TP.HCM sẽ điều chỉnh việc dạy chương trình lớp 1 mới
Phó giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM thừa nhận việc triển khai thực hiện chương trình lớp 1 mới ‘có khó khăn’ và sẽ điều chỉnh.
Học sinh lớp 1 tại TP.HCM trong ngày khai giảng năm học mới – Ảnh: TỰ TRUNG
Ông Nguyễn Văn Hiếu – phó giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM – cho biết như vậy khi nói về chương trình lớp 1 mới tại các trường tiểu học trên địa bàn TP năm học 2020-2021, trong cuộc trao đổi với phóng viên Tuổi Trẻ chiều tối 1-10.
Ông Hiếu nói: “Sở GD-ĐT TP đã đi nắm tình hình thực tế tại một số trường tiểu học về việc thực hiện chương trình lớp 1 mới. Đúng như dư luận phản ánh, khó khăn trong việc triển khai thực hiện chương trình là có thật. Trong số các môn học chỉ có môn tiếng Việt được cho là khó khăn, các môn còn lại thì ổn”.
“Nhiều giáo viên phản ánh học sinh lớp 1 năm nay tiếp thu bài chậm hơn học sinh lớp 1 của các năm trước.”
Ông Nguyễn Văn Hiếu
* Trong quá trình sở đi thực tế, những khó khăn cụ thể giáo viên phản ánh là gì, thưa ông?
- Nhiều giáo viên phản ánh học sinh lớp 1 năm nay tiếp thu bài chậm hơn học sinh lớp 1 của các năm trước. Nguyên nhân do tình hình dịch bệnh COVID-19 nên học sinh lớp 1 năm nay không đi học lớp mẫu giáo 5-6 tuổi (năm học 2019-2020) được trọn vẹn như mọi năm.
Các trường mầm non trên địa bàn TP cho học sinh nghỉ học suốt mấy tháng, đến giữa tháng 5-2020 mới mở cửa đón học sinh. Nhiều phụ huynh lo ngại dịch bệnh nên cũng không cho con em đến trường.
Cạnh đó, chương trình lớp mẫu giáo 5-6 tuổi trong học kỳ 2 năm học 2019-2020 chỉ chuyển tải trong hai tháng (thay vì 4,5 tháng) thì cũng không thể đầy đủ và kỹ lưỡng như bình thường. Do vậy, việc cho trẻ 5-6 tuổi làm quen với các con chữ, bước đầu nhận diện mặt chữ… trước khi vào lớp 1 đã không được thực hiện rốt ráo như mọi năm.
Video đang HOT
Chưa kể những năm trước học sinh tiểu học ở TP.HCM thường tựu trường vào 15-8, giáo viên lớp 1 sẽ có khoảng hai tuần trước khai giảng để rèn nề nếp học sinh, cho các em tập tô, đồ các nét, các con chữ… Năm nay học sinh tiểu học TP.HCM tựu trường ngày 1-9 nhưng chỉ làm quen với trường, lớp, giáo viên chứ không học trước khai giảng. Ngày 5-9 các em dự lễ khai giảng năm học mới, ngày 7-9 là thực học.
Trên thực tế, nhiều trường đã cho học sinh lớp 1 học chương trình mới ngay, bắt đầu từ âm “a” ngay. Không những thế, ở những lớp học có sĩ số đông thì khó khăn lại khó khăn hơn.
Ông Nguyễn Văn Hiếu
* Vậy giải pháp của sở cho những vấn đề khó khăn này là gì?
- Đầu năm học 2020-2021, Sở GD-ĐT TP đã có hướng dẫn chuyên môn là giao quyền chủ động cho nhà trường, cho giáo viên trong việc thực hiện chương trình.
Tùy vào mức độ tiếp nhận của học sinh lớp mình, giáo viên sẽ điều chỉnh kế hoạch dạy học, nội dung bài dạy cho phù hợp chứ sở không bắt buộc giáo viên phải dạy theo thời lượng số tiết học một cách cứng nhắc.
Có nghĩa là nếu giáo viên thấy học sinh lớp mình tiếp thu bài chưa tốt thì chủ động giãn tiến độ thực hiện chương trình. Có thể đầu năm học tổ bộ môn của trường thống nhất rằng chủ đề A chỉ dạy 1 tiết, nhưng nếu thấy học sinh yếu và chậm thì giáo viên có quyền chủ động tăng thời lượng giảng dạy lên 2 hay 3 tiết.
Dĩ nhiên, tôi cũng được biết hiện một số giáo viên vẫn chưa tự tin, chưa chủ động thực hiện quy định trên. Dự kiến thời gian tới Sở GD-ĐT TP sẽ có hướng dẫn cụ thể hơn, định hướng rõ ràng hơn nhằm giúp giáo viên tự tin thực hiện “quyền” của mình trong giảng dạy.
