Tổng hợp những nguyên nhân gây vô sinh ở phụ nữ

Vấn để về nội tiết là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến hiện tượng chu kỳ không rụng trứng. Quá trình rụng trứng phụ thuộc vào sự cân bằng của các hormone và sự tương tác. Bất cứ sự gián đoạn nào trong quá trình này đều có thể ngăn chặn sự rụng trứng.

Mãn kinh sớm

Một nguyên nhân nữa dẫn đến chứng vô sinh ở chị em là thời kỳ đầu mãn kinh. Thông thường, độ tuổi mãn kinh của chị em là từ 55 tuổi trở lên nhưng cũng có nhiều người bắt đầu thời kỳ mãn kinh từ năm 40 tuổi. Thậm chí, có những người đi qua giai đoạn này từ năm 25 tuổi. Vì lý do đó mà họ không thể có con.

Nhiễm trùng tiểu khung

Nếu bạn bị viêm tắc vòi trứng thì trứng và tinh trùng sẽ không thể gặp nhau để thụ tinh được. Đây cũng là nguyên nhân khá phổ biến dẫn đến chứng vô sinh ở nữ giới.

Bệnh lạc nội mạc tử cung

Bệnh lạc nội mạc tử cung xảy ra khi các mô trong tử cung phát triển bên ngoài tử cung. Điều này có ảnh hưởng đến chức năng của tử cung, buồng trứng và ống dẫn trứng. Bệnh này cũng gây đau bụng lúc có kinh, trứng rụng bất thường và loa vòi không bắt được trứng. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng vô sinh ở nữ giới.

Thói quen xấu khi dùng thuốc

Có một số loại thuốc có thể gây vô sinh tạm thời ở nữ giới. Trong nhiều trường hợp, khả năng sinh sản được khôi phục sau khi ngừng sử dụng các loại thuốc kháng sinh. Vì vậy, tốt hơn hết là bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi uống thuốc và tìm hiểu về tác dụng phụ của mỗi loại thuốc bạn uống.

U xơ tử cung

Đây là những khối u lành tính làm tổ trên thành tử cung. Căn bệnh này phổ biến ở những phụ nữ tuổi 30-40. Nó có thể gây trở ngại cho quá trình cấy ghép đúng cách của trứng.

Caffeine

Caffeine được chứng minh là chắc chắn làm giảm khả năng sinh sản của nữ giới. Vì vậy, cách tốt nhất là bạn nên giảm lượng caffeine sử dụng hàng ngày. Điều này không hoàn toàn dễ dàng nếu bạn là người nghiện chất caffeine nhưng bạn phải tử bỏ nếu muốn có con nhanh.

Trên đây là những nguyên nhân chính dẫn đến vô sinh ở nữ giới nhưng còn rất nhiều nguyên nhân khác nữa bạn có thể trao đổi trực tiếp với bác sĩ phụ khoa để có thêm thông tin. Nếu bạn nghi ngờ mình có thể vô sinh, đừng ngại ngần trao đổi sớm với bác sĩ vì biết bệnh và chữa trị bệnh sớm sẽ khiến tình trạng bệnh tật nhanh được khắc phục.

Bệnh vô kinh

Khi trưởng thành mà không có kinh nguyệt thì được gọi là vô kinh. Vô kinh có thể là nguyên phát (từ nhỏ đến lớn chưa bao giờ thấy kinh) hay thứ phát (đã từng có kinh nhưng sau đó không có kinh nữa hay là kinh rất thưa trên 6 tháng mới có kinh một lần).

Vô kinh có thể do rất nhiều lý do như: dị tật bẩm sinh đường sinh dục (không có tử cung, không có âm đạo), không rụng trứng, suy buồng trứng sớm ở phụ nữ còn trẻ nguyên phát hay sau điều trị có mổ cắt buồng trứng hay hóa trị xạ trị do ung thư.

Nếu vô kinh do không rụng trứng có thể kích thích buồng trứng để có con. Nếu do suy buồng trứng thì phải xin trứng của người khác.

Buồng trứng đa nang

Hội chứng buồng trứng đa nang xảy ra ở khoảng 15% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản nghĩa là có những phụ nữ có hội chứng buồng trứng đa nang nhưng vẫn có con bình thường vì ở những người này, có rất nhiều trứng nhưng trứng không chịu rụng. Nếu bị hội chứng buồng trứng đa nang và không có con nên đến cơ sở điều trị hiếm muộn để được điều trị bằng cách sử dụng các thuốc kích thích sự phát triển của nang noãn buồng trứng.

Cơ chế bệnh sinh của hội chứng này chưa được tìm ra nên không có cách phòng tránh bệnh này. Tuy nhiên, trong hội chứng buồng trứng đa nang, trên 50% bệnh nhân có tình trạng béo phì và béo phì cũng làm nặng thêm tình trạng bệnh.

