Trầm cảm tuổi học trò, câu chuyện bi kịch của một nam sinh 13 ở Phú Nhuận
Nam sinh 13 tuổi, học lớp 8 rơi từ tầng 3 ở một trường học ở quận Phú Nhuận, Thành phố Hồ Chí Minh có hoàn cảnh gia đình hết sức éo le.
Đó là trường hợp em nam sinh P.T.D. (13 tuổi, học sinh lớp 8 của một trường trung học cơ sở ở quận Phú Nhuận, Thành phố Hồ Chí Minh). Sự cố này vừa xảy ra vào sáng ngày 10/11/2020 vừa qua tại sân trường.
Theo đó, vào khoảng 8h, nam sinh này bất ngờ trèo qua lan can và rơi từ lầu 3 xuống sân trường.
Trao đổi với phóng viên Tạp chí Điện tử Giáo dục Việt Nam vào ngày 12/11, hiệu trưởng nhà trường cho biết, trước đó em học ở ngoài Bắc, có hoàn cảnh hết sức éo le, ở với bố và ông nội, mẹ đi xuất khẩu lao động.
Sau khi bị bố la rầy nhiều lần, em được người bà con giàm hộ, đưa vào Thành phố Hồ Chí Minh nuôi, làm đơn xin học về quận Phú Nhuận.
Ngôi trường ở quận Phú Nhuận, nơi xảy ra sự việc (ảnh: P.L)
Từ năm học lớp 7, em chuyển học từ ngoài Bắc vào quận Phú Nhuận, đã được nhà trường tiếp nhận, nhà trường và mọi người đã quan tâm, chăm sóc và để ý khá kỹ em.
Có một lần, giáo viên đã phát hiện em nam sinh này dùng compa rọc tay của mình. Trường cũng đã sinh hoạt, trao đổi với người giám hộ của em. Kể từ đó thì em học rất ổn, ngoan, diễn biến tâm lý không có vấn đề gì.
Năm nay em lên lớp 8, từ đầu năm đến giờ học rất ổn, thì đột nhiên xảy ra sự cố.
Cách đây ít ngày, vào giờ chơi, các bạn thấy em nam sinh này trèo qua lan can, và bị phát hiện.
Video đang HOT
Thầy cô có hỏi tại sao lại làm như vậy, thì em học sinh nói là bạn khích nên mới làm, nhưng tìm mãi thì không ra học sinh nhận đã khích em làm việc nói trên.
Nhà trường đã mời người giám hộ của em vào trường làm việc, nhưng về tới nhà, em học sinh lại bị tra khảo do bị chọc ghẹo.
Tới ngày 9/11, người giám hộ làm việc với em rất căng thẳng, dứt khoát yêu cầu em nam sinh này phải nói ra là ai đã chọc ghẹo mình. Sang ngày 10/11, sáng thì em vẫn đi học bình thường. Không ai biết được nội tâm của em học sinh này như thế.
Khoảng 8h sáng cùng ngày, mẹ nuôi của em (người giám hộ) tới trường, đề nghị kêu em học sinh này xuống trường, dứt khoát muốn tìm ra học sinh chọc ghẹo em hôm trước. Biết tin mẹ nuôi vào, em này đã leo từ lan can, rơi thẳng đứng từ lầu 3 của trường xuống.
Thấy học sinh nguy kịch, nhà trường gồm thầy cô, giám thị, nhân viên y tế đã đưa em vào ngay Bệnh viện nhân dân Gia Định điều trị, có mẹ nuôi em đi theo.
Các bác sĩ ở đây chẩn đoán em bị gãy xương chân, có dấu hiệu tổn thương đốt sống cổ. Em được điều trị, rồi chuyển tới Bệnh viện Nhi đồng 2. Nhà trường có hỗ trợ các chi phí viện phí, ăn uống.
Bệnh viện Nhi Đồng 2 thì chụp hình, nói em bị gãy xương ổng quyển, bể xương mắt cá, có hiện tượng tổn thương nội tạng, cần phải mổ.
Trường đã ngay lập tức họp lãnh đạo, giáo viên, Công an phường với Ban đại diện cha mẹ học sinh để tìm hiểu sự việc.
Lãnh đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Phú Nhuận, phường cũng như thầy cô giáo của trường đã vào bệnh viện thăm, động viên, thăm hỏi và có những động thái tích cực hỗ trợ cho em điều trị.
Nhà trường đã báo cáo vụ việc lên quận, Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh về sự việc này.
