Trầm cảm – nguyên nhân của những cái chết đau lòng
Tìm đến cái chết là hậu quả khủng khiếp của chứng bệnh trầm cảm. Chỉ trong hơn nửa tháng trở lại đây đã có tới 2 vụ việc đau lòng liên quan đến trầm cảm mà tự sát.
Ngày 9/11, nhiều người dân sinh sống tại chung cư Hoàng Anh Thanh Bình (Quận 7, TPHCM) không khỏi hoảng hốt khi phát hiện một phụ nữ tử vong, đầu lìa khỏi cơ thể. Cơ quan công an xác định người phụ nữ này 33 tuổi, có tiền sử bệnh trầm cảm.
Làm việc với cơ quan công an, chị N.T.T. (em ruột nạn nhân, cùng sống chung với nạn nhân ở chung cư Hoàng Anh Thanh Bình) cho biết chị gái mình mắc bệnh trầm cảm từ năm 2013 đến nay. Nạn nhân đã đi khám và điều trị tại nhiều bệnh viện tâm thần, gần đây có nhiều biểu hiện bệnh tâm thần nặng hơn và đã có ý định tự tử. Cũng theo Công an TP.HCM, vào ngày 7/11, nạn nhân có biểu hiện bất bình thường, chị N.T.T. đã thông báo cho chị L. (chị ruột) để đến hỗ trợ chăm sóc.
Chưa đầy 1 tuần sau đó, tại chung cư Sunview Town (Quận Thủ Đức, TP.HCM), 1 nữ luật sư rơi từ tầng 18 xuống đất, tử vong tại chỗ. Cơ quan điều tra phát hiện trên bàn làm việc của người này có nhiều giấy tờ cùng sổ khám bệnh, thuốc men ở bệnh viện tâm thần.
Theo các chuyên gia điều trị tâm thần, trầm cảm là một rôi loan khi săc thương hay găp trong cac rôi loạn về tâm thân. No la môt tinh trang buồn bã, chan nản, giảm hưng thu qua mưc va thường keo dai, tư đo anh hương trực tiếp đên cac hoat đông trong cuôc sông như gia đình, học tập, công việc.
Đã là con người, ai cũng đều thấy buồn vào một lúc nào đó trong cuộc đời mình. Thực tế, con người cảm thấy buồn bã hay chán nản là điều hoàn toàn bình thường, đặc biệt là vào những thời điểm khó khăn, vất vả. Tuy nhiên, những ai không thể thoát ra khỏi những cảm xúc này trong khoảng thời gian 2 tuần hoặc hơn thế thì có thể bị trầm cảm.
Trầm cảm ngày nay là một vấn đề sức khỏe tâm thần của thời đại.
Chuyên gia tâm lý học Hồng Thái cho biết, có nhiều nguyên nhân dẫn đến trầm cảm, từ nội sinh cho đến các tác động từ phía bên ngoài, phổ biến là về trầm cảm sau sinh (đối với phụ nữ), sau biến cố, cú sốc lớn vì áp lực của cuộc sống. Những người ở thành thị với gánh nặng về kinh tế, gia đình, môi trường sống tiêu cực thì nguy cơ càng cao bị trầm cảm.
Video đang HOT
“Họ mắc bệnh trầm cảm sau những thất bại về công việc kinh doanh, áp lực học hành, thi cử hay có những cú sốc lớn trong cuộc đời. Thường những bệnh nhân trầm cảm lại không hề biết mình mắc bệnh, càng gây nguy hại đến sức khỏe hay tính mạng con người nếu họ đang muốn tìm đến cái chết.”
“Các bệnh nhân khi mắc bệnh trầm cảm cần được phát hiện kịp thời, và đặc biệt là phải có sự quan tâm, chăm sóc từ gia đình, người thân hay những người xung quanh để tránh khỏi những rủi ro không đáng có do căn bệnh này gây ra.”
Cũng theo các chuyên gia điều trị tâm thần, trầm cảm là 1 trong những nguyên nhân chính dẫn đến việc tự sát của con người. Nhưng đây la rôi loan tâm thân có thể điều trị được nếu điều trị một cách đúng quy trình, được phát hiện để điều trị sớm, điều trị đúng phác đồ và trong 1 thời gian nhất định.
Theo các chuyên gia sức khỏe tâm thần, trầm cảm ngày nay là một vấn đề sức khỏe tâm thần của thời đại. Số liệu thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho thấy cứ 40 giây có 1 người tự tử, hơn 2.000 ca mỗi ngày, hay 804.000 người tự tử mỗi năm. Cũng theo dự báo của tổ chức này, trầm cảm sẽ là căn bệnh đứng thứ 2 trong số những căn bệnh phổ biến nhất trên toàn cầu đến năm 2021 .