Do đó, chị em nên có chế độ ăn uống và thể dục để tránh béo phì gây khó khăn trong điều trị hội chứng buồng trứng đa nang.

Bệnh phụ khoa

Hiện tượng ra dịch đục có lẫn máu từ âm đạo có thể là triệu chứng của một bệnh lý phụ khoa, có thể liên quan hoặc không liên quan đến khả năng thụ thai. Vì vậy, bạn cần đi khám phụ khoa tại các cơ sở y tế có khoa sản để được chẩn đoán và điều trị.

Suy buồng trứng, rối loạn phóng noãn

Kinh nguyệt không đều đặn và dần tắt hẳn có thể là dấu hiệu của bệnh tử cung nhi hóa. Có thể uống thuốc nội tiết tố để có chu kỳ kinh nguyệt đều đặn, giữ cho tử cung bình thường. Còn khi lập gia đình thì phải đến ngay cơ sở điều trị hiếm muộn để được khám, chẩn đoán và điều trị

Rối loạn phóng noãn thường gây khó có thai và việc điều trị phải sử dụng các loại thuốc kích thích sự phát triển của nang noãn buồng trứng. Thông thường tỷ lệ có thai đạt được sau mỗi chu kỳ kích thích buồng trứng khoảng 30%. Kích thích buồng trứng thường không làm quá nhiều lần trên một bệnh nhân nên không ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản và cũng không gây ảnh hưởng lên sức khỏe thai nhi. Ở trường hợp cắt một bên buồng trứng thì vẫn có sinh con bình thường.

Thiếu nội tiết tố nữ

Nếu đến tuổi trưởng thành mà ngực lép như đàn ông, núm vú cũng nhỏ thì đó có thể là dấu hiệu của buồng trứngkhông hoạt động. Để xác định chính xác, cần đến cơ sở chuyên khoa để xét nghiệm nội tiết: FSH, Estradiol và được khám phụ khoa đề chẩn đoán.

Tác nhân ngoại cảnh dẫn tới vô sinh

Bệnh viêm âm đạo

Do một số bệnh về viêm âm đạo làm cho âm đạo có các chất thải, bài tiết ra chất quá nhiều và chèn ép làm cho đau bụng.

Khi một bệnh lây truyền qua đường sinh dục được chẩn đoán, việc điều trị phải được bắt đầu ngay lập tức, với những lời khuyên về lây nhiễm qua đường tình dục, nguy cơ có những nhiễm trùng cơ hội khác, nguy cơ về sức khoẻ sinh sản trong tương lai, và những lưu ý cho người phối ngẫu.

Tuổi tác và vô sinh

Ngày nay hầu hết ở các nước công nghiệp, là xu hướng có con muộn. Tuổi trung bình của những bà mẹ có con lần đầu ở Mỹ tăng từ 21,4 đến 25,1 giữa năm 1970 với 2002. Tỷ lệ sinh con lần đầu của phụ nữ tuổi 30 trở lên tăng hơn 6 lần từ năm 1970 đến 2002.

Việc lập gia đình và có con muộn là kết quả của việc tăng tham gia vào lực lượng lao động của nữ giới và sự thuận tiện trong việc chăm sóc trẻ em. Điều này càng thể hiện rõ ràng ở những phụ nữ có trình độ cao.

Khả năng sinh sản suy giảm sau khi bắt đầu có kinh nguyệt nhiều năm, cho dù chu kỳ phóng noãn vẫn tiếp diễn đều đặn. Không có định nghĩa chính xác tuổi sinh sản ở phụ nữ, nhưng bệnh vô sinh trở nên đáng chú ý hơn ở lứa tuổi sau 30.

Ngoài ra, những nghiên cứu về ảnh hưởng của tuổi tác ở nam giới lên chất lượng tinh dịch và khả năng sinh sản bao gồm: ảnh hưởng của việc gia tăng tuổi tác tới sự suy giảm thể tích tinh dịch, sự sống và hình thái của tinh trùng, chứ không phải độ tập trung của tinh trùng.

Đặc biệt ở tuổi 50 trở lên, nam giới cũng có suy giảm khả năng sinh sản, tuy nhiên những kết quả của các nghiên cứu về vấn đề vô sinh bị phụ thuộc nhiều bởi tuổi người vợ.

Ở nam giới không có độ tuổi hết khả năng sinh sản rõ ràng, vì vậy khả năng sinh sản liên quan đến tuổi của nữ nhiều hơn nam.

Tác hại của rượu và thuốc lá

Hút thuốc lá có ảnh hưởng xấu đến khả năng mang thai và trong suốt thai kỳ. Nghiên cứu chỉ ra rằng hút thuốc lá có hại cho buồng trứng của người phụ nữ và mức độ tác hại phụ thuộc vào số lượng và thời gian người phụ nữ hút thuốc.

