Tiết lộ mới về hành vi tìm kiếm thức ăn của cá heo

Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Current Biology đã tiết lộ cách cá heo học các hành vi tìm kiếm thức ăn mới từ các cá heo cùng lứa.

Cá heo có thể sử dụng vỏ rỗng để bắt cá, nhưng chúng học được hành vi này như thế nào?

Nghiên cứu tập trung vào hành vi “bắt cá bằng vỏ rỗng” và là nghiên cứu đầu tiên phát hiện ra rằng cá heo không chỉ học những phương thức tìm kiếm thức ăn như vậy từ mẹ của chúng mà còn từ những con cá heo khác trong bầy.

Sonja Wild, người thực hiện nghiên cứu này trong quá trình làm tiến sĩ tại Đại học Leeds, đã chia sẻ trong một tuyên bố, “Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy hành vi tìm kiếm thức ăn ‘bằng vỏ rỗng’ – cá heo bẫy cá trong các vỏ rỗng -phát huy tác dụng lây lan trong bầy đàn giữa các con cùng bầy. Điều này thật đáng ngạc nhiên, vì cá heo và những loài cá voi có răng khác có xu hướng tuân theo hành vi bắt chước ‘thực hiện giống con mẹ’ để học hành vi tìm kiếm thức ăn.”

Bắt cá bằng vỏ rỗng là một trong hai ví dụ về việc sử dụng công cụ để bắt mồi từng được chứng kiến ở cá heo. Nhóm còn lại là một nhóm cá heo ở Vịnh Shark, Tây Úc, chúng sử dụng bọt biển để bắt mồi. Họ đã phát hiện ra hành vi bắt cá bằng vỏ rỗng trong khi thực hiện các cuộc khảo sát bằng thuyền ở Vịnh Shark và trong số 5.300 lần chạm trán cá heo từ năm 2007 đến 2018, 42 lần trong số đó có bắt gặp hành vi bắt cá bằng vỏ rỗng

“Trong quá trình bắt cá bằng vỏ rỗng, cá heo dồn con mồi – thường là cá – vào những cái vỏ rỗng của những động vật chân bụng khổng lồ, nhét mỏ của chúng vào vỏ, nâng vỏ lên trên bề mặt nước và sau đó lắc để dốc hết nước ra khỏi vỏ và cá rơi vào miệng.”, Wild giải thích.

Họ đã phát hiện được 19 cá thể cá heo thực hiện hành vi tìm kiếm thức ăn này nhưng cho rằng có khả năng vẫn còn nhiều cá thể đang thực hành kỹ thuật này nữa bởi vì nó diễn ra rất nhanh, các nhà khoa học không thể phát hiện ra hết được. Nhưng làm thế nào mà cá heo học được kỹ thuật này? Để tìm hiểu, các nhà nghiên cứu đã tiến hành phân tích mạng lưới xã hội của loài và kết luận rằng hành vi bắt cá bằng vỏ rỗng lan truyền chủ yếu qua các nhóm bầy đàn của loài chứ không phải thế hệ, cho thấy cá heo đang học hỏi từ các con đồng lứa, chứ không chỉ từ mẹ chúng.

Michael Krtzen, Đại học Zurich, người khởi xướng nghiên cứu nói: “Thực tế rằng hành vi bắt cá bằng vỏ rỗng được truyền trong các nhóm xã hội của loài, giữa các con cùng bầy, thay vì giữa mẹ và con, đã làm nổi bật những điểm tương đồng giữa Bộ Cá voi [nhóm bao gồm cá heo, cá voi và cá heo chuột] và loài vượn lớn trong cách lan truyền các hành vi sáng tạo. Thật vậy, mặc dù có lịch sử tiến hóa khác nhau và môi trường sống khác nhau nhưng vẫn tồn tại những điểm tương đồng đáng kinh ngạc giữa Bộ Cá voi và loài vượn lớn: cả hai đều là động vật có vú có bộ não lớn, sống lâu với khả năng đổi mới và lan truyền các hành vi văn hóa cao.”