* Thưa ông, cũng có ý kiến cho rằng học sinh gặp khó khăn trong tuần đầu tiên một phần từ giáo viên?
- Trong văn bản hướng dẫn chuyên môn, sở đã lưu ý các giáo viên không được tạo áp lực cho học sinh. Tôi nhắc thêm là các giáo viên không được chê bai hay phê bình học sinh là “con viết xấu quá” hay “con đọc yếu quá”…
Học sinh lớp 1 mới đi học được vài tuần thì không thể đòi hỏi các em phải đọc bài trôi chảy, suôn sẻ mà phải chấp nhận có những em đọc sai, vấp váp… Giáo viên cũng không thể yêu cầu các em phải viết đúng ô li, viết đẹp và viết nhanh ngay được; phải chấp nhận trong lớp có những em viết tốt, có những em viết còn sai, còn nguệch ngoạc…
Gặp gỡ, trao đổi với phụ huynh
Tôi yêu cầu các trường tiểu học cần tạo điều kiện cho phụ huynh gặp gỡ, trao đổi với giáo viên mỗi ngày (nếu họ có nhu cầu) để họ trao đổi về việc học tập của con em mình. Với những học sinh tiếp thu bài chưa như mong muốn thì giáo viên cần chủ động mời phụ huynh đến để tư vấn, hướng dẫn họ hỗ trợ con em mình trong quá trình rèn kỹ năng đọc – viết ở nhà.
Ngoài ra, ban giám hiệu các trường tiểu học cũng cần chủ động dự giờ, giúp đỡ giáo viên lớp 1 giải quyết kịp thời những khó khăn mà họ đang đối mặt, nhất là những lớp đông học sinh.
Nhọc nhằn trải nghiệm sách giáo khoa chương trình mới
SGK chương trình lớp 1 mới được mong chờ sẽ giảm tải, lấy học sinh làm trung tâm, chú trọng dạy kỹ năng cho các em.
Thế nhưng trên thực tế, chương trình nặng, sĩ số lớp quá tải, thời gian làm quen không có... là những vấn đề khiến không chỉ giáo viên mà phụ huynh cũng đau đầu.
Khó đồng hành cùng con
Theo nhận xét của nhiều phụ huynh, điểm đặc biệt của các bộ SGK lớp 1 mới năm nay là hình thức khá đẹp, kênh hình đa dạng, phong phú, màu sắc rõ nét. Học sinh lớp 1 lúc đầu tỏ ra thích thú và ham tìm hiểu. Tuy nhiên, nhiều kiến thức trong SGK, nhất là môn Tiếng Việt, vượt quá sức học của các con khiến không ít phụ huynh phải "vò đầu bứt tai" khi muốn đồng hành cùng con.
Chị Phương Lan (quận Tây Hồ, Hà Nội) kể, nhà có con vừa vào lớp 1, tối nào cả nhà cũng như đánh vật. Con khóc, đưa tay gạt nước mắt liên tục, mẹ quát tháo ầm ĩ trong quá trình cùng con tập đánh vần khiến chị Lan rất mệt mỏi.
"Trường con tôi trong năm học này chọn bộ "Kết nối tri thức với cuộc sống" của NXB Giáo dục Việt Nam. Tuy nhiên, ngay từ tuần đầu, ở môn Tiếng Việt các con đã phải học về ghép vần theo chương trình cải cách "học chữ nào ghép vần chữ đấy". Đến tuần học thứ ba, con đã phải học ghép thành câu "Để bà bế bé Lê đã", "Ba bế cả Hà, cả bé Lê". Vì không được đi học tiền lớp 1 như các bạn nên con tôi rất khó để ghép vần trôi chảy.
Từ đó, việc dạy con học mỗi ngày với tôi như cực hình. Để giải thích cho con khi ghép vần, phụ huynh như tôi buộc phải nhăn trán, nhíu mày tìm những từ gần nghĩa nhất để giải thích nhưng con vẫn không ghép nổi" chị Lan than thở.
Cô giáo Trần Bích Hà - giáo viên tại một trường ở TP.HCM - chia sẻ trên một diễn đàn của giáo viên tiểu học rằng: "Khó khăn nhất hiện nay là một số bài tập đọc trong bộ sách "Chân trời sáng tạo", giáo viên phải vật lộn tìm thật nhiều từ có các vần liên quan để cho học sinh làm quen. Trong khi đó, để tìm được những từ có nghĩa, dễ hiểu, học sinh có thể tập đọc với đặc thù riêng của mỗi vùng miền không phải đơn giản. Ví dụ, khi hướng dẫn các vần a, b, c cho học sinh thì giáo viên phải tìm vài chục từ có các vần đó nhưng lại phải là các từ có nghĩa thì học sinh mới hiểu được. Thời gian trên lớp có hạn, sĩ số lớp quá đông, nhiều học sinh thắc mắc liên tục là những trở ngại của giáo viên lớp 1 năm nay".
