Trái phiếu doanh nghiệp đang hút lượng tiền lớn từ kênh tiền gửi

Trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) đang hút một lượng tiền đáng kể từ các kênh đầu tư khác trong đó trực tiếp nhất là kênh tiền gửi. So với lãi suất tiền gửi, lợi tức TPDN cao hơn từ 0,8-1,7%/năm so với lãi suất tiền gửi cạnh tranh nhất.

Trên thị trường tiền tệ tuần qua (29/6/2020 – 3/7/2020), lãi suất tiền gửi tiếp tục giảm tại các ngân hàng thương mại. Diễn biến khá bình lặng trên cả thị trường mở và thị trường liên ngân hàng, dù bước qua thời điểm chốt quý quan trọng.

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chỉ bơm ròng 1 tỷ đồng thông qua mua kỳ hạn 7 ngày, lãi suất lãi suất 3%/năm. Lãi suất đi ngang trên liên ngân hàng, giữ ở mức 0.21%/năm với kỳ hạn qua đêm và 0.3%/năm với kỳ hạn 1 tuần.

Trên thị trường 1 (LS huy động của các NH từ dân cư và tổ chức kinh tế) , các ngân hàng thương mại (NHTM) đồng loạt giảm mạnh lãi suất tiền gửi từ 10-90bps tùy từng kỳ hạn kể từ 01/7/2020. Đi đầu là 4 NHTM có vốn nhà nước với mức giảm 50bps 25-30bps ở các kỳ hạn dưới 6 tháng và 50bps ở các kỳ hạn từ 6 tháng trở lên. Một số ngân hàng có mức giảm lớn hơn 4 ngân hàng TMNN (từ 50-90bps) là TCB, ACB, TPB… Các NHTM thường huy động lãi suất cạnh tranh (như VPB, SHB, HDB…) cũng giảm từ 10-30bps. Đây là đợt giảm lãi suất mạnh nhất và tiếp nối đà giảm từ cuối năm 2019 đến nay.

Lãi suất tiền gửi hiện ở mức 3.5-4.25% với kỳ hạn dưới 6 tháng, 4.4-6.7% với kỳ hạn 6 đến dưới 12 tháng, từ 5.5-7.5%/năm với kỳ hạn 12, 13 tháng. Vùng lãi suất này đã thấp hơn 0.75%-1%/năm ở kỳ hạn dưới 6 tháng và thấp hơn từ 1%-2%/năm ở các kỳ hạn 6 tháng trở lên so với thời điểm cuối năm 2019.

Ảnh minh họa

Theo Trung tâm phân tích và tư vấn đầu tư (SSI Research), bên cạnh sự tác động giảm của các lãi suất điều hành, lãi suất tiền gửi giảm mạnh chủ yếu là do đầu ra tín dụng yếu. Tăng trưởng tín dụng đến 29/6 là 3.26% so với cuối 2019, dù có tăng tốc trong tháng 6 (tăng 1.28% so với tháng 5) nhưng vẫn ở mức rất thấp so với mức 7.36% của 6 tháng 2019.

SSI Research dự báo, tăng trưởng huy động cao hơn tín dụng khiến cho các NHTM dư thừa VND và điều chỉnh giảm lãi suất tiền gửi. Sau đợt giảm này, nhiều khả năng lãi suất tiền gửi sẽ đi ngang: (1) mức giảm lãi suất huy động từ 1-2% đã gần bằng với mức giảm lãi suất cho vay; (2) triển vọng tăng trưởng tín dụng sẽ cải thiện do các hoạt động kinh tế, giao thương đang dần hồi phục và giải ngân đầu tư công được đẩy mạnh; (3) cân đối với yếu tố tỷ giá và lạm phát.

Đánh giá tác động của kênh trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) đến lãi suất tiền gửi, SSI Research cho biết, tổng lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành từ đầu năm đến nay ước tính ở mức 159 nghìn tỷ đồng, tăng 50% so với 6 tháng đầu năm 2019.

Tính từ đầu năm 2020 đến nay, nhà đầu tư (NĐT) cá nhân đã mua trực tiếp gần 22,7 nghìn tỷ đồng TPDN trên sơ cấp – tương đương 15% tổng lượng phát hành, cao hơn mức trung bình gần 10% của năm 2019.

TPDN đang hút một lượng tiền đáng kể từ các kênh đầu tư khác trong đó trực tiếp nhất là kênh tiền gửi: So với lãi suất tiền gửi, lợi tức TPDN cao hơn từ 0,8-1,7%/năm so với lãi suất tiền gửi cạnh tranh nhất.

Nếu loại trừ số TPDN mà các ngân hàng đang nắm giữ tại 31/3/2020, lượng trái phiếu doanh nghiệp do các tổ chức phi tín dụng, cá nhân nắm giữ là khoảng 385 nghìn tỷ đồng, chiếm khoảng 4,2% tổng tiền gửi toàn hệ thống và gần bằng quy mô tiền gửi của Sacombank – ngân hàng có thị phần huy động xếp ngay sau Vietinbank.

SSI Research nhận định, hiện tại, chưa có 1 đơn vị trung gian độc lập định hạng các trái phiếu doanh nghiệp, việc tự đánh giá các trái phiếu vượt quá khả năng của các NĐT cá nhân. Sự gia tăng mạnh lượng phát hành TPDN thời gian gần đây có thể là bước tăng tốc trước khi dự thảo sửa đổi Nghị định 163 theo hướng siết chặt việc phát hành riêng lẻ TPDN đi vào hiện thực.