Hút thuốc lá làm thúc đẩy quá trình mất trứng và chức năng sinh sản. Có thể, thời kỳ mãn kinh đến sớm hơn vài ba năm. Hút thuốc lá sẽ làm gia tăng sảy thai liên tiếp trong cả chu kỳ tự nhiên và chu kỳ hỗ trợ sinh sản.

Sự hình thành giao tử có thể bị tổn thương bởi khói thuốc lá. Những nhiễm sắc thể mà cả gien di truyền ADN gây ra tổn thương cho tế bào mầm có thể là hậu quả của tiếp xúc với khói thuốc lá.

Nam giới hút thuốc lá sẽ làm giảm số lượng tinh trùng và gia tăng tỉ lệ tinh trùng chết và bất thường hình dạng, chức năng.

Mặc dù tác động của khói thuốc lá lên khả năng sinh sản của nam giới vẫn còn bàn cãi, tác hại của hút thuốc lá thụ động lên khả năng sinh sản của nữ giới và bằng chứng rằng hút thuốc lá tác động bất lợi đến số lượng tinh trùng chỉ ra rằng hút thuốc lá ở nam giới nên được quan tâm đến như yếu tố nguy cơ gây vô sinh.

Ngoài ra, phụ nữ uống rượu ít nhất 6 ly một ngày và ít nhất 1 lần 1 tuần hầu như phải chịu những rối loạn tiền mãn kinh như đau bụng kinh, rong kinh và những khó chịu tiền kinh nguyệt. Họ cũng có thể trải qua những thay đổi hóc-môn sau khi uống rượu.

Những thay đổi này có thể tạo nên sự ức chế thành lập nang noãn và hậu quả là không rụng trứng và thiểu năng rụng trứng. Những phụ nữ uống nhiều hơn sẽ làm tăng tỉ lệ sảy thai và ảnh hưởng xấu đến thai kỳ.

Sử dụng rượu có thể gậy rối loạn hạ đồi, bao gồm thay đổi cấu trúc tinh hoàn, thiểu năng tinh hoàn và giảm nồng độ testosteron trong huyết thanh… Hơn thế nữa, rượu và những chất chuyển hoá của nó gây ức chế đáp ứng enzyme cho sự thành lập hóc-môn giới tính.

Sự giảm nồng độ tinh dịch và giảm phần trăm hình dạng tình trùng bình thường có thể tìm thấy ở những người nghiện rượu và thuốc lá mãn tính.

Triệu chứng báo hiệu sự vô sinh

Ngay nay, cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ, những tác nhân gây vô sinh hiến muộn ở chị em cũng không ngừng tăng lên. Việc lo lắng và u phiền quá cũng không giúp ích được gì cho sức khỏe của bạn, quan trọng là bạn phải hiểu rõ được cơ thể mình đang cố nhắn gửi gì với mình. Ở phụ nữ, nguy cơ hiếm muộn, vô sinh có liên quan đến nhiều vấn đề. Những chị em có các triệu chứng sau đây thường dễ gặp trục trặc trong chuyện sinh sản:

Chu kì kinh nguyệt không ổn định

Đây có thể là triệu chứng suy hoàng thể hoặc viêm nội mạc tử cung. Hai bệnh này nếu không được điều trị kịp thời sẽ ảnh hưởng đến buồng trứng và khó thụ thai.

Khí hư bất thường

Các bệnh như viêm âm đạo, viêm cổ tử cung, viêm loét cổ tử cung, viêm nội mạc cổ tử cung, viêm phần phụ, viêm vùng chậu và các bệnh tình dục khác đều có dấu hiệu nhận biết là tình trạng là khí hư ra nhiều, có màu vàng, có dạng như bã đậu hoặc dạng nước, kèm theo ngứa rát âm đạo…

Đau bụng kinh âm ỉ

Đau vùng thắt lưng hoặc đau bụng dưới thường là do các bệnh như viêm vùng chậu, viêm loét cổ tử cung, viêm buồng trứng, lạc nội mạc tử cung, ung thư tử cung, buồng trứng gây ra.

Tiết dịch ở ngực

Nếu phụ nữ không ở trong thời kỳ cho con bú mà ngực tự bài tiết hoặc sau khi nắn ép thì có dịch sữa chảy ra, trong nhiều trường hợp có khả năng chức năng não không kiện toàn, chất sữa tiết ra lưu lại trong cục u thủy thể hoặc trong trường hợp chức năng tuyến giáp thấp, chức năng thận suy thoái mãn tính…. Đương nhiên, tình trạng này cũng có thể do uống thuốc tránh thai và thuốc giảm huyết áp gây ra, dịch sữa thường tan chảy và tắc gây ra vô sinh.

