Tiến sĩ cảnh báo sai lầm quanh cách hiểu về “đoạn văn” trong đề thi THPT quốc gia

Theo dõi VGT trên

“Chúng tôi rất mong Bộ GD&ĐT có công văn hướng dẫn cụ thể hơn tới các Sở GD&ĐT, thống nhất về cách hiểu, tiêu chí hình thức và nội dung của đoạn văn, cảnh báo những cách hiểu sai lầm khi coi đoạn văn là bài văn thu nhỏ. Sai lầm ấy có thể dẫn tới sự thiếu khách quan, thiếu công bằng, gây thiệt thòi cho học sinh trong kì thì THPT quốc gia 2019″.

Sai lầm trong cách hiểu về “đoạn văn”

Vài ngày gần đây, báo Dân trí nhận được ý kiến của một số giáo viên Ngữ Văn có uy tín, kiến nghị một số “bất ổn” trong yêu cầu viết đoạn văn nghị luận xã hội của đề thi THPT quốc gia.

Tuy nhiên, theo ý kiến của TS Ngữ Văn Trịnh Thu Tuyết, nguyên giáo viên Trường THPT chuyên Chu Văn An (Hà Nội) – một trong những giáo viên tâm huyết, vấn đề không nằm ở “yêu cầu viết đoạn văn nghị luận xã hội của đề thi THPT quốc gia” như một số bài viết trước đó mà ở cách hiểu, cách dạy, luyện viết đoạn văn ở một số giáo viên phổ thông, thậm chí hiện hữu ngay trong một số đề, đáp án đăng tải trên các phương tiện truyền thông thời gian qua.

Theo TS Trịnh Thu Tuyết, vấn đề này sẽ ảnh hưởng tới việc dạy và học hiện nay ở các Trường THPT, cũng như việc luyện tập chuẩn bị cho các kì thi của học sinh, nhất là ảnh hưởng tới sự công bằng cho học trò trong kì thi THPT quốc gia sắp tới.

TS Tuyết cho rằng, đoạn văn là đơn vị trực tiếp tạo nên văn bản, biểu đạt một ý tương đối hoàn chỉnh trong hệ thống ý hướng tới chủ đề chung của văn bản. Đoạn văn được bắt đầu từ chữ viết hoa lùi đầu dòng, kết thúc bằng dấu chấm xuống dòng.

Cách viết đoạn văn nghị luận cũng được đề cập tới trong bài Luyện tập viết đoạn văn nghị luận (Ngữ văn lớp 10, tập 2, tr. 140).

Tiến sĩ cảnh báo sai lầm quanh cách hiểu về đoạn văn trong đề thi THPT quốc gia - Hình 1

Hướng dẫn chấm thi của Bộ GD&ĐT kỳ thi THPT quốc gia 2018, môn Ngữ văn. (Ảnh: NVCC)

Với việc giảm thời gian làm bài thi Ngữ văn kỳ thi THPT quốc gia từ 180 phút xuống 120 phút, yêu cầu viết bài văn nghị luận về một vấn đề trọn vẹn của tư tưởng đạo lý hoặc hiện tượng xã hội khoảng 600 từ, đã được điều chỉnh thành yêu cầu viết đoạn văn nghị luận về một khía cạnh của vấn đề của tư tưởng đạo lý hoặc hiện tượng xã hội.

Quan sát các đề và đáp án sau đó của Bộ GD&ĐT trong câu nghị luận xã hội (NLXH), đặc biệt trong hai đề thi THPT quốc gia năm 2017 và 2018, có thể nắm bắt chính xác yêu cầu về hình thức (một đoạn văn khoảng 200 từ) và nội dung (nghị luận về một khía cạnh nội dung của vấn đề).

Tuy nhiên, trên thực tế, trong hai năm qua – tức là từ khi đề thi THPT quốc gia bắt đầu thay đổi từ yêu cầu “viết văn bản” trong câu nghị luận xã hội thành yêu cầu “viết đoạn văn”, nhiều nơi vẫn công bố những đề thi và đáp án chưa đáp ứng yêu cầu của một đoạn văn, không khỏi khiến phân tâm cho thầy và trò trong quá trình dạy, học, ôn luyện…

Cụ thể, trong bài “Đáp án chi tiết đề thi tham khảo THPT quốc gia 2019 môn Ngữ văn”, đăng trên một tờ báo vào ngày 6/12/2018, đáp án cho câu nghị luận xã hội vẫn cho thấy chưa nắm vững tinh thần về chuẩn đáp án cho đoan văn NLXH của Bộ GD&ĐT.

Với đề bài: “Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) về điều bản thân cần thay đổi để có thể thành công trong cuộc sống”, có thể thấy rõ đề bài yêu cầu học trò trình bày suy nghĩ về một nội dung nhỏ của vấn đề, đó là “bài học cho bản thân trong vấn đề thay đổi để thành công“.

Tiến sĩ cảnh báo sai lầm quanh cách hiểu về đoạn văn trong đề thi THPT quốc gia - Hình 2

Sự thiếu nhất quán khi dùng thuật ngữ “bài văn/đoạn văn” cũng là nguyên nhân khiến học trò băn khoăn khi triển khai ý cho đoạn văn NLXH.

