‘Tôi xấu hổ khi đọc ý kiến trên mạng về vụ Anh Thơ’

‘Tôi buồn, băn khoăn và cũng tự xấu hổ khi đọc một số ý kiến trên mạng xã hội, từ 2, 3 phía’, PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ chia sẻ.

Ngồi quán cà phê không ở trung tâm Hà Nội, vậy mà chương trình Mạch nguồn Ví, Giặm vẫn là đề tài được nhiều người quan tâm, câu chuyện của ca sĩ Anh Thơ cũng không ít ý kiến.

Tôi là một người xứ Nghệ, tham gia sinh hoạt Hội đồng hương Nghệ An khi cần. Vui vì có một chương trình nghệ thuật vinh danh 5 nhạc sĩ tài hoa – nhà văn hóa xuất sắc xứ Nghệ: Nguyễn Văn Tý, Nguyễn Tài Tuệ, Hồng Đăng, An Thuyên, Nguyễn Trọng Tạo. Tôi buồn, băn khoăn và cũng tự xấu hổ khi đọc một số ý kiến trên mạng xã hội, từ 2, 3 phía.

Tôi không bênh vực hay phê phán bằng cảm tính một bên nào. Ở đây, cần lấy một số tiêu chí, nguyên tắc để bàn luận, minh định:

Nhiệt tình, trách nhiệm: Cần lắm, nhưng phải đúng việc, đúng vai.

Chuyên nghiệp: Phải từ tư duy đến cách làm. Trong văn học, nghệ thuật, giới nghiên cứu tạm chia 2 lĩnh vực: chuyên nghiệp/chính quy và không chuyên nghiệp/phong trào. Theo đó, có 2 bộ phận tương ứng: tinh hoa/đỉnh cao và đại chúng/quần chúng. Hai bộ phận này gắn bó, tương hỗ cho nhau nhưng không được đánh đồng, cào bằng.

Văn học, nghệ thuật chuyên nghiệp phải để cho giới chuyên nghiệp làm, đó là nguyên tắc. Với chương trình Mạch nguồn Ví, Giặm, Hội đồng hương (HĐH) chỉ nên lo khâu kêu gọi, vận động tài chính, tài trợ và một số khâu tổ chức (có tính hành chính)… Ngay việc mời ca sĩ tham gia, hát bài gì, thu âm, phối khí ra sao là do đạo diễn/Tổng đạo diễn mời, ký hợp đồng, HĐH làm việc đó có lẽ không nên, không quen (và bây giờ đang phải gánh chịu một số phiền muộn).

Một số người chả biết gì về nghệ thuật cũng khoe “đi duyệt chương trình”! Ơ, ai làm cũng được, ai duyệt cũng xong ư? Chuyện xảy ra với ca sĩ Anh Thơ không nên vội vã bàn tán, càng không nên “ném đá” phũ phàng, thô bạo, phi văn hóa.

Thỏa thuận bồi dưỡng (tiền nong) là việc tế nhị, không nên vô tư/vô tâm công bố một cách “hồn nhiên”, công khai. Chưa kể, công bố sai càng nguy hại cho mấy phía. Trong bóng đá, tiền chuyển nhượng, tiền “lót tay” cho cầu thủ chỉ được phép công khai khi các bên đồng tình, ai vi phạm có thể bị phạt, bị kiện ra tòa.

Ở đây, ca sĩ khi đã nhận lời biểu diễn cũng phải giữ lời hứa, muốn thay đổi, phải được bên tổ chức (đúng ra là đạo diễn/Tổng đạo diễn) đồng ý, HĐH đừng ôm việc này.

Chất văn hóa, nhân văn: Chúng ta đang đối diện với một câu chuyện, một vấn đề văn hóa. Hơn nữa, là câu chuyện nghệ thuật. “Văn học, nghệ thuật là một lĩnh vực rất quan trọng và đặc biệt tinh tế của văn hóa” (NQ 23-NQTW của Bộ Chính trị, khóa X). Vậy khi thực hiện, trao đổi, thảo luận, tranh luận cần thái độ, trình độ văn hóa, nhân văn, sự tế nhị, tinh tế. Một số người (không nhỏ), khi bàn về Mạch nguồn Ví, Giặm, về Anh Thơ và (cả bản thân Anh Thơ nữa) đã đi chệch ít nhiều khỏi các phẩm chất văn hóa, nhân văn.

Không nên như vậy!

Để chương trình thành công, để không làm tủi phiền hương linh 5 nhạc sĩ, mong những ai đó nhìn nhận đúng, có trách nhiệm với sự việc, dừng việc lên án, phê phán thái quá như mấy ngày qua.