Sau khi nghe câu chuyện này, Tiến sĩ tâm lý Đào Lê Hòa An chia sẻ: Sự việc chọc ghẹo nhau cũng hay thường xảy ra đối với các bạn học sinh ở lứa tuổi trung học cơ sở.
Chính vì nghĩ chọc nhau cho vui, nhưng lại là một nỗi đau về mặt tâm lý của người trong cuộc, nhiều khi đó là thiếu tôn trọng người lớn.
Độ tuổi này thường hay quản lý, kiềm chế cảm xúc cũng chưa được tốt, khả năng hưng phấn lại cao, nên cũng hay xảy ra chuyện đáng tiếc, bộc phát bất ngờ là nhảy từ tầng 3, bất chấp nguy hiểm.
Do đó, bố mẹ khi ly hôn cần nghĩ đến trẻ, cần cả bố mẹ cùng dắt tay con trên đường đời, huống hồ chi trong câu chuyện này, cả bố và mẹ đều không ở với em học sinh nam nói trên.
“Cần phải chuẩn bị tâm lý, quan tâm đến con nhiều hơn, lường trước những vấn đề con có thể gặp phải trong hậu ly hôn”.
Những sự cố này chắc chắn ít nhiều sẽ ảnh hưởng đến tâm sinh lý của em.
Có thể hoặc các em sẽ bản lĩnh, cứng cáp hơn sau sự việc, nhưng cũng có thể các em sẽ coi đó là nỗi đau mà các em không thể chấp nhận được, ảnh hưởng đến tính cách và hành vi mà em sinh hoạt đối với những người xung quanh.
Báo động bệnh trầm cảm ở trẻ em
Trầm cảm là một bệnh lý nguy hiểm, không chỉ xảy ra ở người lớn, mà còn gặp ở trẻ em. Dấu hiệu sớm ở trẻ mắc trầm cảm là rối loạn giấc ngủ, mất ngủ triền miên, luôn rơi vào trạng thái lo âu.
Các bậc phụ huynh cần nhận biết sớm các dấu hiệu trầm cảm ở con mình để có những can thiệp kịp thời, không để bệnh tiến triển nặng mới đưa con nhập viện...
Tiến sĩ Ngô Anh Vinh, Khoa Sức khỏe vị thành niên (Bệnh viện Nhi trung ương) kiểm tra sức khỏe cho một bệnh nhi bị mất ngủ, rối loạn lo âu. Ảnh: Xuân Lộc
Bệnh của xã hội hiện đại
Bố mẹ thường xuyên đi công tác xa nhà, nên bé gái H.Q.H. (15 tuổi ở Hà Nội) chủ yếu sống cùng bà nội. Từ một đứa trẻ ngoan ngoãn, học giỏi, bỗng H. lầm lì, ít nói, sao nhãng việc học hành. Chỉ đến khi giáo viên chủ nhiệm phản ánh về tình hình học tập ngày một sa sút, mẹ H. mới để ý thấy con gái có những biểu hiện bất thường, thường xuyên mất ngủ, thậm chí còn tìm hiểu về cách tự sát trên mạng xã hội. Sau khi được khám bệnh, các bác sĩ tại Bệnh viện Nhi trung ương kết luận, H. có dấu hiệu của trầm cảm nặng.
Những câu chuyện trẻ bị trầm cảm và nảy sinh các hành vi tiêu cực như trên không còn là cá biệt. Tiến sĩ Ngô Anh Vinh, Khoa Sức khỏe vị thành niên (Bệnh viện Nhi trung ương) cho biết, nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bệnh trầm cảm sẽ tiến triển nặng, khiến trẻ mệt mỏi, buồn chán, bi quan.
Điều đó cũng là một nguyên nhân khiến nhiều trẻ xuất hiện ý nghĩ muốn tự tử, vì không còn cảm thấy hứng thú trong cuộc sống. Ngay tại bệnh viện, các bác sĩ đều phải giám sát chặt việc sử dụng các thuốc hướng thần. Bởi, ở những trẻ khi mắc trầm cảm nặng, dễ nảy sinh suy nghĩ tích trữ thuốc ngủ để tự tử...
Trầm cảm cũng được xem là bệnh của xã hội hiện đại. Đặc điểm chung của những trẻ này là gia đình không hạnh phúc, bố mẹ ly hôn, thiếu sự quan tâm, chăm sóc của gia đình, cha mẹ, hoặc do áp lực của việc học tập, rồi trẻ bị nghiện trò chơi điện tử (games), mạng xã hội...
