Trái Đất từng mưa không ngừng trong 2 triệu năm, dẫn tới điều này

Trong suốt lịch sử, hành tinh của chúng ta đã trải qua nhiều giai đoạn khí hậu kéo dài, chẳng hạn như thời kỳ băng hà hoặc thời kỳ hạn hán lớn.

Sự kiện Mưa phùn Carnian kéo dài hơn 2 triệu năm đã giúp hình thành than đá và dầu mỏ trên Trái Đất ngày nay (Ảnh minh họa: Phạm Hường).

Nguyên nhân dẫn tới những trận mưa kéo dài hơn 2 triệu năm

Khoảng 233 triệu năm trước, ngay trước thời kỳ thống trị của khủng long, Trái Đất đã trải qua một sự kiện khí hậu đặc biệt gọi là Sự kiện Mưa phùn Carnian (Carnian Pluvial Event – CPE).

Hiện tượng này đặc trưng bởi những trận mưa lớn kéo dài bất thường, chủ yếu ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, gây ngập lụt trên diện rộng và tạo ra những khu rừng ẩm ướt.

Sự tồn tại của sự kiện này đã được các nhà khoa học biết đến trong nhiều thập kỷ qua. Bằng chứng đến từ việc phân tích đá trầm tích, hóa thạch và các đồng vị (biến thể của nguyên tố hóa học với số neutron khác nhau, giúp hé lộ điều kiện môi trường quá khứ) tại nhiều địa điểm, nổi bật là ở dãy Alps phía Đông và Vương quốc Anh.

Nguyên nhân chính của CPE được cho là do các vụ phun trào núi lửa quy mô lớn tại tỉnh Magmatic Wrangellia (ngày nay là miền tây Canada).

Những vụ phun trào này giải phóng lượng khổng lồ khí nhà kính như carbon dioxide và methane vào khí quyển , dẫn đến sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu.

Hiện tượng nóng lên này làm thay đổi hoàn toàn hoàn lưu khí quyển và đại dương, gây ra những cơn mưa liên tục kéo dài gần hai triệu năm, mực nước các hồ và sông dâng cao.

Theo một nghiên cứu trên Tạp chí của Hiệp hội Địa chất, mưa axit từ các vụ phun trào, kết hợp với hiệu ứng nhà kính gia tăng, đã gây ra một cuộc tuyệt chủng do “sốc nhiệt” – sự nóng lên toàn cầu đột ngột và nhanh chóng.

Điều gì xảy ra hậu CPE?

Hậu quả của CPE vô cùng sâu sắc. Sau giai đoạn khủng hoảng này, một sự bùng nổ tiến hóa và đa dạng hóa sinh học đã diễn ra.

Nhiều nhóm sinh vật mới xuất hiện và phát triển mạnh mẽ, bao gồm khủng long, động vật có vú sơ khai, các loài cá và bò sát mới, cũng như thực vật có hoa và cây cối hiện đại hơn.

Một hậu quả quan trọng khác của CPE là sự hình thành các trữ lượng than đá và dầu mỏ khổng lồ do sự thay đổi môi trường và thảm thực vật.

Có thể thấy, CPE là một ví dụ điển hình về các biến đổi khí hậu cực đoan trong lịch sử Trái Đất. Được kích hoạt bởi hoạt động núi lửa dữ dội, nó đã định hình lại môi trường toàn cầu, gây ra tuyệt chủng hàng loạt nhưng đồng thời cũng mở đường cho sự trỗi dậy của khủng long và động vật có vú.

Nghiên cứu CPE, thông qua phân tích địa chất và cổ sinh vật, không chỉ giúp chúng ta hiểu sâu hơn về tác động của biến đổi khí hậu đột ngột lên đa dạng sinh học và sự hình thành tài nguyên thiên nhiên, mà còn cung cấp những bài học quý giá về cơ chế khí hậu, sự tương tác giữa các yếu tố địa chất – khí hậu và những hệ lụy lâu dài của chúng.

Kiến thức này rất quan trọng để làm sáng tỏ quá khứ và dự báo những thách thức môi trường trong tương lai, góp phần hiểu rõ hơn về động lực khí hậu hiện tại.