Triệu chứng bất thường trong chu kì kinh nguyệt

Không ít phụ nữ trước và sau khi kinh nguyệt xuất hiện sưng ngực, cương ngực, đi ngoài, đau đầu, mặt trắng nhợt, sốt, phát ban, phù nề, mụn trứng cá trên mặt, trầm cảm hoặc dễ cáu kỉnh và một loạt các triệu chứng khác. Thường do rối loạn nội tiết làm cho chức năng hoàng thể không kiện toàn gây ra, cũng thường dẫn đến vô sinh.

Chỉ số BMI không chuẩn

Rất nhiều phụ nữ vì giữ cho cơ thể đúng form, ăn kiêng làm cho dinh dưỡng không đủ hoặc chỉ số thể hình và thể trọng (BMI) tức là thể trọng (kg)/ chiều cao (m) quá lệch chuẩn.

Để phòng ngừa vô sinh

- Quan hệ tình dục lành mạnh: Luôn sử dụng bao cao su để phòng tránh những bệnh lây nhiễm qua đường tình dục, viêm nhiễm phụ khoa. Tránh quan hệ tình dục với nhiều bạn tình.

- Tránh nạo, hút thai nhiều lần: Việc nạo hút thai nhiều lần sẽ làm ảnh hưởng nhiều tới dạ con, buồng trứng gây nguy cơ vô sinh cao.

- Tránh stress thường xuyên: Thường xuyên bị stress chính là nguyên nhân ảnh hưởng đến chức năng của bộ não và tuyến yên làm cho nội tiết tố sinh dục sẽ giảm xuống, khả năng thụ thai sẽ khó hơn rất nhiều.

- Kiểm tra, thăm khám định kỳ: Bạn nên thăm khám, kiểm tra định kỳ sức khỏe sinh sản để phát hiện ra sớm những bệnh dễ gây vô sinh như tắc vòi trứng, viêm nhiễm khuẩn đường sinh dục, viêm tử cung…

- Tránh các thói quen có hại: Các thói quen như uống rượu, hút thuốc, thụt rửa âm đạo liên tục… đều có thể làm suy giảm chức năng buồng trứng và dễ gây mãn kinh sớm.

- Bổ sung vitamin: Hãy bổ sung các loại vitamin cần thiết để bồi bổ sức khỏe, đặc biệt là vitamin E có tác dụng tăng cường chức năng hoạt động của buồng trứng để tăng khả năng sinh sản của bạn.

Vệ sinh đúng cách

Trong thời kì đèn đỏ tuỳ thuộc vào chu kỳ mà thời gian hành kinh của từng chị em dài ngắn khác nhau, trung bình là từ 3-5 ngày.

Trong những ngày này, cơ thể rất nhạy cảm với thời tiết, dễ thay đổi về tâm lý, vì thế giữ sự cân bằng về tâm sinh lý cũng như vệ sinh vùng kín trong thời gian này cần được quan tâm.

Theo các bác sĩ chuyên khoa sinh sản của Trung tâm chăm sóc sức khỏe sinh sản Hà Nội vào những ngày “đèn đỏ”, cơ thể dễ bị lạnh, sức đề kháng giảm nên cần được giữ ấm để tránh bị cảm và tránh những kích ứng của môi trường làm tăng cảm giác đau và khó chịu ở phần bụng dưới.

Hạn chế gội đầu vì sẽ dễ gãy, rụng tóc, đau đầu vì những ngày này lỗ chân lông và chân tóc thường giãn nở ra, nước, hoá chất trong dầu gội có cơ hội thấm sâu vào da đầu.

Chị em cũng không nên tắm quá lâu vì thời gian này, tử cung “mở” hơn nên tắm ngâm mình sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào sâu bên trong. Chị em chỉ nên xối nước từ trên xuống và rửa vùng kín để làm sạch cơ thể.

Việc sử dụng băng vệ sinh đúng cách rất quan trọng. Căn cứ theo lượng kinh nguyệt mà nên mua những loại băng vệ sinh mỏng-dày khác nhau, tránh dùng băng vệ sinh dạng nút. Thông thường ngày thứ hai và thứ ba của kỳ kinh, lượng dịch ra nhiều hơn nên cần thay băng sau từ 2-4 giờ. Không nên sử dụng một miếng băng từ sáng đến tối, dù khi băng vệ sinh chưa đầy dịch. Những ngày còn ít, có thể dùng băng vệ sinh loại hàng ngày.

Thêm vào đó, những ngày “đèn đỏ”, cơ thể yếu, tâm lý dễ bị kích động vì thế chị em nên tránh làm việc căng thẳng. Giữ chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi hợp lý, có thể tập những động tác thể dục nhẹ nhàng ngay cả trong lúc làm việc.

Nếu thấy có bất kì biểu hiện bất thường nào liên quan đến sức khỏe, bạn nên đi khám càng sớm càng tốt.