Cung cầu ngoại tệ trong nước khá ổn định

Số ca nhiễm Covid 19 toàn cầu tăng thêm tới 1,3 triệu trong tuần qua, hiện đã là 11,6 triệu ca. Trong đó, Mỹ, Brazil và Ấn Độ là các ổ dịch lớn và đang có số ca nhiễm mới tăng nhanh chưa từng có. Một số nước như Nhật Bản, Anh cũng có dấu hiệu tăng trở lại sau khi nới lỏng các biện pháp phong tỏa. Sau khoảng hơn 1 tháng ổn định, số ca nhiễm mới bất ngờ tăng vọt ở nhiều nước kể từ giữa tháng 6 đến nay, nếu làn sóng dịch bệnh lần 2 bùng lên sẽ là một đòn giáng mạnh làm sụp đổ nỗ lực gượng dậy của các nền kinh tế.

Thị trường tuần qua được hỗ trợ bởi một số thông tin tích cực như dữ liệu việc làm, niềm tin tiêu dùng của Mỹ, triển vọng vacxin Covid-19 nhưng bao trùm vẫn là tâm lý thận trọng do những diễn biến phức tạp của dịch bệnh. Giá vàng tiếp tục xu hướng tăng, có thời điểm chạm đỉnh 1.800 USD/oz sau đó, chốt tuần ở mức 1.772 USD/oz.

Chỉ số DXY giảm nhẹ từ 97.5 xuống 97.2, trong tuần, EUR, GPB, CNY, KWR đều tăng giá so với USD. Diễn biến này hỗ trợ VND tiếp tục tăng giá so với USD trong tuần qua. Tỷ giá USD/VND do các NHTM niêm yết giảm tiếp 10đ/USD về mức 23.080/23.290, tỷ giá tự do cũng giảm 15đ/USD, về mức 23.165/23.195. Như vậy, tỷ giá mua của các NHTM và cả thị trường tự do đều đã lùi về ngang mức cuối năm 2019, chỉ có tỷ giá bán vẫn cao hơn chút ít do các bên nới rộng biên độ tỷ giá bán – tỷ giá mua trong bối cảnh thị trường nhiều biến động. Tính chung 6 tháng đầu năm, VND giữ giá so với USD; giảm giá nhẹ so với EUR, JPY; và tăng giá khá mạnh 6.4% so với GBP, 3.5% so với KWR và 1.3% so với CNY.

Vốn FDI giải ngân trong tháng 6 là 1.95 tỷ USD – tăng 8.33% so với cùng kỳ năm 2019, là tháng đầu tiên có tăng trưởng dương kể từ tháng 2/2020 cho thấy những dấu hiệu tín hiệu tích cực. Hiện tại, cung cầu ngoại tệ trong nước khá ổn định và áp lực quốc tế thấp sẽ giúp tỷ giá USDVND đi ngang ở vùng hiện tại.

Lợi suất trái phiếu Chính phủ tiếp tục giảm ở các kỳ hạn 10 năm trở lên trên cả sơ cấp và thứ cấp

Kể từ đầu tháng 6 đến nay, KBNN đã liên tục gia tăng lượng gọi thầu. Trong phiên đấu thầu đầu tiên của tháng 7, KBNN đã gọi thầu 14.75 nghìn tỷ đồng – tăng 23% so với tuần cuối tháng 6 và phiên gọi thầu nhiều nhất trong nhiều năm trở lại đây. Nhu cầu từ phía các thành viên thị trường cũng rất lớn, tổng lượng đăng ký gấp 3.6 lần lượng gọi thầu và toàn bộ 14.25 nghìn tỷ đồng các kỳ hạn 10, 15 và 20 năm được phát hành hết, chỉ có 500 tỷ đồng hạn 7 năm không gọi thầu thành công. Lãi suất trùng thầu giảm 3-4 bps ở tất cả các kỳ hạn.

Trong 6 tháng đầu năm, KBNN đã phát hành tổng cộng 87 nghìn tỷ đồng trái phiếu chính phủ với kỳ hạn bình quân 13.9 năm và lãi suất bình quân rất thấp, ở mức 2.92%/năm. Mặc dù nhu cầu phát hành của KBNN dự báo còn gia tăng nhưng lượng tiền dư thừa của các NHTM khiến nhu cầu đầu tư TPCP vẫn cao và sẽ giữ lợi tức TPCP tiếp tục đi ngang trong ngắn hạn. Trong dài hạn, diễn biến lợi tức phụ thuộc nhiều vào tốc độ giải ngân vốn đầu tư công và tăng trưởng tín dụng của các NHTM.

Trên thị trường thứ cấp, lợi tức trái phiếu không có nhiều thay đổi ở các kỳ hạn ngắn nhưng giảm từ 2-9bps ở các kỳ hạn từ 10 năm trở lên. Chốt tuần ở mức như sau: 1Y (0.51%, 2 bps); 3Y (1.26%; -4 bps); 5Y (1.95%, -1 bp); 10Y (2.96%, -3 bps); 15Y (3.13%, -2 bps); 20Y (3.42%, -5bps); 30Y (3.55%, -9bps).

Thanh khoản sụt giảm với tổng giá trị giao dịch tuần là 42.7 nghìn tỷ, giảm 12.5% so với tuần trước. Nhà đầu tư nước ngoài bán ròng 54 tỷ đồng.