Tại Việt Nam, ước tính có khoảng 6 triệu người mắc căn bệnh này (với nhiều lý do mắc bệnh khác nhau), chiếm khoảng 4% dân số. Nếu không có những biện pháp ngăn chặn những nguyên nhân gốc rễ dẫn đến căn bệnh này thì chắc chắn tỉ lệ người bị bệnh ở Việt Nam sẽ không dừng lại ở con số đó.
Trầm cảm gây tự tử đang gia tăng ở giới trẻ
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), cứ 40 giây trên thế giới lại có 1 người tự tử do trầm cảm.
Năm 2020, bệnh trầm cảm vượt qua bệnh ung thư, tiểu đường để trở thành căn bệnh thứ hai đe dọa sức khỏe con người chỉ sau tim mạch. Ở Việt Nam, bệnh lý này đang có chiều hướng tăng ở giới trẻ, đặc biệt nữ giới.
Bác sĩ Huỳnh Thanh Hiển đang thăm khám cho người mắc bệnh trầm cảm
Cô đơn trong chính nhà mình
Chỉ trong vòng một tuần, ở TPHCM có đến 2 trường hợp phụ nữ tự tử được cơ quan chức năng xác định do bị bệnh trầm cảm. Ở họ có nhiều điểm chung khi đều là nữ giới, sống đơn thân, ở chung cư cao tầng và tự tử khi đang trong giai đoạn điều trị "rối loạn giấc ngủ" hoặc có "các biểu hiện tâm lý không bình thường".
Nạn nhân đầu tiên là chị N.T.A.T. (33 tuổi, sinh sống cùng em gái tại một căn hộ ở tầng 31 của một chung cư tại quận 7). Gia đình nạn nhân cho biết, chị T. mắc bệnh trầm cảm từ năm 2013, đã đi khám và điều trị tại nhiều bệnh viện tâm thần. Không khỏi bệnh, trái lại gần đây, biểu hiện tâm thần của nạn nhân ngày một nặng hơn và "có ý định tự tử".
Một ngày trước khi tự tử, bệnh nhân có những biểu hiện tâm lý không bình thường. Người thân trong gia đình đến hỗ trợ chăm sóc nhưng cuối cùng không thể ngăn được cái chết báo trước. Một tuần sau, câu chuyện đau lòng lặp lại tại một chung cư ở quận Thủ Đức.
Lần này, nạn nhân là bà N.T.M.T. (50 tuổi, nghề nghiệp luật sư, sống độc thân tại căn hộ trong chung cư). Sau khi nạn nhân tử vong, cơ quan chức năng phát hiện trên bàn làm việc của nữ luật sư có hồ sơ khám bệnh "rối loạn giấc ngủ" tại một bệnh viện tâm thần.
Hai cái chết này khiến cộng đồng bất ngờ, nhưng với những người trong cuộc, vốn đang phải đối diện với căn bệnh trầm cảm có thể là một cái kết hiển nhiên cho quá trình chịu đựng quá mức.
Chị T. chia sẻ, bản thân có rất nhiều mối quan hệ, nhưng không thân thiết với ai cả. "Chỉ là vài câu xã giao, ở chỗ làm thì nói cười, trên đường về nhà vừa đi vừa khóc, về đến nhà lại phải tỏ ra bình thường, sắp ngủ lại đày đọa bản thân một trận. Sáng mở mắt nhìn ra ngoài, đều là một màu xám xịt, tự hỏi sao mình không chết đi, luôn luôn giữ suy nghĩ phải làm sao để có thể chết", chị nói. Và cũng từ trong cuộc, không phải ai cũng chọn cái chết. Như trường hợp của chị T.N. đã cố gắng đưa tín hiệu cầu cứu nhiều lần cho người thân để điều trị bệnh.
Bác sĩ chuyên khoa II Huỳnh Thanh Hiển, Bệnh viện Tâm thần TPHCM, cho biết, quá trình để một người mắc bệnh trầm cảm đi đến quyết định tự tử sẽ trải qua 3 giai đoạn, gồm: có ý định tự tử, mưu toan tự tử và cuối cùng là tự tử. Nếu sống một mình, không có người thân chia sẻ, động viên, người bệnh dễ nảy sinh ý định tự tử. Bên cạnh đó, các trường hợp tự tử gần đây do môi trường sống trong chung cư tương đối khép kín và ít có sự giao tiếp, khiến ý tưởng tự tử dễ trở thành sự thật.