Tuy nhiên, phần gợi ý đáp án đăng trên tờ báo này như sau:

Đề thành công thì thay đổi là một trong những yếu tố cần thiết trong cuộc sống. Mỗi người khi bàn về điều này sẽ có quan niệm khác nhau, hiểu nôm na thì nó là sự biến đổi khác biệt so với trước đó. Có thể thấy, chất cuộc sống là sự thay đổi, nó diễn ra không chỉ trong hành động mà còn trong cả suy nghĩ.

- Cho nên, mỗi quyết định nào đó đều có thể làm nên sự khác biệt trong cuộc đời của một người. Khi mang trong mình tâm thế đối diện và sẵn sàng thay đổi sẽ giúp giúp cuộc sống con người có được nhiều phương tiện sống tốt hơn, nhiều cách làm hiệu quả hơn, nhiều ước mơ đạt được và sống ý nghĩa hơn.

- Có lẽ, nếu không nhờ sự thay đổi từng ngày thì Chủ tịch tập đoàn Vingroup, ông Phạm Nhật Vượng không thể có được thành công như ngày hôm nay – trở thành tỉ phú đô la nhờ bước đầu khởi nghiệp từ kinh doanh mỳ ăn liền tại Ukraina, sau đó đầu tư bất động sản ở Việt Nam. Hiện tại đã triển khai dự án sản xuất ô tô tại Việt Nam và nuôi tham vọng vươn tới những cơ hội mới trên thị trường quốc tế. Chắc chắn rằng, mỗi sự thay đổi đều không dễ dàng gì nhưng rõ ràng thay đổi sẽ giúp cuộc đời ý nghĩa hơn.

- Tuy vậy, đáng buồn là hiện nay không phải ai cũng có tư duy thay đổi cho nên cuộc sống của họ không hề được cải thiện gì thêm, sống trong một vòng lẩn quẩn, mặc cho dòng đời đưa đẩy, họ cam chịu trong kiếp người khốn khổ.

- Nói tóm lại, tất cả chúng ta đặc biệt là thế hệ trẻ và cả bản thân tôi nữa cần nhìn nhận điểm mạnh, điểm yếu của bản thân để có những thay đổi phù hợp và tích cực nhất. “Bạn không thể mong đạt được những mục tiêu mới hay vượt qua hoàn cảnh hiện tại nếu bạn không thay đổi” – Les Brown“.

TS Trịnh Thu Tuyết khẳng định, gợi ý đáp án nói trên thực chất là đáp án cho “bài văn” nghị luận về toàn bộ vấn đề “thay đổi để thành công”, không phải đáp án cho “đoạn văn” như đề yêu cầu.

“Do đó, cần có cảnh báo về hai điểm sai cơ bản trong một đáp án được đăng tải trên thông tin đại chúng, có thể gây hiệu ứng lan tỏa đáng ngại cho thầy trò cả nước: Thứ nhất, sai về vấn đề nghị luận. Thứ hai, sai về cấu trúc nội dung của đoạn văn” – TS Trịnh Thu Tuyết cảnh báo.

Tiến sĩ cảnh báo sai lầm quanh cách hiểu về đoạn văn trong đề thi THPT quốc gia - Hình 3

TS Trịnh Thu Tuyết mong muốn Bộ GD&ĐT có công văn hướng dẫn cụ thể hơn tới các Sở GD&ĐT, thống nhất về cách hiểu tiêu chí hình thức và nội dung của đoạn văn, cảnh báo những cách hiểu sai lầm khi coi đoạn văn là bài văn thu nhỏ.

Mong có công văn hướng dẫn cụ thể

Video đang HOT

Theo TS Trịnh Thu Tuyết, chính vì không phân biệt rành mạch giữa “bài văn” và “đoạn văn” nên ngay cả trong câu lệnh ra đề trong quá trình luyện thi, nhiều giáo viên vẫn nhầm khi ra đề: “viết bài luận khoảng 200 từ, trình bày suy nghĩ về….” thay vì yêu cầu “viết đoạn văn khoảng 200 từ, trình bày suy nghĩ về…”.

Sự thiếu nhất quán khi dùng thuật ngữ “bài văn/đoạn văn” cũng là nguyên nhân khiến học trò băn khoăn khi triển khai ý cho đoạn văn NLXH.

“Trong Hướng dẫn châm thi của Bộ năm 2018, có lưu ý giáo viên khi chấm: không cho điểm tối đa đối với các bài làm có cách triển khai ý như một bài văn.

Tuy vậy, vẫn tồn tại một hiện tượng đáng ngại, đó là có những giáo viên tuy nắm bắt chính xác tinh thần của Bộ GD&ĐT, hiểu yêu cầu về nội dung và hình thức một đoạn văn, nhưng bị ảnh hưởng bởi tâm lý đám đông, lo lắng cái đúng có nguy cơ bị cái sai lấn át, lo học sinh mình thiệt thòi, mất điểm, đành khuyên trò ” thừa hơn thiếu cho yên tâm”.

Đó cũng là nguyên nhân khiến cái sai ngày càng lan rộng, và mặc nhiên thành một giải pháp an toàn”, cô Tuyết cho biết.

