa vào cả hai để chống IS".
Bích Liên
Theo baotintuc.vn
Thủ tướng Ấn Độ nói về việc ngăn không cho giọt nước sông nào chảy sang Pakistan Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi cảnh báo Pakistan rằng ông "không nói đùa", sau khi Islamabad phản ứng về việc Ấn Độ muốn chặn dòng nước tới quốc gia láng giềng. Đập thủy điện ở Ấn Độ nằm giữa dòng sông chảy qua Pakistan. "Một khi tôi quyết định làm điều gì đó, tôi luôn luôn thực hiện", ông Modi khẳng định...