Bác sĩ Trần Thị Hồng Thu, Phó Giám đốc Bệnh viện Tâm thần ban ngày Mai Hương cho biết, bệnh viện đã điều trị cho một bé trai 12 tuổi (ở Hà Nội) đang đi học bình thường, nhưng đợt nghỉ học vì dịch Covid-19, ở nhà chơi game quá nhiều, dẫn đến trầm cảm. Lúc nào bé trai này cũng chỉ ngồi một chỗ, không thích tiếp xúc với ai. Có những trường hợp đang đi du học nước ngoài, buộc phải về nước vì bị trầm cảm, u uất...
Theo báo cáo của Viện Sức khỏe tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai), mỗi năm Việt Nam có hơn 40.000 người tự tử do trầm cảm. Ở lứa tuổi học sinh, sinh viên, tỷ lệ mắc bệnh trầm cảm cao hơn so với nhóm quần thể chung từ 4% đến 6%. Bác sĩ Nguyễn Hoàng Yến, Viện Sức khỏe tâm thần cho rằng, bệnh trầm cảm không tự biến mất, nếu không điều trị. Thậm chí, nếu không được điều trị kịp thời, các triệu chứng trầm cảm tiếp tục trong nhiều tuần hoặc vài tháng, thậm chí nhiều năm...
Chia sẻ áp lực, làm bạn cùng con
Theo báo cáo của Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) tại Việt Nam, tỷ lệ mắc các vấn đề sức khỏe tâm thần chung ở nước ta là từ 8% đến 29% đối với trẻ em và vị thành niên. Một khảo sát dịch tễ học được thực hiện tại 10 tỉnh, thành phố của nước ta cho thấy, mức trung bình các vấn đề sức khỏe tâm thần trẻ em cũng vào khoảng 12%, tương đương với hơn 3 triệu trẻ em có nhu cầu về các dịch vụ sức khỏe tâm thần. Các loại hình vấn đề sức khỏe tâm thần phổ biến nhất ở trẻ em là các vấn đề hướng nội (lo âu, trầm cảm, cô đơn...) và các vấn đề hướng ngoại (tăng động và giảm chú ý...).
Theo Tiến sĩ Ngô Anh Vinh, Khoa Sức khỏe vị thành niên (Bệnh viện Nhi trung ương), dấu hiệu đầu tiên của trầm cảm là mất ngủ. Khi phát hiện trẻ "bỗng dưng" có dấu hiệu mất ngủ, cha mẹ cần lắng nghe, chia sẻ và tìm hiểu nguyên nhân gây ra tình trạng này để tìm cách xử lý.
Ở giai đoạn đầu, khi trẻ xuất hiện các triệu chứng, cha mẹ nên chia sẻ, động viên con tham gia các hoạt động cộng đồng, cùng con điều chỉnh thói quen sinh hoạt hằng ngày để khắc phục tình trạng rối loạn giấc ngủ. "Trẻ hoàn toàn có thể hồi phục khi được trị liệu tại nhà, mà không cần phải nằm viện điều trị nội trú, nếu phát hiện sớm", Tiến sĩ Ngô Anh Vinh cho biết.
Để phòng ngừa sớm tình trạng trầm cảm ở trẻ, bác sĩ Trần Quyết Thắng, Phó Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Hà Nội chia sẻ, với trẻ em, nhất là ở tuổi học đường - lứa tuổi đang phát triển tâm sinh lý, nên rất nhạy cảm với những tác động xung quanh. Trẻ dễ bị ảnh hưởng bởi những áp lực, suy nghĩ, lối sống tiêu cực dẫn đến tâm lý bi quan, chán nản, thậm chí là ý nghĩ tự sát.
Việc cha mẹ làm bạn cùng con, lắng nghe, chia sẻ và nắm bắt tâm lý trẻ là điều cực kỳ quan trọng. Mặt khác, hạn chế trẻ sử dụng thiết bị điện tử thông minh cũng là cách để ngăn chặn tình trạng trầm cảm gia tăng. Khi cha mẹ thấy con có dấu hiệu mất ngủ, lo âu, mệt mỏi, kém tập trung... kéo dài từ 2 tuần trở lên, cần phải đưa con đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa để được khám, tư vấn và hỗ trợ kịp thời.
Tăng nguy cơ trầm cảm ở nam giới trẻ khi sử dụng thuốc trị hói đầu Một nghiên cứu mới cho thấy, những người đàn ông trẻ tuổi cân nhắc việc sử dụng thuốc propecia để ngăn ngừa chứng hói đầu vì có thể khiến họ có nguy cơ bị trầm cảm và ý định tự tử. Thông tin từ Tổ chức Y tế Thế giới chỉ ra rằng trong 10 năm qua, các báo cáo về ý định...