Trước những băn khoăn trên đây, TS Trịnh Thu Tuyết mong muốn Bộ GD&ĐT có công văn hướng dẫn cụ thể hơn tới các Sở GD&ĐT trong cả nước, thống nhất về cách hiểu tiêu chí hình thức và nội dung của đoạn văn, cảnh báo những cách hiểu sai lầm khi coi đoạn văn là bài văn thu nhỏ.

Sai lầm ấy không chỉ làm sai lệch cách hiểu về đoạn văn, sai với chỉ đạo của Bộ đã thể hiện trong đáp án đề thi THPT quốc gia hai năm 2017, 2018 mà còn có thể dẫn tới sự thiếu khách quan, thiếu công bằng, gây thiệt thòi cho học sinh trong kì thì THPT quốc gia năm 2019, do chủ trương chấm chéo các tỉnh thành trong cả nước.

Mỹ Hà (ghi)

Theo Dân trí

Giáo viên nổi tiếng gợi ý giải môn Ngữ văn kỳ thi THPT quốc gia 2018

Thầy giáo Trịnh Quỳnh, Giáo viên Ngữ văn, Trường THPT Lương Thế Vinh, Nam Định- người sở hữu hơn nửa triệu thành viên với lượng tương tác tốt fanpage Học văn - Văn học, gửi đến Dân trí gợi ý bài giải môn Ngữ văn, kì thi THPT quốc gia 2018.

I. Đọc hiểu

Câu 1: Bài thơ được viết theo thể thơ tự do

Câu 2: Trong đoạn thơ, tác giả đã nhắc đến những tiềm lực tự nhiên của đất nước: đất đai, khoáng sản, châu báu, rừng đại ngàn, phù sa muôn đời, dòng sông

Câu 3: Tác dụng của biện pháp câu hỏi tu từ: lòng đất rất giàu, mặt đất cứ nghèo sao? Thể hiện thái độ băn khoăn trăn trở day dứt nội tâm vì những tiềm lực tự nhiên trong lòng đất chưa được khai thác đúng mức để làm giàu cho mặt đất.

Câu 4: HS bày tỏ quan điểm cá nhân của mình. Có thể đồng ý hoặc không đồng ý nhưng phải trình bày lí do xác đáng.

Đồng tình: Việt Nam là đất nước giàu tài nguyên nhưng còn nhiều tiềm năng chưa được khai thác hết, đất nước còn nghèo, nền kinh tế còn chậm phát triển và tụt hậu so với khu vực.

Không đồng tình: Tiềm năng tự nhiên chỉ là một phần, quan trọng vẫn là tiềm năng con người nhất là trong nền kinh tế tri thức ngày nay. Đất nước đã có nhiều hội nhập và phát triển, đạt được những thành tựu nhất định, bộ mặt đất nước đã có nhiều đổi khác.

Vừa đồng tình vừa không đồng tình: Đất nước có nhiều tiềm năng nhưng mới chỉ khai thác một phần. Còn nhiều cơ hội, lợi thế cho phát triển đất nước.

Giáo viên nổi tiếng gợi ý giải môn Ngữ văn kỳ thi THPT quốc gia 2018 - Hình 1

Đề thi Ngữ văn, kì thi THPT quốc gia 2018.

II. Làm văn

Câu 1:

a. Đảm bảo cấu trúc đoạn văn nghị luận 200 chữ

Có đủ các phần mở đoạn, phát triển đoạn, kết đoạn. Mở đoạn nêu được vấn đề, phát triển đoạn triển khai được vấn đề, kết đoạn kết luận được vấn đề.

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận về sứ mệnh đánh thức tiềm lực của mỗi cá nhân trong cuộc sống hiện nay.

Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; vận dụng tốt các thao tác lập luận; các phương thức biểu đạt, nhất là nghị luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; rút ra bài học nhận thức và hành động. Cụ thể:

Giải thích: tiềm lực đất nước là những nguồn lực khả năng tự nhiên và xã hội giúp đất nước có thể huy động để tạo thành sức mạnh phát triển bền vững trong tương lai.

Đánh thức tiềm lực đất nước là trách nhiệm và nghĩa vụ của mỗi cá nhân thể hiện sự cống hiến của cá nhân với cộng đồng. Mỗi người cần có ý thức sâu sắc về điều đó.

Thực trạng:

Việt Nam là đất nước có nhiều tiềm lực như có tài nguyên khoáng sản giàu phong phú, đất đai, sông ngòi, đại dương... đều thuận lợi cho phát triển kinh tế. Lực lượng lao động trẻ, năng động có khả năng học hỏi tiếp thu khoa học kĩ thuật.

Tiềm lực chưa được khai thác hết như tài nguyên đất, tài nguyên biển. Một số tiềm lực còn lãng phí như đất đai và bị tổn hại như ô nhiễm nước, ô nhiễm không khí. Nguồn nhân lực chất lượng cao chưa nhiều, chưa đáp ứng được yêu cầu của thời đại công nghệ.

Bài học:

Trước tiên mỗi người cần phát huy tiềm năng của chính mình như trí tuệ, sức trẻ không ngừng học tập và tiếp thu cái mới để bản thân không tụt hậu bởi vì tiềm lực con người là quan trọng nhất.