Năm học mới 2020 - 2021 bắt đầu thực hiện chương trình, sách giáo khoa mới từ lớp 1. (Ảnh minh họa)
Giáo viên than trời
Cô giáo Nguyễn Thị Kim Thu - Hiệu trưởng trường tiểu học Mỹ Đình 1 (Hà Nội) - cho hay: "Năm nay, theo quy định mới của bộ Giáo dục và Đào tạo, học sinh tựu trường từ ngày 1/9 và bắt đầu dạy chương trình mới luôn chứ không có thời gian cho cô trò làm quen với nhau như mọi năm. Đó cũng là một trở ngại với học sinh lớp 1. Bạn mới, cô mới, trường mới, chương trình mới, cô giáo vừa dạy chương trình mới, vừa làm quen với các con, trong khi thời gian của tiết học có hạn".
Cô giáo Nguyễn Phương Hoa - Giáo viên trưởng khối 1 tại quận Nam Từ Liêm (Hà Nội) - cho biết, trường cô chọn bộ sách "Kết nối tri thức" giảng dạy cho học sinh lớp 1 năm nay. "Ngoài việc giáo viên tự tìm hiểu thông tin, tài liệu thì chúng tôi được tập huấn với phòng Giáo dục và đào tạo cũng như trao đổi với các giảng viên của nhà xuất bản trước khi dạy chính thức", cô Hoa cho hay.
Trường cô Hoa dạy là trường rất có tiếng trên địa bàn quận Nam Từ Liêm nên năm nào số lượng hồ sơ đăng ký học cũng đông. Sĩ số với lớp 1 khoảng 40 - 50 học sinh/lớp.
"Sĩ số trong một lớp khá đông là khó khăn chung của các trường trên địa bàn Hà Nội. Việc tổ chức dạy học theo nhóm cũng như hoạt động trải nghiệm khi triển khai chương trình mới không hiệu quả và bị hạn chế nhiều. Bởi thực hiện hoạt động trải nghiệm phải chia nhiều nhóm, cần nhiều thời gian để học sinh có thể tương tác được với giáo viên. Với đặc thù của học sinh lớp 1, ngoài dạy học, giáo viên còn phải thường xuyên nhắc nhở các con giữ trật tự. Việc triển khai chương trình mới sẽ có hiệu quả khi lớp học có khoảng 30- 35 học sinh", cô Hoa cho hay.
Không thể khắc phục tình trạng quá tải học sinh
Quận Hoàng Mai (Hà Nội) là một trong những địa bàn "nóng" mỗi mùa tuyển sinh, đặc biệt là tuyển sinh lớp 1 do tốc độ đô thị hóa nhanh. Còn nhớ, năm học 2018 - 2019, trường tiểu học Chu Văn An lập kỷ lục về số lượng học sinh lớp 1 với hơn 1.000 em ở 23 lớp. Quá tải học sinh đã khiến trường này phải tổ chức mô hình học 4 buổi/tuần thay vì 5 buổi/tuần như các trường khác.
Năm học 2020 - 2021, Hoàng Mai là một trong những quận tăng dân số cơ học cao nhất toàn thành phố. Riêng năm 2020, số lượng học sinh tăng gần 5.000 so với năm 2019, khiến tình trạng quá tải, vượt mức sĩ số quy định trên lớp chưa được khắc phục.
Bà Phạm Đàm Thục Hạnh - Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo quận Hoàng Mai cho biết: "Với cấp mầm non, dự kiến sau tuyển sinh, toàn quận sẽ có 326 lớp, tăng 12 lớp so với năm học trước, ở cấp tiểu học, số lớp 1 toàn quận là 753 lớp, tăng 50 lớp so với năm học trước. Tương tự, cấp THCS cũng tăng thêm 52 lớp với tổng số 470 học sinh. Dù năm nay được xây mới 6 trường nhưng do số lượng học sinh đông, nhiều trường tiểu học của quận Hoàng Mai vẫn phải tổ chức cho học sinh học luân phiên để đáp ứng nhu cầu của người dân".
Chương trình lớp 1 mới: Dạy con học như một cuộc chiến Sau ba tuần dạy chương trình lớp 1 mới, học sinh, giáo viên và cả... phụ huynh nhiều nơi đang gặp khó khăn ở môn tiếng Việt. Học sinh lớp 1 Trường tiểu học Nghi Kim, TP Vinh, Nghệ An trong giờ học - Ảnh: DOÃN HÒA Tuổi Trẻ xin trích đăng một số ý kiến giáo viên, phụ huynh xung quanh vấn...