Nhận biết tự tử qua 5 câu hỏi
Theo bác sĩ Huỳnh Thanh Hiển, bệnh trầm cảm xuất phát từ những rối loạn của não bộ, dẫn đến những ảnh hưởng về mặt tâm lý. Từ đó, hình thành những suy nghĩ và hành vi bất thường, trong đó có tự tử. Tại Việt Nam hiện nay, bệnh trầm cảm đang có chiều hướng tăng trong giới trẻ.
Nữ giới bị trầm cảm và có ý định tự tử thường nhiều hơn nam giới, nhưng nam giới tử vong nhiều hơn do sử dụng hình thức tự tử quyết liệt, bạo lực hơn. Khi một người trầm cảm quyết định tự tử là lúc rơi vào một trạng thái bất ổn tâm lý. Trạng thái này có thể do nhiều nguyên nhân, tuy nhiên, nguyên nhân tâm thần - tâm lý chiếm hầu hết các trường hợp (trên 80%). Và trong nguyên nhân tâm thần - tâm lý, trầm cảm chiếm tỷ lệ cao nhất, cùng với các bệnh lý khác như rối loạn lưỡng cực, rối loạn lo âu, nghiện chất...
"Để nhận biết được dấu hiệu của người mắc bệnh trầm cảm có ý định tự tử, người thân cần đưa ra 5 câu hỏi để xem xét mức độ mãnh liệt. Cụ thể, hỏi họ có mặc cảm mình là một người thất bại không? Có cảm thấy mình vô dụng không? Có ý tưởng cho rằng, mình là một gánh nặng cho gia đình và người thân?
Có hay suy nghĩ về cái chết hay không? Và cuối cùng, hỏi họ có nghĩ rằng, nếu mình chết đi sẽ giải thoát cho mình và sẽ tốt hơn cho gia đình hay không? Nếu qua 5 câu hỏi cơ bản này câu trả lời là có, thì ý định tự tử đang đến rất gần và cần được can thiệp y khoa ngay lập tức. Ngoài ra, khi đột nhiên bệnh nhân trở nên bình tĩnh khác thường, không còn buồn bã hay khóc lóc thì cũng là lúc cực kỳ nguy hiểm. Bởi, bệnh nhân gần như đã đi đến một quyết định kinh khủng, sau một thời gian suy nghĩ nghiền ngẫm", bác sĩ Hiển cảnh báo.
Theo bác sĩ Hiển, trầm cảm có thể được chữa khỏi hoàn toàn bằng cách phối hợp, gồm tâm lý liệu pháp và dùng thuốc điều trị triệu chứng. Thời gian điều trị, theo dõi cần ít nhất 6 tháng. Tuy nhiên, nếu người bệnh sau khi chữa khỏi tiếp tục gặp phải cú sốc hay các mối lo toan... có thể sẽ tái phát.
Vì vậy, nếu người bệnh có những dấu hiệu như trên, người thân nên nhanh chóng đưa bệnh nhân đến bệnh viện chuyên khoa để khám, can thiệp y khoa kịp thời. Đồng thời, sự nâng đỡ, lắng nghe của bạn bè và người thân hàng ngày chính là một "liều thuốc" vô cùng quan trọng, có thể giúp phát hiện và làm dịu đi ý tưởng tự tử...
Theo nghiên cứu của Quỹ Nhi đồng Liên hiệp quốc (UNICEF), khoảng 8%-29% trẻ em đang trong độ tuổi vị thành niên ở Việt Nam mắc các bệnh về sức khỏe tâm thần. Ước tính tại Việt Nam có ít nhất 3 triệu thanh, thiếu niên có các vấn đề về sức khỏe tâm lý, tâm thần.
Tuy nhiên, số người được hỗ trợ y tế và điều trị cần thiết chiếm rất nhỏ. Điều đó khiến một bộ phận còn lại tìm kiếm và sử dụng rượu, thuốc lá và ma túy để "tự chữa", xoa dịu các dấu hiệu của rối loạn tâm thần dẫn đến bệnh tình ngày càng nặng, thậm chí gây nguy hiểm với xã hội. Trầm cảm cũng là một trong những nguyên nhân làm gia tăng số người tự tử ở Việt Nam. Ước tính mỗi năm có hàng chục ngàn người tự tử do trầm cảm.
Thuốc ngừa thai không làm tăng nguy cơ trầm cảm Nhiều phụ nữ lo ngại rằng, việc dùng thuốc ngừa thai sẽ làm tăng nguy cơ hoặc làm trầm trọng hơn các vấn đề về sức khỏe tâm thần như làm tăng nguy cơ trầm cảm... và từ bỏ hình thức kiểm soát sinh sản hiệu quả này. Thế nhưng một nghiên cứu mới cho biết, thuốc viên và các dạng nội tiết...