Tiết kiệm những tiềm lực của đất nước đã từ những hành động đơn giản nhưng có sức ảnh hưởng như tiết kiệm điện, tiết kiệm nước, không xả rác bừa bãi... Chúng ta phải có tiếng nói để đấu tranh bảo vệ khi những tiềm lực của đất nước bị tổn hại.

Để đánh thức tiềm lực của đất nước cần có sự chung tay của cả cộng đồng, cần có thời gian để phát triển. Không chỉ phụ thuộc vào những tài nguyên thiên nhiên có sẵn mà nền kinh tế cần phải khai thác, chế biến, chuyển hóa những tiềm lực đó thành sức mạnh kinh tế giúp nâng cao vị thế của đất nước trên trường quốc tế.

c. Sáng tạo:

Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận.

d. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu.

Câu 2:

1 . Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận

Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề.

2 . Xác định đúng vấn đề cần nghị luận:

Biểu tượng của hình ảnh chiếc thuyền ngoài xa. Liên hệ hình ảnh chuyến tàu đêm để nhận xét sự gặp gỡ về giá trị hiện thực từ các biểu tượng nghệ thuật trên.

3. T riển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; thể hiện sự cảm nhận sâu sắc và vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. Cụ thể:

3.1.Mở bài:

- Nguyễn Minh Châu (1930-1989) là nhà văn khoác áo lính, tiên phong mở đường cho sự đổi mới văn học Việt Nam hiện đại.

- Một trong những tác phẩm xuất sắc của ông thuộc sáng thời thời kì sau 1975 là truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa

- Nêu vấn đề cần nghị luận

3.2. Thân bài:

a. Khái quát truyện:

- Chiếc thuyền ngoài xa (1983) rút ra từ tập truyện ngắn cùng tên (in 1987). Đây là một trong những truyện ngắn xuất sắc của Nguyễn Minh Châu mang đậm phong cách tự sự - triết lí của nhà văn.

-Với ngôn từ dung dị, đời thường, truyện kể lại chuyến đi thực tế của một nghệ sĩ nhiếp ảnh và những chiêm nghiệm sâu sắc của người nghệ sĩ đó về nghệ thuật - cuộc đời.

b. Cảm nhận ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh chiếc thuyền ngoài xa và khung cảnh bạo lực ở gia đình hàng chài:

- Hình ảnh "Chiếc thuyền ngoài xa" được nhà văn khắc hoạ rất ấn tượng: "Mũi thuyền in một nét mơ hồ loè nhoè vào bầu trời sương mù trắng như sữa pha đôi chút màu hồng do ánh mặt trời chiếu vào. Vài bóng người lớn lẫn trẻ con ngồi im phăng phắc như tượng trên chiếc mui khum khum, đang hướng mặt vào bờ". Hình ảnh đó mang một "vẻ đẹp thực sự đơn giản và toàn bích" - vẻ đẹp của "một bức tranh bằng mực Tàu của một danh hoạ thời cổ". Tất cả vẻ đẹp đó đã được nhà nghệ sỹ nhiếp ảnh của chúng ta thu vào một tấm ảnh mà nó "được treo ở rất nhiều nơi, nhất là trong các gia đình sành nghệ thuật".

- Hình ảnh "Chiếc thuyền ngoài xa" giờ đã hoá thân thành một tác phẩm nghệ thuật để mọi người nhìn ngắm, chiêm ngưỡng với tất cả những vẻ đẹp về màu sắc, đường nét, bố cục...và khi thưởng thức bức ảnh đó, những người sành nghệ thuật thể có cái cảm giác "trở nên bối rối", cảm thấy "trái tim như có cái gì bóp thắt vào" và "khám phá thấy cái chân lý của sự hoàn thiện, khám phá thấy cái khoảnh khắc trong ngần của tâm hồn"...như cái cảm giác mà "tôi" đã từng có.

- Khung cảnh bạo lực gia đình: Đó là những con nguời, những cuộc đời, những số phận đầy trớ trêu, nghịch lý đã, đang và sẽ còn tiếp tục sống quay quắt bên trong chiếc thuyền ấy. Một người vợ nhẫn nhục cam chịu một cách tự nguyện những trận đòn cuồng nộ của anh chồng với "ba ngày một trận nhẹ, năm ngày một trận nặng" chỉ vì chiếc thuyền ấy, gia đình ấy (với trên dưới mười con người) cần có ông ta chèo chống lúc phong ba; Một đứa con trai yêu mẹ đến nỗi định giết cả bố mình... Cái sự thật bên trong ấy chỉ được người thợ chụp ảnh nhận ra khi "chiếc thuyền đâm thẳng vào chỗ tôi đứng", tức là ở một khoảng cách gần, rất gần!

- Ý nghĩa đối lập giữa chiếc thuyền ngoài xa và cảnh bạo lực gia đình: Với chi tiết này, câu chuyện dường như đã mở ra hai hình ảnh, hai thế giới khác hẳn: Chiếc - thuyền - ngoài - xa mang lại vẻ đẹp hoàn mỹ cho một tấm ảnh, còn chiếc thuyền khi đến gần lại làm vỡ ra một hiện thực nghiệt ngã đến xót xa của số phận con người.

- Hình tượng "Chiếc thuyền ngoài xa" đích thực là một ẩn dụ nghệ thuật hoàn toàn có dụng ý của nhà văn Nguyễn Minh Châu. Giải mã hình tượng ẩn dụ đó, người đọc sẽ nhận ra một thông điệp mà nhà văn truyền đi, rằng cuộc đời vốn dĩ là nơi sản sinh ra cái đẹp của nghệ thuật nhưng không phải bao giờ cuộc đời cũng là nghệ thuật. Con người ta cần có một khoảng cách để chiêm ngưỡng vẻ đẹp của nghệ thuật, nhưng nếu muốn khám phá những bí ẩn bên trong thân phận con người và cuộc đời thì phải tiếp cận với cuộc đời, đi vào bên trong cuộc đời và sống cùng cuộc đời.

Giáo viên nổi tiếng gợi ý giải môn Ngữ văn kỳ thi THPT quốc gia 2018 - Hình 2

Thí sinh dự thi THPT quốc gia 2018 tại điểm thi THPT Lương Thế Vinh.

* Về nghệ thuật:

- Ngôn ngữ người kể chuyện: Thể hiện qua nhân vật Phùng, sự hóa thân của tác giả. Chọn người kể chuyện như thế đã tạo ra một điểm nhìn trần thuật sắc sảo, tăng cường khả năng khám phá đời sống, lời kể trở nên khách quan, chân thật, giàu sức thuyết phục.

-Tình huống truyện: tình huống nhận thức

c. Liên hệ với sự đối lập của cảnh phố huyện nghèo với chuyến tàu đêm trong truyện Hai đứa trẻ (Thạch Lam) để nhận xét sự gặp gỡ về giá trị hiện thực từ các biểu tượng nghệ thuật trên.

- Về hình ảnh phố huyện nghèo: Bao trùm lấy câu chuyện là cuộc sống xơ xác, tiêu điều của một phố huyện nghèo. Những số phận của những kiếp người nghèo khổ trong bóng tối cứ từ từ hiện ra trước mắt. Chị Tí ban ngày mò cua bắt ốc, tối đến mới dọn hàng nước chè tươi, thắp một ngọn đèn dầu leo lét. Gánh phở của bác Siêu tỏa mùi thơm nhưng tiếc thay đó lại là thức qúa xa xỉ, nhiều tiền ở cái phố huyện nhỏ này mà có lẽ Liên và An chẳng bao giờ dám nghĩ tới.

Cuộc sống lặp lại đơn điệu, nhàm chán nhưng họ vẫn suy nghĩ và mong đợi như mọi ngày chừng ấy người trong bóng tối đang mong đợi một cái gì tươi sáng cho cuộc sống nghèo khổ hàng ngày của họ. Ước mơ càng mơ hồ, tình cảm của họ càng tội nghiệp vì không biết số phận mình sẽ ra sao. Nhìn cuộc sống quẩn quanh, bế tắc Liên không khỏi cảm thấy buồn chán

- Về hình ảnh chuyến tàu đêm:

Con tàu mang đến một thế giới khác: Nó như con thoi ánh sáng xuyên thủng màn đêm phố huyện, đem lại ánh sáng xa lạ, rực rỡ chốn thị thành, át đi ánh sáng mờ ảo, yếu ớt của phố huyện. Âm thanh của còi tàu, bánh xe rít trên đường ray và tiếng ồn ào của hành khách át đi buồn tẻ, đơn điệu phố huyện. Nó là thói quen, là niềm vui, là sự chờ đợi, trở thành nhu cầu thiết yếu như cơm ăn, nước uống hàng ngày cho đời sống tinh thần người dân phố huyện;

Với hai đứa trẻ, đợi tàu là đợi những mơ tưởng. Với Liên, trong ký ức và hiện tại "Hà Nội xa xăm. Hà Nội sáng rực vui vẻ và huyên náo. Con tàu như đã đem một chút thế giới khác đi qua". Thế giới ấy khác hẳn đối với cuộc đời của Liên, của dân nghèo phố huyện, khắc hẳn vầng sáng ngọn đèn chị Tí và ánh lửa của bác Siêu.

Ngòi bút của Thạch Lam tả ít mà gợi nhiều, nhỏ nhẹ, làm xúc động người đọc trước những số phận, những cảnh đời vui ít buồn nhiều, âm thầm, lặng lẽ và đầy bóng tối. Có mơ ước nhỏ nhoi, bình dị trước một cái gì vừa thuộc về quá vãng, vừa hướng tới tương lai.

c. Nhận xét sự gặp gỡ về giá trị hiện thực từ các biểu tượng nghệ thuật:

- Hình ảnh chuyến tàu đêm trong truyện Hai đứa trẻ và biểu tượng Chiếc thuyền ngoài xa đều là những hình ảnh có thực trong cuộc sống. Hình ảnh đó đã được các nhà văn lựa chọn để đưa vào tác phẩm với nhiều tầng nghĩa sâu sắc. Họ gặp gỡ nhau trong việc phản ánh hiện thực đời sống. Với Thạch Lam, hiện thực đó là một phố huyện nghèo nàn, buồn tẻ và đơn điệu, cùng với cuộc sống của cả một lớp người, sống không có hi vọng vào ngày mai, nếu có chăng là nhìn thấy thoáng qua sự ồn ào, vẻ sang trọng của người khác.

- Khi đoàn tàu đã đi xa, phố huyện "chỉ còn đêm khuya, tiếng trống cầm canh và tiếng chó cắn", chỉ còn "vợ chồng bác xẩm ngủ gục manh chiếu tự bao giờ", và "hình ảnh thế giới quanh mình, mờ mờ đi trong đôi mắt" của Liên. Với Nguyễn Minh Châu, hiện thực đó là cuộc sống bấp bênh, cơ cực vì khổ quá mà sinh ra bạo hành gia đình của người dân hàng chài. Hình ảnh người đàn bà bước ra từ tấm ảnh sau mỗi lần nhân vật Phùng nhìn lâu hơn là biểu tượng cho cuộc đời lam lũ của con người thời hậu chiến mà nhà văn phải có trách nhiệm phát hiện và phản ánh bằng cái nhìn đa chiều, đa diện.

- Sự gặp gỡ trong giá trị hiện thực từ các biểu tượng nghệ thuật của 2 nhà văn ở 2 thời kì lịch sử khác nhau đã làm sáng tỏ một trong quy luật của văn học, đó là văn học gắn liền với hiện thực. Đồng thời, các nhà văn muốn người đọc lưu tâm là cần phải có cái nhìn đa chiều, phổ quát mới có thể cảm nhận hết cái gai góc, phức tạp của cuộc đời này, đúng như Nguyễn Minh Châu đã nói "con người thì đa đoan, cuộc đời thì đa sự".

3.3.Kết bài:

Kết luận về nội dung, nghệ thuật của 2 hình ảnh đa nghĩa trong 2 truyện. Cảm nghĩ của bản thân về giá trị hiện thực của văn học.

4. Sáng tạo

Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận.

5. Chính tả, dùng từ, đặt câu

Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu.

Trịnh Quỳnh

Theo Dân trí

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tin đang nóng

Nhân chứng kể lại giây phút kinh hoàng vụ tai nạn 6 người chết ở Sơn LaNhân chứng kể lại giây phút kinh hoàng vụ tai nạn 6 người chết ở Sơn La
08:44:08 22/02/2025
Người đàn ông chiếm đoạt tờ vé số trúng thưởng của cụ bà 83 tuổiNgười đàn ông chiếm đoạt tờ vé số trúng thưởng của cụ bà 83 tuổi
10:16:43 22/02/2025
Sao Việt 22/2: Thanh Hằng rủ chồng mỗi tuần tới một nhà hàng, Ý Nhi đẹp rạng rỡSao Việt 22/2: Thanh Hằng rủ chồng mỗi tuần tới một nhà hàng, Ý Nhi đẹp rạng rỡ
08:20:40 22/02/2025
Trần Nghiên Hy - Cô gái vàng trong làng bê bối: 4 lần dính scandal làm "tiểu tam", 3 lần bị tố "cắm sừng" chồngTrần Nghiên Hy - Cô gái vàng trong làng bê bối: 4 lần dính scandal làm "tiểu tam", 3 lần bị tố "cắm sừng" chồng
09:29:01 22/02/2025
1 tuần nữa có 2 con giáp gặp thời đổi vận, tài khoản liên tục tăng số, 1 con giáp thận trọng1 tuần nữa có 2 con giáp gặp thời đổi vận, tài khoản liên tục tăng số, 1 con giáp thận trọng
09:41:00 22/02/2025
Chuyện gì đang xảy ra khiến Hoa hậu Thuỳ Tiên bị phản đối?Chuyện gì đang xảy ra khiến Hoa hậu Thuỳ Tiên bị phản đối?
08:26:18 22/02/2025
Vụ tai nạn 6 người chết ở Sơn La: Khởi tố vụ ánVụ tai nạn 6 người chết ở Sơn La: Khởi tố vụ án
10:44:40 22/02/2025
Vụ tai nạn 6 người chết: Đường mưa trơn trượt, Cục CSGT khuyến cáo khẩnVụ tai nạn 6 người chết: Đường mưa trơn trượt, Cục CSGT khuyến cáo khẩn
08:50:44 22/02/2025

Tin mới nhất

Còn nhiều băn khoăn về chứng nhận giỏi cấp tỉnh với học sinh điểm IELTS cao

Còn nhiều băn khoăn về chứng nhận giỏi cấp tỉnh với học sinh điểm IELTS cao

13:01:46 21/12/2022
Việc Hà Tĩnh công nhận học sinh (HS) giỏi cấp tỉnh với HS có điểm IELTS cao đang được dư luận quan tâm. Nhiều giáo viên phổ thông và giảng viên dạy Ngoại ngữ thể hiện băn khoăn trước việc này
Việc thực hiện chương trình, SGK mới còn nhiều khó khăn

Việc thực hiện chương trình, SGK mới còn nhiều khó khăn

12:01:38 21/12/2022
Tiếp tục chương trình giám sát chuyên đề Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu , sáng 20/12, Đoàn Đại biểu ...
Cấp phép tổ chức thi chứng chỉ HSK trở lại

Cấp phép tổ chức thi chứng chỉ HSK trở lại

11:01:38 21/12/2022
Theo thông báo mới của Bộ GD&ĐT chứng chỉ tiếng Trung (HSK) đã được cấp phép tổ chức duy nhất tại ĐH Thành Đông (Hải Dương)
Banner tìm hiểu ngày 22/12 của Trường ĐH Tôn Đức Thắng in hình lính Mỹ

Banner tìm hiểu ngày 22/12 của Trường ĐH Tôn Đức Thắng in hình lính Mỹ

10:45:40 21/12/2022
Trường ĐH Tôn Đức Thắng (TP.HCM) đang làm rõ trách nhiệm việc cơ sở ở Bảo Lộc đăng trên fanpage banner tìm hiểu truyền thống ngày 22/12 nhưng in hình lính Mỹ
Nhiều tỉnh cho học sinh nghỉ Tết hơn 10 ngày, Hà Nội lý giải nghỉ 8 ngày

Nhiều tỉnh cho học sinh nghỉ Tết hơn 10 ngày, Hà Nội lý giải nghỉ 8 ngày

10:36:43 21/12/2022
Lịch nghỉ tết của học sinh Hà Nội thiết kế theo quy định của Nhà nước. Nếu cho nghỉ thêm, hàng nghìn học sinh mầm non, tiểu học không ai trông nom vì bố mẹ vẫn phải đi làm
Trường ĐH Kiên Giang dự kiến tuyển hơn 1.600 chỉ tiêu năm 2023

Trường ĐH Kiên Giang dự kiến tuyển hơn 1.600 chỉ tiêu năm 2023

10:01:37 21/12/2022
Năm 2023 Trường ĐH Kiên Giang tuyển sinh 22 ngành, trong đó có 2 ngành mới, dự kiến 1.675 chỉ tiêu. Trường ĐH Kiên Giang vừa tổ chức Hội nghị Tổng kết công tác tuyển sinh năm 2022 và đề ra các giải pháp, phương hướng để nâng cao hiệu qu...
Trường Đại học Hồng Đức nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên ngành giáo dục mầm non

Trường Đại học Hồng Đức nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên ngành giáo dục mầm non

08:06:29 21/12/2022
Cùng với các ngành đào tạo khác, trong những năm qua, Trường Đại học (ĐH) Hồng Đức không ngừng đổi mới công tác quản lý, xây dựng và hoàn thiện nội dung chương trình đào tạo ngành giáo dục mầm non (GDMN) với mục tiêu đào tạo những giáo ...
Học sinh Hà Giang nghỉ Tết Quý Mão 12 ngày, từ 27 tháng Chạp

Học sinh Hà Giang nghỉ Tết Quý Mão 12 ngày, từ 27 tháng Chạp

07:59:41 21/12/2022
UBND tỉnh Hà Giang quyết định cho học sinh trên toàn tỉnh bắt đầu nghỉ học từ ngày 18/1 đến hết ngày 29/1/2023. Ngày 19/12, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Quyết định số 2341/QĐ-UBND về việc cho trẻ mầm non, học sinh, sinh viên các cơ sở gi...
Nhiều tiết dạy sáng tạo tại hội thi giáo viên dạy giỏi Hà Nội

Nhiều tiết dạy sáng tạo tại hội thi giáo viên dạy giỏi Hà Nội

07:59:05 21/12/2022
Ngày 20/12, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội tổ chức tổng kết hội thi giáo viên dạy giỏi thành phố cấp Trung học cơ sở năm học 2022-2023
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023

Trường Đại học Kinh tế Quốc dân công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023

07:58:36 21/12/2022
Chiều ngày 20.12, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023. Theo đó, nhà trường tuyển sinh 60 mã ngành/chương trình với 6200 chỉ tiêu đại học chính quy
Tuyển sinh 2023: Đại học Kinh tế Quốc dân công bố đề án tuyển sinh

Tuyển sinh 2023: Đại học Kinh tế Quốc dân công bố đề án tuyển sinh

07:57:38 21/12/2022
Năm 2023, Trường đại học Kinh tế Quốc dân giữ nguyên 4 phương thức tuyển sinh và có sự thay đổi về chỉ tiêu mỗi phương thức để phù hợp tình hình thực tế
Cần cẩn trọng lựa chọn nhân sự, ra đề thi

Cần cẩn trọng lựa chọn nhân sự, ra đề thi

07:56:12 21/12/2022
Một kỳ thi học sinh giỏi được tổ chức tốn rất nhiều công sức, tâm huyết của nhiều nhà giáo, học sinh và tốn kém tiền bạc nhưng cũng là một hoạt động khuyến tài quan trọng của giáo dục địa phương. Vậy nên cấp tổ chức cần cẩn trọng trong ...

Có thể bạn quan tâm

Lơ lửng giữa vùng Bảy Núi

Lơ lửng giữa vùng Bảy Núi

Du lịch

14:13:33 22/02/2025
Dù hành hương, du lịch (DL) bụi hay một hành trình ngắn chỉ đủ cưỡi ngựa xem hoa , thì cảnh đẹp nên thơ vốn có của nơi đây vẫn đủ lưu luyến lòng người.
Tổng thống Trump bình luận việc đến Nga dự lễ duyệt binh Ngày Chiến thắng

Tổng thống Trump bình luận việc đến Nga dự lễ duyệt binh Ngày Chiến thắng

Thế giới

14:11:40 22/02/2025
Người phát ngôn Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov cũng đã phủ nhận kế hoạch tổ chức cuộc họp giữa Tổng thống nước này, ông Putin với người đồng cấp Mỹ Donald Trump tại Nga như những đồn đoán trong thời gian qua.
Chọc ghẹo cô gái giữa phố, hai thanh niên bị đánh nhập viện

Chọc ghẹo cô gái giữa phố, hai thanh niên bị đánh nhập viện

Pháp luật

13:47:42 22/02/2025
Ngày 22/2, Công an quận Liên Chiểu (TP Đà Nẵng) cho biết, đã truy xét, mời hai nhóm đối tượng đánh nhau trên đường Ngô Văn Sở lên làm việc.
Xem lại ảnh thời thơ ấu của chồng, người vợ nhận ra sự thật bất ngờ từ nhiều năm trước

Xem lại ảnh thời thơ ấu của chồng, người vợ nhận ra sự thật bất ngờ từ nhiều năm trước

Netizen

13:06:22 22/02/2025
Một người vợ đã vô cùng bất ngờ khi xem lại những bức ảnh thời thơ ấu của chồng và phát hiện mình từng chụp ảnh chung với chồng từ hồi mẫu giáo.
Nên duyên vợ chồng sau tai nạn ô tô

Nên duyên vợ chồng sau tai nạn ô tô

Lạ vui

13:05:45 22/02/2025
Mạng xã hội ở Trung Quốc đã vô cùng thích thú trước câu chuyện tình của đôi vợ chồng đến với nhau sau một vụ sự cốô tô tông vào xe đạp điện.
Chuyện gì đã xảy ra khiến vợ Vũ Cát Tường cư xử lạ sau lễ thành đôi?

Chuyện gì đã xảy ra khiến vợ Vũ Cát Tường cư xử lạ sau lễ thành đôi?

Sao việt

13:01:34 22/02/2025
Netizen phát hiện ra vợ của Vũ Cát Tường có một điều lạ chính là dù thoải mái đăng bài nhưng lại khoá chế độ cho cư dân mạng bình luận.
Khán giả thực sự nói gì về Nữ Tu Bóng Tối: Một cái tên diễn hay hơn cả Song Hye Kyo?

Khán giả thực sự nói gì về Nữ Tu Bóng Tối: Một cái tên diễn hay hơn cả Song Hye Kyo?

Hậu trường phim

12:54:00 22/02/2025
Thời điểm hiện tại, bộ phim Nữ Tu Bóng Tối đang thu hút nhiều sự chú ý. Lý do là bởi tác phẩm này có sự tham gia của dàn cast đình đám, bao gồm minh tinh hàng đầu Hàn Quốc là Song Hye Kyo.
Nóng: Thành viên Wonder Girls bị tố lừa đảo

Nóng: Thành viên Wonder Girls bị tố lừa đảo

Sao châu á

12:50:44 22/02/2025
Sáng 22/2, tờ Sports Kyunghyang khiến công chúng châu Á dậy sóng khi đưa tin nữ ca sĩ hàng đầu xứ Hàn Sunmi hiện dính cáo buộc lừa đảo liên quan tới 1 dự án NFT
Nữ rapper vừa "phá đảo" cùng Jennie: Quá khứ thất nghiệp, nghiện chất cấm nay là chủ nhân Grammy ở tuổi 27

Nữ rapper vừa "phá đảo" cùng Jennie: Quá khứ thất nghiệp, nghiện chất cấm nay là chủ nhân Grammy ở tuổi 27

Nhạc quốc tế

12:43:55 22/02/2025
Doechii - nữ rapper cực slay vừa kết hợp cùng Jennie trong single mới có hành trình sự nghiệp không hề dễ dàng.
Binz bị "bóc trần" điểm yếu theo cách không ngờ tới

Binz bị "bóc trần" điểm yếu theo cách không ngờ tới

Nhạc việt

12:05:22 22/02/2025
Sau nhiều năm, Binz đã để lộ điểm yếu của mình theo cách không ngờ. Tuy chưa thể bằng được những Anh Tài có chuyên môn về vũ đạo nhưng nỗ lực của Binz vẫn đáng ghi nhận.
Sử dụng alpha arbutin làm trắng da như thế nào cho đúng?

Sử dụng alpha arbutin làm trắng da như thế nào cho đúng?

Làm đẹp

11:48:38 22/02/2025
Mặc dù được đánh giá là lành tính, nhưng alpha arbutin vẫn có thể xảy ra một số tác dụng phụ nhỏ như kích ứng da, phát sinh mụn trứng cá mức độ nhẹ, viêm da tiếp xúc dị ứng hoặc trở nên mẫn cảm hơn với ánh nắng mặt trời.